سهام شناور آزاد چیست؟
اگر در بازار سرمایه فعالیت داشته باشید احتمالا مفهوم سهام شناور آزاد را شنیده اید. سهام شناور آزاد در واقع سهامی هستند که دارندگان این سهام قصد نگهداری آن را ندارند. در نتیجه این سهام در آینده ای نزدیک قابل معامله خواهند بود. در این مقاله قصد داریم توضیحاتی را درباره این سهام داده و به تمامی جوانب آن بپردازیم. با ما همراه باشید.
سهام شناور آزاد اصطلاحا در انگلیسی Free Float نامیده می شود. این سهام در واقع بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن (سهامداران حقوقی و حقیقی) تصمیم بر عرضه و فروش این سهام را دارند. این سهامداران قصد نگهداری سهام و مشارکت در مدیریت شرکت را ندارند. به همین دلیل احتمالا این سهام در مدت کوتاهی قابل معامله خواهد بود.
برای درک بهتر این موضوع به مثال زیر توجه کنید:
سهامداران شرکت x را در نظر بگیرید. میزان سهام این سهامداران در شرکت به صورت زیر است:
1- سرمایه گذار a (سهامدار حقیقی): 40%
2- سرمایه گذار b (سهامدار حقیقی): 20%
3- سرمایه گذار c (سهامدار حقوقی): 10%
4- سایر سهامداران (شامل 1000 نفر): 30%
* کل سهامداران: 100%
در این مثال، سهام شناور شرکت x برابر با 30% است.
در بورس های سراسر جهان شرکت هایی وجود دارند که سهام شناور آزاد آن ها کمتر از 25% است. در این صورت این شرکت ها از لیست شرکت های بورسی حذف می شوند. علت این امر آن است که اگر مالکان این شرکت ها راضی نیستند حتی 25% از سهامشان را بین سرمایه گذاران در بورس تقسیم نمایند، دلیلی برای حضورشان در بازار سرمایه وجود ندارد.
نکاتی در رابطه با سهام شناور آزاد
به بیان ساده سهام شناور آزاد سهامی است که صاحبان آن اجازه دارند در کوتاه مدت اقدام به فروش آن کنند. برای مثال سهامی که در تملک سهامداران عمده (برای کسب کرسی مدیریتی شرکت) است جزء سهام شناور آزاد محسوب نمی شود. نکات جانبی سهام آزاد شرکت ها شامل موارد زیر است:
هرچه سهام شناور شرکتی بیشتر باشد، میزان نقدشوندگی آن نیز بیشتر است. در نتیجه نوسان قیمتی این سهام کاهش می یابد. زیرا حجم منابع مالی لازم برای دستکاری خیلی زیاد است (مثلا بایستی 35 میلیارد تومان به بازار سهام منتقل شود تا قیمت سهام آن شرکت دستکاری شود). اما در شرکت های کوچک که سهام شناور آزاد آن ها کمتر است، قیمت به راحتی می تواند دست کاری شود. بنابراین توصیه می شود افرادی که به تازگی وارد بورس می شوند، از شرکت هایی با سهام شناور بالا برای معاملات خود استفاده کنند.
میزان سهامی از شرکت های بورسی که می تواند به عنوان سهام شناور قابل معامله باشد، از طرف سازمان بورس تعیین شده و در قسمت مربوط به هر نماد، در سایت مدیریت فناوری بورس تهران قرار داده شده است. برای مشاهده ی آن به سایت TSETMC مراجعه و نماد مورد نظر را در قسمت جستجو، پیدا کنید. به تصویر زیر نگاه کنید.
همان طور که در تصویر بالا مشاهده میکنید سهام شناور آزاد نماد وبانک 18 درصد است. این به معنی آن است که از کل تعداد سهام شرکت تنها 18 درصد آن در بازار قابل داد و ستد می باشد.
چگونگی محاسبه سهام شناور آزاد
با توجه به مثال بالا، سرمایه گذاران a، b و c سهامداران راهبردی هستند. سهامدار راهبردی در واقع سهامداری است که قصد فروش سهام خود را در کوتاه مدت نداشته و می خواهد برای اعمال مدیریت خود در شرکت، مالکیت سهام خود را حفظ نماید. از این رو، برای مشخص کردن میزان سهام شناور یک شرکت، لازم است در ابتدا سهامداران راهبردی آن شرکت و مقدار سهام آن ها مشخص شود. به عبارت دیگر، اگر سهام سهامداران راهبردی شرکت را از کل سهام شرکت کسر کنیم، آنچه باقی می ماند سهام شناور آزاد شرکت است.
سهام شناور بر قیمت سهم و تصمیم گیری سهامداران چه تأثیری دارد؟
هرچه سهام شناور شرکتی بیشتر باشد، برای افزایش قیمت این سهام به سرمایه بیشتری نیاز سهام شناور آزاد چیست؟ است. به عنوان مثال، دو شرکت که دارای سهام شناور 50 و 2 درصد هستند را در نظر بگیرید. شرکت دارای سهام شناور 50 درصدی به سرمایه بیشتری برای افزایش قیمت سهام دارد. اما شرکتی که دارای 2درصد سهام شناور است، با سرمایه اندک هم صف خرید تشکیل شده و قیمت سهام افزایش می یابد.
