استیبل کوین ها و انواع آن + ویدیو آموزشی
استیبل کوینها (Stablecoins)، ارزهای دیجیتال باثبات یا ارزهای دیجیتال با قیمت ثابت، یکی از نوآوریهای جالب دنیای ارزهای دیجیتال هستند. میدانید که ویژگی بارز این ارزها، ثبات قیمت آنهاست. قیمت این ارزها در شرایط مختلف ثابت است و مانند سایر انواع ارزهای دیجیتال دچار نوسان نمیشود.
برخی از استیبل کوینهای شناختهشده مانند تتر برای حفظ ثبات قیمت خود، از یک ارز فیات (پول رایج) مانند دلار آمریکا بهعنوان پشتوانه استفاده میکنند. همین باعث شده که بسیاری گمان کنند همه استیبل کوینها با پشتوانه ارزهای فیات تولید میشوند؛ در صورتی که ما اکنون استیبل کوین طلا هم داریم؛ ارز دیجیتالی که قیمت آن همیشه با قیمت جهانی طلا برابر است.
قسمت دوم ویدیو آموزش استیبل کوین ها
میتوانیم استیبل کوین ها را به روش زیر دسته بندی کنیم:
انواع استیبل کوین ها:
- استیبل کوین با پشتوانه پول فیات
- استیبل کوین با پشتوانه دارایی
- استیبل کوین با پشتوانه ارز دیجیتال
همچنین میتوان استیبل کوین ها را به روش دیگری نیز دسته بندی کرد:
انواع استیبل کوین ها:
- استیبل کوین های متمرکز
- استیبل کوین های غیر متمرکز
ارز فیات (Fiat Currency)
ارز فیات (Fiat Currency) یا پول بیپشتوانه: در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکنندهاش میگیرد و ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. دولتی که پول فیات را چاپ میکند، عامل تعیینکننده در ارزش آن است. مانند: دلار – ریال – یورو
استیبل کوین با پشتوانه پول فیات
استیبل کوینهای با پشتوانه فیات، همیشه ارزشی معادل واحدهای فیات پشتوانه خود دارند؛ به این صورت که در ازای عرضه هر کوین جدید به بازار، یک واحد از ارز فیات به خزانه این استیبل کوین افزوده خواهد شد. استیبل کوینهای با پشتوانه ارزهای انواع استیبل کوین فیاتی نظیر دلار آمریکا، یورو و ین، اولین و سادهترین استیبل کوینها هستند که با نسبت یکبهیک پشتیبانی میشوند. تا زمانی که ارزش ارز اصلی ثابت بماند، استیبل کوین ارزش خود را حفظ خواهد کرد. آنها اساساً اعتبار خود را از اعتبار صادرکننده ارز فیات وام میگیرند و این بانک مرکزی کشور است که از ارزش آنها محافظت میکند.
تتر با نماد USDT
تتر با واحد اختصاری USDT، یک ارز دیجیتال باثبات با قیمت همیشه ثابت است. ارزش هر واحد تتر همواره برابر با 1 دلار ایالات متحده آمریکا است. این ارز دیجیتال برای معاملهگران دو کاربرد اصلی دارد:
- در امان ماندن از نوسانات شدید بازار ارزهای دیجیتال
- انتقال آسان پول به صرافیها و کیف پولها بهصورت دلاری
علت ثابت بودن قیمت تتر یک چیز است: بهازای هر واحدUSDT که تولید میشود 1 دلار آمریکا در ذخایر بانکی نگهداری شده است که بهعنوان پشتوانه این ارز دیجیتال عمل میکند. یعنی اگر 4.000.000 واحدUSDT به بازار عرضه شده باشد، باید 4.000.000 دلار در خزانه بانک نگهداری شود تا قیمت آن همواره برابر 1 دلار بماند. (؟)
اگر بخواهیم استیبل کوین های با پشتوانه پول فیات برتر بازار را بر اساس حجم بازارشان لیست کنیم ، نمودار زیر بدست خواهد آمد:
- استیبل کوین تتر با نماد USDT – صرافی Bitfinex – حجم بازار 70 میلیارد دلار
- استیبل کوین USDC – شرکت Circle و صرافی Coinbase – حجم بازار 30 میلیارد دلار
- استیبل کوین BUSD – صرافی Binance – حجم بازار 15 میلیارد دلار
زمانی که ما به عنوان یک سرمایه گذار بروی ارز دیجیتال تتر سرمایه گذاری میکنیم ، در حقیقت در حال سرمایه گذاری بروی دلار آمریکا و در نتیجه اقتصاد آمریکا هستیم. با توجه به آخرین آمار ها ، اقتصاد آمریکا در سال های اخیر دارای مشکلات زیای بوده است و حتی خود مردم آمریکا برای فرار از تورم ، ارز های دیجیتالی مثل بیت کوین را خریداری میکنند!
برای مشاهده چارت قیمتی USDT/USD میتوانید به آدرس زیر مراجعه کنید:
آیا صرافی Bitfinex میتواند دارایی های تتر یک حساب را مسدود کند؟
در تصویر زیر بخشی از کد قرارداد هوشمند تتر روی بلاک چین اتریوم را مشاهده میکنید که در آن امکان مسدودسازی و آزادسازی دوباره یک آدرس تعریف شده است.
