پول فیات Fiat چیست؟

در سیستم استاندارد طلا، پشتوانه تمام پول‌های کاغذی مقدار محدودی طلا بود که در اختیار دولت قرار داشت.

آموزش بلاک چین و ارزهای دیجیتال

پول فیات برای اولین بار در قرن 13، هنگامی که امپراتوری چین تصمیم گرفت که پول کاغذی را جایگزین مبادلات کالا به کالا کند، ابداع شد. این سیستم پرداختی برای امپراتوری چین گران تمام شد و تورم شدیدی را در اقتصاد آن زمان چین بوجود آورد. پس از گذشت 4 قرن، اینبار در اروپا استفاده از پول فیات مجددا مورد استقبال قرار گرفت. در اروپا نیز این جای گزینی سیستم پرداخت با شکست مواجه شد و دولت ها آن را با استاندارد نقره جایگزین کردند.

این روند ادامه پیدا کرد تا اینکه در سال 1933، دولت آمریکا سیاست پول کالایی خود را تغییر داد و توقف برابری دلار و نرخ طلا را اعلام کرد. در سال ۱۹۷۲ نیز ایالات متحده آمریکا استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.

از آن زمان بود که عبارت پول یا ارز فیات در بین اقتصاددانان گسترش یافت. پول های فیات هیچ پشتوانه ای ندارند و ارزش آن ها بر اساس باورعمومی افراد جامعه نسبت به وضعیت اقتصادی کشور تعیین می شود به همین علت با ایجاد تورم و بحران های شدید اقتصادی می تواند تحت تاثیر قرار بگیرد. در واقع اگر افراد یک جامعه اعتماد خودشان را نسبت به یک واحد پولی مثل یورو، دلار و. از دست بدهند، آن واحد پولی دیگر ارزشی نخواهد داشت و با افت شدید قیمت روبرو خواهد شد.

مزایای پول فیات

از زمان ظهور ارزهای فیات همواره مخالفان و موافقان بسیاری ارزهای فیات را بررسی می کنند. موافقان بر این عقیده اند که پول های فیات دارای ویژگی های زیر هستند:

• کم هزینه بودن: ایجاد پول فیات نسبت به پول کالایی، از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر است.
• کمیاب بودن (Scarcity): پول‌ فیات مشابه دارایی های فیزیکی دچار کم یابی نمی شود.
• قابل استفاده در مبادلات بین المللی: در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان در انجام مبادلات خود از ارزها فیات استفاده می کنند. این امر سبب ایجاد شکل قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده است.
• واکنش‌پذیر بودن: یکی از ویژگی های مهم پول فیات این است که دولت ها و بانک ها مرکزی را قادر می سازد تا نسبت به بحران‌های اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.
• سهولت در نگهداری: پول های فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینه بر است تیاز ندارند.

تفاوت ارز دیجیتال با پول فیات

برخی از اقتصاددانان بر این باورند که ارزهای دیجیتال نیز نوعی از پول های فیات به شمار می روند، اما باید گفت که تنها تشابه این دو نوع ارز در نداشتن پشتوانه فیزیکی است. همانطور که در فوق اشاره کردیم، ارزهای فیات توسط نهاد های واسطی همچون بانک های مرکزی و دولت ها کنترل می شوند اما در عوض ارزهای دیجیتال ماهیتی غیر متمرکز دارند و هیچ نهاد ثالثی بر آن ها نظارت نمی کند.

تفاوت عمده ارز دیجیتال با ارز فیات در نحوه تولید پول های جدید است. به عنوان مثال در مقاله استخراج بیت کوین چگونه انجام می شود گفتیم که تعداد بیت کوین های قابل استخراج محدود است و بیشتر از 21 میلیون واحد از آن نمی تواند تولید شود. مورد بعدی این است که ارزهای دیجیتال بصورت فیزیکی وجود ندارد و تنها بر بستر دیجیتالی توزیع می شود از همین رو هیچ محدودیتی برای جابه جایی آن ها نیست و تراکنش ها به سرعت انجام می گیرد.

نکته حائز اهمیت در مورد مقایسه بازارهای مالی این است که بازار ارزهای دیجیتال (کریپتوکارنسی) بسیاز کوچکتر و پر نوسان تر از بازارهای مالی سنتی هستند. همین عامل سبب شده تا ریسک سرمایه گذاری در کریپتوکارنسی بیشتر باشد و تنها افرادی که از دانش بیشتری در زمینه ترید و سرمایه گذاری برخوردارند بتوانند موفقیت بیشتری کسب کنند.

پول یا ارز فیات (fiat currency) چیست؟

ارز فیات، پولی است که از طرف دولت­ ها پشتیبانی می­‌شود و پشتوانه آن فلزات گران‌بها مانند نقره و طلا نیستند. درواقع دولت­ ها آن را چاپ کرده و پشتیبانی می­‌کنند.

ارزش ارزهای فیات براساس میزان عرضه و تقاضای آن­ها در بازار جهانی و اعتبار دولت ­ها مشخص می­‌شود. بیشتر ارزهای امروزی ، مانند یورو، دلار آمریکا و سایر ارزهای معتبر جهانی از نوع فیات هستند.

حال که با تعریف اولیه آن آشنا شدیم، در ادامه این مقاله از سرمایه سازی به بررسی نحوه عملکرد و سایر ویژگی ­های آن می­پردازیم.

تاریخچه ارز فیات

پول فیات در قرن دهم، عمدتا در سلسله ­های یوان، تانگ، سونگ و مینگ از چین سرچشمه گرفت.در سلسله تانگ (907-618) تقاضای زیادی برای ارز فلزی وجود داشت، که بیش از میزان عرضه فلزات گران‌بها بود.

