وبلاگ شخصي دکترعلي رضا ثابتي
بازار مالی بر اساس ساختار سازمانی به بازار بورس و ساختار فرابورس بازار فرا بورس تقسیم می شود.بازار فرا بورس ازابتداي سالهاي دهه هفتاد ميلادي،در کشورهاي صنعتي مدرن پا به عرصه وجود نهاد و جالب اينکه، حجم معاملات انجام شده در اين بازار ها در بسياري از موارد بسيار گسترده تر از بورسهاي معمولي بود.
بازار فرابورسی بازار بدون مرکزیت مشخص است که شرکت کنندگان از طریق تلفن؛ یا ابزارهای الکترونیکی دیگر، خرید و فروش را انجام می دهند. .
برخی تفاوتهای این بازار با بازار بورس عبارتند از :
-همانطور که از نام آنها برمی آید، بازار خارج از بورس هیچ مکان فیزیکی متمرکز و خاصی ندارد که داد و ستد کنندگان یا متخصصین همچون بورس های کلاسیک گرد هم آیند.
قوانین استاندارد اقلام مورد مبادله در بازار فرا بورس انعطاف‌پذیر می‌باشند.یعنی قوانین معمولا ناشی از توافق طرفین می باشد
ساعات کار بازار فرا بورس از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردار است
بورس رسمی برای فعالان در این بازار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک را به دنبال دارد در صورتی که در بازارهای فرابورسی با توجه به اینکه شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این شرایط به صورت کامل وجود ندارد.
سطح فعلی امکانات الکترونیکی، انجام معاملات 24 ساعته را امکان پذیر می نماید که بدون شک، در مقایسه با یک بورس، مزیت عمده ای محسوب شده و برای داد و ستد کنندگان از قاره های مختلف نیز، شکل تفاوتهای سازمانی بین قاره ها را از بین می برد.
-در برخی موارد به کارگزاران در بازارهای فرابورس" کارگزار -معامله گر" می گویند،چرا که او میتواند اقلام معاملاتی را به حساب و مخاطره خود، خرید و فروش کند (معامله گر) و یا اینکه به عنوان نماینده، اقلام معاملاتی را به حساب و مخاطره دیگران بخرد یا بفروشد و وقتی بعنوان نمایندگی فعالیت میکند، در قبال خدمات ارائه شده، برای خرید یا فروش اوراق بهادار یا سایر اقلام از مشتریان خود، حق العمل یا کمیسیون (کارمزد) دریافت می کند.
شخص یا مؤسسه، صرف نظراز اینکه حق العمل دریافت میکند یا نه، چنانچه سفارشات را به حساب و مخاطره دیگران انجام دهد، بعنوان نمایندگی عمل کرده است.
کارگزار- ساختار فرابورس معامله گر روی اقلامی که مشتری قصد خرید آنرا دارد، در مورد سفارشات به یکی از سه طریق زیر عمل می کند:
در صورتیکه کارگزار – معامله گر روی اوراق بهاداری یا کالایی که مشتری قصد خرید یا فروش آن را دارد، او وظیفه بازارسازی(مارکت میکینگ) را عهده دار باشد میتوان آن آیتم را از موجودی خود به مشتری بفروشدیا از او بخرد.
ممکن است کارگزار – معامله گر سفارشی را دریافت کند که برای آن آیتم بازارسازی نمی کند، در اینصورت او میتواند بعنوان نماینده مشتری عمل کرده و آن آیتم را از معامله گر دیگری که روی آن بازارسازی می کند و یا شخصی که صاحب آیتم بوده و قصد فروش آنرا دارد، خریداری کند یا به او بفروشد.
وقتی کارگزار – معامله گر سفارشی را دریافت میکند، میتواند آن اوراق بهادار یا کالا یا ارز را از معامله گر دیگری که روی آن بازارسازی میکند و یا شخصی که صاحب آن آیتم میباشد، به حساب خود خریداری کرده و سپس به مشتری خود ساختار فرابورس بفروشد
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
این روزها که بازارهای مالی و ساختارهای تشکیل‌دهنده آنها، بسیار پیچیده شده است، شناخت آنها به افرادی که دوست دارند به‌عنوان سرمایه‌گذار وارد این بازارها شوند، بسیار مهم و ضروری است. اگر دوست دارید که نقش خوبی را در این بازار به عهده بگیرید و سهمی در بازار سرمایه داشته باشید، ابتدا بهتر است بدانید که تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
همانطور که احتمالاً شما هم بارها شنیده‌اید، بازارهای مالی برای عملکرد صحیح اقتصادی سرمایه‌داری بسیار مهم و ضروری به نظر می‌رسند. امروزه در بسیار از بازارهای مالی در سطح جهان، مردم می‌توانند معامله کنند و در آنها معمولاً رابطه‌ی عمیقی بین تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان، خریداران یا فروشندگان به چشم می‌خورد.
در ادامه سعی می‌کنیم با بررسی تفاوت بورس با فرابورس به زبان ساده به شما کمک کنیم تا درک بهتری از این بازارها داشته باشید!
بازار دوم فرابورس چیست؟ هرآن چه که لازم است در رابطه با بازار فرابورس بدانید؟
یکی از نام‌هایی که احتمالاً شما هم بارها آن را شنیده‌اید، بازار فرابورس بوده است و احتمالاً برای شما هم سؤال شده که بازار دوم فرابورس چیست و یا بازار دوم فرابورس یعنی چه! اگر شما هم علاقه‌مند به بازارهای سرمایه هستید، احتمالاً باید بدانید که بازار دوم فرابورس درواقع یکی از بازارهای بورس ایران است که تفاوت‌هایی با بازار بورس اوراق بهادار دارد! امروز در این مقاله به توضیح این مسئله که بازار دوم بورس چیست، بیشتر می‌پردازیم!
