آشنایی با انواع بورس ها

شاخص بورس چیست؟ معرفی انواع آن و کاربرد هر شاخص بورس

چرا آشنایی با شاخص بورس مهم است؟ مهم ترین شاخص های بورس کدامند؟ ما در این مطلب به مفهوم شاخص بورس پرداخته مهمترین شاخص ها را معرفی و کاربرد هر یک را بیان می کنیم.

آیا می‌دانید شاخص در بورس چیست؟ آیا درباره انواع شاخص بورس اطلاعات کافی دارید؟

در چند سال اخیر مردم ایران بیش از پیش با مفهوم بورس آشنا شده‌اند و بسیاری به سرمایه‌گذاری در آن روی آورده‌اند. اما برخی از این سرمایه‌گذاران حتی به درستی نمی‌دانند که شاخص بورس چیست؟ به همین دلیل، آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم کاربردی در بورس اهمیت بیشتری پیدا کرده است. شاخص بورس یکی از همین مفاهیم به شمار می‌آید که داشتن شناخت و درک درست از آن، لازمه رشد و سودآوری است.

شاخص‌های متعددی در بورس وجود دارند که هر یک از آن‌ها با بررسی بازار بورس از زاویه‌ای متفاوت، به پیش‌بینی وضعیت بازار و قیمت سهام توسط سهامداران کمک می‌کنند. به این ترتیب، تمام سهامداران برای معامله در بازار نیاز دارند که ابتدا به بررسی قیمت سهام و روند احتمالی شاخص‌ها بپردازند و بعد تصمیم به خرید و فروش یا نگه داشتن اوراق بهادار خود کنند. در ادامه به بررسی بیشتر مفهوم و انواع شاخص بورس (Index) می‌پردازیم و شما با مطالعه این مطلب به صورت کامل متوجه خواهید شد که شاخص بورس چیست؟

برای کسب اطلاعات کامل در مورد خرید و فروش سهام در بازار فرابورس کلیک کنید.

شاخص بورس چیست؟

برای اینکه بدانید معنی شاخص بورس چیست و با کاربرد شاخص بورس آشنا شوید، ابتدا لازم است با مفهومی به نام «بورس» آشنا شده باشید. بورس در واقع به بازاری گفته می‌شود که اوراق بهادار و سهام در آن مبادله می‌شود. تا پیش از دخالت تکنولوژی در بازار بورس، سهام شرکت‌ها به صورت اوراق بهادار به سهامداران داده می‌شد و این اوراق به ازای پول، میان خریداران و فروشندگان رد و بدل می‌شدند. امروزه اوراق بهادار شکل کاغذی خود را از دست داده‌اند و تقریباً تمامی مبادله‌ها به صورت الکترونیکی و آنلاین انجام می‌شوند. در این بازار الکترونیکی شاخص‌های متعددی وجود دارند که وضعیت بازار را از جهات مختلف مورد بررسی قرار می‌دهند و رشد و نزول قیمت سهام بخش‌های مختلف را به اطلاع سهامداران می‌رسانند.

شاخص بورس در واقع عددی است که میانگین قیمت سهام شرکت‌های ثبت شده در بازار بورس و میزان رشد یا افت آن‌ها را محاسبه کرده و به سهامداران نشان می‌دهد.

انواع مختلفی از شاخص‌ های بورس را داریم که مهم‌ترین آن‌ها شامل شاخص کل بورس، شاخص قیمت، شاخص آزاد شناور، شاخص بازار اول و دوم، شاخص 50 شرکت برتر، شاخص 30 شرکت بزرگ، شاخص صنعتی و شاخص واسطه‌گری‌های مالی هستند.

برای آنکه بهتر بدانید شاخص بورس چیست بهتر با انواع آن آشنا شوید. انواع بورس به دو صورت وزنی یا بدون وزن مورد بررسی قرار می‌گیرند.

شاخص وزنی در واقع به شاخص‌هایی گفته می‌شود که حجم، سرمایه اولیه و تعداد سهام شناور شرکت‌ها در تعیین آن‌ها مؤثر باشند. یعنی هرچه شرکت بزرگ‌تر بوده و سرمایه بیشتری را به بازار بورس وارد کرده باشد، سهم بزرگ‌تری در تعیین شاخص بورس خواهد داشت.

این در حالی است که در شاخص‌های بدون وزن، سهم همه شرکت‌ها در تعیین شاخص بورس یکسان است و کاهش یا افزایش قیمت سهام هر یک از شرکت‌ها به یک میزان در نزول یا صعود آشنایی با انواع بورس ها شاخص بورس تأثیر می‌گذارد.

بررسی این نوع شاخص‌ها به سهامداران می‌فهماند که بازدهی بیشتر و تمایل بازار به سمت شرکت‌های بزرگ است یا صنایع و شرکت‌های کوچک.

بیشتر بخوانید: انواع روش های سرمایه گذاری در بورس

معرفی انواع شاخص های بورس و کاربرد هرکدام

اکنون که می‌دانید شاخص بورس چیست، نیاز است با انواع شاخص بورس و کاربرد آن‌ها آشنا شوید. شاخ‌ های متعددی در بورس وجود دارند، اما 8 شاخص اصلی در بازار بورس ایران به چشم می‌خورند که شناخت آن‌ها برای سهامداران از اهمیت بالایی برخوردار است. هر یک از این شاخص‌ها از طریق فرمول مخصوص خود به دست می‌آیند. 8 شاخص اصلی شامل موارد زیر هستند:

شاخص کل بورس چیست (شاخص قیمت و بازده نقدی)

اگر با بازار بورس اوراق بهادار و کاربرد شاخص بورس کمی آشنا شده باشد، حتماً اصطلاحی به نام شاخص کل (Index) را شنیده‌اید. آشنایی با مفهوم شاخص کل دریچه‌ای برای پاسخ به پرسش شاخص بورس چیست، است. این شاخص ورد زبان تمام سرمایه‌گذاران و فعالان بازار بورس است که این امر اهمیت بالای شاخص کل را نشان می‌دهد.