اما مردم به استفاده از اسکناس اعتباری آشنا بودند و به راحتی تکه ­های کاغذ یا پیش­ نویس کاغذی معادل با ارزش فلز را قبول می­‌کردند. غرب از قرن هجدهم شروع به استفاده از پول کاغذی کرد.

مستعمرات آمریكا، فرانسه و كنگره قاره­ای شروع به صدور اسناد اعتباری كردند، كه برای پرداخت­ ها استفاده می‌­شد.

دولت­ های استانی یادداشت ­هایی را صادر کردند، که دارندگان آن­ها برای پرداخت مالیات به مقامات استفاده می‌کردند. البته صدور بیش از حد این اسناد موجب ایجاد تورم و در نتیجه بحث بر سر ماهیت آن­ها شد.

در طول جنگ­ ها، کشورها برای حفظ ارزش فلزات گران‌بها مانند طلا و نقره، به ارزهای فیات متوسل شدند. به عنوان مثال، دولت فدرال ایالات متحده، در طول جنگ داخلی آمریكا از نوعی پول فیات استفاده کرد، كه از آن با عنوان “Greenbacks” یاد می‌­شود.

دولت در این جنگ چاپ پول با پشتوانه طلا و نقره را متوقف کرد. در سال 1971، رئیس جمهور ایالات متحده، ریچارد نیکسون، یک سری اقدامات اقتصادی از جمله لغو تبدیل مستقیم دلار به طلا به پول فیات Fiat چیست؟ دلیل کاهش ذخایر طلا را ارائه داد. پس از آن بیشتر کشورها به استفاده از ارز فیات روی آوردند.

ارز فیات چگونه کار می­کند؟

ارزش پول فیات یا از طرف دولت­ ها مشخص شده و در یک سطح مشخص نگهداری می‌­شود، یا این­که دو طرف یک معامله بر سر ارزش آن توافق می­‌کنند.

با مطالعه تاریخ می­‌بینیم که دولت­ ها براساس کالای ارزشمندی مانند طلا، سکه ضرب می­‌کردند، یا معادل میزان مورد نظر خود از آن کالا، پول کاغذی چاپ می‌­کردند.

از آن‌جا که پول فیات به ذخایر فیزیکی، مانند ذخایر ملی طلا یا نقره مرتبط نیست، در نتیجه تورم بیش از حد، ارزش خود را از دست می­‌دهد. حتی اگر مردم اعتماد خود را نسبت به پول فیات یک کشور از دست بدهند، آن ارز از ارزش ساقط خواهد شد.

درمورد ارزهای با پشتوانه چنین نیست. تصور کنید پشتوانه ارز یک کشور طلا باشد. از طلا برای ساخت جواهرات و سکه استفاده می‌­شود و همیشه تقاضا برای آن وجود دارد. به همین دلیل ارزش خود و درنتیجه ارزش ارز مبتنی بر آن حفظ می­شود.

مزایای ارز فیات

ارز فیات اگر انتظاراتی که یک کشور از واحد پول خود دارند برآورده کند، می­‌تواند منبع مالی خوبی باشد. ارزهای فیات در قرن بیستم تا حدودی مورد توجه قرار گرفت زیرا؛ دولت­ ها و بانک­ های مرکزی تلاش کردند اقتصاد خود را از بدترین اثرات چرخه تجارت مصون پول فیات Fiat چیست؟ کنند.

از آن­جا که پول فیات مانند طلا، منبع کمیاب یا ثابتی ندارد، بانک­ های مرکزی کنترل بسیار بیشتری بر عرضه آن دارند، که به آن­ها قدرت مدیریت متغیرهای اقتصادی مانند تأمین اعتبار، نقدینگی و تنظیم نرخ بهره را می­‌دهد.

به دلیل قانونی بودن این ارزها در نقاط مختلف جهان، استفاده از آن برای ایجاد رونق اقتصادی بسیار دیده می­شود. برای مثال شرکت­ هایی که مونتاژ تلفن همراه انجام می­دهند.

تصور کنید شرکت سامسونگ که یک شرکت کره ­ای است، در کشور چین کالای خود را مونتاژ می­‌کند. با وجود ارزهای فیات پرداختی­ های این شرکت به کارمندان خارجی خود به راحتی صورت می­گیرد.

معایب ارز فیات

ارزهای فیات منبع نامحدود دارند، بنابراین در ایجاد حباب نقش دارند. در کنار این مسئله، برخی بحران­ های مالی نیز به این شک که بانک ­ها به اندازه کافی در تنظیم نرخ عرضه و تقاضا توانایی ندارند، دامن زده است.

به همین دلیل این باور که پول با پشتوانه ثبات بیشتری دارد، در بین بسیاری به قوت خود باقی است. کشوری که بی­ ثباتی سیاسی را تجربه می­‌کند، به احتمال زیاد دارای ارز ضعیف و تورم قیمت کالاها خواهد بود، که خرید محصولات را برای مردم دشوار می­‌کند.

درواقع یک ارز فیات زمانی ارزش دارد که عموم مردم آن را به عنوان وسیله ­ای خوب برای تأمین نیازها ببینند و از طرف دولت نیز پشتیبانی شود.

نمونه ­هایی از ارز فیات

در حال حاضر تعداد کشورهایی که از ارز با پشتوانه استفاده می‌­کنند بسیار کم است. بیشتر ارزهای جهان فیات هستند. معروف­ترین این ارزها، پوند استرلینگ، دلار آمریکا و یورو است.ازجمله کشورهایی که از ارز فیات استفاده می­‌کنند می‌توان به چین، فرانسه و آمریکا شاره کرد.