اگر قصد سرمایهگذاری در بازارهای مالی را دارید، بهتر است که این مقاله را با دقت مطالعه کنید چراکه به شما کمک میکند که تصمیم‌گیری‌های بهتری در رابطه با بازار بورس داشته باشید و بدانید که بازار دوم فرابورس چنددرصدی است! آیا آماده ایجاد تغییر و تحول در سرمایه‌گذاری‌های خود هستید؟ با ما همراه باشید.
بورس و فرابورس جزو جذاب‌ترین گزینه‌های سرمایهگذاری برای علاقه‌مندان به بازارهای مالی
در چند سال اخیر که مسائل مختلف باعث شده است که مردم بیشتر به فکر ارزش سرمایه‌های خود باشند، روی آوردن به بازارهای مالی و کمک به اقتصاد با استفاده از آنها، رواج پیداکرده است! شما می‌توانید با کمک بازار سرمایه نه‌تنها ارزش سهام خود را حفظ کنید، بلکه آن را نیز افزایش دهید. البته این کار نیاز به مهارت‌هایی هم دارد که باکمی مطالعه، تحقیق و شرکت در دوره‌های آموزشی، احتمالاً اصلاح می‌شود.
اگر کمی با شرکت‌های فعال در بورس آشنا باشید، می‌دانید که برای حضور آنها در این بازار، سخت‌گیری‌های قابل‌توجهی انجام‌شده است، اما همه شرکت‌هایی که نتوانسته‌اند وارد بازار بورس شوند، از چرخه رقابت حذف نمی‌شوند، بلکه آنها به بازار دوم بورس یعنی فرابورس منتقل می‌شوند! درواقع جواب این سؤال که بازار دوم فرابورس چیست، این است که همان مکان و بازاری است که شرکت‌های رده دوم ازنظر سرمایهگذاری وارد آن شده‌اند! در ادامه مطلب بیشتر در این رابطه صحبت می‌کنیم و اطلاعات واضح‌تری را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
بورس و فرابورس چیست؟ | آشنایی با انواع آن به زبان ساده
برای گفتن از اینکه بورس و فرابورس چیست ابتدا بهتر است با خود مفهوم بازار سرمایه با زبانی ساده آشنا شویم و سپس به تعریف بورس و فرابورس بپردازیم چراکه باوجود فرق بورس با فرابورس هر دو این بازارها نماد بازار سرمایه محسوب می‌شوند. ازاین‌رو ابتدا باید بازار سرمایه را به‌درستی شناخت تا بتوان نماد آن را تعریف کرد.
فرابورس چیست در واقعی سؤالی از درون اقتصاد است. اقتصاد علم بسیار گسترده و پیچیده‌ای است که در آن اعداد و ارقام و قیمت‌ها و جداول و غیره مفاهیم مختلفی دارند و به‌نوعی زبان این دنیای عجیب محسوب می‌شوند؛ اما نکته جذاب و جالب این است که تمام این گستردگی‌ها و پیچیدگی‌ها، همه و همه بر اساس یک عنوان و مفهوم ساده و پایه برنامه‌ریزی‌شده است. مفهومی تحت عنوان خریدوفروش. خریدوفروش نیز اصلی‌ترین مفهومی است که در فرابورس چیست موردبررسی قرار می‌گیرد.
خریدوفروش درواقع اصلی‌ترین و اولین عنوان علم اقتصاد و سؤال فرابورس چیست محسوب می‌شود که از گذشته‌های دور تا به امروز وجود داشته است. در کلام بهتر شما در هیچ کجای اقتصاد نمی‌توانید مفهومی پیدا کنید که در راستای خریدوفروش نباشد. حال این مفهوم خریدوفروش نیز بر اساس یک پل بسیار ساده ولی مهم به نام معامله بناشده است؛ یعنی میتوان گفت تمام علم اقتصاد بر اساس عنوان و پلی به نام معامله بناشده است. پلی که یکی از پایه‌های آن را فروشنده و یکی دیگر را خریدار تشکیل داده است.
حال اینکه این پایه‌ها چگونه ساخته شوند و به نسبت یکدیگر چه ارتفاعی داشته باشند باعث گسترش علم اقتصاد شده است. از طرفی نوع معامله یا همان پل ارتباطی بین خریدار و فروشنده نیز میتواند متفاوت باشد.
به‌طورکلی پل معامله ذکرشده جاده‌ای دوطرفه است که از یک‌سوی آن پول یا سرمایه خریدار به سمت فروشنده حرکت میکند و از سوی دیگر خدمت یا کالای موردنظر خریدار از سمت فروشنده حرکت میکند. این‌گونه یک رابطه پایاپای برقرار می‌شود.
حال شما تصور کنید این جاده به‌صورت دوره‌ای یک‌طرفه باشد، یعنی در پاره‌ای از زمان تنها سرمایه از سمت خریدار حرکت کند و در پاره‌ای دیگر از سمت فروشنده حرکتی داشته باشیم. این جاده به‌نوعی میتواند نمادی برای سرمایهگذاری باشد. حال در ادامه بیشتر سعی می‌کنیم بر اساس آن به سؤال فرابورس چیست پاسخ بدهیم.
بازار بورس چیست؟
اگر بخواهیم به جواب سؤال اصلی یعنی بازار دوم فرابورس چیست و یا بازار دوم فرابورس یعنی چه و … برسیم، بهتر است که ابتدا بدانیم که اصلاً بازار بورس چیست؟ اگر بخواهیم طبق نظر اقتصاددانان و افراد آگاه در این زمینه یک تعریف برای این موضوع ارائه کنیم به این می‌رسیم که بازار بورس، درواقع مکان و محلی برای قیمت‌گذاری، خریدوفروش کالا، اوراق بهادار و … است!