شاخص کل در واقع به میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران بازار بورس گفته می‌شود . بازدهی سهامداران از قیمت سهام و سود سالانه‌ای که سرمایه‌گذاران از شرکت‌ها دریافت می‌کنند تشکیل شده است. برای درک بهتر این مفهوم، تصور کنید شما یک سهام را به قیمت 400 تومان خریده‌اید و بعد از یک سال قیمت این سهام به 1000 تومان می‌رسد. در این میان، شما 100 تومان نیز به عنوان سود سالیانه از شرکت دریافت می‌کنید. در این صورت، بازدهی سرمایه‌گذاری شما 700 تومان است.

حال این موضوع را در ابعاد بزرگ‌تر تصور کنید. شاخص کل قیمت سهام تمام شرکت‌های ثبت آشنایی با انواع بورس ها شده در بازار بورس و میزان سوددهی سالانه آن‌ها را محاسبه کرده و میانگین آن‌ها را از طریق فرمولی مخصوص به دست می‌آورد. در این میان، شرکت‌های بزرگ‌تر نقش تعیین‌کننده‌تری نسبت به صنایع و شرکت‌های کوچک‌تر در شاخص کل دارند. بنابراین شاخص کل را می‌توان یک شاخص وزنی به شمار آورد. چیزی که در شاخص کل اهمیت دارد، عدد مشخص شده برای آن نیست. سرمایه‌گذاران در هنگام بررسی شاخص کل باید به میزان و نحوه تغییرات آن اهمیت دهند. حتما تاکنون به خوبی متوجه شده‌اید که شاخص بورس چیست.

شاخص قیمت (TEDPIX)

شاخص قیمت، روند تغییر عمومی قیمت سهام تمام شرکت‌ها و صنایع حاضر در بازار بورس را بررسی می‌کند. در واقع اگر میزان سوددهی سالیانه شرکت‌ها را از فرمول محاسبه شاخص کل حذف کنید، شاخص قیمت به دست می‌آید. در شاخص قیمت میزان سوددهی سالانه شرکت‌ها اهمیت ندارد، بلکه تغییر قیمت سهام آن‌ها است که مهم است.

از آنجایی که حجم سهام و سرمایه شرکت‌های بزرگ در بازار بورس بیشتر است، سهم بیشتری نیز در تعیین شاخص قیمت دارند و شاخص قیمت را به یک شاخص وزنی تبدیل می‌کنند. البته شاخص قیمت دیگری به نام شاخص قیمت هم وزن نیز داریم که سهم شرکت‌های کوچک و بزرگ را به یک میزان محاسبه کرده و تغییر قیمت سهام آن‌ها را به یک میزان در نوسانات شاخص تأثیر می‌دهد . اگر مفهوم شاخص قیمت را فهمیده باشید تا حدود زیادی پاسخ پرسش شاخص بورس چیست را نیز متوجه شده‌اید.

شاخص بازار اول و دوم

شرکت‌های حاضر در بازار بورس را می‌توان به دو گروه عمده تقسیم کرد. گروه اول شرکت‌هایی را شامل می‌شود که بیشترین میزان سرمایه و سودآوری، تعداد سهامداران و سهام و شاخص آزاد شناور را داشته باشند. گروه دوم را سایر شرکت‌های عضو بورس تشکیل می‌دهند. این شاخص به نوعی تفکیک‌کننده شرکت‌های بزرگ و کوچک از یکدیگر است. بنابراین با مقایسه سرعت تغییر شاخص این دو گروه با یکدیگر می‌توان متوجه شد سرمایه‌گذاری در گروه اول سودآوری سریع‌تری دارد یا گروه دوم.

شاخص آزاد شناور (TEFIX)

سهامداران را می‌توان آشنایی با انواع بورس ها به دو گروه عمده تقسیم کرد. گروه اول از سهامداران حقیقی تشکیل شده‌اند که در بازار بورس فعال هستند و گروه دوم از افراد حقوقی یا شرکت‌هایی تشکیل شده‌اند که در این بازار به معامله می‌پردازند.

معمولاً میزان سرمایه وارد شده به شرکت‌ها از جانب گروه دوم بیشتر است و میزان و تعداد بیشتری از سهام شرکت‌ها به این دسته سهامداران تعلق دارد. اما گروه اول یا سهامداران حقیقی سهام خود را مرتباً خرید و فروش می‌کنند. سهامی که در دست سهامداران حقیقی قرار دارد، به عنوان سهام شناور آزاد شناخته می‌شود. ارزش میانگین سهام گروه دوم را شاخص آزاد شناور می‌گویند. معمولاً گروه اول به شرکت‌هایی که حضور پررنگ‌تری از گروه دوم را تجربه می‌کنند و شاخص آزاد شناور بالاتری دارند، علاقه بیشتری نشان می‌دهند.