مقایسه ارز فیات و ارز دیجیتال

ارز دیجیتال جدیدترین شکل پول است. همگی می‌­دانیم که ارزهای دیجتالی نیز مانند فیات هیچ پشتوانه باارزشی ندارند و این تنها شباهت این دو ارز با یک­دیگر است.اگر بخواهیم ارز فیات و دیجیتال را با هم مقایسه کنیم، تفاوت­ های بسیاری بین این دو خواهیم دید.

ارزهای دیجیتالی به دلیل حذف دولت­ ها و بانک ­ها از سیستم مالی ابداع شدند.درواقع هدف این است که هیچ­کس نتواند دارایی دیگری را کنترل کند. این دقیقا برعکس اتفاقی است که ارز فیات رقم می­زند. ارز فیات زیر نظر مستقیم دولت ­ها و بانک ­ها عرضه می­‌شود.

مورد بعدی تفاوت در ارزش­ گذاری است. ارز دیجیتال براساس نرخ سختی استخراج ، عرضه و تقاضا پول فیات Fiat چیست؟ و میزان باقی­مانده آن قیمت­ گذاری می­شود. اما در ارزش­ گذاری ارز فیات، عرضه و تقاضا، اعتبار و شرایط سیاسی و اقتصادی دولت­ ها مؤثر است.

در حال حاضر نوسان زیاد بازار ارزهای دیجیتالی موجب شده­ است تا افراد زیادی برای سرمایه­ گذاری وارد آن شوند. با وجودی که بازار فارکس امکان سرمایه­ گذاری روی ارزهای فیات را برآورده کرده است، نوسان کم آن سودآوری کم­تری به دنبال دارد.

تراکنش­ هایی که با ارز دیجیتال انجام می­‌شوند، برگشت ناپذیرند.حاصل این تراکنش ­ها خانه­ های جدید در بلا­ک­ چین است، به همین دلیل نمی­‌توان آن را به حالت قبل برگرداند. در مقابل تراکنش­ هایی که با ارز فیات انجام می­‌شوند، قابل بازگشت است.

سخن پایانی

ارز فیات در حال حاضر در دنیا بسیار استفاده می­‌شود. بیشتر ارزهای اساسی که هر روز نام آن­ها را می­‌شنویم، از نوع فیات هستند. این ارزها به دلیل این­که با پشتیبانی دولت ها عرضه می‌­شوند، محدودیت ­های ارز با پشتوانه کالاهای قیمتی را ندارند.

به هر حال از ابتدای ابداع پول در جوامع بشری مشکلات مالی و اقتصادی وجود داشته است. ارز فیات نیز با وجود مزایایی که دارد، خالی از عیب نیست.تا به امروز بشر استفاده از انواع مختلف ارز را تجربه کرده است و پس از این نیز تحولاتی رخ خواهد داد.

ارز فیات چیست؟

به بیانی ساده، ارز فیات (به نام‌های پول فیات یا پول بی‌پشتوانه نیز شناخته می‌شود)، پولی قانونی است که ارزش آن وابسته به کشور چاپ کننده آن است تا یک کالای فیزیکی مانند طلا و نقره.

قدرت دولتی که ارزش ارز فیات را تعیین می‌کند ویژگی بسیار مهم این نوع پول است. اکثر کشورهای جهان از سیستم ارز فیات برای خرید کالا و استفاده از خدمات، سرمایه‌گذاری و پس‎انداز استفاده می‌کنند.

ارز فیات جایگزین استاندارد طلا و سایر سیستم‌های پول کالایی شده است. ارزش این نوع ارز وابسته به رابطه بین سطح تقاضا و عرضه و ثبات دولت صادرکننده آن است. اکثر پول‌های کاغذی مدرن مانند دلار و یورو جزو ارزهای فیات محسوب می‌شوند.

تاریخچه ارز فیات

ریشه ارز فیات به چندین قرن قبل در کشور چین بر می‌گردد. استان سیچوآن این کشور در طول قرن 11 میلادی تصمیم به چاپ پول کاغذی گرفت. در ابتدا، این پول قابل تبادل با ابریشم، طلا یا نقره بود. ولی در نهایت به دنبال به قدرت رسیدن «قوبلای خان» سیستم ارز فیات در طول قرن 13 راه افتاد.

تاریخ‌شناسان ادعا می‌کنند این پول در سقوط امپراتوری مغول نقش داشته است که علت اصلی آن را هزینه کردن بیش از حد و ابرتورم می‌دانند.

این ارز همچنین در طول قرن 17 در اروپا توسط کشورهایی مانند اسپانیا، سوئد و هلند استفاده شد. این سیستم در سوئد موفق نبود و دولت در نهایت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد.

در دو قرن بعد، فرانسه نو در کانادا، مستعمره‌های آمریکایی و سپس دولت فدرال آمریکا ارز فیات را امتحان کردند و نتایج متفاوتی گرفتند.

در قرن بیستم میلادی، دولت آمریکا به مقدار محدود به استفاده از سیستم پول کالایی مجددا رو آورد. در سال 1933، دولت جلوی مبادله پول کاغذی با طلا را گرفت.

ایالات متحده به طور رسمی در سال 1972 سیستم پولی خود را از استاندارد طلا به ارز فیات تغییر داد.

در سال 1972، ایالات متحده تحت ریاست جمهوری «نیکسون» کاملا استاندارد طلا را کنار گذاشت تا در سطح جهانی افول آن نهایی شود و این کشور تصمیم به استفاده از سیستم پول فیات بگیرد. نتیجه این تصمیم استفاده از پول بی‌پشتوانه در جهان بود.

ارز فیات در مقابل استاندارد طلا

سیستم استاندارد طلا امکان تبدیل پول کاغذی به طلا را ممکن می‌ساخت. در حقیقت، پشتوانه تمام پول‌های کاغذی مقدار محدودی طلا بود که در اختیار دولت قرار داشت.