به عبارت دیگر، اگر شرکتی سهام شناور زیادی داشته باشد، سریع تر عرضه می شود. یعنی سهامداران مردمی افزایش می یابد. در نتیجه امکان دستکاری در قیمت سهام توسط سهامداران راهبردی کاهش می یابد. در مقابل، اگر شرکتی سهام شناور کمی داشته باشد، قیمت این سهام با سرمایه اندک هم قابل تغییر خواهد بود. در نتیجه سهامداران راهبردی می توانند جهت آن را به سمت اهداف خودشان به حرکت در آورند. در این شرایط (سهام شناور کم) می توان با سرمایه اندک در قیمت سهام افزایش یا کاهش کاذب ایجاد کرد و افراد را برای خرید آن ترغیب نمود. در صورتی که شرکت هایی با سهام شناور زیاد نمی توان معاملات سهام را در دست گرفت. در این شرایط حجم زیاد معاملات مانع از نوسانات شدید در قیمت سهام می شود.
سهام شناور آزاد یکی از عوامل مهم تأثیر گذار بر روی افزایش کارایی، عمق بازار و نقد شوندگی است. چنانچه جز آن دسته از افرادی هستید که به تازگی قصد سرمایه گذاری در این بازار را دارید، پیشنهاد می شود که از سهامی برای سرمایه گذاری استفاده کنید که از شناوری متعادلی برخوردار باشد. برای محاسبه شناوری متعادل، تنها لازم است میانگین سهام شناور شرکت های بازار را به دست آورد. هرچه شناوری سهم به میانگین به دست آمده نزدیک تر باشد، شناوری سهم مورد نظر متعادل تر است.
آیا میزان سهام شناور ثابت است؟
همان گونه که پیش تر گفته شد، سهام شناور باعث افزایش نقد شوندگی می شود. در نتیجه مقدار سهام شناور نمی تواند ثابت باشد. به دو دلیل زیر سهام شناور نمی تواند ثابت باشد:
به هنگام افزایش قیمت سهم، سهامداران اصلی ممکن است این سهام را در بازار به فروش برسانند. در نتیجه مقدار سهام شناور در بازار کاهش می یابد.
خرید سهام با حجم عمده از طریق یک یا چند کد بورسی توسط سهامداران حقیقی.
نکته قابل توجه این است که درصد سهام شناور شرکت های بورسی و فرابورسی در دوره های 3 ماهه در سامانه کدال منتشر می شود.
شاخص شناور آزاد
هر یک از سهام با توجه به میزان شناوری که دارد بر روی شاخص تأثیر گذار خواهد بود. شاخص شناور به دلیل اینکه میزان اثرگذاری سهم با توجه به میزان تأثیرگذاری سهام شرکت که در بازار سهام قابل معامله هستند محاسبه می شود، حائز اهمیت است. از این رو قابلیت تحلیلی بالایی داشته و می توان برای پیش بینی اتفاقات بازار سرمایه از آن استفاده کرد.
بهترین درصد میزان سهام شناور آزاد
حداکثری برای سهام شناور آزاد شرکت ها وجود ندارد. اما این شرکت ها حداقل باید دارای 5 درصد سهام شناور آزاد باشند. سهامداران عمده ممکن است تمامی سهام خود را به صورت خرد با رعایت شرایط در بازار عرضه کند. بنابراین سهام شناور آزاد می تواند افزایش یابد.
با توجه به گزارش ها، برای شرکت های بورسی و فرابورسی درصد میانگین سهام شناور حدود 21 درصد است. هرچه میانگین سهام شناور به این درصد نزدیک تر باشد، شناوری سهم متعادل تر است.
تأثیر شناوری سهام در حباب قیمتی
بین سهام شناور آزاد شرکت و حباب قیمتی ارتباط نزدیکی وجود دارد. شرکت هایی که سرمایه کمی دارند، توانایی افزایش و رشد قیمتی در آن ها زیاد است. البته ریسک در این شرکت ها بالا است. این شرایط در شرکت های بزرگ تر بالعکس (سهام شناور آزاد چیست؟ توانایی افزایش قیمتی و ریسک کمتر) است. سرمایه گذاران با توجه به میزان ریسک پذیری خود، یکی از این شرکت ها را انتخاب می نمایند.
یکی از جایگاه های مهمی که برای جذب سرمایه مناسب است، بازار سرمایه می باشد. سرمایه گذاران با شناختی که از خود درباره میزان ریسک پذیری و میزان سوددهی مورد انتظارشان دارند، سرمایه خود را صرف خرید سهام موردنظر خود می کنند. بدین ترتیب بازارهای سرمایه بایستی دارای حداقل کارایی برای جذب سرمایه گذاران و درنتیجه تأمین منابع مالی برای بازدهی بیشتر داشته باشند.