شاخص 50 شرکت برتر

برای آنکه بدانید شاخص بورس چیست باید حتما از مفهوم شاخص 50 شرکت برتر اطلاع داشته باشید. در پایان هر دور سه ماهه، فهرستی از 50 شرکت برتر در بازار بورس ایجاد می‌شود که سهام آن‌ها نسبت به سایر شرکت‌های عضو بازار بورس اوراق بهادار قابلیت نقدشوندگی بیشتری دارند.

میانگین ارزش سهام این شرکت‌ها را با «شاخص 50 شرکت برتر» مشخص می‌کنند. شاخص آزاد شناور این شرکت‌ها بالا است و روزانه تعداد بسیار زیادی از سهام آن‌ها میان سهامداران معامله می‌شوند. سهام این شرکت‌ها همواره خریدار دارند و هر زمان که بخواهید می‌توانید سرمایه خود را به ازای بهترین قیمت خارج کنید.

شاخص 30 شرکت بزرگ

همان طور که از نام شاخص معلوم است، هر سه ماه یک بار 30 شرکت بزرگ که ارزش بازار آن‌ها در صدر لیست شرکت‌های عضو بازار بورس اوراق بهادار قرار دارد را مشخص می‌کنند و تغییرات ارزش سهام آن‌ها را به عنوان «شاخص 30 شرکت بزرگ» نمایش می‌دهند. در حالی که این 30 شرکت تنها کمتر از 10 درصد از تعداد تمام شرکت های بازار بورس را تشکیل داده‌اند، بیش از 70 درصد از ارزش بورس تهران به همین شرکت‌ها تعلق دارد. به این ترتیب، به راحتی می‌توان تأثیر قابل توجه آن‌ها بر تغییر شاخص آشنایی با انواع بورس ها کل و شاخص قیمت را درک کرد.

شاخص صنعت چیست

شرکت‌های صنعتی شامل شرکت‌های بخش تولید از جمله خودروسازی، پتروشیمی، مخابرات، فلزات، ساختمان و . هستند که قیمت سهام آن‌ها به صورت جداگانه نسبت به سایر بخش‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. شاخص صنعت، یک سطح عمومی از ارزش سهام شرکت‌های صنعتی را به اطلاع سرمایه‌گذاران و سهامداران می‌رساند. البته تمام صنعت‌های زیر مجموعه شاخص مخصوص به خود را نیز دارند. برای مثال، شاخص صنعت خودرو یا محصولات شیمیایی را می‌توان به صورت جداگانه بررسی کرد.

شاخص واسطه‌گری‌های مالی

قیمت و ارزش سهام شرکت‌های فعال در زمینه واسطه‌گری مالی مانند هلدینگ‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و لیزینگ‌ها به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌گیرد و به عنوان « شاخص واسطه‌گری‌های مالی » شناخته می‌شود.

اکنون شما به عنوان یک فرد فعال در بازار بورس می‌دانید که شاخص در بورس چیست و با انواع و کاربرد شاخص بورس آشنایی پیدا کرده‌اید. فعالان و سرمایه‌گذاران بازار بورس با توجه به تغییرات شاخص‌های مختلف اقدام به پر کردن سبد خود و خرید و فروش سهام شرکت‌های آشنایی با انواع بورس ها مختلف می‌کنند. این شاخص‌ها به سهامداران کمک می‌کند از آینده ارزش سهام خود مطلع شوند و سرمایه‌گذاری را به صورت منطقی انجام دهند. در واقع کاربرد شاخص بورس، در استفاده از آن به منظور ارزیابی و قیاس چند متغیر و پدیده است. با بررسی و مقایسه انواع شاخص بورس می‌توان به درستی فهمید که شاخص بورس چیست و بر آینده بازار اشراف نسبی پیدا کرد. لازم به ذکر است که آنچه در این میان اهمیت دارد، منفی یا مثبت بودن شاخص‌ها نیست، بلکه میزان و نحوه تغییرات است که اهمیت دارد.

به عنوان مثال، ممکن است شاخص کل در هر صورت مثبت باشد، اما رقم آن نسبت به ماه‌های گذشته کاهش پیدا کرده باشد. همچنین ممکن است شاخص کل به دلیل کاهش ارزش سهام چند شرکت کاهش پیدا کند، اما شاخص صنعت با افزایش همراه بوده و سرمایه شما در منطقه امن قرار گرفته باشد. بنابراین بررسی رفتار شاخص‌های مختلف و مقایسه آن‌ها با یکدیگر می‌تواند پاسخ درست را برای شما ایجاد کند.

بورس کالا چیست؟ تفاوت بورس کالا با بورس اوراق بهادار

امروز در این مطلب از وب‌سایت پارسیان بورس، قصد داریم ببینیم که بورس کالا چیست؛ پس در ادامه همراه ما باشید. بورس کالا، یکی از انواع مارکت در بازار سرمایه ایران است. در این بورس، کالاهایی در زمینه‌های کشاورزی، پتروشیمی، تجهیزاتی، دارویی و غیره مورد داد و ستد قرار می‌گیرد. هر فردی با داشتن کد بورس کالا، می‌تواند از طریق کارگزاری‌های دارای مجوز از بورس کالا، وارد سامانه معاملاتی آنلاین شده و نسبت به ثبت سفارش خرید یا فروش کالا در حوزه‌های مختلف بر اساس قیمت و وزن و تاریخ مشخص، اقدام کند.

پیش از این‌که ادامه مطلب را مطالعه کنید، درصورتی که قصد دارید در بازار بورس تهران حرفه‌ای شوید و در یک دوره عملی صفر تا صد بورس را آموزش ببینید، پیشنهاد می‌کنیم حتما در دوره آموزش آنلاین بورس شرکت کنید.