برای بررسی بیشتر این موضوع ، باید سورس کد قراداد هوشمند تتر بروی شبکه اتریوم را بررسی کنیم:
استیبل کوین با پشتوانه دارایی
استیبل کوینی که با دارایی پشتیبانی میشود، شبیه به نوع با پشتوانه فیات است؛ با این تفاوت که داراییهای فیزیکی نظیر طلا را بهعنوان پشتوانه نگهداری میکند. استیبل کوینهای با پشتوانه دارایی، ارزهای فیات را با طیف متنوعی از وثیقههای ملموس جایگزین میکنند؛ که در این بین طلا که یک ذخیره ارزش سنتی به شمار میآید، یکی از رایجترین این وثیقههاست. همچنین سبد فلزات گرانبها ، املاک و مستغلات و حتی نفت (پترو – ونزوئلا) هم میتوانند به عنوان وثیقه استفاده شوند.
انواع استیبل کوین با پشتوانه دارایی
مثال اول) تتر گلد (XAUT) است که از سوی صرافی Bitfinex عرضه شده است. هر واحد تتر گلد برابر با یک اونس (28 گرم) طلای لندن است.
مثال دوم) پکس گلد (Pax Gold) یک توکن ERC-20 است که توسط شرکت پکسوس ایجاد شده است. این توکن با یک تروی (حدودا 31 گرم) اونس طلای خالص لندن پشتیبانی میشود. این میزان طلا در انبار شرکت برینک (Brink) در پایتخت انگلیس که موردتأیید انجمن بازار شمش لندن (LMBA) است، نگهداری میشود. دارندگان پکس گلد میتوانند در هر زمان دلخواه، توکنهای خود را معامله کرده و در ازای آنها طلای واقعی دریافت کنند.
مثال سوم) دیجیکس گلد (Digix Gold) هم معادل یک گرم طلای خالص ۹۹.۹۹ درصد است که در سنگاپور ذخیره شده و هر سه ماه یک بار حسابرسی میشود.
ویژگی های استیبل کوین با پشتوانه دارایی
ویژگی های استیبل کوین با پشتوانه دارایی:
- این دسته از استیبل کوینها با میزان مشخصی از کالا مرتبط هستند
- در یک مکان شناختهشده ذخیره میشوند
- اغلب تحت حسابرسیهای معتبر بینالمللی قرار میگیرند
- دارندگان این استیبل کوین ها ، میتوانند استیبل کوین خود را با دارایی معاوضه کنند
استیبل کوین با پشتوانه ارز دیجیتال
استیبل کوینهای با پشتوانه ارز دیجیتال از وامهایی با وثیقه مازاد استفاده میکنند تا ارزششان را ثابت نگه دارند. استیبل کوینهای مبتنی بر ارز دیجیتال با سبدی از یک یا چند ارز دیجیتال پشتیبانی میشوند. از آنجایی که ارزهای دیجیتال خود بسیار بیثبات هستند، این استیبل کوینها وامهایی با وثیقه مازاد بسیار زیاد ارائه میدهند و از وامگیرندگان میخواهند توکنهای خود را در قراردادهای هوشمند قفل کنند. در صورتی که ارزش وثیقه بیش از حد کاهش یابد، توکنهای وثیقه نقد میشوند تا از ضررهای بیشتر جلوگیری شود.
استیبل کوین DAI
یکی از معروفترین استیبل کوینهای با پشتوانه ارز دیجیتال، انواع استیبل کوین دای (DAI) نام دارد که ارزشی معادل یک دلار داشته و متعلق به پلتفرمی به نام میکردائو (MakerDAO) است. دای یک استیبل کوین غیرمتمرکز است و برای استفاده از آن نیازی به اعتماد به هیچ نهاد ثالثی نیست. برخلاف سایر ارزهای دیجیتال باثبات که قیمتشان با پشتوانه فیات سپردهگذاریشده در بانک ثابت میماند، قیمت دای با وثیقهگذاری یک ارز دیجیتال مانند اتریوم در یک قرارداد هوشمند بهنام «صندوق سپردهگذاری» ثابت میماند.
برای تولید ارز DAI میتوانیم از انواع دارایی ها استفاده کنیم که لیست آنها را در سایت زیر میتوانید مشاهده کنید:
صرافی های ایرانی و DAI
صرافی های ایرانی که از DAI پشتیبانی میکنند:
- صرافی نوبیتکس به آدرس nobitex.ir
- صرافی رمزینکس به آدرس ramzinex.com
- صرافی Ok-EX به آدرس ok-ex.io
برای برداشت و واریز ارز دیجیتال DAI میتوانید از شبکه اتریوم و یا از شبکه Binance Smart Chain استفاده کنید.
استیبل کوین TerraUSD با نماد UST
ارز دیجیتال TerraUSD با نماد UST: یک استیبل کوین غیر متمرکز است که بروی شبکه اتریوم (و سپس شبکه ترا) راه اندازی شده و قیمت آن معمولا یک دلار است. این استیبل کوین توسط ارز دیجیتال LUNA پشتیبانی شده و برای تولید هر UST باید LUNA سوزانده شود.