یکی از مشکلاتی که بازار سرمایه از جمله بورس تهران با آن مواجه است، کمبود سهام شناور است. امکان دستکاری قیمت توسط سرمایه گذاران بزرگ به واسطه ی پایین بودن سهام شناور افزایش می یابد. این مسئله باعث ایجاد اتفاقات ناخوشایندی از سهام شناور آزاد چیست؟ جمله حباب قیمتی می شود. در نتیجه منجربه کاهش اعتماد سرمایه گذاران به بازار سرمایه خواهد شد. متأسفانه در حال حاضر در برخی از شرکت ها در بورس تهران، مقدار سهانی که در بازار قابل معامله هیتند کاهش یافته و بر همین اساس احتمال قیمت سازی و سؤ استفاده از این مسئله افزایش یافته است. این موضوع برای شرکت هایی که به تازگی وارد بورس شده اند بیشتر است. به دلیل عدم وجود اطلاعات بنیادی در رابطه با این شرکت ها، بستر مناسبی برای افزایش شایعات بی اساس و حباب قیمتی بیشتر فراهم می شود.
جمع بندی
کارایی کارکردهای بازار دلیل اصلی رعایت حداقل میزان سهام شناور آزاد شرکت ها است. اگر سهام شناور شرکتی زیاد باشد، آن سهم بازار نقدتری داشته و نوسانات در قیمت کمتر بوده و در نتیجه ریسک سرمایه گذاری در این سهام کاهش می یابد. در نتیجه تقاضا افزایش می یابد. در حال حاضر بورس تهران نیز به محاسبه و انتشار ضریب سهام شناور شرکت هایی که پذیرفته شده اند می پردازد. این ضریب نشان دهنده میزان تسلط سهامداران استراتژیک به بازار است. به بیان دیگر، سهامداران عمده بیش از70 درصد از بازار سهام ایران را در اختیار دارند. همانطور که سهام شناور آزاد چیست؟ گفته شد، در بیشتر کشورها، شرکت هایی با کمتر از درصد سهام شناور از بازار سرمایه حذف می شوند. این در صورتی است که در بازار ایران بیش از درصد از شرکت ها کمتر از درصد از سهام خود را به صورت شناور در وارد بازار سرمایه کرده اند. چنانچه این معیار در ایران اجرایی شود، بیش از درصد از شرکت ها از بازار بورس حذف خواهند شد.
سهام شناور چیست؟ چگونه سهام شناور آزاد را محاسبه کنیم؟
امروزه افراد زیادی وارد بازار بورس شدهاند. از همین رو اصطلاحاتی وجود دارد که دانستن آنها، کمک زیادی به انتخاب سهم در معاملات میکند. یکی از اصطلاحات و مفاهیمی که در بازار بورس تهران تکرار میشود و در زبانها میچرخد، سهام شناور ( Free float ) است.
سهام شناور چیست؟
سهام شناور به چه معناست؟ اگر میخواهید بصورت خلاصه با مفهوم سهام شناور یا سهام شناور آزاد آشنا شوید باید بگوییم تعداد سهامی از شرکت که هر روز قابل معامله و خرید و فروش است را سهام شناور میگویند. شناوری سهم به چه معناست?
نحوه محاسبه سهام شناور آزاد چگونه می باشد ؟
پس از آن که با مفهوم سهام شناور آزاد آشنا شدید، حالا میخواهیم نحوه محاسبه آن را برای شما به اختصار توضیح دهیم. برای مثال تصور کنید که تعداد سهام کل یک شرکت در بورس 1 میلیون برگه سهم است و سه سهامدار بزرگ شرکت به ترتیب 400 هزار، 200 هزار و 100 هزار از سهم را در اختیار دارند و به دید بلند مدت در سهم هستند و قصد عرضه آن را به این زودیها ندارند. خب در نتیجه 70 درصد از سهم قابل معامله نیست و سهام شناور آزاد این سهم 30 درصد است. اگر بخواهیم به دید دیگری به سهام شناور آزاد توجه کنیم، معمولا سهامداران شرکت به دو دسته سهامداران عادی و راهبردی تقسیم میشوند. در ادامه هر کدام را به تفکیک توضیح خواهیم داد.
سهامداران راهبردی
معمولا آن دسته از سهامدارانی که به دید بلند مدت و به قصد نگهداری سهم، وارد آن میشوند را سهامداران راهبردی مینامند. این افراد به سهامداران درصدی نیز معروفاند و معمولا قصد آنها از خرید سهم، تاثیر آنها در مدیریت شرکت است. همچنین لازم به ذکر است که این افراد معمولا بخش زیادی از سهم شرکت را خریداری میکنند و ورود و خروج آنها به سهم، میتواند برای عدهای سیگنال ورود یا خروج به سهم باشد.
سهامداران عادی
تفاوت اصلی سهامداران راهبردی با افراد دیگر، میزان خرید آنهاست. طبیعتا افراد حقیقی و حقوقی که مقدار زیادی از سهم را خریداری نکرده باشند و در نوسانات قیمت خیلی تاثیر ندارند را سهامداران عادی مینامند.