بورس کالا چه ویژگی هایی دارد؟

در بورس کالا، چهار ویژگی مهم داریم که در کمتر بازار خرده فروشی یا عمده فروشی شاهد هستیم:

1. در بازار بورس کالای ایران، نوسانات کاذب قیمت و فروشنده یا خریدار مصنوعی نداریم.
2. امکان مدیریت ریسک و محافظت از نوسانات آتی قیمت فراهم است.
3. نظام قیمت گذاری شفاف بر اساس تعادل میزان عرضه و تقاضا وجود دارد.
4. سیستم اجرایی و نظارت بر حسن انجام تعهدات طرفین معامله وجود دارد و تضمین نقد شوندگی و حسن اجرای تعهدات طرفین را شاهد هستیم.

تفاوت های بورس کالا با بورس اوراق بهادار

این ۴ فاکتور، اصلا در بورس اوراق بهادار که قیمت به صورت لحظه‌ای مثل بازار بورس و فرابورس تعیین می‌گردد، دیده نمی‌شود. از طرفی در بورس کالا، شما نمی‌توانید اوراق بهادار خرید و فروش کنید و هر چه مورد داد و ستد قرار می‌گیرد، کالا با وزن مشخص، قیمت مشخص، تاریخ تحویل مشخص، کیفیت و کمیت مشخص بر اساس تاییدیه‌های مراجع ذی‌صلاح است و نیاز به ارائه تضمین برای شرکت در قراردادها دارد. در حالی که در خرید و فروش اوراق بهادار، کالایی به صورت مستقیم، مد نظر نیست و قیمت هم لحظه‌ای تغییر می‌کند.

حالا که صحبت از قراردادها شد؛ شایسته است با انواع و اقسام قراردادها در بورس کالا آشنا شویم تا تفاوتشان با اوراق بهادار بیشتر مشخص گردد.

انواع قراردادها در بورس کالا

• قرارداد نقدی: یکی از فرق‌های بورس کالا با اوراق بهادار آن است که در آن خرید و فروش کالا و تجهیزات به صورت نقدی انجام می‌شود.
• قرارداد سلف: از مهم‌ترین تفاوت ‌های بورس کالا با اوراق بهادار را بایستی در قرارداد سلف دانست. یعنی این‌ که در بورس کالا شما کالایی را با قیمت معین در تاریخ و آینده معین، داد و ستد کنید. اما چنین چیزی اصلا در خرید و فروش اوراق بهادار وجود ندارد.
• قرارداد نسیه: خرید کالا، مشروط به پرداخت بهای کالا در تاریخ سررسید است؛ در حالی که چنین چیزی در اوراق بهادار معنی ندارد.
• قرارداد اختیار معامله: از دیگر موارد تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار آن است که در قرارداد اختیار معامله در بورس کالا، سمتی از معامله، اختیار یا حق خرید و فروش کالا را از طرف دیگر داشته باشد. شما در خرید و فروش اوراق بهادار، اختیار خاصی نسبت به خریدار یا فروشنده ندارید.

دیگر تفاوت های بورس کالا و بورس اوراق بهادار

از دیگر بحث‌هایی که در حوزه تفاوت بورس کالا با اوراق بهادار می‌توان مطرح کرد، نحوه فعالیت در بازار و میزان کارمزد کارگزاری، بورس و میزان مالیات است که در این مبحث، وارد این حوزه نمی‌شویم.

یکی دیگر از موارد تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار آن است که برگشت سرمایه در بورس اوراق بهادار، معمولا ۷۲ ساعت تا ۱ هفته به طول می‌انجامد، در حالی که در بورس کالا، بازگشت سرمایه معمولا ظرف بیست و چهار ساعت انجام خواهد شد.

نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنید، افت و خیز قیمت‌ها در بورس کالاست. در اوراق بهادار مثل خرید و فروش سهام، شما از افت قیمت، هیچ سودی نمی‌برید؛ اما در بورس کالا، بر اساس انواع قراردادهایی که در بالا به اختصار توضیح داده شد، می‌توانید از پایین آمدن قیمت هم بر اساس توافق قبلی سود ببرید.

تفاوت دیگر، میزان اعتباری است که کارگزاری‌ها در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند.

حتما بازدید کنید:

• دوره آموزش تابلو خوانی بورس
• دوره آموزش فارکس در مشهد

چه کسانی به بورس کالا مراجعه می‌کنند؟

۱- گروه اول كسانی هستند كه می‌خواهند از ريسک نوسان كاذب قيمت‌ها در امان باشند. در واقع بورس‌های كالا به عنوان عاملی موثر برای کاهش ریسک توليدكنندگان كالا و مصرف‌ كنندگان عمده در بازار شناخته می‌شود.

۲- گروه دوم بر خلاف گروه اول، از نوسانات قيمت استفاده كرده و سود خود را حداكثر می‌كنند. در بورس‌های كالا، اين گروه با نام سوداگران (Speculator) شناخته می‌شوند.

تفاوت های بورس کالا و بورس اوراق بهادار ؟

اولا”: در بورس اوراق بهادار، سرمایه گذار سرمایه خود را به حساب کارگزار واریز می‌کند ولی در بورس کالا شاخه معاملات آتی سکه، سرمایه شخص در حساب بورسی خودش می‌ماند و بورس کالا بر اساس اعتبار حساب شخص به او اجازه خرید و فروش می‌دهد.