شما می‌توانید در بورس انواع دارایی‌های مالی ازجمله اسناد کاغذی (اوراق بهادار و سهام شرکت)، کالا، سکه، طلا، محصولات کشاورزی و … را خریدوفروش کنید! البته جدا از این دو نوع خریدوفروش (سهام و کالا)، نوع سومی تحت عنوان ارز هم وجود دارد که در کشور ما فعال نیست و وجود ندارد! شما می‌توانید در دیگر مقالات سایت ما، اطلاعات بیشتری در رابطه بااینکه بورس چیست و پیدایش آن به چه صورت بوده است، پیدا کنید.
بازار بورس که یکی از مهم‌ترین بازارهای سرمایه است که در آن دارایی‌های مالی و واقعی مورد معامله قرار می‌گیرند. در این ساختار فرابورس بازار، دارایی‌هایی مالی که اصطلاحاً یکسری اسناد کاغذی هستند، موردبحث قرار می‌گیرند. در بورس اوراق بهادار، دارایی‌های واقعی، بورس کالا( شرکت‌های بورس کالا )، اجناس فیزیکی و در بورس ارز، پول رایج کشورها مورد خریدوفروش قرار می‌گیرند.
در بورس اوراق بهادار، مردم به خریدوفروش اوراق قرضه دولتی، سهام شرکت‌ها، مؤسسات معتبر خصوصی و … می‌پردازند. این بازار سرمایه در ایران در شهر تهران فعال است و مرکز رسمی برای آن وجود دارد. شاید می‌پرسید که چگونه اقدام به تعیین قیمت هر سهم در این بازار سرمایه می‌کنند؟ باید مدنظر بگیرید که تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضا است.
جاده‌ای یک‌طرفه به نام سرمایهگذاری و سؤال مهم فرابورس چیست
ما تا اینجای مسیر و پاسخ به سؤال فرابورس چیست با پلی به نام معامله آشنا شدیم و دانستیم که این پل در دنیای سرمایهگذاری به شکل یک‌طرفه هست و این‌یک طرفه بودن وابسته به زمان هست.
نکته جالب اینجاست که در بازار سرمایه جهت جاده معامله عوض نمی‌شود و همیشه یک‌طرفه است بلکه بر اساس زمان جای فروشنده و خریدار است که عوض می‌شود؛ یعنی شما به‌عنوان سرمایه‌گذار در جهتی قرار دارید که سرمایه از سمت شما حرکت میکند و بر اساس گذر زمان شما فروشنده خواهید شد و می‌توانید سرمایه خود را به همراه سود حاصله از آن دریافت کنید.(مقاله آیا بیت کوین قانونی است را هم مطالعه کنید)
درواقع روند کلی اقتصاد و سرمایهگذاری را میتوان بر اساس همین مثال ساده به‌خوبی درک کرد. اقتصاد کلان و سرمایهگذاری در مدت‌زمان بالا همیشه سودآور خواهد بود. چراکه جهت پل همواره یک‌طرفه خواهد ماند و این باعث می‌شود که خودبه‌خود سرمایهگذاری بیشتر و این باعث افزایش سود سهام می‌شود.
چالش اصلی بازار سرمایه و سؤال فرابورس چیست این است که چه مدت‌زمان برای سودآوری لازم است و آیا راه بهتری برای رسیدن به سود موردنظر در مدت‌زمان کمتر وجود دارد. این‌گونه می‌شود که دنیای اقتصاد گسترش پیدا میکند؛ اما در بازار سرمایه و آن پل یک‌طرفه که مثال زدیم نمادی بارز و مهم به نام بازار بورس و فرابورس وجود دارد.
سرمایهگذاری درواقع یک بازی دوطرفه بین شرکت سرمایه پذیر و فرد سرمایه‌گذار است. به این صورت که یک شرکت برای افزایش درآمدهای خود و داشتن فروش بیشتر نیاز به جذب سرمایه است.
در این حالت با جذب سرمایه‌های خرد بسیار میتواند سرمایه موردنظر خود را به دست بیاورد و درازای آن متعهد می‌شود که سهامداران خود را از در سود خود شریک کند. این به‌نوعی یک بازی دوسر برد هست. بازار بورس و فرابورس به‌نوعی محلی است که میتوان به‌واسطه آن در شرکت‌های مختلف بر اساس نوع کارایی آنها سرمایهگذاری کرد. این محل درواقع ازنظر اقتصاد کلان نیز بسیار اهمیت دارد چراکه باعث ایجاد شفافیت‌های مالی در اقتصاد می‌شود؛ اما ساختار فرابورس بااین‌حال هنوز پاسخ سؤال فرابورس چیست را نیافتیم.
یکی از بازارهای سرمایه فعال در ایران که در سال ۱۳۸۷، فعالیت خود را آغاز کرده است، بازار فرابورس است! فرابورس در ابتدا کار خود را در زیرمجموعه و ساختار سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد و ساختار قانونی مشابهی نسبت به آن پیدا کرد. شرایط پذیرش در این سازمان نسبت به بورس آسان‌تر است که در قسمت فرق بین بورس و فرابورس چیست، بیشتر راجع به آن صحبت خواهیم کرد.
