ونزوئلا بازار نفت ایران را تصاحب می‌کند
آژانس بین‌المللی انرژی روز چهارشنبه(۱۲ ژوئن) هشدار داد تابستان امسال با افتتاح پالایشگاه‌های جدید در خاورمیانه و آسیا، تقاضای فصلی بیشتر از حد معمول افزایش خواهد یافت.
آژانس بین‌المللی انرژی روز چهارشنبه (12 ژوئن) هشدار داد تابستان امسال با افتتاح پالایشگاه‌های جدید در خاورمیانه و آسیا، تقاضای فصلی بیشتر از حد معمول افزایش خواهد یافت. آژانس بین‌المللی انرژی در این باره گفت، طی تابستان امسال توان عملیاتی پالایشگاه‌ها یک گام به جلو حرکت خواهد کرد و در ادامه افزود: «تلاش برای افزایش عرضه نفت خام همراه با افزایش تقاضای پالایشگاه‌ها به توازن بازار کمک خواهد کرد». طی تابستان آمریکایی‌ها برای فصل تعطیلات از اتومبیل‌های شخصی خود استفاده می‌کنند، که معمولاً باعث افزایش تقاضای نفت در نیمکره شمالی می‌شود. علاوه بر این، کشورهای خاورمیانه نفت خام خود را برای تولید برق اضافه می‌سوزانند تا از این راه افزایش تقاضای سوخت دستگاه‌های تهویه مطبوع را تامین کنند. آژانس بین‌المللی انرژی معتقد است تابستان امسال با توجه به افتتاح پالایشگاه‌های الگوی فصلی در معاملات نفت جدید در عربستان سعودی، افزایش فعالیت پالایشگاه‌های چین بعد از فصل سنگین تعمیرات و نگهداری پیش از بهار، و عوامل دیگر، تاثیرات فصلی تقاضا روی بازار تندتر از حد نرمال خواهد بود. افزایش زیاد تقاضا در سه‌ماهه سوم امسال، همزمان با فصل تعمیر و نگهداری در دریای شمال، به طور بالقوه بر روی قیمت‌های جهانی نفت فشار خواهد آورد. اپراتورهای دریای شمال در ماه‌های تابستان از فرصت آب و هوای خوب برای تعمیر و نگهداری سکوهای دریایی قدیمی خود استفاده می‌کنند. در حال حاضر عربستان سعودی تولید خود را به بالای هفت ماه گذشته افزایش داده است؛ این کشور در ماه می روزانه حدود 7/9 میلیون بشکه نفت تولید کرد و هم‌اکنون نیز آماده است افزایش فصلی تقاضای نفت را تامین کند. آژانس بین‌المللی انرژی گفت کارتل نفتی اوپک در ماه می روزانه 9/30 میلیون بشکه نفت تولید کرده، که بالاترین سطح از اکتبر سال گذشته محسوب می‌شود. تابستان سال گذشته ریاض در تلاش برای کاهش قیمت نفت که در آن زمان به 125 دلار رسیده بود، با تولید روزانه بیش از 10 میلیون بشکه به بالاترین رکورد خود در 30 سال گذشته رسید. در آن زمان بهای نفت خام به دلیل افزایش تقاضای فصلی و تاثیر تحریم‌های ایالات متحده و اروپا روی صادرات نفت ایران به آسیا افزایش یافته بود. طی بیشتر سال گذشته قیمت نفت برنت در بالای 100 دلار داد و ستد شده است. در معاملات بعد از ظهر روز چهارشنبه، نفت خام برنت، با 56 سنت افزایش به 52/103 دلار در هر بشکه رسید. تحلیلگران و معامله‌گران عمدتاً پیش‌بینی می‌کنند قیمت نفت خام برنت برای بقیه سال حول سطح سه‌رقمی باقی خواهد ماند. در همین روز آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی خود را برای رشد عرضه و تقاضای نفت امسال تا حد زیادی بدون تغییر نگه داشت و گفت: امسال مصرف جهانی نفت تا نزدیک به روزانه 800 هزار بشکه افزایش یافته که این به دلیل کندی اقتصاد کلان جهان کمی از 900 هزار بشکه سال گذشته کمتر است. با این حال آژانس هشدار داد انتظار می‌رود رشد تقاضای نفت حفظ شود و پیش‌بینی کرد تقاضای نفت پس از افزایش 200 هزار بشکه‌ای سه‌ماهه دوم نسبت به مدت مشابه سال گذشته، تا پایان سال با تقویت اقتصاد کلان جهانی به 1/1 میلیون بشکه افزایش خواهد یافت. اوپک، که 40 درصد از منابع جهانی نفت را تامین می‌کند، روز سه‌شنبه گفت تحت شرایط مطلق، تقاضای بالاتری را پیش‌بینی می‌کند، که عمدتاً به دلیل تغییر ساختاری الگوی فصلی تقاضا در نیمه دوم امسال است. اوپک در گزارش ماهانه خود گفته است انتظار بهبود اقتصاد جهانی در نیمه دوم امسال همچنین می‌تواند مصرف فصلی جهانی را افزایش دهد. آژانس بین‌المللی انرژی گفت در سال جاری عرضه نفت غیر‌اوپک به دلیل انقلاب شیل ایالات متحده در مقایسه با 600 هزار بشکه سال گذشته تا 1/1 میلیون بشکه افزایش یافته است.
