ابزار مالی بازار سرمایه

کتاب بازار سرمایه و ابزارهای تامین مالی اسلامی اثر محمد شبانی

مدیران مالی شرکتها و سازمانها در راستای تامین منابع مالی میان و بلند مدت مورد نیاز، نیازمند شناخت دقیق «بازار سرمایه» و «ابزارهای مالی بازار سرمایه» هستند؛ از آنجایی که بازار مالی جامعه ما از جمله «بازار سرمایه» از اصول و قوانین دین مبین اسلام تبعیت می کند و از طرف دیگر بیش از دو دهه است که ابزارهای مالی اسلامی قابل استفاده در بازار سرمایه کشورهای اسلامی دچار تحولات اساسی شده است، به گونه ای که امروزه تعدادی از این ابزارهای مالی در بازار سرمایه کشورهای غیراسلامی مورد معامله و مبادله قرار می‌گیرد، لذا آشنایی با این ابزارهای مالی جدید قابل استفاده در بازار سرمایه کشورهای اسلامی به چگونگی تامین مالی میان‌مدت و بلندمدت مدیران مالی شرکت ها و سازمان ها از بازار سرمایه کمک شایان توجهی می کند. کتاب پیش رو یکی از اولین و منسجم‌ترین منابع به تحریر درآمده برای دانشجویان رشته حسابداری و کلیه مدیران مالی شرکت ها و سازمان ها در این زمینه است.

جهت مشاهده مشخصات کتاب روی بخش اطلاعات کتاب کلیک کنید.

شما می توانید این کتاب را هم اکنون از فروشگاه کتابیار سفارش دهید.

کتاب بازار سرمایه و ابزارهای تامین مالی اسلامی اثر محمد شبانی

مشخصات کتاب
ناشر	کتاب مهربان
مولف	محمد شبانی
نوبت چاپ	1
سال چاپ	1400
تعداد صفحات	348
قطع	وزیری
شابک	9786004073677

Title: کتاب بازار سرمایه و ابزارهای تامین مالی اسلامی اثر محمد شبانی Author: محمد شبانی Description: خرید کتاب بازار سرمایه و ابزارهای تامین مالی اسلامی،اثر محمد شبانی،نشر کتاب مهربان،کارشناسی حسابداری،خرید اینترنتی کتاب بازار سرمایه و ابزارهای تامین مالی اسلامی محمد شبانی،قیمت،مشخصات،سرفصل،منبع درس،جزوه،خرید کتابهای حسابداری،بورس،اوراق قرضه Format: Paperback Pages: 348 Published By: موسسه کتاب مهربان نشر Published: 1400 Language: Persian paper 2022-07-31 08:15:22 بازار-سرمایه,ابزارهای-مالی,تامین-مالی,حسابداری, ISBN: 9786004073677 کتاب بازار سرمایه و ابزارهای تامین مالی اسلامی اثر محمد شبانی Price: 125,000 تومان

بازارها ابزارها و نهادهای مالی

بازارها و نهادهای مالی و کارکردهای آنها را می آموزیم و با انواع اوراق بهادار و شاخص های آنها آشنا می شویم. همچنین این مبحث یکی از ماژول های آزمون هایی اصول بازار سرمایه است.

1. دوره آموزشی بورس برای همه
2. دوره آموزشی تحلیل تکنیکال بورس
3. دوره آموزشی اصول و مبانی اقتصاد
4. دوره آموزشی امور مالی شرکتی
5. دوره آموزشی تجزیه و تحلیل صورت های مالی
6. دوره آموزشی مقررات اصول بازار سرمایه

1. بازارهای مالی و کارکرد آنها
2. بازارهای پولی و نقش آن در اقتصاد کلان و خرد
3. اوراق بهادار با درآمد ثابت (سهام عادی و سهام ممتاز)
4. اوراق بهادار با درآمد متغیر (اوراق بدهی)

• پیمان آتی (forward contracts)
• قرارداد آتی (future contracts)
• اختیار معامله اختیار در خرید و اختیار در فروش (options)
• سواپ (swap)

