جدیدترین مطالب ،ارز دوم یا ارز متقابل

در مقالات گذشته درباره‌ی انواع بازار و ویژگی‌های هر کدام از آن‌ها صحبت کردیم. دانستیم که بازارهای مالی و فیزیکی اعم از بازار سرمایه (بورس)، بازار سکه، بازار طلا و … از تنوع زیادی برخوردارند و افراد با اهداف مختلف و برای رفع نیازهای متعدد خود در این بازارها فعالیت می‌کنند. همچنین گفتیم که لازمه‌ سرمایه‌گذاری در هر یک از این بازارها، کسب دانش و مهارت‌های متناسب با آن است. اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که دوست دارند در بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری کرده یا درباره‌ی این بازارها اطلاعاتی کسب کنند، احتمالا نام بازار فارکس را شنیده‌اید!

بررسی روابط متقابل شاخص کل سهام، نرخ ارز، قیمت طلا و قیمت مسکن در ایران

اولین همایش ملی پژوهش های کاربردی حسابداری،مدیریت اقتصاد

خرید و دانلود فایل مقاله

با استفاده از پرداخت اینترنتی بسیار سریع و ساده می توانید اصل این مقاله را که دارای 18 صفحه است به صورت فایل PDF در اختیار داشته باشید.

مشخصات نویسندگان مقاله بررسی روابط متقابل شاخص کل سهام، نرخ ارز، قیمت طلا و قیمت مسکن در ایران

شهره شاوردی نیاسر - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه اقتصاد، دانشکده حقوق و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)

حسین شریفی رنانی - استاد و عضو هیات علمی گروه اقتصاد، دانشکده حقوق و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)

چکیده مقاله :

سرمایه گذاران برای کسب درآمد از سرمایه خود و سیاست گذاران اقتصادی برای رسیدن به رشد اقتصادی مستمر از طریق ایجاد ثبات، رشد و توسعه بازار سهام؛ به روابط بین بازار سهام و سایر بازارهای دارایی از جمله بازار ارز، طلا و مسکن توجه ویژه ایی دارند. در واقع درک روابط بین این بازارها سرمایه گذاران را در انتخاب بازار مناسب برای سرمایه گذاری و سیاست گذاران را برای اتخاذ سیاست های مناسب جهت رشد و توسعه هرچه بیشتر بازار سهام یاری می رساند. از این رو هدف این مقاله، بررسی روابط متقابل شاخص کل سهام، نرخ ارز، قیمت طلا و قیمت مسکن در ایران با استفاده از داده های فصلی دوره 1376- 1389 می باشد. به طور کلی نتایج حاکی از این است که نرخ ارز، قیمت مسکن و قیمت طلا دارای رابطه منفی با شاخص قیمت سهام است در حالی که شاخص قیمت سهام با نرخ ارز ( در کوتاه مدت) و با قیمت طلا رابطه مثبت داشته و بانرخ ارز )در میان مدت و بلند مدت( و قیمت مسکن رابطه منفی دارد.

کلیدواژه ها:

کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله

کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه سیویلیکا NCARA01_167 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:

نحوه استناد به مقاله :

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:

شاوردی نیاسر، شهره و شریفی رنانی، حسین،1394،بررسی روابط متقابل شاخص کل سهام، نرخ ارز، قیمت طلا و قیمت مسکن در ایران،اولین همایش ملی پژوهش های کاربردی حسابداری،مدیریت اقتصاد ،دامغان،https://civilica.com/doc/450125

در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1394، شاوردی نیاسر، شهره؛ حسین شریفی رنانی )
برای بار دوم به بعد: ( 1394، شاوردی نیاسر؛ شریفی رنانی )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.

مراجع و منابع این مقاله :

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

ابریشمی، حمید. (1387). مبانی اقتصاد سنجی (جلد دوم). تهران، انتشارات .
ابونوری اسمعیل، طهرانچیان امیرمنصور، حمزه مصطفی. (1391). رابطه بلند مدت .
_ conferenceApplie Research of Accounting, Management& Economy آذرماه 1394 .
ترابی تقی، هومن تقی. (1389). اثرات متغیرهای کلان اقتصادی بر .
جعفری صمیمی احمد، علمی زهرا (میلاد)، هادی زاده آرش. (1386)، . [ مقاله ژورنالی ]
زارع هاشم، رضایی زینب. (1385). تاثیر بازارهای ارز، سکه و .
طهماسبی محمود. (1389). تغییرات نرخ ارز بر بازار سرمایه. روزنامه .
طهماسبی کهیانی محمود. (1390). تحلیل رابطه بین سرمایه گذاری در .
Adam, A. M., Tweneboah, G. (2008). Foreign direct investment and .
Adjasi, C., Harvey S., Agyapong D. (2008). Effect of exchange .
Azman-Saini, W. N. W., Habibullah, M. S., Law, S. H., .
Hall, P. (1992). The Bootstrap and Edgeworth Expansion. Springer, New .
Johansen, S. (1995). Li keli hood-based inference in cointegrated vector .
Lutkepohl, H., Reimerz, E. (1992). Impulse Response Analysis of Cointegrated .
Lutkepohl, H. (2005). New introduction to multiple time series analysis. .
Pesaran, M. H., Pesaran, B. (1997). Working with M icrofit4. .
Sims, C. A. (1980). M a croeconomice and reality. Econometrica, .

مدیریت اطلاعات پژوهشی

اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده ارز دوم یا ارز متقابل نمایید.

تحلیلی از عوامل موثر بر وضعیت فعلی فارکس

بازار تبادل ارزهای خارجی با اعلام نرخ جدید بهره در آمریکا، روند متفاوتی به خود گرفته و پیشبینی حرکت قیمت برای سرمایه گذاران فارکس را ساده تر کرده است. در این مقاله به بررسی عوامل موثر بر وضعیت فعلی فارکس می پردازیم.

فارکس (Forex) یا بازار تبادل ارزهای خارجی بزرگترین بازار مالی در دنیاست که طبق آمار سه ساله بانک تسویه حسابهای بین المللی یا BIS حجم معاملات روزانه در آن بیش از 6.6 تریلیون دلار تخمین زده شده است. یکی از مزیت های مهم این بازار عدم وجود یک قدرت و نهاد کنترل کننده بر روی آن است. از آنجایی که تمام مردم و بانکهای مرکزی در سرتاسر جهان به صورت غیرمتمرکز در این بازار خرید و فروش می کنند، ایرانیان هم می توانند بدون وجود مشکلاتی مانند تحریم‌ها در آن به فعالیت بپردازند.

اولین عامل موثر در بازار فارکس؛ میزان عرضه و تقاضا

عرضه و تقاضا مهمترین فاکتوری است که قیمت را در هر بازاری تعیین می کند. فرض کنید در یک دوره زمانی میزان تقاضا برای یک کالا زیاد می شود اما میزان تولید این کالا افزایش پیدا نمی کند. در این صورت با افزایش تقاضا و کم شدن عرضه، قیمت این کالا افزایش پیدا می کند.

در بازار فارکس هم وضع به همین گونه است.

زمانی که افراد زیادی در بازار تقاضای خرید یک جفت ارز را داشته باشند، قیمت ها افزایش پیدا می کند. در این حالت کسی تمایل به فروش دارایی خود ندارد اما در عین حال افراد زیادی تمایل به خرید همان دارایی را دارند.
زمانی که میزان عرضه یک جفت ارز زیاد شود یعنی افراد زیادی تمایل به فروش دارایی خود داشته باشند، قیمت ها کاهش پیدا می کند. در این حالت افراد کمی تمایل به خرید همان دارایی را دارند.