بازار سهام فرابورس ایران، شامل بازار اول، دوم و پایه است! معمولاً سهام و اوراق بهادار شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دوم معامله می‌شوند! یکی از مزایای حضور در فرابورس این است که اکثر شرکت‌های سهامی می‌توانند در آن حضور فعال داشته باشند و اقدام به معامله کنند. در ادامه به بررسی تفاوت فرابورس و بورس و بازار پایه خواهیم پرداخت. (پیشنهاد میکنم محصول آموزش فیلترنویسی را هم مطالعه نمایید)
تعریف فرابورس چیست؟
بنابراین تا به اینجا به‌طورکلی با مفهوم بازار سرمایه و نماد مهم آن یعنی بازار بورس آشنا شدیم. این اولین قدم برای پاسخ به فرابورس چیست بود. اما بازار سرمایه ایران به دو بخش کلی بازار بورس و بازار فرابورس تقسیم‌شده است. البته بازارهای دیگری مانند بورس کالا و انرژی و شرکت‌های کوچک و … وجود دارد که در اینجا موردبحث ما نیست ما میخواهیم بیشتر بدانیم فرابورس چیست و تفاوت بورس و فرا بورس و بازار پایه را بشناسیم.
همانطور که در پاسخ به سؤال فرابورس چیست گفتیم بازار بورس و فرابورس محلی است که در آن شرکت‌های مختلفی می‌توانند اقدام به جذب سرمایه داشته باشند؛ بنابراین عملاً تفاوت بورس و فرابورس مفهومی بنیادین نخواهد بود در هر دو این بازارها سرمایه‌گذار به دنبال سرمایهگذاری روی شرکت یا شرکت‌های مختلف هست که بعد از مدتی بتواند از طریق آن سودآوری داشته باشد.
اما پس فرابورس چیست و چه لزومی به حضور آن در بازار سرمایه ایران است؟ در کلام بهتر بازار بورس جایی است که شرکت‌های مختلف تحت شرایط خاص سازمان بورس وارد بازار سرمایه می‌شوند. این شرایط به‌نوعی تعبیه‌شده است که شرکت‌های معتبر و سود ده که میتوان بقای چندین ساله آنها را تضمین کرد در این بازار حضور دارند. این اتفاق و این شرایط باعث می‌شود که خودبه‌خود بسیاری از شرکت‌های کوچک و تازه تأسیس که نیاز به جذب سرمایه‌دارند از حضور در بازار محروم شوند. اینجاست که سؤال فرابورس چیست معنی پیدا میکند.
فرابورس درواقع بازاری موازی بازار بورس هست که در آن شرکت‌های کوچک‌تر از بازار بورس حضور دارند و شرایط حضور این شرکت‌ها کمی ساده‌تر از بازار بورس هست. همین اتفاق باعث می‌شود که سرمایهگذاری در بازار فرابورس کمی ریسک بالاتری داشته باشد؛ اما نکته مهم این است که ازنظر سرمایهگذاری و قوانین مربوط به آن و روش‌های آن فرقی بین بازار فرابورس و بورس وجود ندارد. در کلام بهتر سؤال فرابورس چیست بیشتر برای شرکت‌های سرمایه پذیر اهمیت دارد تا افراد سرمایه‌گذار؛ اما بیایید در تعریف بازار فرابورس شرایط شرکت‌های ثبت‌شده را موردبررسی قرار دهیم.
اگر برای شما هم این سؤال بزرگ مطرح است که بازار دوم بورس چیست، باید بدانید که دومین بازار سرمایه ایران یا بازار فرابورس از سال ۱۳۸۷ مجوز فعالیت خود را از شورای عالی بورس گرفته و وارد دنیای بازارهای مالی شده است! این بازار درواقع همانند بازار بورس، مکانی است که در آن سهام و اوراق بهادار خریدوفروش می‌شود و بر اساس میزان عرضه و تقاضایی که برای هر سهم وجود دارد، قیمت‌گذاری انجام می‌شود.
از مزایای حضور در فرابورس برای شرکت‌ها این است که به دلیل سخت‌گیری‌های کمتر نسبت به بازار بورس اوراق بهادار، شاهد این هستیم که شرکت‌های کوچک‌تر هم قابلیت حضور در بازار سرمایه را دارند! این موضوع درواقع توانسته کمک زیادی به رشد اقتصادی و شرکت‌های کوچک کند! آیا تاب حال در این بازار سرمایهگذاری کرده‌اید؟ چه تجربه‌ای در این زمینه‌دارید؟
نماد فرابورس چیست؟
بعد از پاسخ به سؤال فرابورس چیست نوبت به این است که به سؤال نماد فرابورس چیست پاسخ دهیم. نماد فرابورس در حقیقت همان شرکتی است که در بازار فرابورس پذیرفته‌شده است. برای درک بهتر این موضوع مسابقات فوتبال کشور را در نظر بگیرید.
مسلماً همه گروه‌های فوتبال در ایران نمی‌توانند در لیگ برتر بازی کنند و فقط تعداد معدودی با توجه به شرایط خاص می‌توانند در آنجا بازی کنند. ما بقیه گروه‌های قدر که کمی شرایطی پایین‌تر از گروه‌های لیگ برتری دارند در لیگ دسته اول بازی می‌کنند. فرق بین بازار بورس اوراق بهادار و فرابورس دقیقاً همین‌جاست که بازار بورس مانند لیگ برتر و بازار فرابورس چیزی شبیه به لیگ برتر است.
بخش مهمی از پاسخ فرابورس چیست این است که بدانیم شرایط کلی پذیرش در این بازار چیست. اگر بخواهیم برای مثال یکی از شرایط مهم پذیرش در بازار بورس را بیان کنیم که در بازار فرابورس این شرط تعدیل‌شده است میزان سودآوری شرکت هست. در بازار بورس هر شرکت برای پذیرش باید در سه سال متوالی سودآوری داشته باشد درحالی‌که در بازار فرابورس این سودآوری میتواند یک سال باشد.