1. بازار مالی
2. نهاد مالی
3. ابزار مالی

• پس انداز برای آینده
• استقراض برای مصارف جاری (نامین مالی از طریق بدهی)
• یافتن شریک برای فعالیت اقتصادی (نامین مالی از طریق سهام)
• مدیریت ریسک
• انتقال مالکیت دارایی ها و تیدیل آنها
• معامله گری و سفته بازی

1. دارایی فیزیکی
2. دارایی مالی

1. کالاهای پایه (commodities)
2. دارایی واقعی (ابزار مالی بازار سرمایه real assets)

• محصولات کشاورزی (شکر غلات)
• فلزات صنعتی (فولاد مس)
• فلزات گرانبها (طلا پلاتین)
• محصولات انرژی (نفت گاز برق)

1. اوراق بهادار (securities)
2. وام (loans)
3. سپرده (deposits)
4. قرارداد یا ابزار مشتقه (contracts or derivatives)
5. ارز (currencies)

• اوراق بدهی یا قرضه یا اوراق مشارکت (fixed income securities or debt)
• اوراق سهام (variable income securities or equity)

• بازار سهام
• بازار اوراق بدهی
• بازار ابزارهای مشتقه

1. بازارهای اولیه (دست اول)
2. بازارهای ثانویه (دست دوم)

• بازار شرکت های غیر بورسی در فرا بورس
• بازار شرکت های پذیرفته شده در بورس در فرابورس
• بازار معاملات خصوصی بین سرمایه گزاران نهادی و سرمایه گزاران عادی بدون واسطه و کارگزار

1. عدم وجود مکان فیزیکی متمرکز
2. بازارساز و معامله گر به جای کارگزار
3. انعطاف پذیری و توافق پذیری قوانین و مقررات معامله
4. انعطاف پذیری در ساعات کاری
5. شفافیت کمتر و ریسک بیشتر

• بازار حراج (مبتنی بر سفارش)
• بازار چانه زنی (مبتنی بر قیمت)

1. بازار پول
2. بازار سرمایه

• اسناد خزانه (treasury bills)
• پذیره بانکی یا برات بانکی (bankers acceptance)
• اوراق تجاری (commercial papers)
• گواهی سپرده (certificate of deposits)
• قراردادهای بازخرید (repurchase agreement)
• سپرده دلاری اروپایی (Eurodollar CD)

• اوراق مشارکت
• اوراق اجاره
• اوراق استصناع
• اوراق مرابحه

1. سهام مجاز یا ثبت شده
2. سهام خزانه یا باز خرید شده
3. سهام منتشر شده
4. سهام در دست سهام داران

1. حق مالکیت
2. حف دریافت سود سهام
3. حق رای دادن در مجامع عمومی عادی و فوق العاده
4. حق تقدم در خرید سهام جدید
5. حق باقی ماده دارایی پس از انحلال شرکت

• انتخابات ساده یا هر سهم یک رای
• انتخابات تجمعی یا تعداد سهام * تعداد هیات مدیره

1. افزایش سرمایه به روش جایزه یا سود سهمی
2. افزایش سهام از روش محل آورده نقدی
3. افزایش سهام از طریق مطالبات
4. افزایش سهام به روش صرف سهام

• اوراق قرضه عادی
• اوراق قرضه قابل تبدیل به سهم

1. سر رسید (maturity)
2. کوپن (coupon)
3. قیمت اسمی (par value)
4. دوره زمانی پرداخت پول

• کوتاه مدت (زیر یک سال) Bill
• میان مدت (1 تا 10 سال) Note
• بلند مدت (بیش از 10 سال) Bond

• اوراق با کوپن ثابت
• اوراق بدون کوپن
• اوراق با کوپن شناور مثل libor
• اوراق با کوپن با تاخیر

1. بازده جاری
2. بازده تا سر رسید یا همان نرخ بازگشت داخلی IRR

1. مالک یا موجر
2. بانی یا مستجر
3. نهاد واسط یا وکیل
4. امین یا عامل پرداخت
5. ضامن
6. .