نکته مهمی که در این جا خودنمایی می کند این است که چطور می توان پیش از موعد میزان عرضه و تقاضا را در جفت ارزهای فارکس پیشبینی کرد تا بدین وسیله یک سرمایه گذاری موفق انجام دهیم؟

میزان عرضه و تقاضا در بازار با احساسات یا سِنتیمنت معامله گران رابطه مستقیمی دارد. این که چه عواملی باعث می شود تا افراد زیادی به خرید یا فروش یک جفت ارز علاقه مند شوند، کاملا مشخص نیست. اگرچه فاکتورهای اقتصادی و سیاسی بر تصمیمات معاملاتی سرمایه گذاران اثر می گذارد اما با این حال شناخت عوامل دقیق سنتیمنت بازار ممکن نیست مگر از طریق علم و دانشی که به آن تحلیل تکنیکال گفته می شود. این علم در کنار تحلیل فاندامنتال که به بررسی عوامل اقتصادی تاثیرگذار بر قیمت جفت ارزها در فارکس می پردازد، اساس دانش معامله گری در فارکس را به وجود می‌آورند. برای یادگیری این دانش باید به سراغ دوره های آموزشی فارکس بروید و بهترین نوع آن را انتخاب کنید.

مهمترین خصوصیات بهترین دوره فارکس چیست؟

برای سرمایه گذاری در فارکس باید به شکل تخصصی آموزش ببینید تا بتوانید به درستی و با احتمال زیادی قیمت‌ها را پیشبینی کنید. در این راه؛ یافتن و انتخاب بهترین دوره فارکس بسیار مهم است زیرا باید از ابتدا مفاهیم معامله گری در فارکس آموزش داده ‌شود و شما در پایان دوره به یک معامله گر حرفه‌ای تبدیل ‌شوید البته باید در کنار آموزش ها با حساب‌های آزمایشی در فارکس هم معامله کنید. مهمترین خصوصیات بهترین دوره فارکس به قرار زیر است:

آشنایی با نحوه کار بازار فارکس و انواع جفت ارزها: در ابتدا باید با ساختار بازار فارکس آشنا شده و بهترین جفت ارزها در زمان‌های مختلف را برای معامله کردن پیدا کنید.
پیدا کردن روند اصلی در بازار: قیمت ها در بازار فارکس مدام در حال بالا و پایین شدن هستند. به همین علت تشخیص جهت اصلی روند قیمت برای افراد مبتدی بسیار مشکل است و حتی بسیاری از دوره‌های آموزشی نمی توانند این قضیه را به درستی آموزش دهند.
شناسایی مناطق حمایت و مقاومتی مهم: این مناطق جز ناحیه‌‌هایی هستند که تشخیص درست آنها به انجام معاملات موفق و پرسود در فارکس کمک زیادی می کند.
شناسایی نقاط برگشت قیمت یاPRZ: این مناطق که در تحلیل تکنیکال بسیار مهم هستند جاهایی هستند که قیمت در آنجا از یک روند صعودی یا افزایشی به یک روند نزولی یا کاهشی تغییر جهت می دهد و از نظر معامله گران فارکس یکی از پرسودترین مناطق به حساب می آیند.
و . .

پیشنهاد می کنیم با مراجعه به وب سایت آموزش بورس به آدرس www.amoozesh-boors.com/fa/methods با مهمترین خصوصیات یکی از بهترین دوره های فارکس آشنا شده و در صورت لزوم این ویژگی‌ها را با سایر دوره‌ها مقایسه کرده تا به تفاوت آنها پی ببرید. استفاده از یک پکیج آموزشی که از ابتدا تا انتها مطالب آموزشی را به صورت کاربردی و همراه با تمرین و مدارک معتبر ارائه می کند، مسیر رسیدن به موفقیت در فارکس را کوتاه تر می کند. حتی کسانی که مدام در فارکس در حال ضرر کردن هستند می توانند از این دوره استفاده کنند.

ضرر جزء جدایی ناپذیری همه سرمایه گذاری‌ها است. در بازار فارکس هم هستند افراد بیشماری که به علت عدم استفاده از آموزشهای معتبر مدام در حال ضرر کردن است. این دوره برای کسانی که قبلا در فارکس شکست خورده اند بسیار مناسب است چون به آنها راه مدیریت کردن ضرر و کوچک نگه داشتن آنها را هم نشان می دهد. در واقع می توان گفت تکنیک‌های مدیریت سرمایه و ریسک اصولی در بهترین دوره فارکس باعث می شود که میزان ضرر افراد در برابر سود حاصله آنها از فارکس بسیار ناچیز باشد.

برای بررسی عوامل موثر بر وضعیت فعلی بازار فارکس بهتر است نحوه کار بازار فارکس را به شکل ساده توضیح دهیم.

۱- نحوه کارِ بازار فارکس چگونه است؟

در بازار فارکس پول رایج کشورها با یکدیگر مبادله می شود. مثلا اگر یک شرکت انگلیسی نیاز داشته باشد، قطعاتی از آمریکا وارد کند باید پوند را به دلار تبدیل کند. علاوه بر کمپانی‌های بزرگ، بزرگترین بانکهای بین المللی، بانکهای مرکزی، صندوق های پوشش ریسک و شرکت‌های سرمایه گذاری برای رفع نیازهای خود در فارکس به تبادل ارزی مشغول هستند.

احتمالا الان به این فکر افتاده اید که مردم عادی چطور در فارکس سرمایه گذاری می کنند چون آنها واقعا نیازی به تبادل ارز ندارند. در ادامه به این سوال مهم جواب می دهیم.

۲- معامله گران و سرمایه گذاران شخصی در فارکس چگونه سود می کنند؟

به مثال قسمت قبلی یعنی مبادله دلار با پوند انگلستان برمی گردیم. زمانی که کمپانی انگلیسی پوند خود را به دلار تبدیل می کند، مقدار پوند اولیه با مقدار دلار به دست آمده متفاوت خواهد بود چون ارزش ارز کشورها با یکدیگر متفاوت است و سرمایه گذاران هم از همین تفاوت ارزش در ارزها به نفع خود استفاده می کنند. در زمان نوشتن این مقاله قیمت جفت ارز پوند/ دلار که در فارکس با نماد GBP/USD نشان داده می شود، 1.2000 است. یعنی یک پوند برابر با 1.200 دلار است. بنابراین 1000 پوند معادل 1200 دلار خواهد بود.

حالا اگر در ماه آینده قیمت GBP/USD 1.3000 شود، شرکت انگلیسی به جای 1200 دلار، صاحب 1300 دلار می شود.

مردم عادی و سرمایه گذاران در فارکس ارزها را به شکل واقعی مبادله نمی کنند.‌ آنها با پیشبینی قیمت جفت ارزها از تفاوت قیمت بین خرید و فروش، سود می کنند. برای نمونه در مثال بالا اگر به جای کمپانی، یک سرمایه گذار حرفه ای ایرانی قرار دهیم، بهتر متوجه موضوع می شوید. فرض کنید این فرد به ارزش 1000 پوند، جفت ارز پوند به دلار را با قیمت 1.2000 بخرد و زمانی که قیمت آن تا 1.3000 افزایش یافت، آن را بفروشد. به همین سادگی حاصل این خرید و فروش معادل 100 دلار خواهد بود. اما سوالی که پیش می‌آید این است که چطور قیمت ها را در فارکس پیشبینی کنیم؟

۳- چطور می توان قیمت جفت ارزها در فارکس را پیش بینی کرد؟

کسب درآمد از فارکس به شرطی که بتوانید قیمت جفت ارزها در آن را پیش بینی کنید، آسان است. اولین روشی هم که برای یادگیری فارکس و پیش بینی قیمت ها در آن پیشنهاد می شود استفاده از آموزش رایگان فارکس است. اگر نمی خواهید در ابتدای ورود به بازار فارکس و تمرین کردن در حسابهای آزمایشی با پول مجازی، هزینه های زیادی متحمل شوید، می‌توانید از آموزشهای ارائه شده در این سایت مرجع استفاده کنید. این آموزشها شما را با ساختار بازار فارکس و عوامل تاثیرگذار بر آن آشنا کرده و مطالب مفید و رایگانی در مورد نحوه معامله کردن در فارکس به شما یاد می دهند. از مهمترین ویژگی‌های این آموزشهای رایگان می توان به پوشش اخبار مهم فارکس اشاره کرد که از طریق کانال تلگرام این سایت قابل دسترسی است.