اگر بصورت دقیق متن بالا را مطالعه کرده باشید، اکنون میتوانید سوال "سهام شناور آزاد چیست؟" را به راحتی پاسخ دهید. در ادامه نیز سعی شده است تا تاثیر سهام شناور آزاد بر نوسانات قیمتی را توضیح دهیم.
تاثیر سهام شناور آزاد بر نوسانات قیمت سهام
اگر قصد خرید و فروش سهمی را دارید، حتما به درصد سهام شناور و حجم مبنای سهم توجه کنید. زیرا پایین یا بالا بودن سهام شناور یک شرکت، میتواند تاثیر زیادی در رشد شارپ یا آرام یک شرکت ایفا کند. اگر بخواهیم بصورت کلی توضیح دهیم، بالا بودن میزان سهام شناور آزاد یک شرکت، نشان دهنده این است سهام شناور آزاد چیست؟ که کنترل روی این سهم کمتر است و به راحتی صف خرید و فروش تشکیل نخواهد شد. همچنین لازم به ذکر است که به جز موارد خاص که شامل اخبار تاثیرگذار است، این سهامها به آرامی رشد یا سقوط خواهند کرد و ریسک کمتری را متوجه سهامدار میکنند.
اگر میزان سهام شناور برخی شرکتها در بازار بورس تهران خیلی کم باشد، نشاندهنده این است که کنترل روی سهم زیاد است و اکثر سهام شرکت توسط یک سری افراد خاص خرید شده است و هدف واحدی را دنبال میکنند. اینگونه سهامها رشد و سقوط شارپ و تند و تیزی را تجربه میکنند و در بطور ناگهانی ممکن است صف خرید یا صف فروش را تجربه کنند. توصیه میشود اگر قصد ورود به این سهمها را دارید، با میزان پول کمی وارد سهام شناور آزاد چیست؟ سهم شوید تا دچار زیان نشوید. پیشنهاد میکنیم حتما حجم معاملات این سهام ها را بررسی و سپس اقدام به خرید نمائید برای آشنایی بیشتر با میزان حجم معاملات می توانید مقاله " حجم معاملات بورس چیست؟ " را مطالعه نمایید.
چه میزان سهام شناور آزاد مناسب است؟
همانطور که میدانید، معمولا قانونهایی که در بورس سایر نقاط جهان اخذ میشود با ایران بسیار متفاوت است. از همین رو در بورسهای جهان اگر میزان سهام شناور آزاد یک شرکت به کمتر از 25 درصد برسد، سهام شرکت از بازار بورس حذف خواهد شد. دلیل آن نیز مشخص است و به این دلیل است که از سفته بازی و عدم مشارکت مردم در سهم جلوگیری کنند. اما در ایران اینگونه نیست و بسیاری از سهمها، درصد سهام شناور آزاد کمتر از 25 درصد دارند و به راحتی رشد یا سقوطهای شارپ و تیز را تجربه میکنند.
در بازار بورس ایران، کمترین میزان سهام شناور آزاد یک شرکت 5 درصد است و حداکثری برای آن وجود ندارد. اما اگر بخواهیم بصورت میانگین بگوییم، اگر این عدد حدود 20 درصد باشد مناسب است و به میانگین کل نزدیک است.
دلایل توجه ویژه افراد حرفهای به شاخص سهام شناور آزاد
سعی کنید این نکته را همواره مدنظر قرار دهید که یادگیری تابلوخوانی میتواند کمک شایانی برای حرفهای شدن و ماندن در بازار به شما کمک کند. یکی از نکات مهم در تابلوخوانی توجه به میزان سهام شناور آزاد سهام و نوسان گیری سهام است که در ادامه در ارتباط با آن توضیحاتی را میدهیم. این پارامتر و فاکتور بدان معناست که اگر بصورت ناگهانی میانگین شاخص سهام شناور آزاد بالا رود، بدین معنی است که یک اصلاح یا ریزش را در ادامه تجربه خواهیم کرد و بدین دلیل همیشه دید کلی نسبت به این شاخص داشته باشید.
همچنین عکس این مطلب نیز ممکن است اتفاق بیفتد و اگر میزان شاخص سهام شناور آزاد کاهش محسوس پیدا کند، نشان دهنده این است که سهامداران راهبردی وارد سهام شدهاند و میتواند سیگنال خرید را صادر کند. برای نکته آخر در این رابطه نیز میتوان گفت که شرکتها در گزارشات سهماهه، موظف به انتشار درصد سهام شناور آزاد در سایت کدال هستند که برای اطلاعات بیشتر میتوانید به این سایت مراجعه کنید.