• شاخص قیمت tepix
• شاخص نقدی tedix
• شاخص قیمت نقدی tedpix
• شاخص صنایع
• شاخص مالی
• شاخص شرکت ها

• ورود و خروج شرکت ها به بازار بورس
• افزایش سرمایه شرکت ها توسط از طریق آورده نقدی یا مطالبات سهام داران
• ادغام شرکت ها

1. تحلیل تکنیکال
2. تحلیل فاندامتال یا بنیادی

• کارایی اطلاعاتی
• کارایی تخصیصی
• کارایی عملیاتی

1. شرکت های تامین مالی
2. شرکت های کارگزاری
3. شرکت های سبد گردانی و مشاوره سرمایه گزاری
4. موسسات رتبه بندی
5. شرکت های سرمایه گزاری و هولدینگ
6. صندوق های سرمایه گزاری

مهدی حسینی

توضیحات

بازارها و نهادهای مالی و کارکردهای آنها را می آموزیم و با انواع اوراق بهادار و شاخص های آنها آشنا می شویم. همچنین این مبحث یکی از ماژول های آزمون هایی اصول بازار سرمایه است.

دانستنی های کلیدی درباره بازار ابزارهای مالی نوین فرابورس

بازار ابزارهای مالی نوین فرابورس یکی از بازارهای زیرمجموعه شرکت فرابورس ایران است که امکان معامله ابزارهای مالی مورد تأیید شورای عالی بورس شامل؛ اوراق مشارکت، گواهی سرمایه‌گذاری، گواهی‌های سپردۀ سرمایه‌گذاری و انواع صکوک در آن فراهم شده است.

به گزارش آگاه پرس، بورس به زبان ساده بازاری برای معامله سهام شرکت‌هاست اما با رشد فعالیت‌های اقتصادی در جهان، بورس نیز گسترش و پیچیدگی فراوانی یافته به صورتی که اکنون به بازارهای دیگری همچون فرابورس نیاز است تا برخی انواع اوراق بهادار دیگر نیز در آنها امکان معامله پیدا کنند.

فلسفه تأسیس بازار ابزارهای مالی نوین فرابورس، ایجاد امکانات بیشتر و متنوع‌تر برای تأمین مالی شرکت ها و دولت ها و همچنین فرصت های جدید برای سرمایه گذاران است تا بر اساس ریسک پذیری و دانش مالی خود به معامله و سرمایه گذاری روی انواع اوراق بهادار در یک بازار شفاف و قانونمند بپردازند.

این ابزارها می‌تواند بر حسب تصمیم شورای عالی بورس در سازمان بورس اوراق بهادار تهران به ثبت رسیده باشد یا بنا به تشخیص این شورا نیازی به ثبت آنها در سازمان بورس نباشد اما در هر دو صورت با تأیید شورای عالی بورس هر ابزار نوین مالی، قابلیت معامله در فرابورس را پیدا می کند.

در ادامه دو نکته مهم و کلیدی درباره این بازار که سرمایه‌گذاران باید از آن آگاهی داشته باشند را مرور می‌کنیم.

شروط پذیرش در بازار ابزارهای نوین فرابورس

در حال حاضر ابزارهای پذیرفته‌شده در بازار ابزارهای نوین فرابورس شامل؛ اوراق مشارکت، گواهی سرمایه‌گذاری، گواهی‌های سپردۀ سرمایه‌گذاری و انواع صکوک است.

شروط پذیرش «اوراق مشارکت» و «صکوک» در بازار ابزارهای نوین فرابورس

شروط پذیرش تمام ابزارهای نوین در فرابورس تقریبا مشابه است. به عنوان مثال اوراق مشارکت شرکت ها و سازمان های بخش خصوصی برای پذیرش در بازار ابزارهای نوین فرابورس باید با نام باشد یا در صورت بی نام بودن مصوبه هیئت مدیرۀ فرابورس برای معامله آنها اخذ شود.

ارزش این اوراق باید حداقل ۱۰۰ میلیارد ریال باشد، دارای سررسید بیش از یک‌سال باشد و حداقل یک بازارگردان داشته باشد.