دولت‌ها و بانک‌ها در یک سیستم پول کالایی، تنها زمانی می‌توانستند ارز جدیدی را وارد اقتصاد کنند که به همان میزان ذخایر طلا در اختیار داشتند. به عنوان مثال، دولت‌ها می‌بایست برای چاپ 1 میلیون واحد از ارز ملی خود مقداری طلا به ارزش 1 میلیون واحد از آن ارز در بانک مرکزی خود ذخیره می‌کردند. این سیستم توانایی دولت‌ها را برای خلق پول و افزایش ارزش ارز براساس عوامل اقتصادی را محدود می‌کرد.

از سوی دیگر، پول تحت سیستم فیات قابل تبدیل به دارایی یا کالای دیگری نیست. مقامات دولتی با پول بدون پشتوانه می‌توانند مستقیما روی ارزش ارز خود تاثیر بگذارند و آن را به شرایط اقتصادی گره بزنند.

کشور‌ها و بانک‌های مرکزی آن‌ها، کنترل به مراتب بیشتری روی سیستم ارز دارند. آن‌ها می‌توانند در مقابل رویدادها و بحران‌های مختلف مالی با ابزارهای گوناگون مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری و استفاده از تسهیلات کمی، واکنش نشان دهند.

در سیستم استاندارد طلا، پشتوانه تمام پول‌های کاغذی مقدار محدودی طلا بود که در اختیار دولت قرار داشت.

حامیان استاندارد طلا معتقدند که این سیستم ارزی باثبات‌تر است، چون پشتوانه آن کالایی باارزش و فیزیکی است. در مقابل طرفداران ارز فیات بر این باورند قیمت طلا اصلا ثبات ندارد. گرچه در قالب این مفهوم، ارزش ارز کالایی و همچنین ارز بی‌پشتوانه می‌تواند نوسان داشته باشد. اما دولتی که از یک سیستم پول فیات استفاده می‌کند برای مقابله با یک بحران اقتصادی، انعطاف‌پذیری بیشتری خواهد داشت.

معایب و مزایای استفاده از ارز فیات

اقتصاددانان و سایر کارشناسان مالی در حمایت از ارز فیات به یک توافق جمعی نرسیده‌اند. مدافعان و مخالفان معایب و مزایای این سیستم ارزی را این گونه بیان می‌کنند:

کمیابی: پول فیات تحت تاثیر کمیابی یک کالای فیزیکی مانند طلا قرار نمی‌گیرد یا به واسطه آن محدود نمی‌شود.

هزینه: خلق ارز بدون پشتوانه در مقایسه با پول کالایی به مراتب ارزان‌تر است.

واکنش‌پذیری: ارز فیات این انعطاف‌پذیری را به دولت‌ها و بانک‌های مرکزی آن‌ها می‌دهد تا با بحران‌های اقتصادی مقابله کنند.

مبادلات بین‌المللی: تمام کشورهای جهان از ارز بدون پشتوانه استفاده می‌کنند و برای مبادلات بین‌المللی فرم قابل قبولی است.

راحتی: این ارز برخلاف طلا وابسته به ذخایر فیزیکی که به نگهداری، پول فیات Fiat چیست؟ حفاظت، نظارت و سایر امور هزینه‌بر نیاز دارند، نیست.

بدون ارزش ذاتی: پول فیات ارزش ذاتی ندارد. همین قضیه به دولت‌ها اجازه می‌دهد از هیچ پول خلق کنند که می‌تواند منجر به ابرتورم (تورم بدون کنترل) و فروپاشی سیستم اقتصادی آن‌ها شود.

سابقه خطرناک: اگر به گذشته نگاه کنیم، استفاده از سیستم‌های ارز فیات معمولا منجر به فروپاشی‌های اقتصادی شده است که نشان می‌دهد این سیستم‌ها خطراتی دارند.

زیمبابوه نمونه بارز استفاده سو از سیستم ارز فیات

دولت آفریقایی زیمباوه در اوایل دهه 2000 بدترین حالت ممکن استفاده از سیستم ارز فیات را به تصویر کشید. بانک مرکزی این کشور در واکنش به مشکلات بغرنج اقتصادی شروع به چاپ پول با سرعت سرسام‌آور کرد.

نتیجه آن ابرتورم بود که در سال 2008 به 230 تا 500 میلیون درصد رسید. قیمت‎ها سریعا بالا رفت و مصرف‌کنندگان مجبور بود فقط برای خرید مایحتاج ابتدایی خود با کیسه‌های پر از پول به خرید بروند. در اوج این بحران، 100 تریلیون دلار زیمباوه تنها معادل 40 سنت دلار آمریکا بود!

ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال

ارز بدون پشتوانه و ارز دیجیتال یک وجه مشترک دارند؛ پشتوانه هیچ‌ کدام یک کالای فیزیکی نیست، ولی شباهت آن‌ها همین جا تمام می‌شود.

با آن که پول بدون پشتوانه تحت کنترل بانک‌های مرکزی و دولت‌ها قرار دارد، ولی ارزهای دیجیتال الزاما غیرمتمرکز هستند. این غیرمتمرکز بودن را تا حد زیادی می‌توان به دفتر کل دیجیتال توزیع شده‌ای که با نام بلاک‌چین شناخته می‌شود، نسبت داد.

یک تفاوت قابل توجه دیگر بین این دو سیستم نحوه تشکیل هر کدام از این دو پول است. بیت کوین مانند اکثر ارزهای دیجیتال یک سطح تامین کنترل‌شده و محدود دارد. در مقابل، بانک‌ها می‌توانند براساس قضاوت خود از نیازهای اقتصادی یک دولت از هیچ ارز فیات خلق کنند.