مورد مهم دیگر این است که حداقل سرمایه ثبت‌شده لازم برای شرکت‌های فرابورسی حداقل ۱۰۰ میلیون تومان است که برای شرکت‌های کوچک مقداری معقول و دست‌یافتنی هست. اگر شما لیست شرکت‌های فرابورس را موردبررسی قرار دهید و آن را با شرکت‌های بورسی مقایسه کنید مسلماً می‌توانید تفاوتهای بیشتری پیدا کنید.
اما نکته مهم دیگر در فرابورس چیست این است که این بازار از چند بازار اول، دوم و پایه و سوم تشکیل‌شده است. هر چه از بازار اول به سمت بازار سوم حرکت می‌کنیم شرکت‌ها کوچک‌تر و احتمال ریسک بالاتر می‌شود. البته در بازار پایه و سوم درصد نوسان و برخی دیگر از شرایط معامله فرق میکند که در اینجا مجال بحث از آن نیست.
فرق بورس و فرابورس به زبان ساده
حالا میخواهیم تفاوت بورس و فرابورس به زبان ساده به شما بگوییم،پس بیاید تا با تفاوت بورس با فرابورس بیشتر آشنا شویم. در جواب این سؤال که تفاوت بورس با فرابورس چیست، معمولاً جواب‌های زیر مطرح می‌شوند:
تقسیم‌بندی بازار متفاوت
بازار بورس به‌صورت کلی به دو بخش اول و دوم تقسیم‌بندی می‌شود! این دو بازار در بورس با یکدیگر ارتباطاتی دارند و به این واسطه شرکت‌های نه‌چندان جالبی که در بازار اول، عملکرد قابل قبولی ندارند به بازار دوم منتقل خواهند شد. در نقطه مقابل، شرکت‌هایی با روند روبه‌پیشرفت در بازار دوم به بازار اول منتقل می‌شوند.(در ادامه مقاله ارزش بازار سهام را مطالعه کنید)
بازار فرابورس که کمی بالاتر آن را به شما معرفی کردیم، یک بازار است که شامل چند بخش اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و پایه است. همین موضوع یکی از تفاوتهای اصلی میان این دو بازار سرمایه است که به آن پرداخته خواهد شد. آیا شما در این رابطه چیزی شنیده بودید؟
فرآیند پذیرش در بازار بورس و فرابورس
پاسخ دیگری که میتوان به سؤال تفاوت بورس و فرابورس چیست، داد شرایط پذیرش سهام در این دو بازار سرمایه است! حقیقت این است که بازار فرابورس با شرایط ساده‌تری تشکیل‌شده است و به این منظور نسبت به بازار بورس، شرکت‌های بیشتری برای عرضه سهام دارد. این فرآیند به این دلیل تشکیل‌شده است که حتی شرکت‌های کوچک قادر باشند که سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند و پیشرفت داشته باشند.
کدام خطرات، سرمایه‌گذاران بورس سهام ایران را تهدید میکند؟
نابرابری در دسترسی به ارتباطات و اطلاعات، منجر به رانتی شدن بورس سهام می‌شود و کارآمدی آن در توزیع برابر سود-ریسک را از بین می‌برد.
یادداشتی از احمد علوی: با توجه به نرخ تورم بالا و از بین رفتن ارزش پول ملی ایران، بسیاری از شهروندان مایل هستند که با حفظ ارزش دارایی خود، و به‌کارگیری سرمایه، بازده مناسبی کسب کنند.
اگر در کشورهای دیگر، امکانات متنوعی برای سرمایهگذاری وجود دارد، بازار سرمایه در ایران دارای عمق و سطح گسترده‌ای نیست. به همین دلیل سرمایه‌گذاران تنها دارای گزینه‌های محدودی برای سرمایهگذاری هستند.
این گزینه‌ها عبارتند از بازار طلا و سکه، بورس سهام، بازار ارز، و در نهایت بازار مسکن؛ اما با توجه به رکود بازار مسکن و همچنین سرکوب و امنیتی شدن سایر بازارها، بورس سهام تنها گزینه برای سرمایه‌گذاران است.
افزون بر این امکانات سرمایه‌گذاران خرد در ایران برای کسب تجربه و اطلاعات در خصوص سرمایهگذاری نیز نسبت به بازیگران بازار سرمایه در کشورهای پیشرفته، محدود است.
از منظر دولت، در شرایط تحریم‌ها، کاهش شدید درآمدهای نفتی و صادرات، بورس سهام به عنوان منبعی برای تأمین کسر بودجه و روشی برای کاهش نقدینگی در گردش تلقی می‌شود. از این رو حاکمیت تلاش میکند با تشویق و حتی ارائه برخی امکانات، منابع مالی سرمایه‌گذاران را به بورس سهام جذب کند.
اقدامات دولت هر چند به افزایش تقاضا و بالا رفتن میانگین شاخص سهام بورس ایران انجامید، اما طبیعی است که هر رشد شدید و نامعقول سقوط سریع می‌انجامد. در همین راستا بود که حوادث اخیر که به سقوط میانگین شاخص سهام بورس ایران انجامید.
اما سقوط بیش از این هم شگفت‌آور نخواهد بود؛ چرا که ساختار بورس سهام ایران، دارای کاستی‌های فراوانی است که ناکارآمدی بلندمدت آن را تأیید میکند. افزایش شاخص کل بورس ایران، محصول رشد بادکنکی یا توخالی حبابی است و دلایل بنیادی مانند رشد اقتصادی در سطح کلان و خرد، و شاخص سود، و ریسک بنگاه‌ها، پایه و بنیاد آن نیست. بنابراین بعید نیست که با هر تکانه و شوکی ریزش شاخص بورس سهام مجدداً تکرار شود.