دوما”: برگشت سرمایه در بورس اوراق بهادار به فاصله سه الی 7 روز کاری می‌باشد ولی در بورس کالا، بازگشت سرمایه از حساب بورسی به حساب شخصی فقط 24 ساعت زمان می‌برد.

سوما”: در بورس اوراق بهادار فقط می‌توان از بالا رفتن قیمت ها سود برد ولی در بورس کالا هم می‌شود از بالارفتن قیمت و هم از ریزش قیمت سود گرفت.

چهارما”: در بورس کالا ضریب اهرمی 10برابری به سرمایه معامله گر تعلق می‌گیرد ولی در بورس اوراق بهادار این گونه نیست.

و در آخر حسابی که در بورس کالا از اعتبار کافی در مدت زمان مورد نظر سازمان برخوردار باشد می‌تواند تا 200میلیون تومان اعتبار از کارگزاری دریافت کند

که همه این تفاوت ها باعث جذاب تر شدن بورس کالا نسبت به بورس اوراق بهادار شده است.

لازم به ذکر است شاخه معاملات آتی سکه گردش چند برابری نسبت به بورس اوراق بهادار دارد که با توجه به تک محصولی بودن این شاخه نشان دهنده جذابیت بالای این بازار می‌باشد.

آموزش بورس در مشهد – آکادمی تخصصی پارسیان بورس
همچنین اگر علاقمند به شناخت 3 مفهوم پرکاربرد در بورس هستید ویدیو زیر که در لیست پخش آپارات آکادمی پارسیان بورس قرار دارد و توسط استاد صادق صفری تهیه شده است را مشاهده فرمایید

آشنایی با انواع بورس ها

بازار سرمایه از دیدهای مختلف به چند بخش تقسیم می‎ شود.

در این متن سعی شده برای درک بیشتر بازار و تصمیم گیری درست در سرمایه گذاری بخش های مختلف بورس و فرابورس تعریف، بررسی و مقایسه شوند.

در ابتدا باید با تعریف بورس آشنا شویم:

بورس بازاریست که در آن دارایی ها معامله می شوند، این بازار به سه دسته ی بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار تقسیم می شود.

در بورس کالا همانطور که از نام آن نیز مشخص است، کالاهای معینی خرید و فروش می شوند. در این بورس معمولا مواد اولیه معامله می شوند و هر کالایی بورس خود را دارد، برای مثال بورس نفت.

در بورس ارز پولهای خارجی خرید و فروش می شوند که البته این بورس فعلا در ایران فعال نیست.

در بورس اوراق بهادار دارایی های مالی مانند سهام شرکت ها، اوراق مشارکت و مواردی از این قبیل معامله می شوند، در بورس اوراق بهادار یا به اختصار بورس بستری ایجاد شده تا خریداران و فروشندگان بتوانند معاملات خود را به راحتی انجام دهند، در این بازار قوانینی وجود دارد که منافع سرمایه گذاران و سرمایه پذیران را هم حفظ می‏کند. به عبارت دیگر بورس، سرمایه گذاران و سرمایه پذیران را در کنار هم قرار می دهد تا هر دو با توانایی ها و دارایی های خود باعث منفعت طرف دیگر شوند.

فرابورس چیست:

در بازار بورس قوانین و ساختارهایی وجود دارد که هر شرکتی قادر به ورود به آن نیست، فرابورس هم مانند بورس اوراق بهادار، بازاری برای معامله‏ی اوراق بهادار یا سهام است با این تفاوت که شرایط و قوانین معاملاتی ساده تری برای پذیرش شرکت ها و داد و ستد سهام دارد. وظیفه فرابورس سازمان دهی آن بخش از شرکت های علاقه مند به فعالیت در بازار سرمایه است که هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند.

بررسی تفاوت های بورس و فرابورس:

• یکی از تفاوت های ساختاری بورس و فرابورس تقسیم بندی بازارهای آنهاست:

بورس شامل دو بازار اول و دوم است و در طرف دیگر ساختار جدید فرابورس در ایران از پنج بازار تشکیل شده است: بازار اول، بازار دوم، بازار پایه(شامل زرد، نارنجی و قرمز)، بازار سوم و ابزارهای نوین مالی. در بخش های آتی به منظور ایجاد آگاهی و دید مناسب برای سرمایه گذاران، تعاریف و تفاوت قسمت های مختلف بازار بورس و فرابورس به صورت مختصر بیان خواهد شد.

• پذیرش شرکت ها و قوانین نظارتی:

روند پذیرش شرکت ها در فرابورس ساده تر است و الزامات ساده تری نسبت به بورس دارد، شرایطی مثل حداقل سرمایه‎ی ثبت شده شرکت، حداقل سهام شناور، حداقل تعداد سهامداران، حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه، زیان انباشته، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها و سودآوری معیار های سختگیرانه تری در بورس دارند.

شرکت های پذیرفته شده در فرابورس از پرداخت 10% مالیات معاف هستند که این مزیت مستقیما متوجه سهام داران نیز می‌شود، همچنین صاحبان سهام در شرکت های فرابورس نسبت به سهامی که در اختیار دارند در مجمع عمومی حق رای هم خواهند داشت. همچنین وجود بازارهای متنوع در فرابورس برای پوشش سلایق مختلف از جمله جاذبه های فرابورس به شمار می آید، بنابراین سهامداران می توانند در شرکت های مختلف سرمایه گذاری کنند و به این ترتیب ریسک سرمایه گذاری کاهش پیدا خواهد کرد. ولی به طور کلی بنابر شرایط سختگیرانه تر انتخاب شرکت های فعال در بازار بورس، در این بازار می‎توان با ریسک کمتری به معامله سهام پرداخت.