تنها شباهت ارز فیات و ارز دیجیتال بدون پشتوانه بودن آن‌ها است.

به علت این که ارزهای دیجیتال یک شکل دیجیتال از پول به شمار می‌روند، رقیب فیزیکی ندارند و بدون مرز هستند. بنابراین محدود به کشور خاصی نیستند و مبادلات جهانی با آن‌ها راحت‌تر انجام می‌شود.

علاوه بر این، تراکنش‌های ارزهای دیجیتال برگشت‌ناپذیر هستند و ویژگی‌های ذاتی این ارزها باعث می‌شود تا ردیابی آن‎ها در مقایسه با سیستم فیات به مراتب سخت‌تر باشد.

لازم به ذکر است، بازار ارز دیجیتال به مراتب کوچک‌تر است و بنابراین نسبت به بازارهای سنتی نوسان بسیار بیشتری دارد. احتمالا همین قضیه یکی از دلایلی است که ارزهای دیجیتال هنوز مورد پذیرش گسترده قرار نگرفتند. اما هرچه اقتصاد دنیای کریپتو رشد پیدا کند و به بلوغ بیشتری برسد، این نوسانات احتمالا کاهش پیدا خواهد کرد.

سخن پایانی

آینده هر دو نوع ارزی که اشاره کردیم از قطعیت لازم برخوردار نیست. با آن که ارزهای دیجیتال همچنان مسیر طولانی در پیش دارند و یقینا با چالش‌های متعددی روبرو خواهند شد، ولی پیشینه ارز فیات نشان از آسیب‌پذیری این نوع پول دارد.

به همین علت، افراد مختلف برای انجام تراکنش‌های مالی خود حداقل تا حدی، در حال بررسی احتمال‌های گوناگون یک سیستم کریپتوکارنسی قابل اعتماد هستند.

یکی از تفکرات اصلی خلق بیت کوین و ارزهای دیجیتال بررسی شکل جدیدی از پول است که براساس یک شبکه توزیع شده همتا به همتا ساخته شده باشد.

به احتمال خیلی زیاد علت خلق بیت کوین جایگزین شدن کامل با سیستم ارز فیات نبوده، بلکه هدف ارئه یک شبکه اقتصادی جایگزین است. با این حال، بیت کوین یقینا این پتانسل را دارد که یک سیستم مالی بهتر برای یک جامعه بهتر به وجود آورد.

ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارد؟

ارز فیات دقیقا هین پول هایی است که برای رد بدل کردن کالاهای خود استفاده میکنیم هر کشوری پول رایج خود را دارد در طول تاریخ بشریت همیشه برای مبادلات و رفع نیازهای انسان ها یک اوراق بها داری جابه جا شده و در نتیجه یک داد و ستد همیشه فروشنده و خریدار مبادلات خود را انجام داده اند. اما هیچ تضمینی برای آینده ارزهای فیات وجود ندارد.

دلیل اصلی آن هم تورم‌زا بودن ارزهای کاغذی یا همان فیاتمانی است. دلیل اصلی تورم‌زا بودن آن‌ها نیز حکومت‌های

کشورهای مختلف هستند که برای مقاصد مختلف دست به چاپ بدون حساب‌وکتاب ارز رایج خود می‌زنند . اما بیت کوین با توجه به محدود بودن تعداد و غیرمتمرکز بودن آن می‌تواند راه مناسبی برای جلوگیری از این ابر تورم‌ها در نظر گرفت. این در حالی است که رمز ارزها هنوز راه درازی را در پیش دارند.

تاریخچه پول کاغذی (فیات مانی)

مردم دنیا قرن ها پیش برای تبادل اقلام مورد نیاز خود از مبادله کالا به کالا استفاده می کردند. بعدها پول کاغذی در کشور چین چاپ شد. استان سی چوآن در قرن یازدهم میلادی صدور پول کاغذی یا همان فیات مانی را آغاز کرد. ابتدا امکان تبدیل این پول کاغذی به ابریشم، طلا و یا نقره وجود داشت ولی در نهایت طی قرن سیزدهم میلادی، یک سیستم ارز فیات تشکیل شد. مورخان نوشته اند که این سیستم پولی در سقوط امپراتوری مغول ها نقشی اساسی داشته است و هزینه‌ های بیش از اندازه و ابرتورم ریشه اصلی مشکلات آن بودند.

در قرن هفدهم میلادی، پول فیات در اروپا توسط کشورهای اسپانیا، سوئد و هلند مورداستفاده قرار گرفت. البته سیستم فیاتمانی در سوئد شکست خورد و دولت مجبور شد آن را کنار بگذارد و از نقره استفاده کند. در طول دو قرن بعدی فرانسه، مستعمرات آمریکا و سپس دولت فدرال ایالت متحده امریکا از ارز کاغذی یا همان فیاتمانی استفاده کردند و نتایج خوبی گرفتند. با فرارسیدن قرن بیستم میلادی، آمریکا دوباره استفاده از ارز کالا محور را در دستور کار قرارداد ، اما این بار به‌صورت محدود. در سال ۱۹۳۳ ، دولت امکان تبدیل پول کاغذی به طلا را از بین برد. در سال ۱۹۷۲ (دوران ریاست جمهوری نیکسون) ایالات‌متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و از سیستم ارز فیات یا همان پول کاغذی استفاده کرد. درنتیجه این اقدام، طلا در سطح جهانی از میان تبادلات و معاملات کنار گذاشته شد و کشورهای مختلف تصمیم گرفتند از فیات استفاده کنند. این سرآغاز پول‌های کاغذی از ابتدای تاریخ بشریت و تبادلات کالا به کالا تا به شکل امروزی بود.