کاراکاس، یکی از متحدان نزدیک تهران، به آرامی با استفاده از مزیت تاثیر تحریم‌های نفتی ایالات متحده و اروپا بر روی ایران، برخی از بازارهایی را که این کشور در منطقه پررونق آسیا به ویژه در چین و هند دارد از دست می‌دهد، تصرف می‌کند. رابرت ام سینالی، یکی از مقامات نفت سابق کاخ سفید می‌گوید: «همان طور که تحریم‌ها نفت ایران را از این بازارها دور می‌سازد، این غیر‌منطقی است که انتظار داشته باشیم حتی دوستان تهران مانند ونزوئلا از فرصت به دست آمده چشم‌پوشی کنند.» طی دو سال گذشته، ونزوئلا صادرات نفت خود به چین و هند (دومین و چهارمین مصرف‌کنندگان نفت جهان) را به نزدیک دو برابر رسانده که در مجموع تقریباً روزانه یک میلیون بشکه بوده است. طی همین مدت، صادرات نفت ایران برای هر دو کشور حدوداً نصف شده و به روزانه 500 هزار بشکه رسیده است (گفتنی است طی ماه می صادرات ایران به چین به حدود 700 هزار بشکه افزایش یافت). ونزوئلا امسال با ارتقا از جایگاه هفتم سال2011، به سومین تامین‌کننده نفت چین و هند تبدیل شده است. ایران، که دو سال پیش سومین تامین‌کننده پکن و دهلی نو بود، امسال به جایگاه یازدهم تنزل یافته است. تولید نفت ایران با از دست دادن بازارهای صادراتی خود در آسیا به پایین‌ترین سطح 25 سال گذشته رسیده است، که تاثیر شدیدی روی کاهش ارزش پول ملی آن در برابر دلار گذاشته است. مبارزه این دو کشور برای تصاحب سهم بازار نفت آسیا در تضاد با روابط سیاسی نزدیک میان دولت ایران و ونزوئلاست. کاراکاس همچنان به ارائه پشتیبانی‌های سیاسی و اقتصادی خود به تهران ادامه می‌دهد. ماه گذشته، وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم‌هایی را روی بانک ملی مشترک ونزوئلا و ایران وضع کرد؛ این بانک، یک شرکت مالی است که در اصل به عنوان یک سرمایه‌گذاری مشترک دو‌جانبه تاسیس شده است. با این حال تاثیر تحریم‌ها روی صادرات نفت ایران تنها عاملی نیست که ونزوئلا را به سمت بازارهای آسیایی کشانده است. به گفته وزارت انرژی ایالات متحده، ونزوئلا طی چند سال گذشته اقدام به تنوع‌بخشی در مقاصد صادرات نفتی خود به دور از ایالات متحده کرده است، که این به عنوان ماده‌ای از سیاست‌های ملی این کشور محسوب می‌شود. اما معامله‌گران و تحلیلگران نفت می‌گویند بدون عقب‌نشینی ایران، کاراکاس به این سرعت نمی‌توانست سهم بازارهای آسیایی را تصاحب کند. آمریتا سن، تحلیلگر ارشد نفت در این باره می‌گوید: «تحریم‌های ایران دارد به استراتژی تنوع‌بخشی بازار ونزوئلا کمک می‌کند، به ویژه کشورهایی مانند هند و چین، که در حال جایگزین کردن نفت خام ایران با کشورهای دیگر هستند.» رافائل رامیرز، وزیر نفت ونزوئلا، در جلسه اخیر اوپک در وین گفته بود که رشد صادرات نفت ونزوئلا به آسیا نتیجه استراتژی تنوع‌بخشی به بازار نفت آن به دور از ایالات متحده بوده است. طی دهه گذشته، صادرات نفت ونزوئلا به ایالات متحده با 25درصد کاهش به متوسط900هزار بشکه در سال2012 رسید. امسال کاهش صادرات شتاب الگوی فصلی در معاملات نفت گرفته، به طوری که در ماه فوریه با رسیدن