درباره استیبل کوینها (Stable Coins) و انواع آنها بیشتر بدانید
اگر با دنیای ارزهای دیجیتال آشنایی دارید و قدرت ریسک در این عرصه پر نوسان را دارید، پیشنهاد میکنیم که بیشتر درباره استیبلکوینها بدانید.
ارزهای دیجیتال پایهای که همواره سعی بر ثابت و پایدار نگه داشتن قیمت ارزهای فیات دارند. آنها برای اثبات قیمت خود از روشهای مختلفی استفاده میکنند.
استیبل کوین چیست؟
استیبل کوینها ارزهای دیجیتال پایهای هستند که از روشهای مختلفی برای ثابت نگه داشتن نرخ و ارزش خود استفاده میکنند.
آنها برای حفظ ثبات قیمت ارزهای فیات و در عین حال حفظ امنیت، سرعت و هزینه پایین تراکنشهای دارایی مجازی طراحی شدهاند.
استیبل کوینها در ابتدا روشی برای به حداقل رساندن تأثیر نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال در معاملات و به عنوان پلی برای تامین مخارج موسسات مالی مورد استفاده قرار میگرفتند. اما اکنون آنها کمکم وارد در حال ورود به بانکداری عمومی هستند تا هزینهها و پرداختها را کاهش دهند.
چهار نوع اصلی از استیبل کوینها وجود دارد. سه نوع استیبل کوین متمرکز که توسط ارزهای فیات، کالاها و ارزهای دیجیتال پشتیبانی میشوند. در حالیکه ارزهای غیر متمرکز برای حفظ خودکار ارزش به حفظ الگوریتمها و قراردادهای هوشمند متکی هستند.
آیا استیبل کوینها بحثبرانگیز هستند؟
در حالی که بانکها و مقامات، استیبل کوینها را ابزار بسیار مفیدی میدانند، پتانسیل برخی از توکنها برای رقابت با ارزهای ملی، نهادهای نظارتی را وادار به برخورد محتاطانه میکند.
پاسخ این است که بستگی به نحوه استفاده از آن دارد. در ژوئن 2019، فیسبوک پروژه استیبل کوین لیبرا را راهاندازی کرد که پس از مدتی به دیم (Diem) تغییر نام داد.
ایده این بود که یک استیبل کوین با پشتوانه ارز ملی ایجاد شود که همه 2.3 میلیارد عضو شبکه اجتماعی بتوانند از آن برای پرداخت استفاده کنند.
این تصمیم، ظرف چند روز، با واکنشهای بسیار محتاطانهای از سوی مقامات منتخب یعنی بانکهای مرکزی و نهادهای نظارتی همراه بود، زیرا این ایده، تهدیدی برای حاکمیت ملی و ثبات مالی جهان محسوب میشد. این ایده هنوز در جریان است و به جلو حرکت میکند، اما موانع بزرگ هنوز باقی ماندهاند.
از سوی دیگر، در ژانویه 2021، برایان بروکس (Brian Brooks)، ناظر موقت واحد ارز ایالت متحده آمریکا، نامه راهنمایی صادر کرد که به طور خاص به بانکها اجازه میداد تا از شبکههای استیبل کوین برای تسهیل پرداختها و کنار گذاشتن موانع استفاده کنند.
اتحادیه اروپا نیز بر روی یک چارچوب نظارتی گستردهتر در حوزه ارزهای دیجیتال کار میکند که شامل استیبل کوینها میشود.
بنابراین، یک استیبل کوین که توسط یک شبکه رسانه اجتماعی بیاعتماد و مسلط اداره میشود و به نظر میرسد برای جهانی شدن تلاش میکند تا قادر به دور زدن و تضعیف ارزهای ملی باشد، چرا باید اجازه توسعه داشته باشد؟!
از نظر برخی نهادهای نظارتی، استیبل کوین یک فرآیند بحثبرانگیز است که آنها را مجبور به اتخاذ تصمیمات محتاطانه کرده است.
استیبل کوین با پشتوانه فیات چیست؟
استیبل کوینهایی که توسط ارزهای فیات پشتیبانی میشوند، از هر ارز دیجیتال به صورت یک به یک نگهداری میکنند تا نرخ آن ثابت باقی بماند.
اولین و سادهترین استیبل کوین همان استیبل کوین با پشتوانه ارز فیات است که با دلار آمریکا، یورو و ین نسبت یک به یک دارد.
تا زمانی که نرخ ارز اصلی یا سبدی از ارزها همانگونه که لیبرا پیشنهاد کرده بود، ثابت باقی بماند، استیبل کوین ارزش خود را حفظ خواهد کرد. آنها در اصل تحت حمایت کامل ناشر فیات هستند و با ارزشی که توسط بانک مرکزی کشور تعیین شده، حفاظت میشوند.
بزرگترین آنها تتر (Tether) است که هنگام نگارش این مطلب ارزش آن در بازار، 62.2 میلیارد دلار برآورد میشود.