ارزهای فیات چگونه کار می کنند؟

ارزهای فیات یا همان پول کاغذی امروزی توسط هیچ کالای فیزیکی پشتیبانی نمی شود، بلکه با اعتقاد افراد و دارندگان آن ارزشمند و به موجب دستورات دولتی و قانونی ارزش گذاری می شود. پول کاغذی به عنوان یک وسیله ذخیره سازی برای قدرت خرید و جایگزینی برای سیستم مبادله ای نقش بازی می کند. این به مردم اجازه می دهد تا محصولات و خدمات را همان طور که نیاز دارند، بدون نیاز به مبادله کالا با کالا خریداری کنند.

ارزش پول فیات بستگی به نحوه عملکرد اقتصادی یک کشور، نحوه اداره کشور و تأثیر این عوامل بر نرخ بهره بانکی دارد. کشوری که بی‌ ثباتی سیاسی را تجربه می‌ کند، احتمالاً دارای یک ارز فیات ضعیف و قیمت‌ های تورم زا است، که خرید محصولاتی که مردم نیاز روزانه دارند را برای آن ها دشوار می‌ کند. یک ارز فیات زمانی به خوبی کار می کند که عموم مردم به توانایی آن ارز اعتقاد و برای قدرت خرید، اعتماد کافی داشته باشند. همچنین باید اعتبار کامل دولت حاکم را برخوردار باشد و البته به میزان چاپ این ارزها توسط بانک های مرکزی دولت ها نیز مربوط است.

مزایا و معایب استفاده از ارز فیات

مهم ترین ویژگی ارزهای فیات، بر خلاف کالاهایی مانند طلا، مس و نقره، ثبات ارزش آن است. استفاده از پول فیات در قرن بیستم رایج شد، زیرا دولت ها و بانک ها برای محافظت از اقتصاد خود در برابر رکودهای مکرر چرخه تجاری وارد عمل شدند. ارزهای مبتنی بر کالا به دلیل چرخه تجاری منظم و رکودهای دوره ای نوسان داشتند. بانک های مرکزی می‌ توانند در صورت نیاز پول کاغذی را چاپ یا نگهداری کنند و بر روی آن ها کنترل بیشتری در عرضه پول، نرخ بهره و نقدینگی داشته باشند.

به عنوان مثال، کنترل فدرال رزرو بر عرضه و تقاضای پول، آن را قادر ساخت تا بحران مالی جهانی سال 2008 را از آسیب رساندن بیشتر به سیستم مالی ایالات متحده و اقتصاد جهانی مدیریت کند. اگر چه پول فیات به‌ عنوان ارز باثبات‌ تری در دنیا دیده می‌ شود که می‌ تواند در برابر رکود کاهش یابد، اما بحران مالی جهانی خلاف آن را ثابت کرد. حتی فدرال رزرو که عرضه پول را کنترل می کند، نتوانست از وقوع بحران جلوگیری کند. منتقدان پول فیات استدلال می‌کنند که عرضه محدود طلا آن را به ارز ثابت‌ تری نسبت به پول فیات که عرضه نامحدودی دارد، تبدیل می‌ کند.

شکست ارزهای فیات

در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، بانک مرکزی زیمباوه به علت مشکلات اقتصادی، چاپ پول ملی خود را به میزان شگفت‌ انگیزی افزایش داد. این اقدام منجر به ابرتورم در این کشور شد و در سال ۲۰۰۸ نرخ تورم این کشور بین ۲۳۰ تا ۵۰۰ میلیارد درصد قرار داشت. قیمت‌ ها به سرعت در حال افزایش بودند و شرایط به حدی بد شده بود که مشتریان برای خرید مایهتاج روزانه خود دچار مشکل شده بودند. آن ها محبور به حمل کیسه‌ هایی پر از پول بودند. در اوج بحران اقتصادی این کشور، ۱۰۰ تریلیون دلار زیمباوه‌ ای، معادل ۴۰ سنت از ارز کشور آمریکا بود.

تفاوت ارز فیات با طلا در چیست؟

طلا امکان تبدیل اسکناس‌ های کاغذی به طلا را فراهم می‌کرد و پشتوانه تمام پول‌ های کاغذی این سیستم، مقداری مشخصی از این فلز گران بها بود که توسط دولت نگهداری می‌ شد. در یک سیستم ارزی کالا محور، دولت‌ ها و بانک‌ ها تنها در صورتی می‌ توانند ارز جدید وارد چرخه اقتصاد کنند که مقدار متناسبی از طلا در ذخایر خود داشته باشند. چنین سیستمی توانایی دولت برای تولید پول و افزایش ارزش آن (صرفا بر اساس فاکتورهای اقتصادی) را محدود می‌ کند. در اکوسیستم ارزهای فیات، پول را نمی‌ توان به چیز دیگری تبدیل کرد.

در این سیستم، مسئولین می‌ توانند به صورت مستقیم روی ارزش پول تاثیر گذاشته و افزایش یا کاهش قیمت آن را به شرایط اقتصادی وابسته کنند. بنابراین دولت‌ ها و بانک‌ های مرکزی‌شان اختیارات بیشتری خواهند داشت و با به کار گیری ابزارهای مختلف می‌ توانند نسبت به انواع شرایط و بحران‌ های اقتصادی، واکنش مناسب نشان دهند. بانک داری ذخایر کسری (Fractional Reserve Banking) و کاهش کمی (Quantitative easing) از جمله ابزارهایی هستند که این سیستم در اختیار دولت‌ ها و بانک‌ ها قرار می‌ دهد. طرفداران طلا ادعا می‌ کنند سیستم یک ارز کالا محور به دلیل پشتوانه فیزیکی و ارزشمندش، ثبات بیشتری دارد. در مقابل، طرفداران سیستم پولی فیات می‌ گویند که قیمت طلا هرگز با ثبات نبوده است. نوسان و تغییر در میزان ارزش، هم برای ارز کالا محور و هم برای ارز فیات اتفاق می‌ افتد، ولی در سیستم فیات، دولت در شرایط اقتصادی اضطراری اختیار عمل بیشتری دارد.