به 579 هزار بشکه به پایین‌ترین سطح 25سال گذشته رسید. نفت ونزوئلا به سختی در پالایش مشهور است، اما ساخت پالایشگاه‌های جدید و بزرگ در آسیا راه را برای ورود نفت خام ونزوئلا به چین و هند هموار کرده است. چندین برنامه انتقال نفت ونزوئلا در ازای بازپرداخت وام چین نیز نقش مهمی را در افزایش صادرات نفت ونزوئلا به آسیا بازی می‌کند. کاراکاس دارد روزانه حدود 400 هزار بشکه نفت به پکن وارد می‌کند تا 40 میلیارد دلار وام‌هایی را که در سال‌های 2008 تا 2011 بین پترولوس دی ونزوئلا (شرکت نفت دولتی) با بانک توسعه چین امضا شده بود بازپرداخت کند. در گذشته، بانک توسعه چین مقداری از این نفت را بعد از خرید برای افزایش پول نقد خود در بازار می‌فروخت، اما با سقوط صادرات نفت ایران، این بانک اقدام به ترانزیت این نفت به چین کرده است. به عنوان یک نتیجه، چین به سریع‌ترین مقصد رو به رشد نفت ونزوئلا تبدیل شده است. این کشور با اینکه در سال 2005 صادرات نفتی به چین نداشته، ولی اکنون دارد 10درصد از کل واردات نفت این کشور را تامین می‌کند. روابط رو به رشد بین ونزوئلا و هند و چین عمیق‌تر از صادرات نفت آن است. کاراکاس همچنین از سرمایه‌گذاری شرکت‌های نفتی چین و هند در صنعت هیدروکربن آن استقبال می‌کند، در این زمان تهران در تلاش است به دلیل تحریم‌های غرب سرمایه‌گذاران خارجی حتی متحدانی همچون پکن را حفظ کند.
به زودی موج جدید افزایش نرخ نفت آغاز خواهد شد
با توجه به گزارش ماهانه وزارت انرژی امریکا نرخ نفت در روز پنج شنبه شروع به کاهش کردند. در حال حاضر نفت مارک Brent در محدوده 52.37 USD (0.3%-) معامله می‌شود. نفت مارک WTI با کاهش 0.2%- در محدوده 49.5 USD معامله می‌شود.
گزارش EIA که دیروز منتشر شده بود، نامشخص بود. اما بازار فقط سیگنالهای مثبت را انتخاب می‌کند. ذخایر آزاد نفت خام امریکا در هفته گذشته برای 900 هزار بشکه افزایش یافته و به 534 میلیون بشکه رسید. پیش بینی شده بود این افزایش 1.356 میلیون بشکه باشد. ذخایر بنزین برای 1.5% و یا برای 3.7 میلیون بشکه کاهش یافته است. همچنین ازم به ذکر است که میزان تقطیرات نفت نیز برای 2.5 میلیون بشکه کاهش یافتند.
بازار به صورت خاصی به این گزارشات واکنش نشان داد. احتمال نشان دادن واکنش به کل این رویدادها کمی بعد بیشتر می‌باشد و این واکنش شروع شدن موج افزایش نرخ نفت خواهد بود. از آنجایی که تقاضای فصلی برای بنزین هنوز افزایش نیافته است، توقف برخی از کارخانجات تولیدات (به دلایل تکنولوژیی) محصولات نفتی ممکن است باعث کاهش ذخایر بنزین شده باشند. بلافاصله پس از اینکه کارخانجات شروع به کار کنند، محصولات اولیه بیشتری برای کار خود لازم خواهند داشت و میزان ذخایر به ترویج کاهش خواهد یافت و سپس فصل تعطیلات تابستانی در امریکا آغاز خواهد شد.
مسئله تمدید توافقنامه کنترل استخراج نفت سازمان اوپک همچنان عامل ریسکس است برای بازار نفت. هیچ روند مشخصی در این مسئله مشاهده نمی‌شود. بحث و گفتگو پرتنشی در پیش خواهد بود، چون هر کشور تولید کننده نفت می‌خواهد شرایط خودرا تعمیل کند.