• روش و زمان معامله در بورس و فرا بورس:

اساسا تفاوت خاصی در روش و زمان معامله در بورس و فرابورس وجود ندارد، همانطور که از طریق پلت فرم های آنلاین به خرید و فروش سهام بورس اقدام می کنید، می توانید معاملات سهام شرکت های فرابورس را هم انجام دهید، البته زمان معاملات در فرابورس انعطاف پذیری بیشتری نسبت به بورس دارد.

به طور کلی هر دو بازار بورس و فرابورس زیر نظر سازمان بورس هستند و نگرانی در معاملات آنها وجود نخواهد داشت.

تذکر این نکته ضروری است که برای ورود به بازار سرمایه و انجام معاملات، خرید و فروش سهام حتما آشنایی با انواع بورس ها باید بر این موارد مسلط بوده و یا با افرادی که در این زمینه تجربه کافی دارند مشورت کنید تا احیانا متضرر نشده و بتوانید در کوتاه ترین زمان ممکن به سودی که مدنظرتان هست برسید، پس هیچگاه بدون تجربه و بدون مشورت با افراد آگاه وارد بورس نشده و معاملات خود را انجام ندهید.

در این زمینه می توانید با مشاوران بورس کست در تماس باشید.

بورس ایران

معاملات بورسی یک پدیده جهانی است واختصاصی به ایران ندارد . از جمله کشورهایی که دارای بازار بورس هستند میتوان به آمریکا ،آلمان ، فنلاند ، انگلیس و. اشاره کرد .بازار سرمایه با ایجاد بستری برای شرکت ها و معامله گران اعم از حقیقی و حقوقی ،توانسته فصلی نوین در بازارهای مالی در دنیا به وجود بیاورد.چرا که هم معامله گران را به ثروت های رویایی نزدیکتر کرده است و هم شرکت ها را به منبعی غنی برای افزایش سرمایه خود متصل کرده است .ایران نیز از این قافله جا نمانده است و سالیانی دراز است که با ایجاد سازمان بورس اوراق بهادار ،بستری را برای بهره بردن مقیمان خود فراهم کرده است

سازوکار سازمان بورس

هانطور که قبلا اشاره شد سازمان بورس واسطه ای بین شرکت ها و معامله گران است که پیوند بین خریدار و فروشنده را بر عهده دارد .شرکت ها برای اینکه بتوانند در این بستر اقدام به فعالیت کنند باید ابتدا مراحل ثبت شرکت خود را در سازمان بورس پیگیری کنند تا بتوانند با انتشار اوراق بهادار خود بین خریداران ،سرمایه جدیدی را به شرکت تزریق کنند.ثبت شرکت ها در سازمان بورس منوط به داشتن شفافیت مالی شرکت هاست .از اینرو هر شرکتی که شایستگی ورود به سازمان بورس را پیدا میکند ،از شفافیت مالی بالایی برخوردار است و همه ترازنامه های مالی خود را درسایت کدال به نمایش عموم مردم قرارداده است.پس از آنکه شرکت در سازمان بورس مجوز فعالیت را اخذ کرد به صورت عرضه اولیه در بازار سرمایه اوراق بهادار خود را عرضه میکند تا معامله گران بتوانند با خرید این سهام ،صاحب بخشی از سهام شرکت شوند .همانطور که مستحضر هستنید این بازار نیز همچون سایر بازارهای مالی از قاعده عرضه و تقاضا در سود وزیان پیروی میکند و معامله گران با علم به اینکه در این بازار هم امکان سود وجود دارد و هم ممکن است دچار زیان شوند ،پا به عرصه ی معامله گری نهاده اند و خود را برای نوسانات احتمالی قیمت سهم خود آماده کرد.

باید توجه داشت که سازمان بورس خود فقط بستری برای ایجاد ارتباط بین شرکت ها و کارگزاری هاست و این کارگزاری ها هستند که واسطه بین معامله گران و شرکت بورس واقع میشوند یعنی هر معامله گر باید ابتدا در کارگزاری مد نظر خود ثبت نام انجام دهد تا بتواند به واسطه کارگزاری خود در بستر یک پلتفرم ،معاملات خود را انجام دهد .

حقوقی و حقیقی در سازمان بورس

در بین معامله گران بازار سرمایه ،اصطلاح حقوقی و حقیقی بسیار پر کاربرد است و کمتر کسی است که با این دو اصطلاح آشنایی نداشته باشد اما به جهت رفع ابهام و آشنایی برخی عزیزان با این دو مفهوم باید توضیح مختصری پیرامون این دو واژه داده شود .

معامله گران در بازار بورس به دو دسته حقیقی و حقوقی تقسیم میشوند که هر کدام حجم معاملاتی خاصی را در سازمان بورس به ثبت میرساند .به بیانی دیگر اگر معامله گران را به دو دسته معامله گران خرد و معامله گران بزرگ تقسیم کنیم ،به معامله گران خرد که حجم معاملاتی کمی را به خود اختصاص میدهند، شخص حقیقی گفته میشود و به معامله گران بزرگ که حجم بزرگتری از معاملات را به خود اختصاص میدهند ،شخص حقوقی گفته میشود.در واقع شخص حقیقی افراد حقیقی هستند که اقدام به معامله میکنند ولی شخص حقوقی به شرکت ها و کارگزاری هایی گفته میشود که با سرمایه های کلان خود میتوانند روند یک سهم را از نزول به صعود و یا بالعکس تغییر دهند .معمولا بازیگران سهام را همین اشخاص حقوقی تشکیل میدهند .