اما سایر استیبلکوینهای پیشرو شامل USD Coin به ارزش 23 میلیارد دلار، بایننس USD یا BUSD به ارزش 9.6 میلیارد دلار و DAI به ارزش 4.8 میلیارد دلار هستند.
مدتهاست که توسعه دهندگان ارز دیجیتال تتر ادعا میکنند که این ارز به طور کامل توسط دلار آمریکا به صورت برابر، پشتیبانی میشود. اما پس از شکایت دادستان کل نیویورک از تتر، مشخص شد که 26 درصد از آنها بدهی به صرافی Bitfinex بوده است! اخیرا تتر نشان داد اندوخته و ذخایر نقدی آن تنها حدود 3 درصد به صورت پول نقد است.
استیبل کوین با پشتوانه دارایی چیست؟
یک استیبل کوین با پشتوانه دارایی شبیه به یک ارز فیات است، با این تفاوت که اموال فیزیکی مانند طلا را در خود جای میدهد.
استیبل کوینهای با پشتوانه کالا، جایگزین ارزهای فیات و سایر اسناد ملموس و باعث دخیره ارزش طلا به شیوه سنتی میشوند. اما برخی دیگر با سبدهایی از فلزات گرانبها، حتی املاک سوئیس، حمایت میشوند. به طور کلی، این استیبل کوینها به مقدار خاصی از کالا مرتبط هستند و در مکانی شناختهشده ذخیره میشوند.
اغلب این ارزهای دیجیتال در حسابرسیهای خارجی مورد استفاده قرار میگیرند، دقیقا چیزی که استیبل کوین فیات یعنی تتر از آن اجتناب میکرد.
Pax Gold (یک ارز دیجیتال با پشتوانه طلا) یکی از آنهاست که از استاندارد ERC-20 پیروی میکند و توسط چارلز کاسکاریلا (Charles Cascarilla) ایجاد شده است.
این ارز دیجیتال توسط یک اونس طلای لندن که در خزانه برینکس یعنی LBMA دخیره شده است، پشتیبانی میشود و آن را میتوان به عنوان یک فلز گرانبها خریداری کرد.
همچنین دیجیکس گلد (Digix Gold) یک گرم طلای مرغوب 99.99 درصدی است که در سنگاپور ذخیره شده و هر سه ماه یکبار حسابرسی میشود.
استیبل کوین الگوریتمی چیست؟
این استیبل کوینهای پیچیده از الگوریتمها و قراردادهای هوشمند برای محافظت از ثبات قیمت با افزایش یا کاهش عرضه و از قوای بازار برای حفظ سطح قیمت استفاده میکنند.
پیچیدهترین نسخه استیبل کوین، استیبل کوین الگوریتمی است که توسط هیچ نوع ضمانتنامهای پشتیبانی نمیشود.
در مقابل، همانطور که از نام آن پیداست، ارزش آن توسط الگوریتمهای تخصصی و قراردادهای هوشمند کنترل میشود. این الگوریتمها بهطور خودکار عرضه توکنها را در بازار کاهش یا افزایش میدهند تا قیمت توکن را با ارز فیات مربوطه، یکسان نگه دارد.
اگر در بازار، نرخ ارزهای دلار، یورو یا هر چیز دیگری شروع به کاهش کند، الگوریتمها توکنها را از گردش خارج میکنند. اگر ارزش استیبل کوین از ارزش فیات بالاتر رود، سیستم، استیبل کوینهای جدید را وارد بازار خواهد کرد.
به عبارت دیگر، هدف اصلی آنها ایجاد یک بانک مرکزی غیرمتمرکز و خودکار است که عرضه استیبل کوین را در صورت نیاز برای حفظ سطح قیمت افزایش انواع استیبل کوین یا کاهش دهد.
استیبل کوین با پشتوانه کرپیتو چیست؟
استیبل کوینهای دارای پشتوانه کریپتو از وامهای دارای ضمانت استفاده میکنند تا ارزش خود را طبق قاعده مورد نظر ثابت نگه دارند. این استیبل کوینها، توسط سبدی از یک یا چند ارز دیجیتال دیگر پشتیبانی میشوند.
آنها به شدت در معرض نوسان هستند و به همین دلیل هم نیاز مبرم به ضمانت دارند و مداوم از خریداران خواسته میشود که توکنهای دارای ضمانت خود را در قراردادهای هوشمند قفل کنند که در صورت کاهش بیش از حد ارزش آن، نقدینگی ایجاد شود.
یکی از شناختهشدهترین استیبل کوینهای دارای پشتوانه کریپتو، DAI است که ارزش آن به 1 دلار میرسد.
در مورد استیبل کوینها اطمینان از اینکه سیستم میتواند شرایط بحرانی را مدیریت کند، حیاتی است. مدیریت چنین شرایطی میتواند شامل اعمال تغییرات اساسی حکومتی و مدیریت حراج باشد. تاکنون استیبل کوین دای شرایط را به خوبی مدیریت کرده و ارزش بازار آن در هنگام نگارش این مطلب بیش از 4.8 میلیارد دلار است.