تفاوت ارز فیات با ارزهای دیجیتال

ارز فیات و ارزهای دیجیتال پشتوانه فیزیکی ندارند و این تنها وجه تشابه آن ها با یکدیگر است. در حالی که پول فیات توسط دولت‌ ها و بانک‌ های مرکزی کنترل می‌ شود، رمز ارزها اصولا به خاطر یک دفتر کل توزیع شده به نام بلاک چین، ساختاری غیر متمرکز دارند. نحوه تولید این دو نوع پول نیز کاملا متفاوت است. بیت کوین مثل بیشتر کریپتوکارنسی‌ ها، یک موجودی محدود و کنترل شده دارد، اما در مقابل، بانک‌ ها می‌ توانند هر مقدار از ارز فیات را بدون هیچ پیش نیازی و با توجه به صلاح دیدشان برای اقتصاد کشور، تولید کنند.

رمز ارزها پول دیجیتالی هستند و معادل فیزیکی ندارند و مرزی برای آن ها تعیین نشده است. بنابر این برای انجام تراکنش‌ های بین‌‌المللی محدودیت‌ های کمتری دارند. علاوه بر این، تراکنش‌ های رمزارزی برگشت‌ ناپذیر هستند و با توجه به ماهیت رمزارزها، دنبال کردن و پیگیری امور مالی در مقایسه با سیستم فیات بسیار دشوارتر خواهد بود. در حال حاضر، بازار ارزهای دیجیتال خیلی کوچک‌ تر و در نتیجه پُر نوسان تر از بازارهای سنتی است. این نوسان زیاد احتمالا یکی از دلایل اصلی پذیرفته نشدن رمزارزها در بخش اصلی اقتصاد بوده است، اما با ادامه رشد این اقتصاد نوپا و پخته شدن کاربران آن، نوسانات نیز کاهش خواهد یافت.

نظر شما در رابطه با ارز فیات و آینده آن ها چیست؟

دیدگاه خود را در بخش نظرات برای ما بنویسید.

سوالات متداول:

ارز فیات دقیقا هین پول هایی است که برای رد بدل کردن کالاهای خود استفاده میکنیم هر کشوری پول رایج خود را دارد در طول تاریخ بشریت همیشه برای مبادلات و رفع نیازهای انسان ها یک اوراق بها داری جابه جا شده و در نتیجه یک داد و ستد همیشه فروشنده و خریدار مبادلات خود را انجام داده اند. اما هیچ تضمینی برای آینده ارزهای فیات وجود ندارد.

تفاوت ارز فیات با ارزهای دیجیتال در چیست؟

ارز فیات و ارزهای دیجیتال پشتوانه فیزیکی ندارند و این تنها وجه تشابه آن ها با یکدیگر است. در حالی که پول فیات توسط دولت‌ ها و بانک‌ های مرکزی کنترل می‌ شود، رمز ارزها اصولا به خاطر یک دفتر کل توزیع شده به نام بلاک چین، ساختاری غیر متمرکز دارند. نحوه تولید این دو نوع پول نیز کاملا متفاوت است.

پول بدون پشتوانه یا ارز فیات چیست؟

پول بدون پشتوانه یا ارز فیات در حقیقت نوعی پول قانونی است که ارزش آن با توجه به دولت صادرکننده آن تعیین می‌شود. ارزش ارز فیات بر خلاف سایر پول‌ها به کالاهای فیزیکی وابسته نیست. برای آشنایی بیش‌تر با این پول بدون پشتوانه پیشنهاد می‌کنم که تا انتهای این مطلب از دارا ماینر همراه ما باشید.

ارز فیات چیست؟

فیات برگرفته از واژه لاتین با معنی بگذارید انجام شود است. بنابراین ارز فیات نیز به ارزی اطلاق خواهد شد که عامل تعیین ارزش آن دولت ایجاد کننده آن خواهد بود.

استفاده از ارز فیات در بسیاری از کشورها برای خرید کالا، دریافت خدمات، سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری رایج است. بنابراین می‌توان آن را جایگزینی برای کالاهای ارزشمند و استانداردی چون طلا دانست.

تاریخچه پول بدون پشتوانه فیات

شاید برایتان جالب باشد که بدانید منشا پیدایش ارز فیات به کشور چین باز می‌گردد. این پول در ابتدای پیدایش خود به ابریشم، طلا یا نقره نیز قابل تغییر بود. اما سیستم ارزی حاکم بر آن بسیار گران تمام شد. به همین دلیل نیز این سیستم به مرور زمان از دور خارج شد. این در حالی است که کشورهای مختلفی همچون هلند، فرانسه و ایالات متحده نیز قوانین مختلفی را برای استفاده از این سیستم در نظر گرفته و استفاده از آن را بر اساس قوانین خود پیش می‌برند.

مقایسه ارز فیات با سایر استانداردهایی نظیر طلا

یکی از اصلی‌ترین نکاتی که در خصوص دارایی‌های استانداردی نظیر طلا وجود دارد این است که این استانداردها به راحتی امکان تغییر به اسکناس‌های رایج و کاغذی را دارند. در واقع می‌توان گفت که پشتوانه تمامی پول‌های کاغذی رایج دولت‌ها طلای استاندارد بوده است. اما داشتن پشتوانه طلا برای تمامی ارزهای دیجیتالی و به ویژه ارز فیات کافی نبود. زیرا این منبع نیز همواره با محدودیت‌هایی همراه بوده است.