ساختار و کارکرد بورس سهام
بورس‌های سهام بین‌المللی در سرمایهگذاری مؤسسات بیمه و بازنشستگی و افراد حقیقی، توزیع سود و ریسک در میان سهامداران و همچنین تأمین مالی بنگاه‌ها در بخش تولید یا خدمات نقش مهمی را بازی می‌کنند.
بنا به نظریه‌های اقتصاد بورس سهام، یکی از مزیت‌های مهم بورس سهام این است که سرمایه کوچک و پراکنده و منفعل ساختار فرابورس را به سرمایه‌های عظیم و فعال تبدیل میکند تا در جهت رشد اقتصادی بخش حقیقی اقتصاد به کار گرفته شود. در همین راستا، با افزایش بازیگران بورس سهام، بزرگتر شدن سرمایه در گردش آن، جهانی شدن و همچنین شفافیت و رقابتی شدن آن، بورس سهام کارآمدتر می‌شود.
یکی از ویژگی‌های بورس‌های رقابتی این است بازیگران فعال بورس باید امکان برابری برای دسترسی به اطلاعات داشته باشند. در غیر این صورت، نابرابری دسترسی به ارتباطات و اطلاعات، به از بین رفتن رقابت، شفافیت و تبعیض میان سرمایه‌گذاران می‌انجامد. چنین تبعیضی موجب فرار سرمایه از بورس و در نهایت به کوچک شدن آن می‌انجامد. شفافیت صورت‌های مالی بنگاه‌های فعال در بورس سهم نیز از شرط‌های کارآمدی تشکیل قیمت در بورس سهام است.
شعبده‌بازی در بورس تهران
آیا بازار بورس ایران دستکاری می‌شود؟
آیا حباب بورس تهران در حال ترکیدن است؟
ریسک سرمایهگذاری بی محابا در بورس ایران!
در افزایش تورم، بورس تهران ایستگاه میانی است یا پایانی؟
در یک ارزیابی مقایسه‌ای وضعیت بورس سهام ایران را میتوان چنین ارزیابی کرد. بورس سهام ایران، یک در مقیاس بین‌المللی و اندازه سرمایه در گردش آن، کوچک است. این بورس سهام منزوی از بازار جهانی سرمایه و زیر سلطه بنگاه‌های دولتی است.
افزون بر این بورس سهام ایران به دلیل دولتی بودن، رانتی هم هست. چه گروهی از سهامداران از قبیل سهامداران حقیقی -یعنی مؤسسات دولتی یا شبه‌دولتی- از رانت و امتیاز ارتباطات و اطلاعات بهره می‌برند. بدین ترتیب این گروه‌ها می‌توانند با استفاده از این رانت‌ها، به سودهای غیرمتعارف دست یابند.
این نابرابری در دسترسی به ارتباطات و اطلاعات، منجر به رانتی شدن بورس سهام می‌شود و کارآمدی آن در توزیع برابر سود-ریسک را از بین می‌برد.
صورت‌های مالی بنگاه‌های فعال این بورس سهام از استانداردهای یک نواخت بین‌المللی پیروی نمی‌کند. از این رو شفافیت اطلاعات در خصوص میزان سودآوری و ریسک مؤسسات مورد تردید است.
بنابراین تشکیل قیمت‌ها در این بازار، بازتاب اطلاعات شفاف و کافی در خصوص رابطه سود-ریسک سرمایه نیست. توضیح اینکه ارزیابی هر سهم بر پایه نسبت و تعادل میان سوددهی و ریسک صورت می‌گیرد. در صورتی که اطلاعات مربوط به این دو متغیر مخدوش باشد، ارزش‌گذاری سهم مربوطه نیز مخدوش و بی‌اعتبار است.
چه چیز ارزش دارایی سرمایه‌گذاران را تهدید میکند؟
بر پایه آنچه آمد، به نظر می‌رسد که ریسک‌های گوناگونی ارزش دارایی‌های سهامداران در بورس سهام ایران را تهدید میکند، که مهم‌ترین آنها عبارتند از؛ ریسک نظام‌مند یا کلان که به متغیرهای کلان اقتصاد ایران نظیر رشد اقتصادی، سرمایهگذاری ثابت، تورم و کاهش ارزش پولی مربوط است. ریسک مربوط به بنگاه‌ها به این دلیل که بسیاری از بنگاه‌های ثبت‌شده در بورس سهام سودده نیستند و صورت‌های مالی آنها هم بازتاب سودآوری و ریسک آنها نیست و بعید نیست با یک تکانه زنجیره ورشکستی بورس سهام را دچار بحران کند.
افزون بر این در ایران ریسک سیاسی هم بالاست ولی شکفت است که ریسک‌های سیاسی نظیر تحریم یا بحران کرونا همه بورس‌های جهان را تحت تأثیر گذاشت اما بورس سهام ایران از آن متأثر نشد. این البته نشانه مثبتی نیست و اگر رشد بورس با ریسک‌های آن تعدیل شود، بورس ایران از امنیت بالایی برخوردار نیست و سودآوری آن نسبت به این خطرات چندان زیاد نیست.
در شرایط تحقق بحران در بورس سهام، با توجه نبود تقارن ارتباطی و اطلاعاتی و سرمایه، بازیگرانی برخودار از رانت و اطلاعات و ارتباطات، نظیر دولت و مدیران بنگاه‌ها، برنده معاملات در بازار هستند، و سرمایه‌گذاران و بخصوص سرمایه‌گذاران کوچک، بازنده خواهند بود.