دومین عامل موثر در بازار فارکس؛ شرایط اقتصادی

شاخص‌های اقتصادی گزارش‌هایی هستند که توسط دولتها و یا شرکت‌های خصوصی در زمان‌های خاصی منتشر می شوند و عملکرد اقتصادی یک کشور را نشان می دهند.

ارزش ارز هر کشور وابستگی زیادی به شرایط اقتصادی آن دارد. اگر اخبار فارکس را رصد کرده باشید حتما شنیده اید که ارزش ین ژاپن در برابر دلار آمریکا به پایین‌ترین سطح خود در بیست سال گذشته رسیده است.

وضعیت اقتصادی یک کشور رابطه مستقیمی با ارزش ارز آن کشور دارد.

مثلا زمانی که میزان تولید در آمریکا افزایش می یابد، اقتصاد این کشور بهتر می شود و ارزش دلار نسبت به سایر ارزها در جهان بیشتر می‌شود. البته تنها عامل تاثیرگذار بر ارزش ارز کشورها، میزان تولید نیست.

معامله گران فارکس چطور می توانند با استفاده از تحلیل شرایط اقتصادی یک کشور، قیمت ارز آنها را پیش بینی کنند؟

فاکتورهای اقتصادی مختلفی وجود دارد که باعث به وجود آمدن روندهای بزرگ افزایشی یا کاهشی قیمت در فارکس می شوند اما با این حال بسیاری از افراد از آنها آگاهی ندارند. این فاکتورها ارتباط مستقیمی با دانش اقتصاد کلان دارند، به همین دلیل یادگیری این دانش برای سرمایه گذاران فارکس الزامی است.

شاخص‌های اقتصادی مثل نرخ بهره، میزان تورم، بیکاری و . از عوامل موثر بر وضعیت فعلی فارکس هستند.

بگذارید برای نشان دادن این تاثیرگذاری، تغییر نرخ بهره را بر قیمت ها در فارکس توضیح دهیم. نرخ بهره شاخصی اقتصادی است که ماهانه مقدار آن تعیین می‌شود و معامله گران فارکس سعی می‌کنند پیش ارز دوم یا ارز متقابل ارز دوم یا ارز متقابل از موعد اعلام آن، با پیش‌بینی نرخ بهره روند جفت ارزها در فارکس را تشخیص دهند.

برای مثال افزایش نرخ بهره آمریکا در چند ماه اخیر باعث افزایش ارزش دلار نسبت به سایر ارزها شد و بسیاری از جفت ارزهایی که ارز متقابل (ارز دوم در جفت ارز) آنها دلار آمریکا بود با کاهش قیمت مواجه شدند. مثلا جفت ارز یورو به دلار، از ابتدای سال 2022 میلادی با کاهش 10 درصدی قیمت مواجه شده و به عدد 1.01377 رسیده است. در گذشته ارزش یورو در برابر دلار بیشتر بود اما در حال حاضر با بیشتر شدن ارزش دلار، قیمت این جفت ارز کاهش زیادی داشته است.

پیش بینی قیمت‌ها با توجه به فاکتورهای اقتصادی از طریق آموزش اصولی ممکن می‌شود.

فکر کنید شما پیش از اعلام افزایش نرخ بهره توسط آمریکا، آن را پیش‌بینی کرده بودید. در این صورت اگر جفت ارز یورو به دلار را خریده بودید، سریع معامله خود را می‌بستید چون می‌دانستید که قرار است قیمت این جفت ارز کمتر شود.

با استفاده از آموزش های اصولی و گذراندن دوره فارکس می‌توانید اوضاع اقتصادی کشورهای بزرگ دنیا و ارزش ارز آنها را پیش از موعد شناسایی کرده و از تفاوت قیمت‌های به وجود آمده سود کنید.

در این حالت با باز کردن معامله فروش در بیشتر دارایی های مالی که یک طرف آنها دلار است می‌توانستید از کاهش قیمتها سود کنید. البته نرخ بهره تنها عامل تاثیرگذار بر قیمت ها در فارکس نیست به همین دلیل پیشنهاد ما به شما استفاده از دوره های فارکس ارائه شده در سایت ها و مراجع معتبر است.

از دیگر عوامل تاثیرگذار بر قیمت جفت ارزها در فارکس، جنگ و اخبار سیاسی کشورها است. نحوه تاثیرگذاری اخبار سیاسی را می‌توانید با دنبال کردن کانال‌ها و سایت های معتبر آموزش فارکس یاد بگیرید چون در این سایت‌ها در کنار اعلام خبر، نوع تاثیرگذاری احتمالی آن بر جفت ارزهای فارکس نیز شرح داده می‌شود.

عوامل تاثیرگذار بر فارکس و نحوه معامله کردن برای کسب سود را می توان از طریق آموزش های معتبری که توسط متخصصین حرفه‌ای این بازار ارائه می‌شود، به راحتی یاد گرفت.

بازار فارکس (تبادل ارزهای خارجی)

بازار فارکس

در این مقاله به طور مفصل به معرفی فارکس یا همان بازار تبادل ارزهای خارجی خواهیم پرداخت. توصیه می‌کنیم که این مقاله هیجان‌انگیز را از دست ندهید!

فارکس به زبان ساده

FOREX اصطلاحی است برگرفته از عبارت Foreign Exchange، به معنای معاملات ارز خارجی.

منظور از معاملات ارز، تبدیل یک ارز به ارز دیگر است. اگر تا به حال به کشور دیگری سفر کرده باشید، حتما برای خرید و فروش‌های روزمره، پول خود را به ارز رسمی آن کشور تبدیل کرده‌اید و در واقع تبادل ارز را انجام داده‌اید.

احتمالا می‌دانید که در کشور ما تبدیل ارز فقط به روش سنتی و از طریق صرافی‌ها صورت می‌گیرد. اما در بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای توسعه‌یافته، این معاملات در بستر بازار فارکس به راحتی و با دسترسی آسان‌ از طریق اینترنت و به صورت آنلاین انجام می‌شوند.

بانک‌ها، مؤسسات مالی بزرگ و کوچک، شرکت‌های بین‌المللی یا چند ملیتی، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های صادرات و واردات، تاجران و اشخاص حقیقی نیز در بازار فارکس به صورت فعال حضور داشته و پیوسته ارز‌های مختلفی مانند دلار، پوند، یورو و… را معامله و به یکدیگر تبدیل می‌کنند.

تاریخچه‌ فارکس و نحوه پیدایش آن

پیدایش مبادلات ارزی به زمان ضرب اولین سکه‌ها و آغاز تجارت باز می‌گردد. قبل از جنگ جهانی اول، معاملات ارزی بر مبنای طلا ارزش‌گذاری می‌شدند. به طور مثال ارزش هر اونس طلا برابر ۶.۵ دلار آمریکا و ۳.۱۷ پوند انگلستان بود، و به این صورت ارزش هر پوند انگلیس نسبت به دلار آمریکا، عدد ۲.۰۵ محاسبه می‌شد. پس از جنگ جهانی دوم، دولت‌ها با هدف بازسازی اقتصاد خود، با ثابت نگه داشتن قیمت ارز نسبت به دلار آمریکا سعی در تحکیم مبادلات تجاری خود کردند. از این رو دلار آمریکا معیار تعیین ارزش سایر ارزها قرار گرفت. این سیستم، ثباتی بیست ساله در اقتصاد جهانی ایجاد کرد اما سرانجام در سال ۱۹۷۱ این نظام نیز از هم فروپاشید.

در سال ۱۹۷۴ سیستم جدیدی با نام “ارز شناور” شکل گرفت که بر مبنای آن تمامی ارزها آزادانه در مقابل یکدیگر مبادله می‌شدند و ارزش یک ارز با توجه به عرضه و تقاضای بازار (و نه به واسطه‌ی سیاست‌های‌ دولت‌ها!) تعیین می‌شد.

به‌طور کلی بازار تبادلات ارزی با مفهوم امروزی آن یعنی فارکس، پس از شروع نظام ارز شناور شکل گرفت. البته در آن زمان معاملات از طریق تلفن یا فکس و به صورت محدود انجام می‌گرفت و انجام معاملات تنها در اختیار بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ بود. اما با پیشرفت تکنولوژی و تقریباً از سال ۱۹۹۸ امکان معامله در بستر شبکه اینترنت و برای همه‌ی اقشار نیز فراهم گردید.