بنابراین فاکتورهای اقتصادی دیگری برای ارزش دادن به ارز فیات مورد نیاز خواهد بود. اما مسئله اینجاست که ارز فیات به دارایی و کالای به خصوصی قابل تبدیل نیست. از این رو در این زمینه دولت و بانک مرکزی هر کشور، نیاز به بررسی شرایط اقتصادی و ارزش‌های ملی خواهند داشت تا در مواجهه با رویدادهای مالی با کسری ذخیره و تسهیلات مواجه نشوند. چرا که مسئولیت کنترل رویدادهای مالی وظیفه خطیری است که بر عهده آن‌ها گذاشته می‌شود.

در حالت کلی داشتن پشتوانه فیزیکی با ارزش برای هر ارزی بسیار حائز اهمیت است. اما حقیقت اینجاست که ارزش دارایی‌هایی مثل طلا نیز بی‌ثبات است. بنابراین داشتن نوسان قیمتی امری اجتناب ناپذیر است. اما انعطاف‌پذیری در تعیین قیمت یکی از ضروری‌ترین نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

ارز فیات چه مزایا و معایبی دارد؟

بر اساس اطلاعات به دست آمده از فعالان حوزه مالی و اقتصادی می‌توان مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات در نظر گرفت:

کمیاب نبودن پشتوانه

یکی از نکات مثبتی که در خصوص فیات وجود دارد، عدم تاثیرپذیری آن از کمیابی کالا یا دارایی‌های فیزیکی است.

هزینه نسبتا پایین

ایجاد ارز فیات از نظر اقتصادی بسیار باصرفه‌تر از پول کالایی است.

انعطاف‌پذیری

انعطاف‌پذیر بودن نسبت به بحران‌های اقتصادی یکی از اصلی‌ترین نکاتی است که در مورد ارز فیات می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد.

فراهم کردن امکان مبادلات بین‌المللی

با توجه به رواج استفاده از ارز فیات در کشورهای مختلف، می‌توان گفت که این ارز یکی از ابزارهای لازم برای مبادلات بین‌المللی را فراهم می‌کند.

سهولت استفاده

ارز فیات بر خلاف طلا و سایر استانداردهای با ارزش به هزینه‌ی نگه‌داری، محافظت، نظارت و … نیازی ندارد.

نداشتن ارزش اولیه

فیات نیز مانند سایر ارزهای دیجیتالی به خودی خود فاقد ارزش ذاتی و اولیه است. اما همین که امکان خلق پول از دارایی‌های بی ارزش وجود دارد، ممکن است در طولانی مدت سبب سقوط اقتصادی یک کشور شود.

عقبه تاریخی نامطلوب

پیاده‌سازی سیستم ارزی مشابه با ارزهای فیاتی تا کنون منجر به سقوط نظام‌های مالی بسیاری شده است. به همبن دلیل است که بسیاری از دولت‌ها استفاده از این سیستم مالی را خطرناک می‌دانند و تا جای ممکن از آن اجتناب می‌کنند.

ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال

یکی از اصلی‌ترین شباهت‌های میان ارزهای دیجیتال و فیات نداشتن پشتوانه فیزیکی است. اما مسئله اینجاست که ارزهای دیجیتال ماهیتی غیرمتمرکز دارند اما ارز فیات توسط بانک مرکزی کنترل می‌شود.

مشخص‌ترین تفاوت میان ارز دیجیتال و فیات را می‌توان نحوه پول‌سازی آن‌ها دانست. به عنوان مثال بیت‌کوین که یکی از شناخته‌شده‌ترین ارزهای دیجیتالی است، در مقایسه با فیات که تحت کنترل بانک مرکزی است، همواره با محدودیت‌هایی نظیر عرضه و تعداد سکه مواجه است.

از سوی دیگر می‌توان گفت که ارزهای دیجیتال هیچ محدودیت مرزی ندارند و نیاز به معادل فیزیکی ندارند. همین امر در کنار برگشت‌ناپذیر بودن تراکنش‌های آن‌ها سبب می‌شود که به نسبت ارزهای فیات با تفاوت‌های عمده‌ای مواجه باشند.

البته ناگفته نماند که بازار ارزهای دیجیتال نیز به نسبت بازارهای سنتی بسیار کوچک و پرنوسان است. بنابراین گسترش و فراگیر شدن این ارزها در عرصه بین‌المللی با محدودیت‌های جدی مواجه شده است. از این رو با رشد ارزهای دیجیتال نیز می‌توان گفت که احتمال بروز نوسان در آن به مراتب کمتر خواهد شد.

نتیجه‌گیری

با توجه به آنچه که تا کنون در این مطلب به آن اشاره شد، می‌توان گفت که هیچ یک از سیستم‌های ارزی قطعیت لازم و کافی را دارا نیستند. بنابراین راه زیادی برای پیمودن و مواجهه با موانع پیش روی این دارایی‌های دیجیتال خواهد بود. از سوی دیگر نیز با توجه به عقبه تاریخی ارز فیات در حقیقت آسیب‌پذیر بودن این ارزها همواره ملموس بوده است. شاید هم دلیل استقبال مردم از سیستم ارزهای دیجیتال به این موضوع باز می‌گردد.

می‌توان گفت که پشتوانه اصلی بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال، ایجاد شکل جدیدی از پول یا دارایی بر روی شبکه توزیع شده همتا به همتا است. بنابراین هر یک می‌توانند به نوبه خود جایگزین مناسبی برای پول در آینده اقتصاد جهانی باشند.

دارا در حقیقت یک پلتفرم استخراج بیت‌کوین است. دغدغه‌های مدیریت و تامین برق ماینرها را رها کنید و ماینینگ را با خیال راحت به ما بسپارید!