تفاوت بورس و فرا بورس با زبان ساده
تفاوت بورس و فرا بورس را می دانید؟ اگر شما هم علاقه مند به آشنایی با بورس و فرابورس و فرق بورس با فرابورس هستید، این مطلب برای شما بسیار مفید خواهد بود. چند دقیقه وقت بگذارید و آن را کامل مطالعه کنید. ابتدا بورس و فرابورس تعریف شده اند سپس تفاوت بین بورس فرابورس به زبان ساده توضیح داده شده است. در صورت نیاز به مشاوره حقوقی می توانید از وکیل بورس وکیل پرس کمک بگیرید.
همانطور که می دانیم به بازارهای مانند بازار فارکس، بازار اوراق بهادار، اوراق عرضه، بازار سهام و بازار مشتقات که در آنها اوراق بهادار معامله می شود، بازار مالی می گویند. بازارهای مالی نقش بسیار مهمی در اقتصاد تمام کشورها دارند. اکثر بازارهای مالی دنیا به ویژه بازار سهام، معاملات خود را با استفاده از بورس انجام می دهند.
بازارهای مالی با ساختار سازمانی و اقتصادی ویژه خود نقش زیادی در قیمت گذاری دارند. بورس مکانی است که در آنها فروشندگان و خریداران یا به بیانی دیگر افراد تولید کننده و مصرف کننده با یکدیگر به معامله می پردازند. همه افرادی که پا به عرصه سرمایه گذاری در بازارهای مالی می‌گذارند، محال است که با عبارت هایی مانند بورس و فرابورس مواجه نشوند.
با توجه به اوضاع اقتصادی ایران، در سال‌های اخیر سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار به یکی از بهترین راه‌های کسب سود تبدیل شده است. علاوه بر بازار بورس، بازار دیگری به نام فرابورس نیز وجود دارد. وقتی فردی می‌خواهد سهام بخرد، جلوی بعضی از سهم‌ها نماد سهام فرابورس و جلو برخی دیگر سهام بورس نوشته می‌شود. در این مقاله قصد داریم ابتدا بورس و فرابورس را توضیح دهیم و سپس به تفاوت بورس و فرابورس بپردازیم.
بورس چیست؟
برای آشنایی با تفاوت بورس و فرابورس ابتدا لازم است تعریفی از بورس بدانید. بازاری که در آن دارایی ها مورد معامله قرار می‌گیرند، بورس نامیده می‌شود. این بازار شامل سه دسته بازار بورس ارز، بازار بورس کالا و بازار بورس اوراق بهادار است. در بازار ارز پول‌های خارجی مانند دلار و یورو را معامله می‌کنند که البته این بازار در ایران فعالیتی ندارد.
در بورس کالا، کالاهایی معین و مواد اولیه‌ای مانند فلزات، محصولات کشاورزی، نفت و غیره معامله می‌شوند. در بورس اوراق بهادار اوراق مشارکت و سهام شرکت ها و غیره را معامله می کنند. در بورس اوراق بهادار منافع سرمایه پذیران و سرمایه‌گذاران حفظ می شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بورس به مطلب بورس چیست؟ مراجعه کنید.
فرابورس چیست؟
همه شرکت ها اجازه ورود به بازار بورس را ندارد زیرا ساختارها و قوانین موجود در بورس این اجازه را به تمام شرکت‌ها نمی‌دهد. فرابورس موظف است که شرکت هایی را که به فعالیت در بازار سرمایه علاقه دارند و هنوز موفق به کسب شرایط ورود به بورس نشده‌اند را سازماندهی کند.
در بازار فرابورس ( OTC) سهام و اوراق بهادار شرکت ها طبق شرایط و قوانین ساده‌تر و بدون نظارت هیچ نهادی به طور مستقیم بین طرفین معامله می شوند. شرکت فرابورس با گرفتن مجوز شورای عالی بورس و زیر نظر سازمان عالی بورس اوراق بهادر فعالیت می کند. یکی از مزایای بازار فرابورس تنوع بیشتر و راحت بودن آن است. شاید برایتان این سوال پیش بیاید که تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال به ادامه مطلب توجه کنید.
تفاوتهای بین بورس و فرابورس
همانطور که اشاره کردیم بورس و فرابورس تفاوتهای زیادی دارند. در این بخش از مقاله قصد توضیح فرق بورس و فرابورس را داریم.
- اولین تفاوت بورس با فرابورس این است که در بازار بورس یک مکان خاص وجود دارد که افراد برای انجام معامله در آنجا به صورت فیزیکی دور هم جمع می‌شوند. اما در فرابورس چنین مکانی برای جمع شدن معامله گران وجود ندارد.
- دومین تفاوت بورس و فرابورس در بخش قوانین میباشد. قوانین وضع شده در بازار بورس ویژه هستند و طبق استانداردهای خاصی اجرا می‌شوند. اما قوانین فرابورس طبق توافق طرفین بوده و نسبت به قوانین بورس انعطاف‌پذیرتر و راحت تر می باشند.
- سومین فرق بین بورس و فرابورس این است که معاملات بازار بورس ریسک کمتری دارند و قیمت‌ها شفاف‌تر هستند. اما در بازار فرابورس به دلیل انجام معاملات با توافق طرفین، خبری از شفافیت قیمت و کاهش ریسک وجود ندارد.
- چهارمین تفاوت بورس با فرابورس میزان ساعت کاری میباشد. روش معامله در فرابورس و بورس تفاوت زیادی با هم ندارند. درست مانند خرید و فروش سهام در بورس می‌توانید سهام شرکت‌ها در فرابورس را نیز معامله کنید. ساعات کاری بازار بورس از نه صبح شروع شده و تاتا دوازده و نیم ظهر ادامه دارد. اما ساعات کاری در فرابورس انعطاف بیشتری نسبت به ساعات کاری بورس دارد. انجام معاملات در فرابورس به صورت 24 ساعته انجام می‌شود زیرا سطع امکانات الکترونیکی در فرابورس بیشتر است. این موضوع یکی از مزایای مهم فرابورس به شمار می‌رود.