علاوه بر دای، در تابستان امسال، Free TON در حال برنامهریزی انتشار یک حامی برای استیبل کوین توکن TON Crystal خود است. نقدینگی این استیبل کوین به طور 100 درصد با ارز دیجیتال اتر قفل شده، پشتیبانی میشود و پتانسیل قدرتمندی را برای تامینکنندگان نقدینگی فراهم میکنند.
TON Labs، توسعهدهنده اصلی پروژه توکن Free TON، بیان کرد که این استیبل کوین کاربرد گستردهای برای خدمات با اشتراکهای مکرر خواهد داشت.
به گفته توسعه دهندگان استیبل کوین Free TON، این ارز میتواند مشکل مقیاسپذیری شبکه اتریوم را تا حد زیادی برطرف کند.
آیا یک استیبل کوین میتواند اتریوم را مقیاسپذیر کند؟
استیبل کوین رایگان TON با پشتوانه کرپیتو، میخواهد یک راهحل دوم برای مشکلات مقیاسپذیری اتریوم ارائه دهد.
TON Labs اضافه کرد، با توجه به اینکه اتریوم بیش از حد بارگذاری شده به طور گستردهای با مشکل مقیاسپذیری روبرو است. با این حال، استیبل کوین Free TON یک راه حل دوم و واقعی با پیشرفتهای بسیار خواهد بود.
استفاده از Free TON برای رفع این مشکلات بسیار مفید است. با این استیبل کوین، میتوان ریزتراکنشهای بسیار ارزانی را انجام داد که به شدت کاربردی است.
این به نوبه خود طیف گستردهای از کاربردهای گوناگون مثل قابل اجرا کردن پرداختهای کوچک مخصوصا در بازیها را ایجاد میکند.
توسعه دهندگان این پروژه مدعی هستند که بزرگترین مانع استیبل کوین در آینده با ورود این ارز به بازار برطرف میشود. بنابراین کاربران میتوانند میتوانند حجم تراکنشهای بالایی را از این شبکه انتظار داشته باشند.
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت میتوانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید:
حکم شرعی خرید و فروش استیبل کوینها چیست؟
تسنیم نوشت: استیبل کوینها ارزهای دیجیتالی هستند که از یک طرف مانند ارزهای فیات رایج دنیا، ثبات قیمتی داشته و دچار نوسان نمیشوند و از طرف دیگر امنیت، سرعت بالا و هزینه اندک تراکنشهای داراییهای مجازی را حفظ کرده اند. این ویژگیها باعث شده است که طی دو سال گذشته، استفاده از انواع و اقسام این نوع رمزارز در سرتاسر جهان رشد و گسترش یابد. این موضوع بهخصوص وقتی برای ما اهمیت بیشتری پیدا میکند که در این مدت، استفاده از استیبل کوینها در جمهوری اسلامی ایران نیز گسترشیافته و وجهۀ قانونی پیدا کرده است. بهعنوانمثال، علی صالح آبادی، رئیسکل بانک مرکزی، در بیست و نهمین همایش سالانه سیاستهای پولی و ارزی، از اجرای «رمز ریال» بهعنوان یک استیبل کوین در آیندۀ نزدیک خبر داد. با این تفسیر، این سؤالها به ذهن متبادر میشوند که «آیا حکم شرعی خریدوفروش استیبل کوینها با سایر رمزارزها متفاوت است؟» و «آیا خریدوفروش استیبل کوینها به لحاظ فقهی بلامانع است؟».
در گزارش پیشرو خریدوفروش استیبل کوینها به لحاظ فقهی بررسی شده و تفاوت حکم شرعی آنها با سایر رمزارزها بیان شدهاست.
معرفی استیبل کوینها
استیبل کوینها (Stablecoins) یا ارزهای دیجیتالِ باثبات، یکی از نوآوریهای جالب دنیای ارزهای دیجیتال هستند که ویژگی بارز این رمزارزها، ثبات قیمت آنهاست. قیمت این رمزارزها در شرایط مختلف ثابت است و مانند سایر انواع ارزهای دیجیتال دچار نوسان نمیشود.
استیبل کوینها با این هدف طراحی شدهاند که از طرفی ثبات قیمتی شبیه به آن چیزی که در ارزهای فیات قوی مشاهده میکنیم را برای ارزهای دیجیتال به ارمغان بیاورند و از طرف دیگر، امنیت، سرعت بالا و هزینه اندک تراکنشهای داراییهای مجازی را حفظ کنند.
یک سوءتفاهم رایج درباره استیبل کوینها، ثابت بودن ارزش آنها نسبت به تمامی پولهای فیات است. درواقع وقتی از «استیبل کوین» یا «ارز دیجیتال باثبات» صحبت میکنیم، باید بدانیم که مفهوم ثبات قیمت، امری کاملاً نسبی است. بهعنوانمثال، استیبل کوینهای دلاری، فقط نسبت به دلار ارزش ثابتی دارند اما اگر قیمت دلار در برابر سایر ارزهای ملی دستخوش تغییر شود، قیمت استیبل کوینها هم به همان نسبت تغییر خواهد کرد. همچنین استیبل کوینهایِ با پشتوانه دارایی (مانند طلا) و یا استیبل کوینهای جفت شده با ارزهای دیجیتال مثل WBTC، ارزشی معادل با واحدهای پشتوانه خود دارند که لزوماً به معنای ارزش دلاری ثابت نیست.