مقاله کنفرانس
بررسی رابطه بین الگوهای تقویمی و فصلی با تغییرات بازدهی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران
چکیده:
در این تحقیق به بررسی الگوهای تکرار شونده در بورس اوراق الگوی فصلی در معاملات نفت بهادار تهران که از سال 7711 در مرحله رشد خود قرار گرفته است میپردازیم. الگو های تقویمی و فصلی نشان دهنده برخی شواهد علیه کارایی بازار کارآ می باشد ، که این تحقیق به بررسی تأثیر نیمه اول و دوم سال،فصل های مختلف سال، ماه قبل و بعد از عید نوروز و ماه محرم و رمضان بر بازدهی شاخص بورس اوراق بهادارتهران، طی سال های 7731 تا 7731می پردازد. میانگین هندسی شاخص طی فرضیات مختلف محاسبه و با استفاده از نرم افزار spss تفاوت بازدهی شاخص بورس اوراق بهادار در بازه های زمانی مختلف مورد بررسی قرار گرفت، که نشان دهنده وجود تفاوت معنا دار در بازدهی شاخص بورس اوراق بهادار در فرضیات مختلف و وجود الگوهایی در شاخص بورس اوراق بهادار می باشد.همچنین نتایج این تحقیق می تواند کارایی بازار در سطح ضعیف را به چالش بکشاند
بررسی رابطه بین الگوهای تقویمی و فصلی با تغییرات بازدهی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران 3/21/2015 12:00:00 AM
قیمت نفت کاهش یافت
بهای معاملات نفت برنت به 92 دلار و 90 سنت و وست تگزاس اینترمدیت آمریکا به 87 دلار و 6 سنت در هر بشکه رسید.
به گزارش خبرگزاری برنا، بهای معاملات نفت برنت با 27 سنت معادل 0.29 درصد کاهش، به 92 دلار و 90 سنت تا ساعت 11:32 به وقت تهران در هر بشکه رسید.
بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با 25 سنت معادل 0.29 درصد کاهش، به 87 دلار و 6 سنت در هر بشکه رسید.
عاملی که در کاهش قیمتها تاثیر گذاشت، گزارش شاخص قیمت مصرف کننده آمریکا بود که رشد بالاتر از حد انتظار تورم را نشان داد و امیدواری‌ها درباره احتمال عقب نشینی فدرال رزرو از تحکیم بیشتر سیاست پولی در ماه‌های آینده را کمرنگ کرد. مقامات بانک مرکزی آمریکا قرار است سه شنبه و چهارشنبه هفته آینده برای تصمیم گیری درباره سیاست پولی دیدار کنند. نرخ تورم آمریکا بالاتر از سقف دو درصد مانده است.
تینا تِنگ، تحلیلگر شرکت "سی ام سی مارکتس" در این باره گفت: دلار قوی‌تر و انتظارات برای یک دور دیگر افزایش قابل توجه نرخهای بهره توسط بانک مرکزی آمریکا، بر فضای بازار تاثیر منفی گذاشت.
دلار روز چهارشنبه به بالاترین رکورد ۲۴ سال گذشته در برابر ین ژاپن صعود کرد. نفت، به دلار آمریکا قیمت‌گذاری می‌شود و قوی شدن ارزش دلار، این کالا را برای الگوی فصلی در معاملات نفت خریداران غیرآمریکایی گران‌تر می‌کند.
در چین، تشدید قرنطینه‌های کووید ۱۹، تقاضا برای سوخت را ضعیف‌تر کرده است. ادوارد مویا، تحلیلگر ارشد شرکت OANDA در این باره گفت: سیاست کووید صفر چین، همچنان بدون تغییر مانده است و هر گونه بهبود در هفته‌های آینده را محدود می کند. آمریکا در این بین، یک ابهام بزرگ است و اگر دورنمای تقاضا ضعیف‌تر شود، نفت ممکن است مسیر نزولی که از ابتدای تابستان داشت را ازسربگیرد.
در بخش عرضه، آمار موسسه امریکن پترولیوم نشان داد ذخایر نفت آمریکا در هفته منتهی به ۹ سپتامبر، حدود شش میلیون بشکه رشد کرده است. آمار رسمی بعدازظهر روز چهارشنبه از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا منتشر می‌شود.