- پنجمین تفاوت بورس و فرابورس در بخش بازار میباشد. بورس دارای دو بازار اول و دوم میباشد. اما بازارهای فرابورس شامل پنج بازار به نام‌های بازار اول، دوم، سوم یا عرضه، بازار پایه و بازار ابزارهای نوین مالی میباشد. در بازار اول فرابورس سهام واحدهای صندوق سرمایه گذاری و شرکت‌ها معامله می‌شوند. در بازار دوم فرابورس فقط سهام شرکت‌های سهامی عام مانند شرکت‌های تازه تاسیس وجود دارد. در بازار پایه نیز اوراق بهادار عرضه یا نقل و انتقال داده می‌شوند.
یکی دیگر از تفاوتهای بین بورس و فرابورس روند پذیرش شرکت‌ها میباشد. پذیرش شرکت‌ها در بورس سخت‌تر از فرابورس است. شرایطی مثل حداقل سهام شناور، حداقل سرمایه، حداقل سابقه فعالیت شرکت، حقوق صاحبان سهام نسبت به سودآوری و دارایی‌ها، زیان انباشته و غیره در فرابورس معیارهای راحت‌تری نسبت به بورس دارند.
بازار فرابورس در ایران با جایگاهی خاص و ساختاری قانونی همانند بورس ایجاد شده است تا با شرایط پذیرشی راحت‌تر، باعث گسترش حوزه بازار سرمایه کشور شوند. فرابورس موظف است که بخشی از بازار سرمایه را که هنوز شرایط ورود به بورس را ندارند، سامان داده و هدایت کند تا با سرعت بیشتری وارد بازار شوند.
نبود حجم مبنا در فرابورس و کارمزر کمتر آن نسبت به بورس باعث شده که معاملات در بازار فرابورس ایران به راحتی انجام شوند و نقد شوندگی بالاتری داشته باشند. صف خرید و فروش سهام در فرابورس برخلاف بورس زیاد طولانی نیست.
فرق بین بورس و فرابورس به زبان ساده این است که تنوع شرایط پذیرش شرکت‌ها و رویه‌های پذیرش آنها طوریست که شرکت‌ها در کوتاه‌ترین زمان و با احراز کمترین شرایط می‌توانند وارد بازار سرمایه گذاری شده و از تمام مزایا ساختار فرابورس و امکانات شرکت‌های پذیرفته شده در اوراق بهادار بهر‌ه‌مند شوند.
در این مقاله تلاش کردیم فرق بورس با فرابورس را توضیح دهیم. با مقایسه تفاوتهای بین بورس و فرابورس میتوان به مزایا و معایب هر یک پی برد. امیدواریم مطالب ارائه شده در این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
دو نماد لغو پذیرش شده بورسی در بازار پایه فرابورس درج شدند
دو نماد ولیز و رتکو که به ترتیب در ابتدای مرداد و انتهای خرداد ماه از بورس تهران لغو پذیرش شده اند، شهریور ماه در تابلوی زرد بازار پایه فرابورس درج شدند و آمادی طی کردن فرایند بازگشایی هستند.
به گزارش اکوایران؛ نماد شرکت‌های لیزینگ ایران و بازرسی فنی و کنترل خوردگی تکین کوی بعد از لغو پذیرش بورس تهران، در بازار پایه فرابورس درج شدند تا پس از تکمیل مستندات به تابلوهای معاملاتی بازار سرمایه بازگردند. نماد شرکت‌های لیزینگ ایران و بازرسی فنی و کنترل خوردگی تکین کوی که در ماه‌های گذشته در بورس تهران لغو پذیرش‌شده بودند با درج در تابلوی زرد بازار پایه فرابورس با ارائه گزارش‌های لازم می‌توانند به‌زودی به گردونه معاملات بازگردند تا امکان نقدشوندگی سهامشان برای سهامداران آنها فراهم شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که شرکت بازرسی فنی و کنترل خوردگی تکین کوی با نماد رتکو در تاریخ 25 خردادماه و شرکت لیزینگ ایران با نماد ولیز نیز در تاریخ 5 مردادماه 1401 از بورس تهران لغو ساختار فرابورس پذیرش شده‌اند. به دنبال خروج این نمادها از تابلوی معاملات بورس، نماد رتکو در تاریخ 9 شهریورماه و نماد معاملاتی ولیز در 23 شهریورماه سال جاری در تابلوی زرد بازار پایه درج شده و آماده طی کردن فرایند بازگشایی نماد در این تابلو هستند.
شرکت بازرسی فنی و کنترل خوردگی تکین کوی با نماد معاملاتی رتکو در گروه خدمات فنی و مهندسی قرار گرفته و مالکیت 43.82 درصد از سهام آن متعلق به شرکت سرمایهگذاری صنایع پتروشیمی (وپترو) است. همچنین «ولیز» در گروه سایر واسطه‌گری‌های مالی و زیرگروه لیزینگ مالی قرار دارد که در مقطع فعلی بانک تجارت سهامدار 11.2 درصدی سهام آن است. گفتنی است سرمایه شرکت رتکو 200 میلیارد ریال و سرمایه شرکت ولیز 4 هزار میلیارد ریال است که از این مبلغ 3 هزار و 400 میلیارد ریال آن تاکنون به ثبت نرسیده است.
بر اساس گزارش مدیریت ارتباطات فرابورس ایران؛ نمادهای فوق در صورت احراز شرایط و ارائه مستندات لازم در اسرع وقت بازگشایی خواهند شد تا امکان نقدشوندگی آنها فراهم شود.
دیدگاه شما