ویژگی‌های بازار فارکس

فارکس به دلیل جذابیت‌های خاصش در کنار بازار‌های مالی دیگر مانند بورس اوراق بهادار یا بازار اوراق قرضه در سرتاسر دنیا سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جذب کرده است. اما همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم هدف اصلی شکل‌گیری فارکس تبدیل ارز رایج کشورها به یکدیگر در کمترین زمان و با قیمت عادلانه و واقعی بوده است . در واقع بخش قابل توجهی از تبادلات فارکس به منظور خرید و فروش کالا یا خدمات توسط شرکت‌ها یا دولت‌ها و یا تأمین هزینه‌های سفرهای خارجی صورت می‌گیرد. در حال حاضر بازار فارکس بزرگترین بازار معاملات در دنیاست و حجم معاملات آن روزانه به بیش از ۴ هزار میلیارد دلار (۴ تریلیون دلار) می‌رسد.

معاملات در بازار فارکس در محل فیزیکی خاص و تحت قوانین سازمان یافته‌ای انجام نمی‌شوند، محل متمرکزی ندارند و در واقع معامله‌گران از طریق اینترنت، تلفن یا شبکه ارتباط بین بانکی خرید و فروش ارز مورد نظر خود را انجام می‌دهند. به همین دلیل به این بازار اصطلاحاً OTC(Over The Counter) یا فرابورس گفته می‌شود.

زمان معاملات در بازار فارکس

بازار فارکس به صورت ۲۴ ساعته و ۵ روز در هفته فعال است. فعالیت این بازار هر دوشنبه‌ با شروع ساعت کاری بانک‌ها در شرقی ترین کشورها آغاز می‌شود. مهم‌ترین این مراکز مالی در ولینگتون، سیدنی، توکیو، هنگ‌کنگ و سنگاپور قرار دارند.

در واقع فعالیت بانک‌ها و مراکز مالی ابتدا در شرق آسیا شروع شده و در حالی که هنوز برخی از این مراکز مشغول فعالیت هستند، ساعت کاری در خاورمیانه نیز آغاز می‌شود. در ساعات پایانی بازارهای شرق آسیا، بازارهای اروپای شرقی و سپس اروپای غربی فعالیت خود را آغاز می‌کنند. در میانه‌ی ساعت کاری اروپا، بانک‌ها و مراکز مالی در نیویورک و سایر بخش‌های آمریکا آغاز به کار کرده و این چرخه تا پایان یافتن ساعت کاری ایالات متحده آمریکا ادامه ‌می‌یابد.

در تهران این معاملات ساعت ۱:۳۰ بامداد روز دوشنبه آغاز شده و در ساعت ۱:۳۰ بامداد روز شنبه خاتمه می‌یابد!

زمان معاملات فارکس

واسطه معاملات در بازار فارکس

در گذشته معاملات ارز تنها از طریق بانک‌های عامل که امکان خرید و فروش ارز را داشتند صورت می‌گرفت. در آن زمان بانک‌ها برای افزایش منافع خود به برخی از مشتریان اولویت می‌دادند و این امر باعث می‌شد که شرایط معامله برای همه افراد یکسان نباشد. اما امروزه این معاملات در بستر اینترنت و به صورت مستقیم توسط افراد حقیقی و حقوقی انجام شده و تمام افراد می‌توانند در شرایط یکسان در کنار شرکت‌ها و بانک‌ها به معامله بپردازند.

در بازار فارکس مانند بازار بورس، عامل واسطه بین معامله‌گران شخصی و بازار، کارگزاران یا بروکرها (Broker) هستند. کارگزاران در نرم‌افزارهای معاملاتی اختصاصی خود، در هر لحظه نرخ ارزها و روند تغییر قیمت‌ها را نمایش می‌دهند. مشتریان و معامله‌گران سفارش‌های خود را از طریق همین نرم‌افزارها ثبت می‌کنند و نقش کارگزاران نیز انتقال این سفارشات به بازار جهانی است. البته ممکن است که مانند معاملات سهام، بعضی از نرم‌افزارها و پلتفرم‌ها در بین چند کارگزار مشترک باشند.

نحوه نمایش جفت ارزها در فارکس

همان‌طور که قبلا گفتیم، در بازار فارکس ارزش هر ارز بر اساس ارزش ارز دیگر مشخص می‌شود. این جفت ارزها به صورت (ارز دوم/ارز اول) نمایش داده می‌شوند که ارز اول (سمت چپ) را ارز پایه و ارز دوم (سمت راست) را ارز متقابل می‌گویند.

معامله خرید یک جفت ارز، یعنی خرید ارز پایه (سمت چپ) و فروش ارز متقابل (سمت راست) و معامله فروش یک جفت ارز نیز به معنی فروش ارز پایه و خرید ارز متقابل است. به مثال زیر توجه کنید :

معامله خرید جفت ارز EUR/USD (یورو/دلار) : خرید ارز پایه (یورو) و فروش ارز متقابل (دلار)
معامله فروش جفت ارز EUR/USD (یورو/دلار) : فروش ارز پایه (یورو) و خرید ارز متقابل (دلار)

نرخ برابری ارز (Currency Exchange Rate)

ارزش دو ارز پایه و متقابل نسبت به هم را نرخ برابری می‌گویند.

برای مثال اگر فرض کنیم نرخ برابری دلار در مقابل ریال ۱۵۰ هزار باشد، یعنی برای خرید یک دلار ۱۵۰ هزار ریال باید پرداخت شود و یا اگر نرخ برابری یورو در مقابل دلار ۱/۱ باشد، یعنی برای خرید یک یورو باید ۱/۱ دلار پرداخت کرد.

جفت ارزهای اصلی (Major Pairs)

در معاملات فارکس اگر یک طرف جفت ارزها دلار آمریکا قرار داشته باشد، به آن جفت ارز جفت ارز اصلی (Major Pair) می‌گویند. این جفت ارزها معمولا بیشترین نقدشوندگی را در بین سایر جفت ارزها دارند. به این معنا که در هر ثانیه تعداد بسیار زیادی معامله بر روی آن‌ها انجام شده و معاملات در کسری از ثانیه صورت می‌گیرند. مهمترین جفت ارزهای اصلی و نام مستعار آن‌ها عبارت‌اند از:

EUR/USD (یورو یا فیبر – EURO) = نرخ برابری یورو در مقابل دلار آمریکا
USD/JPY (گوفر – Gopher) = نرخ برابری دلار آمریکا در مقابل ین ژاپن
GBP/USD (کابل – Cable) = نرخ برابری پوند انگلیس در مقابل دلار آمریکا
USD/CHF (سوئیسی – Swissy) = نرخ برابری دلار آمریکا در مقابل فرانک سوئیس
AUD/USD (اوسی – Aussi) = نرخ برابری دلار استرالیا در مقابل دلار آمریکا
USD/CAD (لونی – Loonie) = نرخ برابری دلار آمریکا در مقابل دلار کانادا
NZD/USD (کیوی – Kiwi) = نرخ برابری دلار نیوزیلند در مقابل دلار آمریکا

جفت ارزهای غیر اصلی (Minor Pairs – Cross Pairs)

در بازار فارکس به جفت ارزهایی که هیچ‌ یک از دو ارز تشکیل دهنده‌ی آن‌ها دلار آمریکا نباشد ، جفت ارزهای غیراصلی (Cross) یا ماینور (Minor) گفته می‌شود. به جفت ارز‌های غیر اصلی که ارز پایه آن‌ها یورو باشد کراس یورو و به همین ترتیب به جفت ارز‌های غیر اصلی که ارز پایه آن‌ها پوند انگلیس باشد، کراس پوند می‌گویند. لذا طبق این تعاریف جفت ارز EUR/JPY کراس یورو و جفت ارز GBP/CHF کراس پوند هستند.

معروف‌ترین جفت ارزهای کراس عبارت‌اند از:

EUR/CHF = نرخ برابری یورو به فرانک سوئیس
EUR/JPY = نرخ برابری یورو به ین ژاپن
EUR/CAD = نرخ برابری یورو به دلار کانادا
GBP/CHF = نرخ برابری پوند به فرانک سوئیس
GBP/JPY = نرخ برابری پوند به ین ژاپن
GBP/AUD = نرخ برابری پوند به دلار استرالیا
AUD/CAD = نرخ برابری دلار استرالیا به دلار کانادا
AUD/NZD = نرخ برابری دلار استرالیا به دلار نیوزلند
NZD/JPY = نرخ برابری دلار نیوزلند به ین ژاپن

جفت ارزهایی که در بازار فارکس معامله می‌شوند

جفت ارزهای غیر رایج (Exotic Pairs)

در کنار جفت ارزهای اصلی و جفت ارزهای غیر اصلی (کراس) تعدادی از جفت ارزها نیز هستند که در هیچ کدام از این دو گروه قرار نمی‌گیرند. این جفت ارزها اغلب در حجم کم معامله شده و قدرت نقدشوندگی کمتری دارند. معمولا یک طرف این جفت ارزها مربوط به اقتصادهای نو ظهور و یا اقتصادهای قوی اما کوچک هستند. تعدادی از این جفت ارزها عبازتند از :

EUR/TRY = نرخ برابری یورو به لیر ترکیه
USD/TRY = نرخ برابری دلار آمریکا به لیر ترکیه
USD/SEK = نرخ برابری دلار آمریکا به کرون سوئد
USD/ZAR = نرخ برابری دلار آمریکا به راند آفریقای جنوبی
USD/MXN = نرخ برابری دلار آمریکا به پزوی مکزیک
USD/SGD = نرخ برابری دلار آمریکا به دلار سنگاپور

معاملات و کسب سود در بازار فارکس

همان طور که گفته شد در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز میلیاردها دلار ارز در بازار فارکس معامله می‌شوند. نوسان قیمت ارزها در حجم و تعداد زیاد معاملات و تنوع آن‌ها، برای بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران حرفه‌ای جذابیت‌های زیادی را ایجاد کرده است. با توجه به رویدادها و اتفاقاتی که به طور پیوسته در سرتاسر جهان رخ می‌دهند و اوضاع اقتصادی کشورها و ارزش پول ملی آن‌ها را دستخوش تغییرات می‌کنند، نوسانات نرخ برابری جفت ارزها نیز اجتناب ناپذیر است. سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نیز با اطلاع از این موضوع و استفاده از نوسانات این ارزها در برابر یکدیگر می‌توانند نهایت بهره را جهت کسب سود هر چه بیشتر از این نوسانات ببرند!

اما این تمام ماجرا نیست …

تحلیل بنیادی در بازار فارکس هم کاربرد دارد!

معامله‌گری در بازار فارکس همانند دیگر بازارهای مالی، بیشتر از هر کسب‌ و کار دیگری نیازمند کسب دانش، تجربه و مدیریت صحیح سرمایه است. بنابراین قبل از ورود به این بازار، همه افراد نیاز به آموزش کاربردی و کسب توانانی تحلیل صحیح بازار را دارند. تحلیل روند تغییرات قیمت جفت ارزهای مختلف در بازار فارکس مانند تمام بازارهای مالی دیگر توسط تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال صورت می‌گیرد.

برای تحلیل بنیادی یک جفت ارز باید وضعیت اقتصادی و سیاسی دو کشور مورد نظر را بررسی کرد. یک معامله‌گر حرفه‌ای باید با توجه به آخرین اخبار اقتصادی و سیاسی مانند سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی کشورها و تمایل آن‌ها به افزایش و یا کاهش نرخ بهره، میزان رشد اقتصادی، نرخ تورم، انتخابات، جنگ و … روند تغییرات نرخ ارز مورد نظر خود را پیش‌بینی کند.

به عنوان مثال در سال ۲۰۱۹ اخبار انتخابات پارلمانی انگلستان و پیروزی بوریس جانسون در این انتخابات و همچنین تصمیم انگلستان برای جدایی از اتحادیه اروپا بر نوسانات پوند انگلستان تأثیر بسزایی گذاشته و موجب افزایش ارزش پوند نسبت به سایر ارزها از جمله دلار و یورو شد. این موضوع تنها یک مثال از بی‌نهایت مثالی است که به وضوح ضرورت در نظر گرفتن تحلیل‌های بنیادی را در بازار فارکس نشان می‌دهند.

تحلیل تکنیکال در بازار فارکس

از طرفی به‌دلیل حجم بالای معاملات و حضور سرمایه‌گذاران بزرگ در این بازار نمودار تغییرات قیمتی (تکنیکال) در فارکس از اعتبار بالایی برخوردار است. همچنین به دلیل حجم بالای اطلاعات اقتصادی و سیاسی ثأثیرگذار بر نرخ برابری جفت ارزها و عدم توانایی تحلیل همه روزه این اطلاعات، بسیاری از معامله‌گران تنها تحلیل تکنیکال را ملاک معاملات خود قرار می‌دهند، که این موضوع خود عامل دیگری بر اهمیت تحلیل تکنیکال است. لذا بهره‌گیری از تحلیل تکنیکال می‌تواند به معامله‌گران در پیش‌بینی‌ موقعیت‌های معاملاتیشان کمک بسزایی کند. این روش تحلیل یعنی تحلیل تکنیکال معمولا در بین معامله‌گران بازار فارکس کاربرد بیشتری دارد.

بازار فارکس در ایران

باتوجه به تحریم‌های ایزان فعالیت در بازار فارکس در ایران با مشکلاتی همراه است و عملا کارکردن با بروکرهای معتبر جهانی غیر ممکن است. اما در سال‌های اخیر تعداد زیادی از معامله‌گران با استفاده از روش‌ها و ترفندهای خاصی توانسته‌اند با برخی از بروکرهایی که به ایرانی‌ها خدمات ارائه می‌کنند به فعالیت در این بازار بپردازند. سرمایه‌گذاران و معامله‌گران و به خصوص افراد تازه کار باید توجه کنند که فعالیت در فارکس علی‌رغم ریسک‌های ذاتی این بازار مثل ضریب اهرم بالا (معاملات اعتباری)، در کشور ما ریسک‌هایی نیز خواهد داشت. ریسک تبدیل پول به دلیل مشکلات بانکی ناشی از تحریم، ریسک عدم حمایت نهادهای قانونی و دولتی و … از این دست موارد هستند.

چکیده مطلب:

بازار معاملات فارکس علی‌رغم تمامی مشکلاتی که در کشور ما وجود دارد در کنار سایر بازارهای مالی، می‌تواند یکی از فضاهای موجود برای سرمایه‌گذاری باشد. در این مقاله سعی کردیم ویژگی‌های این بازار، مفاهیم پرکاربرد و مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در آن را با زبانی ساده برای شما شرح دهیم. همچنین دریافتیم که معامله کردن در بازار فارکس نیازمند دانش و اطلاعات به‌ روز اقتصادی و سیاسی، قدرت تحلیل اطلاعات، آشنایی کامل با اصول معامله‌گری، تجربه زیاد در سرمایه‌گذاری و مدیریت سرمایه است. اگر به تازگی وارد بازار فارکس شده‌اید، یا تصمیم دارید در آینده در این بازار سرمایه‌گذاری کنید، توصیه می‌کنیم که حتما در ابتدا دانش و مهارت لازم را به دست آورید.

محاسبه سایزبندی پوزیشن

محاسبه پوزیشن

در ادامه مجموعه مقالات آموزش فارکس، امروز نحوه محاسبه اندازه پوزیشن را به شما خواهیم آموخت.

طبق معمول، با ذکر یک مثال همه چیز را توضیح می دهیم تا درک مطلب برای شما آسان تر شود.

ایشون ند تازه کار است.

ند تازه کار

مدت‌ها پیش، زمانی که بیشتر از الان او تازه‌کار بود، حساب معاملاتی خود را به فنا داد چراکه پوزیشن های گنده ای می گرفت.

فکر کرده بود یک کابوی هفت تیر کش تگزاسی است و در نتیجه زیاد تیراندازی می کرد!

ند اهمیت سایزبندی پوزیشن را بطور کامل درک نکرده بود و حساب او هم هزینه گزافی به همین خاطر پرداخت.

او دوباره در مدرسه آموزش فارکس ما ثبت نام کرد تا این بار مطمئن شود که این مبحث را به طور کامل درک کرده و مطمئن شود آنچه برای او اتفاق افتاد برای شما اتفاق نمی افتد!

در مثال‌های زیر به شما نشان خواهیم داد که چگونه می توانید سایز پوزیشن خود را بر اساس اندازه حساب و سطح ریسکی که با آن راحت هستید محاسبه کنید.

سایز پوزیشن شما همچنین به این بستگی دارد که ارز حساب اسمی شما با ارز پایه یا ارز ثانویه در جفت ارز یکی است یا خیر؟!

اگر ارز حساب اسمی شما با ارز متقابل یکی باشد…

ند تازه کار 5000 دلار به حساب معاملاتی خود واریز کرده و آماده است تا دوباره معامله زدن را آغاز کند. فرض کنید او اکنون از سیستم معاملاتی سویینگ استفاده می‌کند و EUR/USD معامله می‌کند و حدود 200 پیپ روی هر معامله ریسک می کند.

وقتی اولین حساب معاملاتی خود را به باد داد، از آن زمان به بعد سوگند خورده است که روی هر معامله بیش از 1٪ از حساب معاملاتی خود را ریسک نکند.

حال بیایید ببینیم که سایز پوزیشن او چقدر باید باشد تا او از منطقه ریسکی که با آن راحت است فراتر نرود.

با استفاده از موجودی حساب او و مقدار درصدی که می‌خواهد ریسک کند، می‌توانیم مقدار دلار ریسک شده را محاسبه کنیم.

در مرحله بعد، مقدار ریسک را بر استاپ تقسیم می کنیم تا ارزش را در هر پیپ پیدا کنیم.

در پایان، ارزش هر پیپ را ضربدر نسبت محاسبه شده ارزش واحد/پیپ EUR/USD می کنیم. در این مثال، با 10 هزار واحد (یا یک مینی لات)، هر یک پیپ حرکت 1 دلار ارزش دارد.

USD 0.25 per pip * [(10k units of EUR/USD)/(USD 1 per pip)] = 2,500 units of EUR/USD

بنابراین، ند تازه کار باید تا سقف 2500 واحد EUR/USD بخرد تا در سطح ریسکی که با آن راحت است باقی بماند. در غیر این صورت، او مجدد تبدیل به ند قمارباز می شود.

بسیار ساده بود. نه؟

اما اگر ارز حساب شما همان ارز پایه باشد داستان چه می شود؟

اگر ارز حساب اسمی شما با ارز پایه یکی باشد…

فرض کنید ند اکنون به اروپا رفته تا کمی آب و هوا عوض کند، او تصمیم می گیرد با یک کارگزار محلی حساب باز کرده و معامله کند و از همین رو 5000 یورو سپرده گذاری می کند.

با توجه به همان مثال معاملاتی قبلی (معامله EUR/USD با 200 پیپ استاپ) اگر او فقط روی 1% از حساب معاملاتی خود ریسک کند، سایز پوزیشن او در این حالت چقدر خواهد بود؟

حال باید عدد حاصل را به USD تبدیل کنیم زیرا ارزش یک جفت ارز از طریق ارز متقابل یا ارز دوم در جفت ارز محاسبه می شود. فرض کنید نرخ تبدیل برای 1 یورو 1.5000 دلار است (EUR/USD = 1.5000).

برای بدست آوردن ارزش دلاری کافیست نرخ تبدیل فعلی برای EUR/USD را معکوس کرده و ضربدر مقدار یورویی کنیم که می‌خواهیم ریسک کنیم.

(USD 1.5000/EUR 1.0000) * EUR 50 تقریبا برابر است با 75 دلار

سپس، ریسک خود را به دلار تقسیم بر حد ضرر به پیپ کنید:

(200 پیپ) / (75 دلار) = 0.375 دلار برای هر حرکت پیپ.

ند این مقدار حرکت “ارزش بر پیپ” با حد ضرر 200 پیپ را خواهد داشت تا در سطح ریسکی که با آن راحت است باقی بماند.

در پایان، ارزش هر حرکت پیپ را ضربدر نسبت محاسبه شده واحد به پیپ کنید:

(USD 0.375 per pip) * [(1 دلار بر پیپ)/(10 واحد یورو دلار)] = 3,750 units of EUR/USD

پس، برای 50 یورو ریسک کردن یا کمتر از آن، و با 200 پیپ استاپ در EUR/USD، سایز پوزیشن ند نباید بزرگتر از 3750 واحد باشد.

همچنان خیلی ساده است، نه؟

خوب، الان اندکی پیچیده تر شد.

در هر حال نگران نباشید. بعدها مجدد به این مبحث باز خواهیم گشت و طوری توضیح خواهیم داد که همه چیز برایتان مثل آب خوردن شود.

کارمندان بانکی

از بانکداری خارجی (Foreign banking) در مواردی تحت عنوان بانکداری بین المللی دو (International banking) نیز نام برده می شود.

بانکداری بین المللی یا خارجی شامل آن بخش از عملیات هر بانک می شود که بانک در بازار مالی با ارز انجام می دهد. به عبارت دیگر عملیات ارزی (Foreign exchange operations) یک بانک موضوع بانکداری بین المللی یا خارجی را تشکیل می دهد.

عملیاتی که هر بانک انجام می دهد به یکی از دو بخش عملیات بانکداری داخلی و عملیات بانکداری بین المللی قابل تقسیم هستند. موضوع بانکداری داخلی، کلیه عملیاتی است که بانک به پول داخلی یا ملی (Local currency) or(Home currency) انجام می دهد و موضوع بانکداری بین المللی، عملیاتی است که بانک با پول خارجی یا ارز (Foreign currency) انجام می دهد.

عملیات ارزی یعنی آن بخش از فعالیت های روزانه بانک تجاری (Commercial Bk.) که با ارز انجام می شود. شامل خرید و فروش ارز، افتتاح حساب های بانکی به ارز (انواع حساب ها از نظر مدت)، نقل و انتقالات ارزی، عملیات مربوط به اعتبارات اسنادی، وصولی ها، ضمانت نامه ها، اوراق قرضه (Bonds)، Finance ، Refinance ، وام ها (Loans) ، چک های مسافرتی و .

عملیات ارزی شامل معاملات ارز غیر بازرگانی و ارز بازرگانی خواهد بود.

عملیات ارز غیر بازرگانی در بانکداری بین الملل یک و ارز بازرگانی در بین الملل 2 تدریس می شود.

ـ برا ی انجام عملیات بانکداری بین المللی داشتن شعبه یا دفتر نمایندگی یا باجه . در خارج از کشور ضرورت ندارد، لیکن داشتن روابط کارگزاری با بانک های خارجی اجتناب ناپذیر است. ارتباط کارگزاری با بانک ها در ستاد (اداره خارجه، بین الملل) بانک ها انجام می شود.

روابط کارگزاری عبارت از روابط بانکی که بین دو بانک واقع در کشورهای مختلف برقرار می شود و شامل حسابهای بین بانکی (Inter bank accounts) ، برقراری [1]Swift و .

عملیات ارز بازرگانی چون با ریسک (Risk) بیشتری همراه می باشد و نیاز به تخصص بیشتری دارد برای بانک درآمد بیشتری نیز دارد. در مقابل عملیات ارز غیر بازرگانی درآمد کم تری برای بانک دارد، و از این گذشته حجم این گونه عملیات (از لحاظ ارزش) در مقایسه با حجم عملیات ارز بازرگانی به مراتب در بازار جهانی ارز محدود تر می باشد.

تعریف ارز و نرخ ارز

ارز یعنی ارزش، بهاء قیمت، نرخ و سندهای تجاری که ارزش آنها به پول بیگانه معین شده باشد. (فرهنگ فارسی نوشته دکتر محمد معین ). ارز (Foreign currency) یا F. Exchange که به اختصار به صورت FX نیز نشان داده می شود به پول های رایج خارجی اطلاق می شود.

یعنی در هر کشور به پول رایج آن پول محلی Local currency یا به طور خلاصه پول و به پول رایج سایر کشورهای جهان ارز گفته می شود. بدین ترتیب اشکال ارز همان اشکال پول است، یعنی ارز فقط به اسکناس و مسکوک سایر کشورهای جهان محدود نشده بلکه شامل مانده حساب جاری به ارز که قابل برداشت و نقل و انتقال به وسیله چک یا حواله می باشد نیز می شود.

نرخ ارز : Exchange Rate

نرخ ارز تنها یک عدد می باشد و یا به عبارت دیگر نرخ ارزها در هر کشور قیمت واحد پول سایر کشورها که همان ارز می باشند برحسب پول ملی را نشان می دهند. یعنی مثلاً برای خرید یک واحد GBP یا EUR چقدر ریال باید پرداخت نمود. مثل خرید یک دستگاه تلویزیون و یا یک لیتر شیر چند ریال پرداخت می شود.

ـ نرخ ارز عددی است که قیمت واحد پول کشوری بر حسب واحدها (کسر واحد) پول کشور دیگر در یک زمان مشخص را نشان می دهد. با نرخ ارز یا نرخ تبدیل پول، پول کشورها به یکدیگر قابل تبدیل و معاملات ارزی شکل می گیرند.

Variable or offered currency

در معاملات ارزی دو واحد پول دو کشور مداخله دارند، به یکی از دو پول مذکور ارز پایه و به دیگری پول یا ارز غیر پایه یا متغیر

ارزهای قابل تبدیل ( Convertible currencies )

برای این که پولی در بازار بین المللی قابل معامله تلقی شود باید دارای 2 شرط اساسی باشد:

شرط اول: قابلیت استفاده از آن پول در خارج از مرزهای کشور ناشر. مثل GBP

شرط دوم: پول مزبور به عنوان ارز ذخیره (Reserve currency)توسط بانک مرکزی و تجاری سایر کشورها نگهداری شود.

قابلیت تبدیل پول یک کشور به پول سایر کشورها

الف ـ قابلیت تبدیل کامل Full convertibility

خرید و فروش برای کلیه اهداف، خروج کالا، خدمات،عملیات بورس بازی و پرداخت بدهی به خارج، قرض دادن به هر میزان آزاد و احتیاجی به مجوز از مقامات پولی ندارد.

مثل ین ژاپن (JPY) ، فرانک سوئیس (CHF) و یورو (EUR)

ب ـ قابلیت تبدیل محدود « Limited convertibility »

خرید و فروش ارز در مقابل پول ملی برای بعضی از امور مجاز و برای سایر موارد ممنوع است.

و یا این که مبالغ محدودی امکان پذیر می باشد و نیازی به کسب مجوز تا سقف تعیین شده نمی باشد مثل (روپیه هندوستان، کرون نروژ)

ج ـ ارزهای غیر قابل تبدیل Inconvertible currency

پول اکثر کشورها، به دلیل کمبود شدید منابع ارزی (درآمدها) تحت نظارت مقامات پولی قرار می گیرد. هزینه های ارزی را اولویت بندی می نمایند. لذا این گروه از پول ها غیر قابل تبدیل (غیر قابل معامله می باشند.)

تقسیم ارزهای جهان به معتبر و ضعیف

ارزهای جهان را می توان بر پایه و معیارهای متعدد به صور مختلف تقسیم و جدول بندی نمود. یکی از این تقسیم بندی ها تفکیک آن ها در 2 گروه ارزهای معتبر (Hard currency) و ارزهای دیگر یا ارزهای ضعیف (Soft = weak currency) می باشد. ارزهای معتبر واحد پول های قابل تبدیل (Convertible currency) هستند که از ثبات برخوردار بوده و مورد تقاضا میباشند.

ـ نرخ خـرید و فـروش ارز در شبـکه بانکی کشـور در ردیف ارزهـای معتبـر قرار می گیرد. (نرخ های روزانه بانکها).

ـ ارزهای معتبر را می توان به 2 گروه ارزهای کلیدی key currency و سایر ارزهای معتبر تفکیک نمود. از ارزهای کلیدی تحت عنوان ارزهای جهان روا نیز نام برده می شود.

ارزهای جهان روا شامل GBP ، EUR ، JPY ، CHF و USD می باشد، چون قابلیت تبدیل کامل دارند و تقریباً تمامی معاملات ارزی در بازار جهانی ارز به وسیله آن ها صورت پذیرفته و تشکیل دهنده ذخایر ارزی کشورهای جهان نیز می باشند.

میانگین موزون چهار ارز جهان روا یعنی USD ، GBP ، EUR و JPY واحد پول IMF یعنی SDR را تشکیل می دهند.

حق برداشت مخصوص Special drawing right = SDR

SDR یک واحد پول بین المللی است که در اواخر سال 1960 به وسیله صندوق بین المللی پول IMF = International monetary fund ایجاد شد، هدف اولیه از ایجاد آن افزایش نقدینگی بین المللی بود. ولی بعداً به عنوان یک واحد محاسبه مورد استفاده قرار گرفت. ایجاد و معرفی حق برداشت مخصوص ناشی از لغو محدودیت ها و کنترل های ارزی تحت نظارت IMF (در اجرای سیستم پولی برتون و ودز) بوده است.

با رشد حجم تجارت جهانی از طرفی و عرضه محدود طلا، این محدودیت جوابگوی این حجم از مبادلات نبوده، لذا IMF برای رفع این مشکل پس از سالها مطالعه و تحقیق SDR را به عنوان یک ذخیره قانونی علاوه بر طلا و دلار معرفی نموده تا کمبود نقدینگی جبران شود.

روش های (نظام) تعیین نرخ ارز

1ـ نظام نرخ ثابت ارز یا نرخ واحد ارز ( Fixed exchange rate system )

در این روش یک نرخ رسمی ثابت برای پول ملی در مقابل ارزها اعلام و مورد حمایت قرار می گیرد. در این نظام ثبات و اعتماد بالایی در مبادلات به وجود می آید. پذیرش و به کار بردن این روش زمانی امکان پذیر است که ذخایر ارزی و طلای کشور خوب و قابل ملاحظه باشد و وضع اقتصاد آن چنان باشد که ارزها را به وسیله انگیزه های اقتصادی جذب کند.

همان گونه که ملاحظه می شود نرخ ارز ثابت همراه با کنترل دولت می باشد. نرخ ارز ثابت همراه با کنترل دولت به دو صورت خواهد بود. در یک شکل دولت کنترل کامل بازار را در دست می گیرد و نظام آزاد مبادلات ارزی وجود نخواهد داشت و پول کشور غیرقابل تبدیل (Inconvertible) خواهد شد. در شکل دوم دولت از سیاست تثبیت نرخ ارز پیروی، اما ورود و خروج ارز آزاد می باشد، در این صورت پول کشور قابل تبدیل (Convertible) خواهد بود.

الف ـ نرخ ثابت ارز و پول کشور غیرقابل تبدیل

در این وضعیت دولت بازار آزاد ارز را بر چیده و انحصار کامل بازار ارز را در دست می گیرد. مانند کوبا و کره شمالی. نرخ ارز توسط دولت تعیین و به بازار دیکته می شود. در این صورت دولت خریدار و فروشنده ارز و لذا تعیین کننده نرخ ارز نیز می باشد. دولت نرخ ارز را غالباً بر اساس ملاحظات سیاسی و اجتماعی تعیین می نماید. به طور کلی کشورهایی که با کمبود مداوم ارز و کسری پیوسته تراز پرداخت ها مواجه می شوند به عمر نظام ارز آزاد پایان می دهند و دولت کنترل کامل بازار را در دست می گیرد تا عرضه محدود ارز بر اساس اولویت هایی به مصارف زیاد تخصیص یابد. برای مثال ایران بعد از انقلاب اسلامی سیاست کنترل ورود و خروج ارز و تعیین نرخ مستقیم ارز را اتخاذ و اجرا کرد که تا تاریخ 1/1/1381 ادامه داشت.

ـ در نظام ارزی که دولت انحصار کامل بازار ارز را در دست می گیرد، نرخ های مختلف برابری وجود خواهد داشت (Multi Rate). و در کنار آن بازار سیاه یا سایه به دلیل این که محدودیت، عامل افزایش تقاضای ارز و سرازیر شدن مابه التفاوت تقاضا به بازار و در نتیجه نرخ بازار سایه همیشه از نرخ های رسمی Nominal rate در سطح بالاتری قرار می گیرد.

ب ـ نرخ ارز ثابت و پول کشور قابل تبدیل:

در این روش دولت در بازار مداخله می نماید تا نرخ ارز را در محدوده ی مشخصی تثبیت نماید. اما در عین حال پول کشور قابل تبدیل می باشد. ورود و خروج ارز آزاد، یعنی بازار آزاد ارز فعال می باشد. در این روش بانک مرکزی با تضعیف رسمی ارزش پول (Devaluation) و یا تقویت پول (Revaluation) نرخ را در سطح مورد انتظار حفظ می نمایند. برای جلوگیری از انحراف و اعاده اوضاع عادی به بازار ارز، بانک مرکزی کشور مربوطه از منابع ارزی ذیل استفاده می نماید:

1ـ برداشت از ذخایر ارزی

3ـ استفاده از منابع صندوق بین الملل پول

4ـ استقراض از بازار جهانی ارز

5ـ دریافت کمک بلاعوض از خارج

در حال حاضر عربستان سعودی، کویت، بحرین، عمان و امارات متحده عربی از این نظام استفاده می نمایند.

2ـ نرخ ارز شناور Floating exchange Rate system

ـ در این نظام، دولت و بانک مرکزی در بازار ارز برای تعیین نرخ ارز دخالت نمی کنند و نرخ ارز مانند قیمت کالاها بر اساس شرایط بازار یعنی عرضه و تقاضای بازار تعیین می شود. قیمت هر کالایی با توجه به شرایط و ساختار بازار آن کالا تعیین می شود. حال باید بررسی و تعیین کرد که بازار ارز چگونه بازاری می باشد؟ بازار ارز، بازار رقابت کامل است. زیرا شرایط لازم و کافی در این بازار برای رقابت کامل بودن وجود دارد. به نظر ژان مارشال برای سیال بودن عرضه و تقاضای کالا شرایط زیر لازم می باشد:

ـ شرط اول آزادی خریداران و فروشندگان در تعیین قیمت کالا.

ـ شرط دوم اطلاع خریداران و فروشندگان از بازار و داشتن تماس آزاد با یکدیگر

ـ شرط سوم خریداران و فروشندگان هر مقدار کالایی که می خواهند بخرند یا بفروشند آزاد باشند.

ـ شرط چهارم یکسان و همگن بودن کالای مورد معامله

در شرایط بازار رقابت کامل یک قیمت واحد و مشخص ارز دوم یا ارز متقابل برای کالا تعیین می شود. هیچ فروشنده ای حاضر نیست زیر قیمت مشخص و معین بازار بفروشد و هیچ خریداری نیز حاضر نخواهد شد تا کالا را به قیمتی بالاتر از قیمت تعیین شده خریداری نماید. قیمت در بازار رقابت کامل محل تلاقی و تقاطع عرضه و تقاضا خواهد بود.

در بازار رقابت کامل ارز نرخ ارز در محل تلاقی عرضه و تقاضای ارز تعیین می گردد. به نرخ ارزی که به این ترتیب تعیین می شود، نرخ ارز شناور گفته می شود. در نظام آزاد ارز اگر دولت هیچ گونه مداخله ای در خصوص تعیین نرخ ارز ننماید به آن (Clean floating) یعنی شناور خالص گفته می شود.

چنانچـه دولت در بازار ارز از طریق دست کـاری نرخ بهـره مداخله نمـاید به آن شناور ناقص می گویند. (Dirty floating)

امروزه در اکثر کشورهای جهان یعنی آمریکا، منطقه یورو، بریتانیا، غنا، نیجریه، فیلیپین، روسیه و ژاپن نرخ ارز به روش شناور تعیین می شود.

ـ مقایسه نظام های نرخ ثابت ارز با نرخ شناور ارز

نظام ثابت نرخ ارز در مقایسه با نظام شناور نرخ ارز، از این امتیاز مهم برخوردار می باشد که به دلیل تثبیت برابری ارزها و درنتیجه ریسک کمتر، موجبات ثبات بازرگانی خارجی را فراهم می آورد. در مقابل در نظام شناور نرخ ارز، انجام بازرگانی خارجی و سرمایه گذاری های به ویژه بلندمدت به علت نوسانات نرخ ارز با ریسک به مراتب بیشتری همراه بوده و صادرکنندگان و واردکنندگان و سرمایه گذاران همواره با خطر تغییر ارزش پول مواجه هستند. نظام شناور نرخ ارز در مقایسه با نظام ثابت نرخ ارز موجب می شود تا اولاً کشورها از لحاظ اقتصادی مستقل تر باشند و ثانیاً لزومی به حفظ و نگهداری ذخایر ارزی نمی باشد.

نظام شناور نرخ ارز همواره در معرض خطر عملیات بورس بازی است. در واقع اکثراً نرخ ارز در کشورهایی که این نظام ارزی را انتخاب نموده اند، نه به واسطه عدم تعادل در بازرگانی خارجی تغییر کرده، بلکه بیشتر مواقع به خاطر عملیات بورس بازی انجام پذیرفته است. این از جمله نقاط ضعف این نظام نرخ ارز می باشد. همین امر موجب حفظ و نگهداری ذخایر ارز می باشد.

روش های اعلام نرخ ارز

ـ نرخ ارز به یکی از چهار شکل زیر توسط بانک ها و یا صرافی ها در بازار جهانی ارز برای انجام معاملات اعلام می شود:

الف) روش مستقیم Direct Quotation

در این روش اعلام نرخ ارز که بیشتر بانک ها و صرافی از آن پیروی می نمایند، واحد ارز ثابت و پول محلی (Local currency) تغییر می کند. در واقع ارزها به مثابه واحد کالاها باید تلقی شوند که نرخ ارز مبین قیمت آنها می باشد. برای مثال: (در تاریخ 25/3/1387)

فروش (ريال) خرید (ريال) نوع ارز

12660 12600 EUR

ب ـ روش غیر مستقیم Indirect Quotation

در این روش که در کشورهای انگلستان، هندوستان و نیوزلند از آن استفاده می شود قیمت یا نرخ واحد پول این کشورها بر حسب پول سایر کشورها (ارز) اعلام می شود . بدین ترتیب پوند پول پایه و سایر ارزها، پول یا ارز غیر پایه یا متغیر خواهند بود.

GBP = EUR 1.4776 1.4780

GBP = JPY 248.54 248.60

GBP = USD 2.0313 2.0315

GBP = CHF 2.4331 2.4336

ج ـ روش دلار پایه ( USD Base Quotation )

در این روش اعلام نرخ ارز، نرخ تبدیل یا برابری یک واحد ارز برحسب ارز دیگر اعلام می شود. در واقع این روش را می توان تصور نمود که روش غیرمستقیم است با این تفاوت که ارز پایه دلار آمریکا می باشد این روش حاکی از اهمیت و وزن دلار آمریکا در بازار جهانی ارز می باشد.

USD = GBP 0.4922 0.4925

USD = JPY 122.51 122.55

USD = EUR 0.7246 0.7251

USD = CHF 1.2025 1.2030

دـ روش (نرخ ) متقابل یا متقاطع ( Cross Quotation )

در این روش اعلام نرخ ارز، نرخ تبدیل یا برابری یک واحد ارز بر حسب ارز دیگر اعلام می شود . در واقع ارز پایه ثابت نمی باشد.این روش اعلام نرخ ارز بیشتر توسط دلال ها و سوداگرهای ارز کاربرد دارد.

در واقع (Cross Rate) نرخ برابری 2 ارز غیر دلاری است که از برابری هر یک از آنها نسبت به دلار حاصل می شود. مثال: USD/CHF 1.4850 1.4858

ارز دوم یا ارز متقابل