بر اساس گزارش رویترز، عاملی که از قیمتها حمایت کرد، پیش بینی اوپک در جدیدترین گزارش ماهانه این سازمان بود. اوپک مجددا رشد تقاضای جهانی برای نفت در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ را با اشاره به سیگنالهای مشاهده شده در اقتصادهای بزرگ، پیش بینی کرد. این گروه تولیدکنندگان نفت انتظار دارد تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۲ به میزان ۳.۱ میلیون بشکه در روز و در سال ۲۰۲۳ به میزان ۲.۷ میلیون بشکه در روز رشد کند.
فصل جدید قراردادهای نفتی
گروه نفت و پتروشیمی: مدیرعامل شرکت ملی نفت از تصویب مجدد قراردادهای نفتی ایران در هیات دولت خبرداد. آن‌طور که گفته می‌شود نظرات هیات تطبیق مصوبات نیز در این مصوبه لحاظ شده، بنابراین می‌توان گفت بالاخره الگوی قراردادهای نفتی نهایی شده و فصلی نو پیش‌روی قراردادهای نفتی کشور گشوده شده است. از این رو به گفته علی کاردر هفته آینده، نامه‌ای به شرکت‌های خارجی ارسال خواهد شد تا آنها اطلاعات خود را اعلام کنند و اولین مناقصه نفتی در قالب الگوی قراردادهای جدید برای توسعه میادین نفتی آزادگان جنوبی هفته آخر مهر ماه امسال برگزار خواهد شد.
عکس: دنیای اقتصاد، مهتاب بیگی
گروه نفت و پتروشیمی: مدیرعامل شرکت ملی نفت از تصویب مجدد قراردادهای نفتی ایران در هیات دولت خبرداد. آن‌طور که گفته می‌شود نظرات هیات تطبیق مصوبات نیز در این مصوبه لحاظ شده، بنابراین می‌توان گفت بالاخره الگوی قراردادهای نفتی نهایی شده و الگوی فصلی در معاملات نفت فصلی نو پیش‌روی قراردادهای نفتی کشور گشوده شده است. از این رو به گفته علی کاردر هفته آینده، نامه‌ای به شرکت‌های خارجی ارسال خواهد شد تا آنها اطلاعات خود را اعلام کنند و اولین مناقصه نفتی در قالب الگوی قراردادهای جدید برای توسعه میادین نفتی آزادگان جنوبی هفته آخر مهر ماه امسال برگزار خواهد شد.
به گزارش «دنیای اقتصاد» این سومین مرتبه‌ای است که الگوی جدید قراردادهای نفتی ایران به تصویب هیات دولت می‌رسد. دفعه اول، مهر‌ماه سال گذشته بود که هیات دولت الگوی قراردادها را تصویب کرد. اما به دلیل انتقادات شدیدی که برخی به این چارچوب قراردادی وارد می‌دانستند، اجرایی شدن آن متوقف شد و در مسیر اصلاحی قرار گرفت. الگوی قراردادها در مرتبه دوم بعد از ۱۵۰ تغییر کوچک و بزرگ و اضافه الگوی فصلی در معاملات نفت شدن ۴ ماده در تیر ماه سال جاری مجددا به تصویب هیات‌دولت رسید و سپس به هیات تطبیق مجلس شورای اسلامی ارسال شد، اما مجددا ایراداتی به این الگوی قراردادی گرفته شد. در حالی که هنوز خبری از تصویب الگوی قراردادها ازسوی هیات تطبیق نیست، اما معاون وزیر نفت از تصویب آنها در هیات دولت خبر می‌دهد.
علی کاردر در پاسخ به سوال «دنیای اقتصاد» مبنی بر اینکه جواب هیات تطبیق درباره الگوی قراردادها چه بود، گفت: در جلسه مشترکی که با هیات تطبیق داشتیم نظرات آنها را شنیدیم و آنها را اعمال کردیم. بعد از تغییرات لازم این الگو مجددا به تصویب هیات دولت رسید. به گفته کاردر، در تصویب نامه جدید هیات دولت نظرات هیات تطبیق و همه ارگان‌های مرتبط لحاظ شده است.