این شروط برای پذیرش انواع صکوک نیز وجود دارد. اصطلاح صکوک از واژه عربی صک به معنای چک، نوشته بدهکار، سفته و قبض بدهی به دست آمده و می‌توان آن را اوراق قرضه اسلامی نامید.

اوراق مشارکت منتشره توسط دولت، شرکت‌های دولتی و شهرداری‌ها نیز برای پذیرش در فرابورس باید با نام باشد یا براساس رویه‌ی اجرایی مصوب هیئت مدیره‌ی فرابورس، امکان معامله‌ی آنها در سامانه‌ی معاملاتی وجود داشته باشد. ضمنا در زمان پذیرش، حداقل ۶ ماه تا سررسید آن باقی مانده باشد و نهایتا این که بعد از پذیرش، معاملات دست دوم آنها منحصراً از طریق این بازار انجام شود.

شروط پذیرش «گواهی سرمایه گذاری» در بازار ابزارهای نوین فرابورس

گواهی‌های سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله به شرط ثبت در سازمان بورس و حداقل سرمایه ۵۰ میلیارد ریالی و با نام بودن و گواهی‌های سرمایه‌گذاری صندوق‌های زمین و ساختمان نیز با همین شروط و این تفاوت که حداقل سرمایه‌ی این صندوق‌ها باید ۱۰۰ ابزار مالی بازار سرمایه میلیارد ریال باشد، در بازار اول فرابورس مورد پذیرش قرار می‌گیرند:

شروط پذیرش گواهی‌های سپرده سرمایه‌گذاری

گواهی‌های سپرده‌ی سرمایه‌گذاری با شرایط زیر در بازار ابزارهای مالی نوین مورد پذیرش قرار می‌گیرند:

1. با نام باشند یا براساس رویۀ اجرایی مصوب هیئت مدیرۀ فرابورس، امکان معاملۀ آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد.
2. مبلغ اوراق صادره حداقل ۱۰۰ میلیارد ریال باشد.
3. در زمان پذیرش، حداقل ۶ ماه تا سررسید گواهی‌ها باقی مانده باشد.
4. پرداخت اصل و سود علی‌الحساب گواهی‌ها توسط بانک عامل تعهد و تضمین شده باشد.
5. بعد از پذیرش، معاملات دست دوم گواهی‌ها منحصراً از طریق فرابورس انجام شود.
6. گواهی‌ها با رعایت مقررات دستورالعمل اجرایی انتشار گواهی سپردۀ سرمایه‌گذاری، توسط بانک عامل صادر شده باشد.

مزیت ها و کمبودهای بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس

مزیت کلیدی بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس این است که این بازار امکان تأمین مالی را به صورت گسترده تری در اختیار شرکت‌هایی که پذیرش آنها در بورس به دلیل ضوابط و مقررات خاص این سازمان با موانعی روبرو است، فراهم می‌کند.

از سوی دیگر همان طور که پیشتر ذکر شد بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس فرصت های گسترده‌تر و متنوع‌تری برای سرمایه‌گذاران ایجاد می کند تا بر اساس شرایط مالی، ریسک پذیری و دانش و تخصص مالی خود در این بازار به سرمایه گذاری و معامله مبادرت کنند.

بر اساس اظهارات کارشناسان بازار سرمایه، کمبودی که اکنون در این بازار به چشم می خورد کم شمار بودن ابزارهای نوین مالی در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس است. به اعتقاد کارشناسان این بازار می تواند میزبان ابزارهای نوین دیگری متناسب با حجم فعالیت شرکت‌ها و سازمان های مختلف و همچنین بر اساس نیازهای تامین مالی دولت و سازمان‌هایی همچون شهرداری‌ها باشد.

ابزار مالی جدید در راه ورود به ابزار مالی بازار سرمایه بازار سرمایه

کارشناس بازار سرمایه درباره قرارداد ریپو توضیحاتی داد.