انواع نمادهای بورسی

محدودیتی برای ورود شرکت های مختلف به بورس وجود ندارد و تقریبا هر نوع شرکت که بتواند شرایط سازمان بورس برای ورود به بازار را فراهم کند ،توانایی ثبت در سازمان بورس را دارد .برای مثال شرکت های خودرویی ،شرکت های سرمایه گذاری،باشگاه های ورزشی،بانکها ،کارخانجات ،داروسازی ها،و. هرکدام از این شرکت ها در بورس دارای نماد مختصر میباشند مثلا برای شرکت های خودرویی نماد (خ) یا برای شرکت های سرمایه گذاری نماد (و) ویا برای کانی های .غیر فلزی مثل شیشه نماد (ک) استفاده میشود

تاریخچه بورس ایران

سازمان بورس اوراق بهادارایران حدود هشتاد و پنج سال است که پابرجاست و جنگها و کودتاهای مختلف نیز نتوانسته این بازار را از بین ببرد .سال 1315 سالی است که این سازمان تشکیل شد و شروع به فعالیت نمود .در کودتای 1332 که مشهور است به کودتای 28مرداد ،سازمان بورس دچار مشکلاتی شد ولی پس از مدتی ،در سال 1346 دوباره به روند سابق خود بازگشت و معاملات خود را شروع کرد

اوراق بهادار در گذشته به صورت فیزیکی معامله میشد ولی با گذر زمان و گسترش فضای مجازی و معاملات مجازی ،اوراق بهادار به صورت مجازی مورد معامله قرار گرفت ودر واقع اعتبار اوراق بهادار جایگزین خود آنها شد و معامله بر روی اعتبار این برگه ها صورت میپذیرد.

امروزه حجم معاملات و شرکتهایی که در سازمان بورس اوراق بهادار ثبت شده اند بسیار بیشتر از قبل بوده و نقدینگی بسیار بالایی در این بازار در حال چرخش است .

با دوره رایگان هفت خط سرمایه گذاری در کنارتان هستیم

گروه بی نظیر

مدرس و تحلیلگر بازار سرمایه تحلیلگر بازار مالی فارکس تحلیلگر ارشد سایت یار سرمایه برگزاری بیش از صد دوره آموزشی تحلیل بورس و فارکس عضو تیم icf_market تنها ارائه دهنده سبک ولوم تریدینگ به زبان فارسی در دنیا

انواع وضعیت نماد ها در بورس چیست؟

افرادی که به تازگی وارد بازار بورس می‌شوند و قصد انجام معاملات را دارند، معمولا با تمام اصطلاحات و فوت‌وفن‌های بورسی آشنایی ندارند. حتی ممکن است افرادی بدون دانستن پایه‌ای‌ترین مفاهیم بورسی به این عرصه وارد شده باشند. یکی از این مفاهیم، وضعیت نماد ها در بورس است که پیش از هرچیزی باید با آن آشنا شوید. اهمیت این موضوع به جهت آگاهی از وضعیت قابل معامله بودن یا نبودن یک سهام است. گاه امکان دارد بعضی از سهم‌ها در بازارهای بورسی در هر زمانی قابل معامله نباشند و اصطلاحا وضعیت آن‌ها از مجاز به غیرمجاز تغییر پیدا کرده باشد. در بازارهای بورسی همچنین وضعیت‌های مشابه دیگری وجود دارند که برای اطلاع از آن‌ها باید نماد مربوط به هر یک را بشناسید. در این مقاله سعی کرده‌ایم با زبان ساده‌ای انواع وضعیت نماد ها در بورس را برای سرمایه گذاران تازه‌کار شرح دهیم.

چرا وضعیت نماد های بورس دچار تغییر می‌شود؟

همه بازارها می‌توانند دوره‌هایی از توقف را تجربه کنند؛ اما میزان آسیبی که از این توقف به بازارهای معاملاتی وارد می‌شود، کاملا به میزان اطمینان حاکم بر فضای بازار بستگی دارد. به عبارت ساده‌تر، اگر به میزان کافی شفافیت و اطلاع رسانی بر بازارهای معاملاتی حاکم باشد، توقف معاملات یک امر منطقی نخواهد بود؛ در حالی که با کاهش میزان اطمینان بازار، سهام به حالت توقف درآمده و میزان نقدشوندگی آن‌ها کم می‌شود. حال برای آگاهی از توقف نمادهای بازار بورس باید با وضعیت نماد شرکت ‌ها آشنایی داشته باشید. این وضعیت‌ها ۵ دسته مختلف را شامل می‌شوند که اطلاع از آن‌ها بسیار کارآمد و ضروری است. در ادامه انواع وضعیت در نمادهای بورس را به شما معرفی کرده و درباره هرکدام، توضیحاتی را ارائه می‌دهیم.

وضعیت مجاز در بورس

زمانی که وضعیت نماد ها در بورس به حالت مجاز دربیاید، کلیه معاملات به روال قبلی خود انجام خواهند شد و افراد می‌توانند بدون هیچ محدودیتی، سهام خود را خرید و فروش کنند.