آخرین اصلاح قراردادها
به گفته کاردر، الگوی جدید قراردادها که به تازگی به تصویب هیات دولت رسیده دارای تغییراتی به این شکل است: اول، درخصوص میدان توسعه یافته‌ای که نیاز به افزایش برداشت و بحث EOR دارند، ابتدا میادینی واگذار می‌شوند که ضریب بازیافت(نرخ بازگشت یا ریکاوری) آنها کمتر از ۲۰ درصد است. دوم اینکه فرم قراردادهای محرمانگی به شورای عالی امنیت ملی می‌رود تا جلوی خسارت‌های ناشی از درز کردن اطلاعات گرفته شود. وی در ادامه افزود: برخی ایراداتی نیز که هیات تطبیق قوانین داشت رفع شد. کاردر به ذکر نمونه‌ای از ایراداتی که هیات تطبیق قوانین مجلس شورای اسلامی به الگوی جدید قراردادها گرفته است، پرداخت. به گفته وی مثلا در مصوبه قبلی دولت درخصوص الگوی قراردادهای نفتی عنوان شده بود «مالکیت نفت تولید شده متعلق به شرکت ملی نفت ایران است» که هیات تطبیق به این بند ایراد گرفته است. زیرا این شائبه را ایجاد می‌کرده که تنها شرکت ملی نفت از نفت تولیدی سهم دارد.
وی در ادامه افزود: مدت قراردادها همان ۲۰ سال باقی ماند الگوی فصلی در معاملات نفت که با ۵ سال در نظر گرفته شده برای بازگشت سرمایه، زمان قراردادهای نفتی حدود ۲۵ سال خواهد بود. همچنین دستمزد یا همان Fee Barell همچنان در قراردادها دیده شده با این تفاوت که در مصوبه جدید تاکید شده که تنها یکی از پارامترها Fee Barell است.
وی در پاسخ به «دنیای اقتصاد» درخصوص تصویب الگوی جدید قراردادها در هیات تطبیق مصوبات گفت: جلسه مشترکی با حضور هیات تطبیق برگزار شد. در این جلسه، مباحث مورد نظر هیات تطبیق مطرح و نظرات و انتقادات آنها صورت جلسه شد و ما آن نظرات را در الگوی جدید قراردادهای نفتی لحاظ کردیم. کاردر با بیان اینکه در مصوبه جدید دولت نظر مجلس و همه ارگان‌های مربوطه لحاظ شده است، افزود: برای رسمیت دادن به کار قرار شد که هیات تطبیق نامه‌ای با ذکر ایرادات و نظرات به هیات دولت ارسال کند. به گفته کاردر، هیات تطبیق می‌تواند مجددا مصوبه را بررسی و اگر نظری داشت آن را اعلام کند. همچنین مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران می‌گوید: برخی ایرادهای وارده به الگوی جدید قراردادهای نفتی از جمله ضرورت پیوست ضمائم به قرارداد، مواردی بود که شرکت ملی نفت، از همان ابتدا مدنظر داشت و بدون شک این موارد را حتی در صورتی که یادآوری نمی‌شد، خود در پیش‌نویس نهایی قرارداد لحاظ می‌کرد.
سبد قراردادی ایران
کاردر به وجود سبدی از قراردادهای نفتی در بالا دست صنعت نفت کشور تاکید کرد. به گفته وی، هر سه نوع قرارداد بیع متقابل، قرردادهای جدید نفتی و EPCF برای بالادست صنعت نفت در نظر گرفته شده است. وی می‌گوید: قراردادهای بیع متقابل برای توسعه میادین کوچک و متوسط در نظر گرفته شده و قراردادهای جدید نفتی برای توسعه میادینی با ضریب بازیافت کم، یعنی میادین نفتی که نیازمند EOR و IOR هستند. به گفته کاردر، قراردادهای بیع متقابل توانمندی پوشش پروژه‌های افزایش ظریب بازیافت را ندارد. بنابراین چه برای میادین مستقل و چه میادین مشترک اگر نیاز به EOR باشد نمی‌توان از بیع متقابل استفاده کرد. وی با بیان اینکه بر اساس مصوبه هیات دولت تنها یک میلیون بشکه نفت خام و ۲۵۰ میلیون متر مکعب گاز را می‌توان در قالب قراردادهای جدید تولید کرد، گفت: در حال حاضر ظرفیت تولید نفت حدود ۴ میلیون بشکه است، برای حفظ این سطح تولید یک بسته قراردادی EPCF درنظر گرفته‌ایم. کارهای سطح‌الارضی مخزن که به عهده شرکت ملی نفت است را به EPCکارها می‌سپاریم.
آماده‌باش برای جذب سرمایه
کاردر می‌گوید اخیرا بازخوردی درخصوص قراردادها از سوی شرکت‌های خارجی وجود نداشته و آنها منتظر تصویب قراردادها در هیات‌دولت بوده‌اند. وی در پاسخ به این سوال که به اعتقاد شما از طریق الگوی قراردادها چه میزان سرمایه جذب کشور می‌شود، گفت: هنوز این مساله مشخص نیست باید منتظر بمانیم تا ببینیم شرکت‌های خارجی تا چه حد از این قراردادها استقبال می‌کنند. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران خاطر‌نشان کرد: هفته آینده نامه‌های خود را به شرکت‌های بین‌المللی برای تایید، ورود به مناقصه واگذاری میادین ارسال می‌کنیم.
کاردر زمان برگزاری مناقصات را مهر ماه سال جاری اعلام کرد. به گفته وی، دو گروه مناقصه برای واگذاری طرحهای نفتی کشور تعریف شده است. گروه اول مناقصات مربوط به توسعه تعدادی از میادین کوچک و مستقل نفت و گاز است که اولین دور آن اواسط مهر ماه برای واگذاری این نوع میادین به شرکت‌های ایرانی صاحب صلاحیت برگزار می‌شود. معاون وزیر نفت افزود: با اعلام در مناقصه اول شرکت‌های ایرانی حاضر می‌شوند و الگوی فصلی در معاملات نفت پس از برنده شدن در مناقصه باید نسبت به انتخاب شرکت خارجی خود اقدام کنند. اما دور دوم مناقصات به منظور واگذاری میادین بزرگ نفت و گاز کشور به شرکت‌های بین‌المللی برگزار می‌شود. معاون وزیر نفت می‌گوید هفته آخر مهر ماه سال جاری فراخوانی به منظور دریافت پیشنهادهای فنی و عملیاتی میدان مشترک نفتی آزادگان جنوبی برگزار خواهد شد.
به گفته وی، تا‌کنون ۷ قرارداد محرمانگی مطالعاتی با شرکت‌های خارجی مانند توتال فرانسه، پترومینا اندونزی، لوک اویل روسیه، زاروبژ نفت روسیه، OMV اتریش و وینترشال آلمان منعقد شده است. اما این قراردادها کاملا علمی است، یعنی این شرکت‌ها اطلاعات مخزن را دریافت کرده‌اند تا روی آن مطالعه انجام دهند.
وی همچنین با بیان اینکه صلاحیت ۸ شرکت ایرانی برای انجام پروژه‌های صنعت نفت تایید شده است، گفت: برای توسعه میدان‌های کوچک و متوسط با شرکت‌های ایرانی به‌عنوان راهبر پروژه‌ها قرارداد اصلی به‌صورت قراردادهای جدید و بیع متقابل به امضا می‌رسد و شرکت‌های ایرانی باید از یک شریک خارجی برای اجرای این پروژه‌ها بهره بگیرند. معاون وزیر نفت انتخاب شرکت‌های ایرانی برای توسعه میدان‌های کوچک و متوسط را به دلیل حجم کمتر سرمایه مورد نیاز پروژه‌ها ذکر کرد و گفت: راهبری میدان‌های بزرگ به شرکت‌های خارجی محول می‌شود و این شرکت‌ها باید از شریک ایرانی برای توسعه بهره بگیرند. کاردر همچنین از ایجاد کمیسیون مناقصه‌ها و کمیته عملیات بازرگانی خبر داد و گفت: جلسه اول در زمینه اجرای مناقصه‌ها برگزار شده است.
به گفته کاردر، صنعت نفت ایران بر اساس برنامه ششم توسعه کشور، حدود ۱۳۴ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد. وی در پاسخ به این سوال «دنیای اقتصاد» که طی تمام سال‌های بعد از انقلاب در مجموع حدود ۳۰ میلیارد دلار سرمایه خارجی در بالادست صنعت نفت جذب شده این رقم با نیازی که در حال حاضر به‌عنوان نیاز صنعت نفت به سرمایه عنوان می‌شود، همخوانی ندارد، گفت: مبلغ ۱۳۴ میلیارد دلار نیاز صنعت نفت در ۵ سال آینده است و از منابع مختلف تامین می‌شود، این‌گونه نیست که همه این مبلغ از طریق سرمایه‌گذاری خارجی تامین شود. به گفته وی، پیش از این در برخی سال‌ها حدود ۲۰ میلیارد دلار در صنعت نفت سرمایه‌گذاری شده است. اما از این پس به آرامی هزینه سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران بالا می‌رود، به‌طور مثال در پارس جنوبی بعد از اتمام تمام فازها، تنها برای حفظ سطح تولید حدود ۲۵ میلیارد دلار سرمایه الگوی فصلی در معاملات نفت نیاز داریم. کاردر با بیان اینکه در غرب کارون و پارس جنوبی با تهیه بسته‌های مالی مشخص، نگرانی‌های مالی تا حدود زیادی برطرف شده است، گفت: برای اجرای دیگر طرح‌ها و پروژه‌ها و حتی برای نگهداشت تولید طی سال‌های آینده به جذب سرمایه قابل توجهی نیاز داریم.
وی در پاسخ به این سوال که دولت قبل تمایل به جذب سرمایه از چین داشت، اما در حال حاضر به نظر می‌رسد شرکت‌های روسی در تکاپوی سرمایه‌گذاری در ایران هستند؛ این تغییر رویه چرا رخ داده است، گفت: ما برای هیچ کشوری محدودیت اعمال نکرده‌ایم. اما اعتقاد شخصی بنده این است که شرکت‌های روسی تکنولوژی مناسب برای حضور در بالادست صنعت نفت را دارند و تجربه آنها در بالادست صنعت نفت بیشتر از چینی‌ها است. آنها حتی دارای برخی نوآوری‌های ویژه در صنعت نفت هستند.
3 ضلعی انتقال تکنولوژی
به گفته مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، از طریق قراردادهای جدید نفتی در ۳ لایه انتقال تکنولوژی صورت می‌گیرد. لایه اول که به گفته کاردر اولین بار است در قراردادهای نفتی ایران در نظر گرفته شده، مربوط به مطالعات مخزن است. وی با بیان اینکه در این سطح از انتقال تکنولوژی که اهمیت بالایی برای شرکت ملی نفت دارد، در سمت ایران، دانشگاه‌های کشور، شریک ایرانی و شرکت ملی نفت ایران در حضور دارند، گفت: اینکه تا چه میزان این سه گروه در مقابل شرکت خارجی توان گرفتن تکنولوژی و دانش را دارند بستگی به توانایی خودمان در برقراری ارتباط با شرکت‌های خارجی دارد. به گفته وی، شریک ایرانی از ابتدا در ساختار شرکت خارجی قرار می‌گیرد و در همه مراحل حتی تهیه پروپوزال فنی(MDP) حضور دارد. به گفته کاردر این سطح از انتقال تکنولوژی یعنی انتقال تکنولوژی در بالادست و مخزن در قراردادهای بیع متقابل وجود ندارد.
لایه دوم انتقال تکنولوژی به شرکت‌های EPC مربوط است. کاردر با بیان اینکه این لایه از انتقال تکنولوژی در قراردادهای بیع متقابل هم وجود داشت، می‌گوید: به اعتقاد من قراردادهای بیع متقابل از موفق‌ترین الگوهای قراردادی درخصوص انتقال تکنولوژی است. به گفته وی، پیش از قراردادهای بیع متقابل ایران هیچ فعالیتی در حوزه دریا نداشت، در حالی که هم اکنون کشور علاوه بر بخش خشکی، در بخش فراساحل نیز دارای تخصص بالایی است.
لایه سوم انتقال تکنولوژی از طریق قراردادهای جدید نفتی به ساخت اقلام صنعتی باز می‌گردد. معاون وزیر نفت با بیان اینکه بدون قراردادها نیز شرکت ملی نفت به این حوزه ورود کرده بود، می‌گوید: مصوبه ساخت ۱۰ قلم کالای ضروری صنعت نفت در داخل موجب توانمندی ایران در ساخت تجهیزات می‌شود. وی در ادامه افزود: ما با الگوی جدید قراردادها از ساخت داخل حمایت می‌کنیم، چون تکلیف شرکت نفت نیست که از اقلام داخل کشوری استفاده کنند، بلکه آنها استاندارد تعریف می‌کنند و تنها از کالاهایی که دارای این استانداردها باشد، استفاده می‌کنند. به گفته کاردر، در حال حاضر شرکت ملی نفت به شرکت‌های EPC ایرانی پیام داده است که از هم‌اکنون به دنبال شرکت‌های خارجی EPC برای تشکیل شرکت عملیاتی مشترک باشند. همچنین بازار داخل برای برخی از این اقلام کفایت نمی‌کند و حتی ممکن است اقتصادی نباشد، بنابراین باید بازارهای بین‌المللی را نیز در نظر بگیرند.
دیدگاه شما