به گزارش سرویس بورس مشرق، علیرضا تاجبر کارشناس بازار سرمایه درباره اظهار نظر رئیس سازمان بورس مبنی بر ورود قرارداد ریپو به بورس، در تعریف این قراردادها اظهار کرد: ریپو مخفف Repurchase Agreement به معنی توافق باز خرید است. بر مبنای این قرارداد، قراردادی بین طرفین بسته می‌شود که در آن با هم توافق می‌کنند تا در زمان حال سهامی را مبادله کنند و در زمان آینده، این سهام به فروشنده ابتدای کار باز پس داده شود. یعنی نسبت به باز خرید همان مقدار سهم مبادله شده در آینده توافقی صورت می‌گیرد.

حقوقی‌ها منابع کسب شده از بورس را کجا خرج کرده‌اند

او در ادامه ابزار مالی بازار سرمایه اظهار کرد: این توافق اگر براساس آپشن باشد؛ یعنی نقل و انتقال آن به صورت اختیاری باشد، به سهامدار این اطمینان خاطر را می‌دهد که یک بازدهی حداقلی را در صورت نگهداری در سهام خود خواهد داشت. به عنوان مثال، در حال حاضر دو نفر با هم توافق می‌کنند که یک سهم را که قیمت آن ۱۰۰ تومان است، یک سال بعد در همین تاریخ به قیمت ۱۲۰ تومان مبادله کنند.

او بیان کرد: کسی که این سهام را دارد، اطلاع دارد که اگر این سهام را تا یک سال بعد نگه دارد، حداقل ۲۰ درصد سود بدست می‌آورد. حتی اگر قیمت سهم از ۱۰۰ تومان پایین‌تر بیاید؛ بنابراین یک اطمینان خاطری به او می‌دهد که حداقل بازدهی را خواهد داشت. البته در روز سررسید، این یک اختیار فروش است. یعنی می‌تواند به قیمت ۱۲۰ تومان سهم خود را به فروش برساند و یا اگر قیمت آن بالاتر بود، سهم خود را نگه دارد و نفروشد. اما در کل یک بیمه و یک اختیار خاطری برایش ایجاد می‌شود که سهام او حداقل بازدهی را خواهد داشت.

ابزارهای مالی نوین، لازمه بازار سرمایه کارا است

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به نقشی که این دست از ابزارها در بازار ایفا می‌کنند، اظهار کرد: بازار سرمایه را ابزارهای آن تشکیل می‌دهند. یک بازار سرمایه کارا، باید تمام ابزارهای مالی نظیر اختیار خرید و فروش و قراردادهای آتی در آن مورد استفاده قرار بگیرد. وجود ابزارهای مالی شرط لازم برای یک بازار سرمایه توسعه یافته است. هر یک از این ابزارها یک محاسنی را برای طرفین قرارداد ایجاد می‌کنند که یا ریسک را کاهش می‌دهند و یا یک اطمینان خاطر یک سویه ایجاد می‌کنند.

تاجبر در ادامه بیان کرد: در مجموع در تمام بازارهای مالی در کشورهای پیشرفته این ابزارها کاملا جا افتاده و رواج دارد. حالا در ایران به بهانه این اتفاقات اخیر، اجرای این ابزارها تسریع شده که جز فایده چیز دیگری برای بازار ندارد.

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص تجربه سایر کشورها در این مورد، تصریح کرد: در حدود ۳۰ تا ۴۰ سال است که این قراردادها در کشورهای مختلف در حال مبادله شدن هستند. همچنین حجم مبادلات این ابزارهای مالی که در اصطلاحات مالی، مشتقه نامیده می‌شوند، حدود چندین برابر حجم مبادلات سهام در بورس‌های پیشرفته است.

ابزار مالی بازار سرمایه

بازارهای مالی بر پايه معیارهای متفاوتی قابل طبقه‌بندی هستند:

طبقه‌بندي بر اساس نوع دارايي

طبقه‌بندي بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

طبقه بندي بر اساس سررسيد تعهدات مالي

بر اساس نوع دارايي، مي‌توان بازار اوراق بهادار را به دسته‌هاي زير تقسيم‌بندي كرد:

الف- بازار سهام در این بازار، سهام شرکت‌ها که نشانگر مالکیت دارنده آن در شرکت است، دادوستد می‌شود.

ب - بازار اوراق بدهی بازاری است که در آن ابزارهای با درآمد ثابت(اوراق قرضه) دادوستد می‌شوند.

ج - بازار ابزارهاي مشتق بازاري است براي معاملات ابزارهايي مبتني بر دارايي‌هاي مالي يا فيزيكي كه از آن جمله مي توان به اختيار معامله و قرارداد آتي اشاره كرد.

طبقه بندي بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار:

بازار دست اول (اولیه) شرکت‌ها، مؤسسات و بنگاه‌های اقتصادی برای تأمین منابع مالی مورد نیاز خود به مبالغ هنگفتی نیاز دارند كه اغلب این منابع را در مقابل واگذاری اوراق بهادار خود، به‌دست می‌آورند. واگذاری اوراق بهادار و تأمین اعتبار برای اولین بار در بازار دست اول انجام می‌شود. به عبارت دیگر در بازار دست اول، اوراق بهادار برای نخستین بار منتشر می‌شوند. براین اساس فروشنده اوراق بهادار در واقع همان ناشر اوراق بهادار است.

بازار دست دوم (ثانویه) پس از عرضه اوراق بهادار در بازار اولیه و به منظور آن ‌که این اوراق بتوانند مورد دادوستد قرار گیرند، به بازار دیگری نیاز است که به آن بازار ثانویه اوراق بهادار گفته می‌شود. در این بازار، اوراق قابلیت دادوستد پيدا مي‌كنند. وجود بازار دست دوم، صرفاً به این دلیل است که قابلیت نقدشوندگي اوراق بهادار منتشر شده در بازار دست اول را افزایش ‌دهد، ضمن این‌که شرایطی فراهم می‌آورد که قرض‌دهندگان و قرض‌گیرندگان در صورت لزوم به آسانی بتوانند تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را تغییر داده، به فروش اوراق بهادار خریداری شده یا خرید اوراق بهادار دیگر اقدام نمایند.

دادوستد در بازار دست دوم به دفعات نامحدود انجام می‌شود و بنابراین با جابجا شدن مالکیت ابزارهای مالی قابل دادوستد در آن بازار، قدرت نقدشوندگی زیادی ایجاد می‌شود. در این حالت، از نقد شدن پیش از سررسید بدهی واحدهای متقاضی سرمایه یا ناشران اوراق بهادار جلوگیری می‌شود و در نتیجه ضربه‌های کمبود نقدینگی تأثیر محدودتری بر واحدهای سرمایه‌گذار خواهد داشت.

طبقه بندي بر اساس سررسید تعهدات مالی:

الف ) بازار پول

بنا به تعریف، بازار پول بازاری برای دادوستد پول و دیگر دارایی‌های مالی جانشین نزدیک پول است که سررسید کمتر از یک‌سال دارند. همچنین می‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه مدت با ویژگی اندک بودن ریسک عدم پرداخت، نقدشوندگی و ارزش اسمی زیاد نام برد. تمرکز فعالیت این بازار در استفاده از ابزارهایی است که به اشخاص و بنگاه‌های تجاری این امکان را می‌دهند که به سرعت نقدینگی خود را به میزان مطلوب درآورند.

ب ) بازار سرمایه

برپایه طبقه‌بندی بازار مالی با نگرش به سررسید دارایی‌ها، بازار سرمایه به بازار دادوستد ابزارهای مالی با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید اطلاق می‌شود. این بخش از بازار مالی نقش مهمتری در گردآوری منابع پس‌اندازی و تأمین نیازهای سرمایه‌گذاری واحدهای تولیدی دارد. بازار سرمایه نسبت به بازار پول بسیار گسترده‌تر است و از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار است.

مهمترین کارکرد بازارهای مالی شامل بازارهای پول، سرمایه و بیمه در اقتصاد ملی، تجهیز منابع پس اندازی و هدایت آن به سوی فعالیتهای مولد اقتصادی است، ضمن آنکه تعیین قیمت وجوه و سرمایه، انتشار و تحلیل اطلاعات و توزیع ریسک اقتصادی نیز اغلب در شمار کارکردهای این بازارهاست.