وضعیت محفوظ در بورس

وضعیت محفوظ در بورس، حالتی است که نماد قصد دارد پس از یک دوره ممنوعیت به حالت مجاز تغییر پیدا کند. در واقع وضعیت محفوظ، یک وضعیت قبل از مجاز شدن و بازگشایی مجدد معاملات در بازار سهام است. همچنین این وضعیت را با نام پیش‌گشایش، در بازارهای بورسی می‌شناسند. در وضعیت محفوظ بورسی، افراد می‌توانند سفارش‌هایی را برای انجام معاملات ثبت کنند؛ اما خرید و فروش تا زمان مجاز شدن وضعیت نمادهای بورس امکان پذیر نخواهد بود. در این حالت، سفارش‌های ثبت شده کاربران بورسی وارد صف‌های خرید و فروش می‌شوند و بلافاصله ۳۰ دقیقه پس از تغییر وضعیت محفوظ به وضعیت مجاز، سفارشات قرار گرفته در این صف به حالت قابل معامله درمی‌آیند.

مجاز مسدود در بورس

وضعیت مجاز مسدود یا مجاز متوقف در آموزش بورس به این صورن تعریف می‌شود که در آن بازار بورسی نمی‌توان هیچ اقدامی در جهت خرید و فروش سهام انجام داد. در این وضعیت، حتی ثبت سفارش‌ها غیر ممکن است. زمانی بازارهای معاملاتی وارد این وضعیت می‌شوند که توسط یکی از دلایل توقف نمادها مسدود شده باشند. در چنین وضعیتی انجام معاملات مجاز است؛ اما به دلایل رخ داده، مالکین سهام و کاربران بورسی به شکل موقتی از ثبت سفارش و انجام معاملات محروم هستند.

وضعیت ممنوع در بورس

در زمان وجود نماد وضعیتی ممنوع در بورس، صاحبین سهام نماد دارای ممنوعیت در بورس نمی‌توانند هیچ معامله‌ای انجام دهند و سهام خود را خرید و فروش کنند. اما در چنین وضعیت‌هایی معمولا نماد معاملاتی در پایان همان روز کاری بازگشایی شده و خرید و فروش امکان پذیر می‌شود.

ممنوع متوقف در بورس

زمانی که وضعیت نماد شرکت‌ ها در بورس به حالت ممنوع متوقف دربیاید، نمی‌توان هیچ گونه معامله‌ای را در رابطه با سهام انجام داد. همچنین انجام معاملات آن نماد تا پایان روز جاری به صورت ممنوع شده باقی خواهد ماند و به صورت مجاز در نمی‌آید. در وضعیت ممنوع متوقف بورسی، سهام‌ در روزهای آینده بازگشایی خواهند شد. تاریخ بازگشایی سهام‌ معمولا از قبل مشخص شده و به اطلاع کاربران و سهام داران می‌رسد.

چگونه می ‌توان از تغییر وضعیت سهام‌ اطلاع پیدا کرد؟

چنان چه توقف نمادهای بورسی از قبل اطلاع داده شده باشد، در همان روز و در وب سایت tsetmc.com ناظر بورسی اطلاعیه‌ای در این رابطه منتشر می‌کند. کاربران می‌توانند از دو طریق به این اطلاعیه‌ها دست پیدا کنند. در یکی از این روش‌ها، کاربر با ورود به قسمت پیام‌های ناظر موجود در بخش فرابورس ایران یا بورس اوراق بهادار تهران سایت می‌تواند این اطلاعیه‌ها را مشاهده کرده و از وضعیت نمادهای بورسی اطلاع پیدا کند. در روش دیگری می‌توانید نماد موردنظرتان را در این وب سایت سرچ کنید. پس از آن، قسمتی برای شما باز می‌شود که در آن‌جا می‌توانید پیام‌های ناظر را در رابطه با این سهم مشاهده کنید.

در وضعیت مجاز محفوظ بورسی، تمام معاملات باید با نظارت شخص ناظر انجام شود

اغلب نمادها در زمان بازگشایی خود، قیمت‌ها را بدون محدودیت دامنه نوسان قیمتی ارائه می‌کنند. در چنین شرایطی امکان دارد که عده‌ای از افراد سودجو بخواهند برای منفعت شخصی خود، قیمت‌ها را تغییر داده و دستکاری کنند. در این وضعیت افراد سودجو می‌توانند با کاهش یا افزایش قیمت‌ها به صورت گروهی، تغییراتی را در بازار ایجاد کنند. به منظور جلوگیری از چنین اقداماتی و برای کوتاه کردن دست منفعت طلبان از بازارهای بورسی، کلیه معاملات انجام شده در چنین شرایطی با نظارت شخص ناظری که از سوی سازمان بورس تعیین شده است، انجام می‌گیرد. با این حال، سازمان بورس به طور مداوم معاملات انجام شده در این برهه را مورد ارزیابی مجدد و بازنگری قرار می‌دهد تا از بروز هرگونه مفسده جلوگیری کرده و از صحت عملکرد ناظران اطمینان حاصل کنند.

سخن پایانی

آشنایی با مفاهیم بورسی برای انجام راحت‌تر و بهتر معاملات ضرورت دارد. در این مقاله مفهوم وضعیت نمادها در بورس را به شما معرفی کردیم. آگاهی از مفهوم این علامت‌ها و نماد‌ها می‌تواند کمک بزرگی برای انجام معاملات شما باشد و به شما کمک کند تا وضعیت‌های موجود را بهتر بشناسید و مطابق با نیازهای خودتان از آن‌ها بهره بگیرید. امیدواریم مطالب گفته شده در این مقاله توانسته باشند برای افزایش اطلاعات شما و یادگیری مفاهیم بورس مفید واقع شوند و توجه شما را جلب کنند.​

برای یادگیری “مقدمات بورس” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم: