معاملات مارجین، پلی لغزنده در مسیر ثروتمند شدن
بسیاری از بازارهای مالی، دارای روشهای معاملاتی فراوانی میباشند، که معاملهگران میتوانند با استفاده از آنها محیطهای معاملهگری جذابتری را برای خود رقم بزنند. یکی از این روشهای معاملاتی، معاملات به روش مارجین (MARGIN) میباشد.
اگر خیلی کوتاه و سریع در همین ابتدا بخواهیم تعریف کوتاهی از مارجین داشته باشیم باید بگوییم: مارجین روش معاملاتی است که، به واسطه آن به معاملهگران این اجازه داده میشود تا به وسیله اهرم، سود و ضررهای بیشتری را از معاملات خود کسب کنند. در این مقاله قصد داریم تا به تمام موارد مرتبط با معاملات مارجین بپردازیم. به طور مثال قطعا استفاده از این نوع روش معاملاتی دارای مزایا و معایبی میباشد که این موارد را بررسی خواهیم کرد. اگر قصد دارید 0 تا 100 روش معاملاتی مارجین را بدانید با ما همراه باشید.
مفهوم مارجین (MARGIN) و اهرم (Leverage) چیست؟
قبل از اینکه بدانیم معاملات مارجین چیست؟ بهتر است درک درستی از کلمه مارجین و اهرم داشته باشید و بدانید چگونه این دو کلمه به یکدیگر مرتبط میشوند؟ این دو کلمه در معاملات به یکدیگر مرتبط هستند اما از لحاظ معنایی کاملا مفهومی متفاوت دارند. درواقع مارجین مبلغ واقعی است که ما قصد داریم آن را نزد صرافی به عنوان وثیقه قرار دهیم تا پوزیشن باز شده معاملهگر بسته نشود. و اهرم نیز ابزاری است که به واسطه آن معاملهگر میتواند معامله چند برابری را نسبت به میزان سرمایه واقعی خود تجربه کند. یا به نوعی اهرم میتواند مبلغ گِرویی نزد صرافی را، آماده برای استفاده در معاملات مارجین کند.
روش معاملاتی مارجین (MARGIN) چیست؟
MARGIN TRADING به معاملات اهرمداری یا (Leverage) گفته میشود که، معاملهگر یا تریدر میتواند علاوه بر سرمایه خود، مبلغی را نیز به عنوان وام از صرافی دریافت کند، و به واسطه این وام سرمایه معاملاتی خود را چندین برابر افزایش دهد. معاملات مارجین در پلتفرمهای گوناگون از اعداد مختلفی استفاده میکند مثل: 2X، 5X، 10X و… که این اعداد بستگی به صرافی موردنظر شما خواهد داشت.
برای درک بهتر معاملات مارجین پیشنهاد میکنیم به این مثال توجه کنید. فرض کنید میزان سرمایه اصلی و واقعی شما 10 دلار است و قصد دارید از آن در معاملات مارجین استفاده کنید. مارجین مورد نظر شما 2X میباشد. این مقدار مارجین به این معناست که، یعنی شما به ازای هر یک دلار خود 2 دلار دریافت میکنید. که در این صورت با فرض اینکه سرمایه شما 10 دلار است با احتساب مارجین 2X اکنون شما میتوانید معاملهای را با میزان سرمایه 20 دلاری شروع کنید. به نوعی دیگر با قرار دادن میزان سرمایه اصلی خود به جای X میتوانید میزان افزایشی که سرمایه شما به واسطه مارجین برای انجام معامله داشته است را حساب کنید.
معاملهگران یا تریدرها به وسیله مارجین میتوانند سرمایه بیشتری را وارد معاملات کنند. در نظر داشته باشید هر پلتفرم یا صرافی برای معاملات مارجین خود قوانین و قواعدی دارد که باید پیش از شروع معاملات به روش مارجین آنها را بدانید.
روش معاملاتی مارجین | کالج تی بورس
پوزیشنهای معاملاتی در مارجین (انواع معاملات مارجین)
زمانی که شما بخواهید به واسطه مارجین معاملهای را آغاز کنید، پوزیشن معاملاتی شما از دو حالت خارج نیست. که این دو پوزیشن شامل پوزیشن خرید LONG)) یا پوزیشن فروش SHORT)) میباشد. البته به این دو پوزیش در معاملات مارجین خرید استقراضی (LONG) و فروش استقراضی (SHORT) نیز گفته میشود.
زمانی که شما پوزیشن فروش را در معاملات خود انتخاب میکنید، این مسئله بدان معنی است که پیشبینی شما از قیمتها این است که، ریزش خواهند کرد. و این یعنی شما از ریزش قیمتها سود خواهید برد. و زمانی که شما در معاملات خود پوزیشن خرید را نتخاب میکنید یعنی: پیشبینی شما از قیمتها این است که، قیمتها افزایش خواهند یافت. و شما در صورتی سود خواهید برد که قیمتها افزایش پیدا کنند زیرا: پوزیشن خرید را انتخاب کردهاید.
کارمزد یا بهره در معاملات مارجین
وامی که در معاملات MARGIN توسط صرافی به معاملهگران یا تریدرها تعلق میگیرد. از طرف بانکها و موسسههای مالی و اعتباری بزرگ تامین میشود. برای اینکه این وامها در حساب معاملهگران به صورت قانونی قرار بگیرد، صرافیها با این تامین کنندگان سرمایه قراردادهای موازی را امضا میکنند. تامینکنندگان این وامها برای پرداخت این وامها کارمزدها و بهرههایی را دریافت میکنند. همچنین در نظر داشته باشید که، این بهره یا کارمزد را شخص معاملهگری که از معاملات مارجین استفاده میکند باید بپردازد. و همچنین این این بهره و کارمزد مستقیما توسط خود صرافی دریافت میشود.
پوزیشنهای مارجین | کالج تی بورس
معاملات مارجین چگونه معاملهگر را به سود یا ضررهای نجومی میرساند؟
دقت داشته باشید که به مانند تمامی معاملات، معامله به روش مارجین نیز مانند یک شمشیر دولبه میباشد که یک طرف آن سود و طرف دیگر آن ضرر است. با این تفاوت که ممکن است در معاملات مارجین با چند درصد صعود در قیمتها، چندین درصد سود نصیب شما شود. البته در نظر داشته باشید عکس این قضیه نیز وجود دارد و ممکن است با چند درصد ریزش قیمتها شما متحمل چندین درصد ضرر شوید. برای درک بهتر این موضوع بهتر است به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید پوزیشن معاملاتی LONG یا SHORT را باز کردهاید و مقدار مارجین یا اهرم (leverage) شما 5X میباشد. اکنون اگر پوزیشن باز شده شما با سود همراه شود درصد سود شما 5 برابر خواهد شد یعنی اگر 10 درصد سود کنید سود دریافتی شما درواقع 50 درصد میباشد.
همچنین باید بگوییم برعکس این موضوع نیز صدق میکند. در صورتی که 10 درصد متحمل ضرر شوید از سرمایه اصلی و واقعی شما 50 درصد کاسته خواهد شد. همچنین با در نظر گرفتن مقدار مارجین 5X در صورتی که 20 درصد متحمل ضرر شوید باید بگوییم کل پولتان را از دست خواهید داد یا همان مسئله لیکویید یا کال مارجین که در ادامه به آن خواهیم پرداخت برای شما اتفاق میافتد.
کال مارجین (MARGIN CALL) چیست؟
بدترین اتفاقی که ممکن است برای معاملهگری که از معاملات مارجین استفاده میکند رخ دهد کال مارجین یا همان لیکویید شدن است. درواقع کال مارجین یا لیکویید شدن حالتی است که، زمانی که میزان درصد ضرر معاملهگر از حد مجازی عبور کند، صرافی یا پلتفرم موردنظر این حق را دارد که مبلغ سرمایه اولیه یا واقعی معاملهگر را، که به عنوان وثیقه نزد کارگذاری قرار گرفته است را بردارد و معامله را ببندد. این اتفاق هم برای پوزیشن خرید و هم برای پوزیشن فروش اتفاق میافتد و فقط به میزان درصد ضرر شما بستگی دارد و مهم نیست چه پوزیشن معاملاتی را انتخاب کرده باشید. کافیست که روند قیمتی برخلاف پیشبینیهای معاملهگر حرکت کند تا در نتیجه این حرکت، ضرر شما به میزانی برسد که صرافی این حق را داشته باشد تا سرمایه شما را لیکویید کند.
اگر به دنبال مثال کاربردی هستید تا مارجین کال را بهتر درک کنید به این نمونه توجه کنید. فرض کنید شما در یک معامله معمولی یا اسپات پوزیشنی را باز کردهاید روند قیمتها برخلاف پیشبینیهای شما حرکت میکند اما هیچوقت دارایی شما در این معامله صفر نخواهد شد حتی اگر ضرر شما به 99/99 درصد برسد. اما حال فرض کنید پوزیشن معاملاتی را در مارجین باز کردهاید که ضریب یا اهرم آن 5X میباشد. همانطور که گفته شد علاوه بر اینکه سود شما در این شرایط 5 برابر میشود. ضرر شما نیز 5 برابر خواهد شد. فرض کنید پوزیشن معاملاتی باز شده توسط شما با 5 درصد ضرر همراه میشود با احتساب مارجین 5، این ضرر به 25 درصد از میزان اصلی سرمایه شما خواهد رسید. پس از آن این ضرر به 10 خواهد رسید و این ضرر ادامه خواهد داشت تا اینکه به 20 درصد برسید. در این شرایط 20 درصد ضرر در پوزیشن معاملاتی به این معناست که شما 100 درصد سرمایه اصلی خود را از دست دادهاید. در این شرایط صرافی این حق را خواهد داشت که پوزیشن معاملاتی را ببندد و اعلام کند که، شما دچار کال مارجین یا سرمایه شما لیکویید شده است.
آیا معاملات مارجین تاریخ انقضا دارند؟
یکی از مزایی که معاملات به روش مارجین دارا میباشد این است که معاملات به این روش دارای سررسید و تاریخ انقضا نیستند. و تا زمانی که کارمزد و بهره این معاملات را پرداخت کنید میتوانید این نوع معملات را بازنگه دارید. حتی میتوانید زمانی که ارور کال مارجین را دریافت کردید با واریز پول که به نوعی کم کردن میانگین ضرر میباشد معامله را همچنان باز نگه دارید. البته مراقب باشید که این قابلیت معاملات مارجین باعث نشود تا از میزان ضرر خود غافل شوید و سرمایه شما لیکویید شود.
مزایا و معایب
همانطور که گفته شد معاملات مارجین ریسک بیشتری نسبت به معاملات معمولی دارند. در عین حال میتوانند باعث شوند شما بتوانید سودهای کلانی را از بازار به دست بیاورید. بررسی کنیم برخی دیگر از مزایا و معایب اینگونه معاملات را:
مزایا
مزایا و معایب مارجین | کالج تی بورس
- با استفاده از معاملات به روش مارجین، میتوان معاملات بسیار پرسودتری را نسبت به معاملات به روشهای دیگر تجربه نمود.
- با این روش معامله میتوانید سرمایه کمتری را وارد بازار کنید زیرا به راحتی میتوانید سرمایه خود را چند برابر افزایش دهید. در نتیجه میتوانید سرمایه خود را در جای دیگری مورد استفاده قرار دهید.
- از معاملات مارجین هم میتوانید در پوزیشنهای LONG و هم در پوزیشنهای SHORT استفاده کنید.
- معاملات مارجین تاریخ انقاضایی ندارند و تا زمانی که کارمزد و بهره آن را پرداخت کنید معامله پابرجا خواهد بود.
- میتوانید سرمایه اولیه خود را با سرعت زیادی افزایش دهید.
معایب
- ممکن است دچار کال مارجین شوید یا اینکه به نوعی سرمایه شما لیکویید شود و به طور کامل آن را از دست بدهید.
- این روش معامله به دلیل ظرفیت بالای ضرر ریسک زیادی به همراه دارد.
- معامله با استفاده از روش مارجین به دلیل ریسک بالای آن، استرس زیادی به همراه خواهد داشت.
- برای استفاده از روش مارجین باید بهره یا کارمزد آن را پرداخت کنید.
- شما مالکیت فیزیکی و واقعی، وامی که به واسطه مارجین دریافت میکنید را در اختیار نخواهید داشت.
آیا راهی برای کاهش ریسک معاملات مارجین وجود دارد؟
این معاملات به دلیل وجود پتانسیل بالا در میزان سود و ضرر با ریسک زیادی همراه میباشد. در بازارهای مالی دوطرفه که هم پوزیشن فروش و هم پوزیشن خرید در آنها وجود دارد، نوعی سیستم معاملاتی در آنها به کار میرود به نام هجینگ (Hedging) که به واسطه این سیستم معاملاتی دو نوع معامله در جهت عکس یکدیگر بر روی یک رمز ارز آغاز میشود. که منظور از دو معامله در جهت عکس یعنی یک کال مارجین یا مارجین کال معامله در پوزیشن SHORT و یک معامله در پوزیشن LONG. از این روش بیشتر در مواقعی استفاده میشود که توسط معاملهگر یک پوزیشن معاملاتی سنگین باز شده باشد ولی قیمتها در جهت مخالف معامله انجام شده حرکت کنند. در این صورت میتوان یک معامله شورت و یک معامله لانگ باز کرد و ریسک معاملات مارجین را کاهش داد.
همچنین میتوانید برای جلوگیری از ضرر بیشتر از سفارشات STOP ORDER LIMIT یا حد ضرر استفاده کنید. تا پس از اینکه ضرر شما به اندازهای که خودتان مشخص میکنید رسید، سیستم به طور خودکار اقدام به فروش و بستن معامله کند. تا به این وسیله ضرر شما از میزان مشخصی بیشتر نشود زیرا همانطور که میدانید هر چقدر در باتلاق ضرر فرو بروید، بیرون آمدن از آن دشوارتر خواهد بود.
این موارد از کاهش ریسک درحالی برای شما بیان میشود که ما فرض میکنیم شما مباحث مربوط به تکنیکال، بنیاد و… بازارهای مالی را میدانید. بنابراین اگر از مسائل بنیاد یا تکنیکال بازار آگاهی ندارید معامله به روش مارجین برای شما یک ریسک به تمام معنا میباشد. و پیشنهاد میشود به هیچ وجه وارد اینگونه معاملات نشوید.
صرافیها چگونه از معاملات مارجین سود میبرند؟
شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که چگونه میشود که صرافیها واسطهای میشوند تا تامین کنندگانی مانند بانکها به معاملهگران وام دهند؟! آیا این کار برای آنها سود خواهد داشت؟
در جواب باید بگوییم که وجود مارجین که به عنوان وثیقهای نزد صرافی میباشد، باعث میشود تا قبل از اینکه وامی که معاملهگر دریافت کرده است به ضرر برسد، معامله موردنظر بسته شود. در نتیجه اینگونه معاملات هیچگونه ضرری به صرافیها نمیرساند. همچنین زمانی که معاملهگری معاملات مارجین را شروع میکند باید کامرزد و بهره آن را بپردازد. درنتیجه وجود اینگونه معاملات برای صرافیها خالی از لطف نمیباشد.
برخی از صرافیهای معتبر که از معاملات مارجین (MARGIN) پشتیبانی میکنند
همانطور که گفته شد پلتفرم مارجین هر صرافی قوانین مخصوص به خود را دارد. و برای فعالیت در قسمت مارجین هر صرافی باید برخی فرمها و اطلاعات را در آن صرافی ثبت کنید. البته افراد مقیم ایران به دلیل وجود تحریمها باید از روشهای مختلفی مانند تغییر آیپی برای فعالیت در برخی از این صرافی استفاده کنند.
- صرافی کوکوین (KuCoin)
- صرافی بایننس (Binance Exchange)
- صرافی بیت فینکس (Bitfinex)
- صرافی کراکن (KRAKEN)
- صرافی هوبی (Huobi)
کلام آخر
در این مقاله به طور مفصلی به معاملات مارجین پرداخته شد و دانستیم که معاملات به این روش دارای چه مزایا و معایبی میباشد؟ قطعا اینگونه معاملات ریسک معاملات را بسیار بالا برده و خطر لیکویید شدن را به همراه خواهد داشت.
همانطور که میدانید لیکویید شدن به منزله از دست دادن تمام سرمایه موجود در یک معامله میباشد. و این اتفاق برای هر معاملهگر میتواند کابوس بسیار بزرگی باشد. پس برای انجام معاملات مارجین حتما باید نسبت به بازار شناخت خوبی داشته باشید و همه ابزارهای تحلیل اعم از تکنیکال و بنیادی نقاط خروج و ورود و… را آموخته باشید. و در نظر داشته باشید که قطعا معاملات به روش مارجین برای افراد حرفهای میتواند کمک فنری باشد تا آنها را به آرزوهایشان برساند. و اگر از روش مارجین به صورت اصولی استفاده شود، قطعا میتوان از آن، سودهای شیرین وقابل توجهی را با سرمایههای اندک کسب نمود.
این معاملات هر چقدر برای افراد حرفهای در بازار نکته مثبتی میباشد، برای افراد مبتدی تهدیدی بسیار جدی میباشد. برای اینکه بتوانید در بازار ارزهای دیجیتال یا سایر بازارهای مالی که دارای معاملات مارجین هستند، به معاملهگری حرفهای تبدیل شوید، قطعا نیاز به آموزشهایی خواهید داشت.
با شرکت در دوره آموزش ارز دیجیتال کالج تی بورس به عنوان بهترین آموزشگاه آموزش ارز دیجیتال در مشهد میتوانید، تمام مراحل تبدیل به شدن به یک معاملهگر حرفهای را آموزش ببینید.
کالج تیبورس امیدوار است توانسته باشد، به واسطه این مقاله، علم جیدی را به مجموع علوم شما اضافه کند.
معاملات مارجین چیست؟
معاملات مارجین چیست؟ تیم توکن باز قصد دارد تا کاربران خود را با مفاهیم گسترده ی دنیای ارز دیجیتال آشنا سازد. در مباحث قبل به توضیح بخشی از این دنیای گسترده اعم از: الگوریتم الیوت، نمودار شمعی یا کندل استیک، مکدی در تحلیل تکنیکال و …. پرداختیم. در این مبحث قصد داریم به توضیح معاملات مارجین بپردازیم.
مفاهیم کلی :
مارجین چیست ؟
باید بدانیم که مارجین و معاملات آن، این امکان را به کاربران ارزهای دیجیتال می دهد که با دریافت نوعی وام از کارگزار قدرت خرید خود را بالا برده و افزایش دهند. یک معامله گر ارزهای دیجیتال قادر است با اخذ وام در صرافی مد نظر توسط معاملات مارجین، دارایی خود را افزایش دهد.
باید بدانیم در معاملات مارجین اغلب با عنوان Leverage که همان اهرم فشار تلقی می شود روبه رو هستیم. لوریج یا اهرم ابزاری است که وسیله ی آن تریدر قادر است پوزیشن یا موقعیت خود را چندین برابر کند. لوریج یا اهرم به این معنی است که در معامله باز شده سود و زیان چندین برابر می شود.
به طور مثال: اگر یک تریدر پوزیشنی با مارجین 100 به وجود آورد سود و زیان این معامله ضربدر 10 خواهد شد. در دید اول اگرچه سود این معامله جذاب است، اما باید بدانیم در عین جذابیت بسیار پر ریسک خواهد بود، زیرا در اثر انجام مارجین امکان از دست رفتن سرمایه بسیار زیاد کال مارجین یا مارجین کال است.
معاملات مارجین چیست؟
معاملات مارجین در بازار رمز ارزها
معامله های مارجین به طور کلی نسبت به معاملات عادی بسیار پر خطر محسوب می شوند. البته باید بدانیم این ریسک در بازار رمز ارزها به مراتب فراتر از دیگر بازارهای سنتی است. تریدر ها در معاملات مارجین باید با توجه به نوسانات قیمتی بسیار حساب شده و دقیق عمل کنند زیرا مدیریت در این این معاملات بسیار حیاتی و ضروری است.
لازمه ی ورود به این معاملات کسب مهارت های نسبتاً قوی در مباحث تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال است. ضمن آنکه پیش از ورود به این معاملات باید رمز ارز مد نظر را به خوبی شناسایی کرده باشند.
چگونگی انجام مارجین تریدینگ
لازم است بدانیم که برای انجام یک معامله ی مارجین، نباید تمام سرمایه را درگیر کرد و تنها به بخشی از آن اکتفا کرد. به این بخش از سرمایه مختص شده به معامله Margin گفته می شود.
زمانی که تریدر تصمیم خود را مبنی بر اختصاص آن مقدار از سرمایه خود را بگیرد و به یک معامله مارجین اختصاص دهد، وارد مرحله بعدی یعنی مشخص و تعیین کردن اهرم یا لوریج می شود. اهرم یا لوریج، ضریب تعیین مارجین است. بدین صورت که کاربر چه مقدار می خواهد از مارجین استفاده کند.
به طور مثال: اگر یک تریدر 100 دلار مختص به یک معامله ی مارجین کند و قصد داشته باشد که سرمایه خود را به 1000 دلار افزایش دهد، باید لوریج یا اهرم خود را بر روی 10 تنظیم کند. مارجین تریدینگ قادر است در دو پوزیشن Short و long انجام پذیرد.
بدین صورت که معاملات لانگ همچون معاملات معمولی و با تصور آنکه قیمت افزوده می شود، تریدر به آن ورود می کند و با صعودی شدن قیمت، تریدر سود خود را از این معامله دریافت می کند. در مقابل، برخلاف معاملات لانگ، در معاملات شورت، تریدر پیش بینی می کند که قیمت رمز ارز مورد نظر دچار ریزش و افت خواهد شد. بنابراین اقدام به گرفتن پوزیشن شورت می کند و در صورت ریزش رمز ارز مد نظر سود خود را از معامله به دست می آورد.
اما چیزی که تریدرها باید به آن توجه کنند این است که درصورتی که روند حاصله خلاف جهت پیش بینی تریدر باشد، کارگزار قادر است که با بالا رفتن ضرر معامله و رسیدن به قیمت از پیش تعیین شده، کل معامله را در جهت باز پس گیری قرض یا وام دریافت شده از سمت تریدر ببندد که در این صورت کال مارجین رخ می دهد.
تفاوت مارجین با حالت معمولی
تفاوت اصلی مارجین با حالت معمولی آن است که در حالت معمول، با خرید یک رمز ارز در بازار صاحب آن خواهید بود. زیرا هزینه ی آن رمز ارز را پرداخته نموده اید و بدهکار کسی نیستید. اما در حالت مارجین تریدر برای انجام معاملات خود از کارگزار به نوعی وام یا قرض دریافت کرده که در این صورت بدهکار خواهد بود و مالکیتی بر روی دارایی نخواهد داشت مانند هر وام دریافتی، مارجین را هم در پایان معامله ی خود باید تسویه کنید.
به طور کلی در معاملات مارجین، کاربر فقط ارزش دارایی را معامله خواهد کرد و مالکیتی بر روی آن نخواهد داشت.
این گونه معاملات مارجین به معاملات CFD نیز معروف است.کال مارجین یا مارجین کال
بنابراین باید این موضوع را نیز بدانیم، زمانی که کاربر مالک دارایی نباشد، مالیاتی هم به آن تعلق نمی گیرد.
معاملات مارجین چیست ؟
انواع معاملات مارجین
برای صورت پذیری معاملات مارجین به طور کلی می توان از دو روش بهره جویی کرد که عبارتند از:
حالت خرید استقراضی:
در این حالت (لانگ پوزیشن) همچون حالت معاملات عادی عمل می کند. بگونه ای که خرید در هنگام نزولی بودن صورت پذیرفته و در هنگام صعودی شدن قیمت به فروش می رسد. در خرید استقراضی تصور بر صعود قیمت رمز ارز، برای کسب سود است.
حالت فروش استقراضی:
در این حالت بر خلاف حالت قبلی، معامله گر زمانی به سود دست خواهد یافت که روند قیمت نزولی باشد. ضمن آنکه در این شرایط معامله گر به فروش رمز ارزهایی می پردازد که فعلا مالکیت آن ها را ندارد.
کال مارجین
کال مارجین به وضعیتی اطلاق می شود که میزان ضرر و زیان در یک معامله مارجین بیش از حد مجاز (30% وجه تضمین اولیه) شده و کارگزار قادر است که با بالا رفتن ضرر معامله، کل معامله را در جهت باز پس گیری وام دریافت شده از سمت تریدر ببندد که در این صورت به آن Call Margin گفته می شود.
تریدری که در وضعیت مارجین کال قرار دارد، ملزم است تا حداکثر یک ساعت پس از شروع به کار بازار( فارکس) وجه جبران کننده را به حساب عملیاتی خود واریز نماید یا به میزان لازم پوزیشن های خود را آفست کرده یا ببندد.
معاملات مارجین چیست؟
زمان در معاملات مارجین
در معاملات مارجین زمان سررسید وجود ندارد و کاربر تا زمانی که تمایل و نیاز داشته باشد قادر خواهد بود با پرداخت بهره، پوزیشن خود را باز نگهداری کند. اما چیزی که باید به آن دقت و توجه نمود، میزان ضرر و زیان در معامله ها است.
اگر میزان ضرر و زیان حاصله به موجودی کاربر نزدیک باشد، نیازمند باز نگه داشتن پوزیشن و افزایش موجودی اولیه است تا ریسک و خطر معامله به حداقل برسد.
مزایا و معایب
معاملات مارجین نیز دارای مزایا و معایبی است، که در ذیل به طور مختصر به شرح آن ها میپردازیم.
مزایا:
•چندین برابر شدن سود حاصله از معاملات
•امکان توزیع سرمایه
•گرفتن چندین پوزیشن به صورت همزمان
•در صورت داشتن یک حساب مارجین تریدر ها قادرند بدون نیاز به مبلغ های سنگین فوراً یک معامله را شروع کنند.
مارجین کال (Margin Call) چیست؟
اغلب معاملات اهرمی در کریپتو و معاملات فارکس مارجین شده اند. در واقع، کارگزار و بروکر ها به شما فرصت می دهند تا با پولی که مال شما نیست معامله کنید. و میانگین اهرم ها معمولا بسیار بالا هستند ، یعنی مابین ۱:۵۰ و ۱:۲۰۰ است. اهرم کردن یک حساب با حداکثر نسبت ۱:۲۰۰ یعنی حتی کوچکترین اُفت در ارزش معاملات فعال شما ممکن است به از بین رفتن موجودی حساب تان منجر شود. این درست کال مارجین یا مارجین کال زمانی اتفاق میافتد که شما از بروکر مارجین کال دریافت کرده اید.
و اگر در چنین شرایطی می خواهید به معامله ادامه دهید باید پول بیشتری به حساب خود واریز کنید؛ بنابراین، ساده ترین پاسخ به این سؤال که «مارجین کال چیست؟» در واقع تقاضایی از جانب کارگزار و بروکر است که اگر قصد ادامه ی معامله دارید باید پول بیشتری به حساب تان واریز کنید؛ اما سؤال پیچیده تر این است که چرا و چگونه اتفاق می افتد؟
دلایل مارجین کال
قدم اول درک علت مارجین کال است. قدم دوم و بسیار مهم این است که بدانیم و بتوانیم در تله مارجین کال نیافتیم . پاسخ به سوال اول بسیار ساده است، شما مارجین قابل استفاده تان را به اتمام رسانده اید و آن را هزینه کردید یا ضرر کردید و حالا باید پول بیشتری به حساب خود منتقل کنید.
اما گام دوم که بسیار به نفع معامله گران و تریدرها هست شناسایی و دوری از فعالیت هایی است که استفاده از مارجین را کاهش می دهد، چیست؟ . ممکن است در ابتدا ساده به نظر بیاد، با این حال، مهمترین دلایل مواجه شدن با تله مارجین کال که باید از آنها پرهیز کنید عبارت اند از (هیچ کدام بر دیگری اولویت ندارد):
- نگه داشتن یک معامله ناموفق به مدت طولانی که منجر به هدر رفتن مارجین می شود.
- استفاده بیش از حد از اهرم در حساب تجاری به دنبال دلیل اول اتفاق میافتد.
- حساب تجاری ای ضعیف یعنی سرمایه اندک ، کاربر را وادار به معامله بیش از حد با مارجین می کند.
- همچنین هیجان برای جبران ضرر های قبلی و معاملات انتقامی کاربران را به تله مارجین میاندازد.
- به طور خلاصه، دلایل رایج مارجین کال استفاده بیش از حد اهرم با سرمایه ناکافی و نگه داشتن طولانی مدت معاملات ناموفقی هستند که باید آنها را رها می کردید.
وقتی که مارجین کال اتفاق می افتد چه می شود؟
وقتی که مارجین کال رخ می دهد یا وضعیت تجاری تان به کلی منحل شده و از معامله خارج خواهید شد و اصلاحا لیکوید liquidated خواهید شد، و شما به دلیل نداشتن پول کافی در حساب تان دیگر قادر به نگه داشتن پوزیشن های ناموفق نخواهید بود.
چگونه از مارجین کال جلوگیری کنیم؟
اغلب از اهرم به عنوان یک شمشیر دو لبه یاد می شود. این اصطلاح به این معنی است که هرچقدر اهرمی که از آن استفاده می کنید بزرگتر باشد، به همان نسبت ریسک معامله شما بیشتر میشود و استفاده از اهرم بزرگتر بر علیه کاربر عمل میکند و این شمشیر شکاف عمیق تری وارد خواهد کرد زیرا به سرعت حساب تان را تخلیه خواهد کرد و زمانی که مارجین قابل استفاده به صفر درصد برسد مارجین کال می شوید.به همین دلیل استفاده از استاپ لاس و حدود محافظتی برای کاهش ضرر به کمترین حد ممکن، کار بسیار عاقلانه و هوشمندانه ای است.
مارجین لول چیست؟
امروزه بحث بازارهای مالی مثل بازار بورس، فارکس یا بازار ارز بیشتر از هر موقع دیگری داغ شده و عده زیادی درحال سودآوری و یا حتی ضرر کردن به واسطه این بازارها هستند. امروز برای آشنایی بیشتر با این بازارها به خصوص بازار فارکس و بورس، سراغ یک مفهوم پایه از بی شمار مفاهیم مربوط به این بازار رفتیم. در ادامه سعی میکنیم به سوال مارجین لول چیست، پاسخ جامع و کاملی دهیم؛ با ما همراه باشید.
فهرست عناوین مقاله :
برای اینکه بتوانید به خوبی به درک درستی از مفهوم مارجین لول (Margin Level) برسید و بتوانید آن را به خوبی تعریف و بررسی کنید، ابتدا باید برخی از مفاهیم پایه دیگری را که کاملا به مفهوم مارجین لول وابسته هستند را بررسی کنیم تا با دید بازتری سراغ تعریف مارجین لول برویم.
مارجین چیست؟
مارجین یکی از مفاهیم اولیه سرمایه گذاری است؛ یعنی قبل از هر کاری شما با مفهوم مارجین سر و کار دارید. چه بخواهید و چه نخواهید، هنگام باز کردن یک معامله سر و کله مارجین پیدا میشود.
به طور کلی مارجین مبلغی است که شما باید برای باز کردن یا باز نگه داشتن معامله پرداخت یا سرمایه گذاری کنید. به بیانی سادهتر، مبلغی که شما باید برای یک معامله پرداخت کنید، همان مارجین است.
مارجین نوعی سند یا وثیقه هم حساب میشود که کارگزار برای تضمین این موضوع که شما میتوانید به راحتی ضرر را پوشش دهید نزد خود نگه میدارد.
پس باید این نکته را در نظر بگیرید که معاملهای باز کنید تا با سرمایه شما همخوانی داشته باشد؛ به عبارتی دیگر، باید حواستان باشد که مبلغ مارجین از سرمایه جاری شما بیشتر نشود؛ زیرا در این صورت دچار ضرر و زیان شدیدی میشوید.
برای مثال، فرض کنید که شما برای انجام یک معامله مقدار ۱۰۰۰ دلار پول لازم دارید؛ با کمی مسامحه این ۱۰۰۰ دلار همان مارجین است. حالا فرض کنید سرمایه شما ۵۰۰۰ دلار است. در واقع شما با انجام معامله ۴۰۰۰ دلار برای شما اضافه میآید. این ۴۰۰۰ دلار فری مارجین است.
فری مارجین باقی مانده سرمایه شما بعد از سرمایه گذاری در معامله است. یعنی بعد از سرمایه گذاری مبلغ مارجین، هرچه از بالانس شما اضافه بیاید، فری مارجین است.
در واقع فری مارجین برای این محاسبه میشود تا شما امکان باز کردن یک معامله دیگر را علاوه بر معامله فعلی بسنجید تا مبلغ سرمایه بی استفاده نماند.
بالانس چیست؟
یکی دیگر از مفاهیمی که لازمه رسیدن به مفهوم مارجین لول است، مفهوم بالانس است. فهمیدن مفهوم بالانس بیشتر در بحث محاسبه مارجین لول به کار میآید.
بالانس مقدار پولی است که شما در حساب خود بدون باز کردن پوزیشنی دارید. درواقع بالانس همان پول ثابت شما است که فعلا نه قرار است از آن کم شود و نه قرار است به آن اضافه شود.
بنابراین اگر شما ۱۰۰۰۰ دلار در حساب خود داشته باشید و قصد باز کردن پوزیشنی را نداشته باشید، این ۱۰۰۰۰ دلار مبلغ بالانس شما است.
اکوئیتی چیست؟
مفهوم اکوئیتی مانند بالانس، از مفاهیمی است که برای محاسبه مارجین لول باید آن را بدانید. اکوئیتی تا حد بسیار زیادی به مفهوم بالانس مربوط است.
اکوئیتی هم میتواند از بالانس شما بیشتر باشد و هم میتواند کمتر باشد. در واقع اکوئیتی مبلغ جدید بالانس است که بعد از باز کردن پوزیشنی به دست میآید.
فرض کنید ۱۰۰۰۰ دلار بدون باز کردن پوزیشنی در اختیار دارید. این مبلغ بالانس است. اما اگر پوزیشنی باز کنید و وارد معاملهای شوید که ۲۰۰۰ دلار سود دارد، مبلغ اکوئیتی شما برابر میشود باد جمع بالانس و مقدار سود شما. به این ترتیب ۱۲۰۰۰ دلار مقدار اکوئیتی شما میشود.
البته این مبلغ تا موقعی که پوزیشن باز بماند اکوئیتی است. زمانی که پوزیشن بسته شود و شما این مبلغ را همچنان داشته باشید، ۱۲۰۰۰ دلار بالانس شما میشود.
برای اینکه راحتتر متوجه مفهوم اکوئیتی شوید، به این مثال توجه کنید:
فرض کنید شما قبل از اینکه وارد معاملهای شوید، ۲۰۰۰۰۰ دلار در حساب خود دارید؛ این مبلغ، همان بالانس است. در ادامه شما وارد یک معامله میشوید که ۱۰۰۰۰۰ دلار ضرر دارد. اکنون به جای بالانس از مفهوم اکوئیتی استفاده میکنیم زیرا شما رسما وارد معامله شدید. برای اینکه مقدار اکوئیتی را حساب کنید، باید مقدار ضرر را از بالانس خود کم کنید. نام دیگر اکوئیتی بالانس جاری است.
حال فرض کنید در همان وضعیت معامله بسته شود؛ اکنون دیگر به جای اکوئیتی دوباره وارد مفهوم بالانس میشوید. مبلغ ۱۰۰۰۰۰ دلار که تا زمان باز بودن پوزیشن اکوئیتی شما بود، اکنون بالانس شما است.
مارجین لول چیست؟
اکنون که به خوبی با مفاهیم اولیه مارجین لول آشنا شدید، بیایید بیشتر به خود بحث مارجین لول و بعد از آن کال مارجین بپردازیم.
مارجین لول در واقع یک نوع معیار برای بروکر است که با محاسبه آن، به شما امکان معامله یا عدم امکان معامله را گزارش میدهد.
بنابراین مفهوم مارجین لول یکی از مهمترین مفاهیم است که قبل از هر اقدامی در پوزیشن جاری حتما باید به آن توجه لازم را داشته باشید تا بتوانید زودتر از هر زمانی برای اتفاقات آینده آماده باشید.
محاسبه مارجین لول
برای محاسبه مارجین لول باید ابتدا مفاهیمی چون اکوئیتی، مارجین و بالانس را بدانید تا بتوانید به راحتی سطح مارجین یا همان مارجین لول را محسابه کنید.
ما در ابتدای این مقاله سراغ تعریف مفاهیم ذکر شده رفتیم؛ بنابراین پیشنهاد میکنیم که قبل از ادامه دادن به مطالعه این مقاله، ابتدا باری دیگر مفاهیم ذکر شده در بالا را مرور کنید تا بدون دشواری این قسمت از مطلب را متوجه شوید.
به طور کلی مارجین لول برابر نسبت اکوئیتی به مارجین آن هم به درصد است. به بیانی دیگر، زمانی که شما اکوئیتی را بدست آورید و آن را بر مارجین تقسیم کنید و حاصل را بر ۱۰۰ ضرب کنید، درصد مارجین لول بدست میآید.
به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید مقدار بالانس شما ۲۰۰۰۰ دلار است. یعنی عملا بدون باز کردن پوزیشنی ۲۰۰۰۰ دلار در حساب خود موجودی دارید. در ادامه شما وارد یک معامله با مارجین ۲۰۰۰ دلار میشوید. این معامله برای شما همزمان ۴۰۰۰ دلار ضرر دارد. اکنون در این مسئله قصد داریم مقدار مارجین لول را مشخص کنیم.
برای محاسبه مارجین لول ابتدا باید اکوئیتی را بدست بیاریم؛ برای آشنایی با مفهوم اکوئیتی به ابتدای مقاله مراجعه کنید.
برای محاسبه اکوئیتی که همان بالانس شناور است، باید مقدار ضرر را یا سود در پوزیشن باز را به مقدار بالانس اضافه یا از آن کم کنیم.
در مثال بالا مقدار بالانس برابر است با ۲۰۰۰۰ دلار. بعد از باز کردن پوزیشن مبلغ ۴۰۰۰ دلار هم یک معامله ضررده داریم. اگر ۴۰۰۰ دلار را از ۲۰۰۰۰ دلار کم کنیم، مبلغ ۱۶۰۰۰ دلار برای ما باقی میماند که همان مبلغ اکوئیتی یا بالانس جاری است.
اکنون با نگاهی دوباره به فرمول مارجین لول، به راحتی میتوانیم مقدار آن را محاسبه کنیم. جهت یادآوری، برای محاسبه مارجین لول باید مقدار اکوئیتی را بر مقدار مارجین تقسیم کنیم و در نهایت برای به دست آوردن درصد آن، حاصل را برا ۱۰۰ ضرب کنیم.
در مثال بالا اکوئیتی برابر است با ۱۶۰۰۰ دلار که از تفاضل ۲۰۰۰۰ دلار با ۴۰۰۰ دلار به دست آمده است. مقدار مارجین هم طبق گفته مسئله ۲۰۰۰ دلار است. با تقسیم اکوئیتی بر مارجین عدد ۸ بدست میآید که وقتی بر صد ضرب شود، مقدار مارجین لول به دست میآید که برابر است با ۸۰۰ درصد.
کال مارجین چیست؟
کال مارجین یا مارجین کال (Margin Call) در واقع وضعیت نامطلوبی است که وابسته به عدد مارجین لول است. هر بروکری برای مارجین لول محدودیت خاص خودش را در نظر میگیرد. اما اکثر بروکرها یا کارگزارها مقدار ۱۰۰ درصد را برای محدودیت مارجین لول در نظر میگیرند.
اگر مارجین لول برابر ۱۰۰ درصد شود، شما در وضعیتی قرار میگیرید که نمیتوانید پوزیشنی را باز کنید اما میتوانید پوزیشن جاری را ببندید که برای شما ضررده بود است. در واقع اگر شما مبلغ مورد نیاز را به حساب خود واریز نکنید، ناچار به بستن پوزیشن جاری میشوید که در نهایت مبلغ حسابتان صفر میشود. مگر اینکه بازار تغییر رویه بدهد و ارزشها جابه جا شود و مبلغ مارجین و اکوئیتی شما از حالت برابری در بیاید.
به وضعیتی که مقدار مارجین لول شما ۱۰۰ درصد شود، مارجین کال میگویند؛ در این حالت بالانس جاری یا اکوئیتی شما با مقدار مارجین که مبلغ مورد نیاز معامله است برابر میشود. اما اگر مبلغ ضرر شما بیشتر از موجودی حساب شما شود، حتی شما به کارگزار نیز بدهکار میشوید.
دلایل کال مارجین شدن شدن
کال مارجین شدن، یک وضعیت نا مطلوب است که به واسطه درصد ۱۰۰ مارجین لول ایجاد میشود. در واقع شما با انجام یکسری معاملات ناموفق، با این وضعیت روبه رو میشوید.
یکی دلایل مهم مارجین کال شدن، نداشتن سرمایه کافی برای وارد شدن به یک معامله است. اگر شما برای باز کردن یک پوزیشن، سرمایه کافی و مورد نیاز و حتی کال مارجین یا مارجین کال بیشتر از آن را نداشته باشید، نباید سمت آن معامله بروید، زیرا به امکان خیلی زیاد، با وضعیت کال مارجین و صفر شدن حسابتان مواجه میشوید.
بنابراین سعی کنید همیشه موجودی حسابتان را داشته باشید و مقدار سرمایه مورد نیاز را تا حد امکان تامین کنید؛ سپس باید وضعیت معاملهای که قرار است در آن سرمایه گذاری کنید را بررسی کنید. اگر با در نظر گرفتن همه احتمالات لازم، احساس کردید که ضرری محتمل نمیشوید، میتوانید با خیال راحت معامله را آغاز کنید.
اما اگر به هر دلیلی احساس کردید که این معامله ضررده هستش، پیشنهاد میکنیم این ریسک بزرگ را قبول نکنید و وارد معامله نشوید تا با وضعیت مارجین کال مواجه نشوید. مقاله ریسک فری چیست؟و چگونه باید از آن استفاده کرد را بخوانید.
یکی دیگر از دلایل مارجین کال مارجین یا مارجین کال کال شدن، باز نگه داشتن یک معامله ناموفق به مدت طولانی است. اگر معاملهای برای شما زیانبار است، از آن خارج شوید و تا صفر نشدن موجودی سعی کنید پوزیشن را ببنید. اگر بیش از حد در زیان بمانید و از اهرم استفاده بیش از اندازه بکنید، به احتمال زیاد وارد وضعیت مارجین کال میشوید.
دلایل مارجین کال شدن در یک نگاه:
- سرمایه ناکافی و عدم تامین سرمایه مورد نیاز
- عدم بررسی و تحلیل معامله و پوزیشن قبل از وارد شدن به آن
- استفاده بیش از حد از اهرم
- باز نگه داشتن طولانی یک معامله ضررده و متقبل شدن زیان
استاپ اوت چیست؟
سطح مارجین کال در واقع سطح هشدار بروکر است. در این حالت شما وظیفه دارید که حساب خودتان را شارژ کنید تا معامله باز بماند؛ اما اگر نتوانید به هر دلیلی حساب خود را شارژ کنید، وارد سطح استاپ اوت میشوید.
به همین دلیل، اگر هشدار بروکر را در خصوص مارجین کال جدی نگیرید و حساب خود را شارژ نکنید، با استاپ اوت مواجه میشوید که در آن حالت پوزیشن شما به طور کلی بسته میشود و موجودی حساب صفر میشود.
سخن آخر
لازمه ورود به یک معامله در بازارهای مالی، کسب اطلاعات مورد نیاز و پایه مربوطه است. اگر بدون آگاهی لازم وارد معامله شوید امکان اینکه در این معامله ضرر کنید بیشتر میشود. یکی از مفاهیم پایه و کاربردی که باید قبل از ورود به معامله آن را بدانید، مفهوم مارجین لول است. ما در بالا سعی کردیم شما را تا حدودی با این مفهوم و مفاهیم مربوط به آن آشنا کنیم.
دلایل مارجین کال چیست و چگونه میتوان از آن جلوگیری کرد؟
یکی از مزایایی که بازار مالی فارکس دارد، مارجین است و میتوان گفت تقریباً همه معاملات در این بازار مارجین شدهاند. درواقع بروکر فارکس به شما این فرصت را میدهد تا با پولی که مال شما نیست معامله انجام دهید. البته مقدار مارجینی که بروکر تعیین میکند، حداکثر میزان اهرمی است که شما در معاملات خود استفاده میکنید. در این پروسه مفهومی به نام مارجین کال وجود دارد.
میانگین اهرم Forex مابین 1:50 و 1:200 است؛ اگر یک حساب را با اهرم حداکثر نسبت 1:200 باز کنید یعنی کوچکترین اُفت در ارزش معاملات فعال شما، احتمال از بین رفتن موجودی حسابتان وجود دارد. در چنین شرایطی شما از بروکر مارجین کال دریافت میکنید. به این ترتیب برای ادامه معامله مجبور خواهید بود سرمایه بیشتری به حساب فارکس خود واریز نمایید. اینجاست که آگاهی از دلایل مارجین کال و راه های جلوگیری از آن اهمیت پیدا میکند.
مارجین چیست؟
قبل از درک مارجین کال، بایستی با مارجین آشنایی داشته باشید. مارجین پولی است که تریدر بهعنوان وثیقه نزد بروکر یا صرافی سپردهگذاری میکند. هدف از این سپردهگذاری، جبران ریسکی است که تریدر با معاملات خود برای کارگزاری یا صرافی ایجاد کرده است. مارجین کسری از پوزیشنهای ترید شده است و آن را با درصد نشان میدهد. مقدار مارجین تعیین شده از سوی هر بروکر، حداکثر میزان اهرمی (Leverage) را مشخص میکند که میتوانید در حساب معاملاتی خود استفاده کنید. از این رو به معاملات اهرمدار معاملات مارجیندار هم میگویند.
تریدرها با کمک مارجین میتوانند حجم معاملات خود را زیاد کنند و پوزیشنهای اهرمدار باز کنند. با استفاده از اهرم میتوانید با سرمایه اولیه کم، سرمایه بیشتری را وارد بازار کنید.
توجه داشته باشید که هر بروکر قوانین خاصی برای مارجین دارد. از این رو قبل از انتخاب بروکر و آغاز معاملات مارجیندار، ابتدا از مقررات Margin آن آگاه شوید.
معامله با این پلتفرم مثل شمشیری دولبه است؛ از یک سو میتواند سودهای چند برابری بدست آورید و از سوی دیگر مارجین کال دریافت کنید و سرمایه خود را به باد بدهید.
دلایل مارجین کال چیست؟
همانطور که در مقدمه به آن اشاره کردیم، مارجین کال خطر بزرگی است که میتواند همه دارایی حسابتان را از بین ببرد. برای جلوگیری از چنین اتفاقی در وهله اول باید دلایل آن را بشناسید. این جمله که شما مارجین قابل استفاده خود را تمام کردهاید، برای درک دلایل آن کافیست. در ادامه بایستی یاد بگیرید که چگونه از آنها اجتناب کنید.
شناسایی و دوری از فعالیتهایی است که مارجین قابل استفاده ی شما را کاهش میدهند یا تمام میکنند، اهمیت زیادی دارد. مهمترین دلایل مواجهه با مارجین کال عبارتند از:
- نگه داشتن طولانی مدت یک معامله ناموفق که در نتیجه باعث به هدر رفتن مارجین قابل استفاده شما میشود.
- استفاده بیش از حد اهرم در حساب فارکس در کنار نگهداری طولانی مدت معامله ناموفق.
- یک حساب تجاری با سرمایه اندک، شما را وادار کند با مارجین قابل استفاده کم بیش از حد معامله انجام دهید.
در مجموع میتوان گفت دلایل اصلی مارجین کال استفاده بیش از حد اهرم با سرمایه کم و نگه داشتن معاملات ناموفق به مدت طولانی هست که بایستی هرچه زودتر بسته شوند.
پس از مارجین کال چه میشود؟
زمانی که مارجین کال اتفاق میافتد، طرح تجاری شما منحل شده و از معاملات خارج خواهید شد. مارجین کال خطری است که نتیجه آن هم شما و هم بروکر را تحت تأثیر قرار میدهد. از یک طرف شما به دلیل نداشتن سرمایه کافی در حسابتان دیگر نمیتوانید پوزیشن های موفق را نگه دارید؛ از طرف دیگر بروکر مربوطه به دلیل ضررهای شما که به همان اندازه برای آن هم مضر است در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
راه های جلوگیری از مارجین کال
در بازار فارکس به همان اندازه که اهرم مفید است، میتواند زیان بار هم باشد؛ درواقع اهرم مانند یک شمشیر دو لبه است. هرچه اهرمی که برای نگهداری یک معامله استفاده میکنید، بزرگتر از چند برابر بودجهای که دارید باشد، به همان اندازه به مارجین قابل استفاده کمتری دسترسی دارید که بتواند ضررهای شما را پوشش دهد.
به عبارت دیگر درصورتی که معاملهای که بیش از حد اهرم شده بر علیه شما حرکت کند، این شمشیر شکاف عمیقتری وارد میکند. به سرعت حساب تان تخلیه میشود و زمانی که مارجین قابل استفاده به صفر درصد برسد، مارجین کال دریافت خواهد شد. از این رو استفاده از حدود محافظتی برای کاهش ضرر به کمترین حد ممکن راهکار بسیار هوشمندانهای خواهد بود.
دیدگاه شما