بهطورکلی، ارزش استیبل کوینها فقط نسبت به ارز یا دارایی خاصی ثابت است. درحالیکه ارزها یا داراییهای پشتوانۀ استیبل کوینها خود میتوانند ارزش متغیری نسبت به سایر واحدهای سنجش ارزش داشته باشند.
انواع استیبل کوین بر اساس نحوه عملکرد
توضیحِ انواع استیبل کوینها ازاینجهت برای ما حائز اهمیت است که حکم شرعی برای هریک از آنها، متناسب با سازوکار و عملکردشان، متفاوت است. استیبل کوینها بهطورکلی به پنج دسته تقسیم میشوند: استیبل کوین با پشتوانه پول ملی، دارایی، رمزارز، استیبل کوین الگوریتمی و رپد توکنها. در ادامه هریک از این دستهها بهصورت مختصر معرفی میشوند؛ هدف از این معرفی، شناخت هردسته جهت بررسی حکم شرعی آنها بهصورت مجزا میباشد.
استیبل کوین با پشتوانه پول ملی
استیبل کوینهای با پشتوانه فیات، همیشه ارزشی معادل واحدهای فیات پشتوانه خود دارند؛ به این صورت که در ازای عرضۀ هر کوینِ جدید به بازار، یک واحد از ارز فیات به خزانه این استیبل کوین افزوده خواهد شد. این نوع استیبل کوینها ماهیتی غیرمتمرکز دارند زیرا مدیریت و عرضۀ آنها توسط یک نهاد مرکزی انجام میشود.
شاید مشهورترین استیبل کوین از این دسته، دلار تتر یا USDT باشد. قیمت دلار تتر همیشه معادل یک دلار است و بنیاد تتر بهعنوان نهادِ پشتیبانِ این استیبل کوین، متعهد شده است که بهازای هر واحد از این استیبل کوین که منتشر میشود، یک دلار در بانک ذخیره کند.
استیبل کوین با پشتوانه دارایی
استیبل کوینی که با دارایی پشتیبانی میشود، شبیه به نوعِ با پشتوانۀ فیات است؛ با این تفاوت که داراییهای فیزیکی نظیر طلا را بهعنوان پشتوانه نگهداری میکند. استیبل کوینهای با پشتوانه دارایی، ارزهای فیات را با طیف متنوعی از وثیقههای ملموس جایگزین میکنند که دراینبین طلا که یک ذخیره ارزش سنتی به شمار میآید، یکی از رایجترین این وثیقههاست.
استیبل کوینهای با پشتوانۀ دارایی نیز همانند دستۀ قبل، ماهیتی متمرکز دارند زیرا مدیریت و عرضۀ آنها توسط یک نهاد مرکزی انجام میشود. یک مثال از این دسته از استیبل کوینها، رمزارز پیمان یا PMN است که قیمت هر واحد از آن بدون اینکه نسبت به قیمت طلا تغییر کند، همیشه معادل یک سوت طلا میباشد. رمزارز پیمان بر بستر انواع استیبل کوین بلاکچین ققنوس فعالیت میکند که یک بلاکچین ایرانی محسوب شده و با مشارکت چهار بانکِ ملت، ملی ایران، پاسارگاد و پارسیان ایجاد شده است.
استیبل کوین با پشتوانه رمزارز
استیبل کوینهای با پشتوانه ارز دیجیتال از وامهایی با وثیقه مازاد استفاده میکنند تا ارزششان را ثابت نگه دارند. استیبل کوینهای مبتنی بر ارز دیجیتال با سبدی از یک یا چند ارز دیجیتال پشتیبانی میشوند. ازآنجاییکه ارزهای دیجیتال خود بسیار بیثبات هستند، این استیبل کوینها وامهایی با وثیقه مازاد بسیار زیاد ارائه میدهند و از وامگیرندگان میخواهند توکنهای خود را در قراردادهای هوشمند قفل کنند. درصورتیکه ارزش وثیقه بیش از حد کاهش یابد، توکنهای وثیقه نقد میشوند تا از ضررهای بیشتر جلوگیری شود.
دای یکی از بهترین مثالها برای استیبل کوینهای با پشتوانه رمزارز است. رمزارز دای یا DAI یک توکن روی بلاکچین اتریوم است که ارزشی ثابت معادل یک دلار آمریکا دارد. قیمت ارز دیجیتال دای به کمک قراردادهای هوشمند همواره در یک محدوده ثابت حفظ میشود؛ به همین خاطر، دای بهعنوان یک استیبل کوین غیرمتمرکز شناخته میشود.
همانطور که گفته شد، استیبل کوینهای با پشتوانه رمزارز مانند دای، غیرمتمرکز هستند زیرا هیچ نهادی بهعنوان یک مرکز کنترل وجود ندارد که بتواند قیمت دای را کنترل یا تغییر دهد بلکه در تمام امور توسط قراردادهای هوشمند که از قبل طراحی شدهاند، انجام میشود.
استیبل کوین الگوریتمی
استیبل کوینهای الگوریتمی همانطور که از نامشان پیداست، از الگوریتمها و قراردادهای هوشمند برای انواع استیبل کوین محافظت از ثبات قیمتی بهره میبرند. این استیبل کوینها با سیاست افزایش یا کاهش عرضه (در زمانهای موردنیاز) و با استفاده از نیروهای بازار، سطح قیمت خود را ثابت نگه میدارند.
آنچه که استیبل کوینهای الگوریتمی را از سایر انواع استیبل کوینها، خصوصاً استیبل کوینهای با پشتوانه رمزارز مانند دای، متمایز میکند، بیپشتوانه بودن آنهاست. در واقع استیبل کوینهای الگوریتمی، پیچیدهترین نوع استیبل کوینهای غیرمتمرکز هستند که ارزش آنها بهوسیله الگوریتمهای ویژه و قراردادهای هوشمند کنترل انواع استیبل کوین میشود. این الگوریتمها به طور خودکار عرضه توکن را در بازار افزایش یا کاهش میدهند تا از این طریق، قیمت توکن را با ارز فیاتی که مدنظر آن است برابر نگه دارند.
تِرا یواسدی یا UST، یکی از مشهورترین استیبل کوینها و استیبل کوین مطرح الگوریتمی بود که تا یکی دو ماه قبل (اردیبهشت 1401)، از لحاظ ارزش بازار، سومین استیبل کوین بزرگ بازار بود اما با کاهش ارزش بیتکوین و وقوع یکسری اتفاقات در بلاکچین این استیبل کوینِ غیرمتمرکز، UST نتوانست بهواسطه الگوریتمها قیمت خود را در سطح یک دلار حفظ کند و با قرارگرفتن در یک سیکل ویرانگر، ارزش آن تا نزدیک صفر سقوط کرد.
رپد توکنها
یک توکن رپد (Wrapped Token) ارز دیجیتالی است که پشتوانه آن یک ارز دیجیتال دیگر است. خیلی از کارشناسان این نوع ارز دیجیتال را استیبل کوین نمیدانند چراکه کاربردهای گسترده ندارد و چندان مستقل نیست.
اصطلاح رپد به معنای «پوششی» است و از این نام میتوان توکنی را تصور کرد که در پوشش یک توکن یا کوین دیگر قرار گرفته است. بهعبارتدیگر، واحدهای یک ارز دیجیتال در یک آدرس مخصوص ریخته میشود و بهازای آن به طور خودکار در شبکه دیگر، توکن رپد ایجاد میشود.
رپد بیتکوین یا WBTC ، یک مثال از رپدتوکنها است که در واقع نماینده از بیتکوینهایی است که در بلاکچین اتریوم معامله میشوند.
بررسی فقهی استیبل کوینها
در ابتدا برای بررسی نظر شریعت در مورد استیبل کوینها باید به این نکته توجه داشت که بهصورت کلی علما در مواجهه با رمزارزها دودسته نظر دارند: دسته اول استفاده از رمزارزها را دارای اشکال شرعی دانسته و دستۀ دوم معتقدند که رمزارزها در اصل مشکل شرعی ندارند؛ بنابراین برای افرادی که مقلد و پیرو دسته دوم فقها هستند، بهطریقاولی استفاده از استیبل کوینها هم بلامانع خواهد بود. اما در مورد افرادی که مقلد دسته اول فقها هستند، باید بررسی کنیم که آیا استیبل کوینها هم شامل این حکم میشوند یا اینکه حکم شرعی استیبل کوینها متفاوت است.
در ماه آوریل سال 2018 مقالهای از بنیاد اندونزیایی Blossom Finance منتشر شد که در آن به بررسی کامل ارزهای دیجیتال و بلاکچین از نظر شرع پرداخته شده است. پس از انتشار این مقالۀ فوقالعاده، قیمت بیتکوین یکباره هزار دلار رشد کرد زیرا محمد ابوبکر، نویسندۀ مقاله، محتوا و نتیجهگیری امیدوارکنندهای دررابطهبا ارزهای دیجیتال بیان کرده بود.
در مقاله محمد ابوبکر آورده شده است که فقهایی که استفاده از رمزارزها را دارای اشکال شرعی میدانند، برای این حکم خود، دلایلی آوردهاند که بهصورت کلی دلایل فقها با یکدیگر مشترک هستند و در پنج دسته طبقهبندی میشوند. در این قسمت از گزارش، ما به بررسی این نکته میپردازیم که آیا این پنج علت در مورد استیبل کوینها نیز صدق میکند یا خیر؛ بنابراین درصورتیکه این دلایل برای یک یا چند دسته از استیبل کوینها صدق نکنند، این دسته یا انواع استیبل کوین دستهها دارای اشکال شرعی نخواهند بود. در ادامه به بررسی صدق یا عدم صدق کردن این علتها در مورد استیبل کوینها میپردازیم:
بیتکوین و سایر رمزارزها پول رایج قانونی نیستند
در مورد گروه اول و دومِ استیبل کوینها این نکته وجود دارد که این استیبل کوینها نمایندۀ یک پول یا دارائی رایج قانونی هستند و فقط نمودی از آن دارائی بر بستر بلاکچین هستند؛ بنابراین این دلیل در مورد دسته اول و دوم استیبل کوینها صدق نمیکند.
صادرکننده بیتکوین و بسیاری از رمزارزها ناشناس است
در بررسی این علت، باید به این نکته توجه کنیم که صادرکنندۀ اکثر استیبل کوینها شناخته شده هستند و در حال حاضر استیبل کوین مطرحی در بازار وجود ندارد که صادرکنندۀ آن ناشناخته باشد؛ بنابراین این علت برای هیچکدام از دستههای استیبل کوینها صدق نمیکند.
رمزارزها زیر نظر قدرت مرکزی یا پشتوانه دولت نیستند
دسته اول و دوم استیبل کوینها (استیبل کوینهای دارای پشتوانۀ فیات یا دارائی)، از طرفی فقط نمایندۀ یک ارز یا دارائی هستند که پشتوانه دولتها را دارد و از طرف دیگر سرعت، امنیت، سهولت استفاده و بقیه ویژگیهای سایر رمزارزها را دارند.
رمزارزها نوسانات زیادی دارند
برای اینکه این دلیل حرمت رمزارزها را دررابطهبا استیبل کوینها بررسی کنیم، باید به این نکته توجه داشته باشیم که اساساً استیبل کوینها رمزارزهای دارای ثبات قیمت هستند و از ابتدا این اشکال بر استیبل کوینها وارد نیست.
استفاده رمزارزها برای پولشویی
باید توجه داشت که این دلیل یک عامل خارجی است که مستقیماً ارتباطی با معیار قانونی اسلامی یک پول ندارد. بهطورکلی، استفاده از یک چیز مشروع برای هدف نامشروع، آن را نامشروع نمیسازد. برای مثال میتوان به یک روایت از پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص)، اشاره کرد که او فروش انگور به یک تاجر شراب را ممنوع اعلام کرده بود اما ایشان هرگز استفاده از خود انگور را ممنوع اعلام نکردند.
به طور خلاصه از موارد فوق میتوان به این نتیجه رسید که اولاً برای مقلدینِ مراجعی که استفاده از رمزارزها را بلامانع میدانند، بهصورت اولی استفاده از استیبل کوینها هم بلامانع خواهد بود و ثانیاً برای مقلدین مراجعی که استفاده از رمزارزها را حرام اعلام کردهاند، تنها استفاده از استیبل کوینهای نوع اول و دوم (استیبل کوین با پشتوانه پول ملی و استیبل کوین با پشتوانه دارایی) بلامانع خواهد بود زیرا هیچ یک از علل حرمت رمزارزها دررابطهبا این دودسته صدق نمیکند. اما در مورد دستههای سوم تا پنجم از استیبل کوینها (استیبل کوین با پشتوانه رمزارز، استیبل کوین الگوریتمی و رپد توکنها)، مقلدین باید به نظر مرجع خود دررابطهبا رمزارزها رجوع کنند.
حمیدرضا علی اکبرزاده آرانی، دبیر کمیته تأمین مالی دفتر مطالعات رونق تولید دانشگاه امام صادق (ع)
استیبل کوین (Stablecoin) چیست؟ 🪙
آنها هیچ پشتوانهی ارز فیات یا رمز ارزی ندارند و برای ثابت نگه داشتن قیمت متکی به الگوریتمها و قراردادهای هوشمند هستند. آنها نحوه عرضه توکنها را انواع استیبل کوین مدیریت میکنند. شبکه یک استیبل کوین الگوریتمی عرضه توکن را در صورت پایین آمدن قیمت (در مقایسه با ارز فیاتی که قیمتش را دنبال میکند)، کمتر میکند. در آن سو اگر قیمت هر واحد از مرزی مشخص (در مقایسه با ارز فیات مورد نظر) بالاتر برود، توکنهای بیشتری با هدف کاهش ارزش هر واحد وارد چرخه میشوند.
به عقیده برخی، بدون پشتوانه و بدون وثیقه خطاب کردن این دسته استیبل کوین ها از نظر تکنیکی درست نیست. آنها نیز دارای وثیقه هستند، اما نحوه وثیقهگذاری متفاوتی در مقایسه با دو نوع ارز دیجیتال پایدار دیگر دارند. اگر اتفاقی غیر منتظره رخ بدهد، رمز ارزهای با ثبات الگوریتمی ممکن است برای کنترل حرکتهای نوسانی و بیثباتکننده بازار دارای نوعی استخر وثیقه باشند.
مزیت استیبل کوین الگوریتمی عدم نیاز به پشتوانه و عدم وابستگی به دیگر ارزهای دیجیتال است. این استیبل کوینها بهطور کامل غیرمتمرکز هستند و در زمانی که ارزهای فیات و یا کریپتوکارنسیها دچار بحران شوند، میتوانند بدون تأثیرگرفتن، به کار خود ادامه دهند.
MKR | AMPLEFORTH |
میکر | امپل فورس |
LUNA |
دیدگاه شما