ارتباط سهام شناور آزاد و حباب قیمتی شرکت
معمولا هرچه میزان سهام شناور آزاد یک سهم کمتر باشد، امکان دستکاری آن نیز بیشتر و در نتیجه حباب قیمتی سهام بیشتر میشود. معمولا سهام شناور آزاد چیست؟ سهام شرکتهای بازارپایه، که دارای ارزش بازاری پایینی هستند و سهامداران راهبردی به راحتی میتوانند در آنها وارد شوند، از پتانسیل بیشتری برای رشدهای شارپ و کسب سودهای وسوسه انگیز برخوردارند.
در ابتدا سعی شد تا به سوال "سهام شناور چیست؟" پاسخ مناسبی داده شود. در ادامه نیز به مثالی در این رابطه پرداختیم. همچنین در ارتباط با تاثیر سهام شناور آزاد در نوسانات قیمتی سهام، توضیحاتی داده شد. علاوه بر اینها سعی شد تا نکات مهمی در این زمینه را بازگو کنیم تا با دید باز برای انجام معاملات تصمیم بگیرید. در آخر نیز توجه کنید که اگر قصد حرفهای شدن و کسب سود از بازار را دارید، به سهام شناور آزاد توجه ویژه کنید و نکات آن را همواره مطالعه کنید تا بتوانید سودهای شیرینی را کسب کنید.
تابلوخوانی و بازارخوانی : سهام شناور آزاد
سهام شناور : تعریف سهام شناور در بازار سرمایه
سهام شناوردرصدی از تعداد سهام شرکت است که در اختیار سهامدار جز (کمتر از ۵%) قرار دارد. سهام شناور آزاد متعلق به سرمایه گذارانی است که هدفشان از خرید و فروش سهام کسب سود و منفعت می باشد و با تعداد سهامی که دارند قصد مدیریت بر شرکت را ندارند. به کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که مالک بیش از پنج درصد از سهام آن شرکت باشند، سهامدار عمده یا راهبردی گویند که در کوتاه مدت قصد واگذاری سهام خود را ندارند. به عنوان مثال فرض کنید که شرکتی قرار است در بازار سرمایه عرضه اولیه شود و طبق هماهنگی های لازم باید ۱۰ درصد از سهام خود را در بازار عرضه کند تا خریداران در روز عرضه اولیه اقدام به خرید سهام این شرکت کنند. بنابراین از ۱۰۰ درصد سهام این شرکت ۱۰ درصد آن در حال حاضر جز سهام شناور شرکت می باشد. حال اگر سهامدار اصلی شرکت در روزهای آینده اقدام به فروش سهام خود کند به نوعی شناوری سهام شرکت را افزایش داده است.
بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد است
درصد سهام شناور آزاد به عنوان عامل اثرگذار بر افزایش نقدشوندگی، عمق و کارایی بازار می باشد. هر چه مقدار سهام در دست افراد افزایش پیدا کند به همان نسبت امکان دستکاری قیمتی و ریسک نقدشوندگی سهم نیز کاهش می یابد. کم بودن درصد سهام در دست مردم نشان دهنده این است که تعداد کمی از سهام شرکت در دسترس قرار دارد و در نتیجه احتمال انحراف قیمت از قیمت منصفانه بالا می باشد. در شرکت هایی که سرمایه پایینی دارند و از طرفی میزان شناوری شرکت هم پایین می باشد احتمال سفته بازی در سهم و بالا بردن قیمت زیاد می باشد. چون عده ای با نقدینگی بالا سهام شناور موجود در سهم را جمع میکنند و به راحتی قیمت سهم را افزایش میدهند. پس حتما باید میزان آن را مد نظر قرار داد.
تاثیر سهام شناور آزاد بر قیمت سهام چیست
در کل یک ارتباط نزدیکی بین سهام شناور آزاد شرکت و از طرفی سفته بازی در سهم و تغییرات قیمت سهام وجود دارد. در توضیح سفته بازی و راه های سفته بازی در سهم ابتدا باید مقدار سرمایه شرکت را هم مد نظر قرار داد. البته این موضوع را هم باید مد نظر داشت که عموما شرکتهای با سرمایه پایین پتانسل بالایی برای رشد قیمتی در آینده دارند ولی میزان ریسک این شرکت ها نیز بالاست. در واقع باید گفت که تغییرات سود در شرکتهای با سرمایه کمتر، بالاست و برای شرکتهای بزرگتر هم این فرایند برعکس است یعنی پتانسیل کمتر و از طرفی ریسک کمتر. حال در نظر بگیرید که هر سرمایهگذاری باید با توجه به سطح ریسک پذیری خود این شرکت ها را انتخاب کند.
در خصوص میزان سهام شناور آزاد در بورس و ارتباط آن با تغییرات قیمت فرض کنید؛ سرمایه شرکتی ۱۰ میلیارد ( تعداد کل سهام این شرکت ۱۰۰ میلیون برگ سهم است) و قیمت هر سهم این شرکت در بازار ۳۰۰ تومان است. این شرکت ۱۰ درصد شناوری دارد که معادل ۱۰ میلیون برگ سهم است. چند سرمایهگذار برای افزایش قیمت سهم با هم توافق کرده و به همین منظور سعی میکنند کل شناوری شرکت را آهسته آهسته از بازار جمع کنند. در این حالت با فرض جمع کردن کل شناور حدود ۳ میلیارد تومان سرمایه نیاز هست. به نظر شما آیا این غیر ممکن است؟ زمانی که بخش زیادی از شناوری سهم جمع شد سرمایهگذاران خبرهای مثبتی از سهم در بازار منتشر کرده و دیگر سرمایهگذاران را به خرید سهم سهام شناور آزاد چیست؟ ترغیب میکنند و به همین راحتی قیمت سهم افزایش پیدا میکند چرا که همگام با افزایش قیمت سهم، عرضه کننده دیگری در بازار نیست و کل شناوری سهم قبلا جمع شده بود. این یکی از مصادیق افزایش قیمت سهم (سفته بازی) برای شرکتهای با سرمایه و شناوری پایین بود.
مقدار سهام شناور آزاد شرکت های بورسی
مقدار سهام شناور برای شرکت ها متفاوت می باشد و همانطور که در ابتدای بحث توضیح دادیم درصد سهام شناور شرکت ها به میزان عرضه اولیه و از طرفی مقدار فروش سهامدار عمده در بازار ثانویه بستگی دارد. برای شرکت های بورسی درصد سهام شناور ازاد آنها در صفحه نماد در سایت tsetmc نشان داده شده است ولی برای شرکت های فرابورسی این درصد مشخص نیست و در بازه های زمانی ۳ ماهه درصد سهام شرکت های فرابورسی اطلاع رسانی می شود. در شکل زیر برای سهم شلعاب سهام شناور آزاد شرکت ۴۱ درصد می باشد. البته بعد از مدتی فعالیت در بازار و خرید و فروش سهام قادر به تشخیص مقدار مناسب سهام شناور در بازار خواهید بود. به عنوان مثال در شکل زیر شرکت دارای ۱۰۰ میلیون برگ سهم می باشد که ۴۱ درصد آن شناور است. در واقع تعداد سهام شناور این شرکت ۴۱ میلیون برگ سهم می باشد. سهام شناور شرکت ها دائما یکسان نمی باشد چرا که ممکن است سهامداران اصلی شرکت در هنگام رشد قیمت سهم اقدام به فروش سهم در بازار کنند و به همین علت میزان سهام شناور خود را در بازار کاهش دهند. همانطور که در شکل بالا مشخص شده است سهام شناور در بازه های زمانی درصد آن تغییر میکند.
سهام شناور آزاد شرکت های بورسی
شکل زیر درصد شناوری در فرابورس را نشان میدهد.
همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است سهام شناور ازاد برای شرکت های فرابورسی به صورت % نشان داده می شود. برای یافتن سهام شناور شرکت های فرابورسی کافی است که در قسمت سهامدارن عمده هر نماد درصد هایی که بالای ۵ درصد هستند را جمع کرده و از ۱۰۰ کم کنیم. در این صورت سهام شناور شرکت های فرابورسی به دست می آید. به عنوان مثال در شکل زیر درصد سهامداران بالای ۵ درصد ۷۲ درصد می باشد. پس درصد سهام شناور ازاد شرکت ذوب ۲۸ درصد می باشد.
حداقل سهام شناور آزاد به چه میزان است
گفتیم که میزان سهام شناور شرکت ها ممکن است به مرور افزایش و کاهش داشته باشد و از طرفی در تعریف سهام شناور آزاد ذکر کردیم که سهام شناور درصدی از تعداد سهام شرکت است که در اختیار سهامدار جز (کمتر از ۵%) قرار دارد. بنابراین حداقل مقدار سهام شناور ازاد شرکت ها می تواند ۵ درصد باشد ولی برای آن حداکثری وجود ندارد چرا که یک سهامدار عمده می تواند کلیه سهام خود را با رعایت ضوابط و شرایط خاص در قالب عرضه خرد در بازار به فروش برساند و به همین ترتیب میزان شناوری سهام شرکت را افزایش دهد.
سهام شناور و اثرات آن بر قیمت سهم
هر چقدر شرکتی سهام شناور بیشتری داشته باشد، دستکاری قیمت در آن کمتر می شود چرا که بازی کردن در سهم و افزایش قیمت آن به صورت مصنوعی سخت تر می شود. همچنین برای این سهام نمی توان شایعه درست کرد، مردم را گیج کرد و توهم ایجاد نمود که قیمت این سهم افزایش می یابد و بعد سهم را فروخت و از آن خارج شد. اما شرکتی که کوچک است و سهم شناور آن کم می باشد، به سادگی دچار دستکاری قیمت میشود. البته این موضوع را هم در نظر داشته باشید که ممکن است شناوری سهمی ۱۰ درصد باشد ولی برای جمع کردن شناور آن ۱۰۰ میلیارد تومان پول نیاز باشد و شناوری شرکتی ۲۰ درصد باشد و برای جمع کردن آن ۳۰ میلیارد تومان نیاز باشد. پس واضح است که سفته بازی در شرکتی که شناوری آن ۲۰ درصد است در این مثال راحت تر است. لذا یک توصیه این است که اگر کسی از بازار چیزی نمی داند، به سمت شرکت های بزرگ با سهام شناور آزاد بالا برود و صرفا با ورود اولیه به بازار بورس، به سراغ سهامی که به لحاظ بازاری کوچک هستند و امکان سفته بازی در آن زیاد است نروند. مطالبی از این دست بیشتر در مورد تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس می باشد که سرمایه گذاران با آموزش آن قادر به یادگیری تکنیک های معاملاتی در بورس خواهند بود.
سهام شناور آزاد چیست؟
سهام شناور آزاد بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن سهام، آماده عرضه و فروش آن میباشند و تصمیمی مبنی بر حفظ آن قسمت از سهام و مشارکت در مدیریت شرکت ندارند و به احتمال خیلی زیاد، در آیندهای نزدیک قابل معامله هم باشد.
ما در این مطلب قصد داریم به بررسی اینکه سهام شناور آزاد چیست؟ چگونه محاسبه میشود؟ بهترین میزان آن چند درصد است؟ و … بپردازیم.
به صورت کلی، سهام هر شرکت در بازار سرمایه ، دو دسته سهامدار دارد؛ دسته اول سهامداران عمده یا راهبردی هستند که برای دورهای بلند مدت روی شرکت سرمایه گذاری کردهاند. این افراد، شامل کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی میشوند که مالک بیش از پنج درصد از سهام آن شرکت هستند. دسته دوم، سایر سرمایه گذاران (اعم از کدهای حقیقی و حقوقی) هستند که به دلایل مختلف، بخشی از سهام قابل معامله شرکت در بازار را خریداری کردهاند. بهتر است برای درک بیشتر شناوری سهم، به سایت مدیریت فناوری بورس تهران ( tsetmc.com ) مراجعه کرده و بعد از ورود، یک نماد را جستجو کنید.
سهام شناور آزاد چیست؟
سهام شناور آزاد با معادل انگلیسی Free Float بخشی از سهام یک شرکت که دارندگان آن سهام، آماده عرضه و فروش آن میباشند و تصمیمی مبنی بر حفظ آن قسمت از سهام و مشارکت در مدیریت شرکت ندارند و به احتمال خیلی زیاد، در آیندهای نزدیک، قابل معامله هم باشد.
در تعداد زیادی از بورسهای سراسر جهان شرکتهایی که سهام آزاد شناورشان کمتر از ۲۵ درصد باشد، از لیست شرکتهای بورسی حذف خواهند شد. به این دلیل که اگر مالکان آن شرکت تصمیم ندارند حداقل ۲۵ درصد سهام شرکت را در بین افراد توزیع کنند و فقط میخواهند سهام را برای خودشان نگه دارند، دیگر دلیلی برای وجود آنها در بازار بورس نیست.
اگر از دید دیگر آن را بررسی نماییم، در صورتی که سهام شناور آزاد شرکتی بیشتر باشد، امکان نقدشوندگی آن بیشتر می باشد و همچنین نوسان قیمت آن کمتر میشود؛ اما شرکتهای کوچک، سهم شناور آزاد آنها کم میباشد و خیلی ساده قیمتشان دستکاری میشود. اگر سهام شناور آزاد کم باشد با سرمایه کم میتوان قیمت آن را در دست گرفت و افزایش یا کاهش کاذب در آن ایجاد کرد و با شایعات سهامداران آن را فریب داد یا افراد را ترغیب به خرید آن کرد. در شرکتهایی با سهام شناوری بالا بهراحتی نمیتوان معاملات سهام را تحت تاثیر قرارداد. در چنین شرکتهایی حجم بالای معاملات و سهامدارانش مانع از نوسانات زیاد سهم میشود.
هرچه شرکت شناوری بالاتری داشته باشد، افزایش قیمت آن به سرمایه بیشتری نیاز دارد. مثلا اگر دو شرکت با شناوری ۵۰ درصد و ۲ درصدی را با هم مقایسه کنیم، شرکت اول برای تغییر قیمت به سرمایه بیشتری نیاز دارد. اما شرکت دوم با سرمایه کمی صف خرید میشود و رشد قیمتی پیدا میکند. به زبان ساده، زمانی که تعداد بیشتری از سهامداران، آماده عرضه باشند رشد قیمت با تاخیر همراه خواهد بود. در هنگام عرضه و تشکیل صف فروش نیز شرکت با شناوری بالا، چون عرضه کنندگان بالقوه بیشتری دارد سریعتر صف فروش میشود. درصد سهام شناور آزاد بهعنوان عامل اثرگذار بر افزایش نقد شوندگی، عمق و کارایی بازار مطرح میشود. اگر به تازگی با بازار سهام آشنا شدهاید، بهتر است سهامی را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید که شناوری متعادل داشته باشد. برای به دست آوردن شناوری متعادل، کافی است میانگین سهام شناور شرکتهای بازار را محاسبه کنیم و هر چه شناوری سهم مورد نظرمان به این میانگین نزدیکتر باشد، شناوری متعادلتری دارد. سهمهای کوچکی که سهام شناور آزاد کمی دارند، بهترین سهم برای سفته بازها محسوب میشوند تا بهراحتی و با سرمایه کم، روی آنها اثر بگذارند.
توجه فرمایید که میزان سهام شناور آزاد شرکتهای بورسی، به دست سازمان بورس تعیین میشود و در سایت مدیریت فناوری بورس تهران در قسمت مربوط به هر نماد درج میشود.
نمونه ای از درصد سهام شناور یک شرکت بورسی:
با توجه به این نماد سهام شناور این سهم 10%از کل سهام میباشد که 5،550،000،000 عدد سهم می شود.
سهام شناور آزاد چگونه محاسبه میشود؟
برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران را بررسی نمایید و سهامداران راهبردی را معین کنید.
اما سهامداران راهبردی چه کسانی هستند؟ سهامدار راهبردی، سهامدارانی میباشند که در مدت کوتاه، تصمیم به واگذاری سهام خود ندارند و معمولاً تصمیم دارند برای اعمال مدیریت خود، این سهام را حفظ نمایند.
به طور مثال: فکر کنید ۸۰ درصد سهام شرکت x در اختیار شرکت y است و شرکت y تصمیم به فروش سهام خود در کوتاه مدت ندارد و فقط هدف آن مدیریت شرکت x میباشد (سهامدار راهبردی). در نهایت شرکت x تنها ۲۰ درصد سهام شناور آزاد دارد.
به بیان سادهتر روش محاسبه سهام شناور آزاد اینگونه است که سهام سهامداران راهبردی از همه سهام شرکت کاسته میشود و باقی مانده، سهام شناور میباشد.
یک مثال واقعی تعیین «سهام شناور آزاد»:
حال با یک مثال عددی «سهام شناور آزاد» یک شرکت را به صورت واقعی مشخص میکنیم.
در نظر بگیرد که ترکیب سهامداران شرکت «بتا» به صورت زیر است.
سرمایه گذار «الف» : (سهامدار حقیقی) ۴۰ درصد
سرمایه گذار «ب» : (سهامدار حقیقی) ۲۰ درصد
سرمایه گذار «ج» : (شخص حقوقی) ۱۰ درصد
سایر سهامداران: (سهامداران جزء ۱۰۰۰ نفر) ۳۰ درصد
کل سهامداران : ۱۰۰ درصد
به طور واضح و بر اساس ترکیب سهامداران شرکت «بتا»، میزان «سهام شناور آزاد» این شرکت ۳۰ درصد است.
بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد است؟
کمترین میزان سهام شناور آزاد شرکتها ۵ درصد میباشد؛ اما از نظر حداکثر سهام آزاد باید به اطلاعتان برسانم که حداکثری وجود ندارد. به این دلیل که یک سهامدار عمده قادر سهام شناور آزاد چیست؟ خواهد بود همه سهام خود را با رعایت شرایط و ضوابط خاص در قالب عرضه خرد در بازار بفروشد و بر همین اساس مقدار سهام شناور سهام شرکت را افزایش دهد.
بر اساس گزارشها، درصد میانگین سهام شناور در حدود ۲۱ درصد برای شرکتهای بورسی و فرابورسی میباشد و هر چقدر این درصد به میانگین سهام شناور نزدیکتر باشد، متعادلتر است.
آیا میزان سهام شناور سهام شناور آزاد چیست؟ ثابت میماند؟
همانطور که پیشتر گفته شد، سهام شناور قابلیت نقدشوندگی بالایی دارد. میزان این سهام شناور، ثابت نیست. چون ممکن است سهامداران اصلی شرکت در هنگام رشد قیمت سهم، آن را در بازار بفروشند و به همین علت میزان سهام شناور خود را در بازار کاهش دهند. اگر خریدار خرد نیز تصمیم بگیرد با یک یا چند کد سهامداری ، سهام را با حجم عمده خریداری کند، شناوری سهم کاهش مییابد. شرکتهای بورسی و فرابورسی در دورههای سه ماهه، درصد سهام شناور خود را روی سامانه کدال منتشر میکنند.
شاخص شناور آزاد چیست؟
در شاخص شناور آزاد، هر کدام از سهمها طبق سهام شناوری که دارد روی شاخص بورس اثر میگذارد. شاخص شناور به این دلیل با اهمیت است که که میزان تاثیرگذاری هر سهم، طبق میزان اثرگذاری سهام قابل معامله شرکت در بازار سهام محاسبه میگردد.
شناوری چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟
در پاسخ به سوال شناوری چه اثری بر حباب قیمتی دارد باید بگویم که در واقع سهام شناور آزاد شرکت و حباب قیمتی ارتباط نزدیکی باهم دارند. بطور کل، شرکتهایی با سرمایه پایین، پتانسیل زیادی برای رشد و افزایش قیمت در آینده دارند.
ولی این موضوع را هم در نظر بگیرید که میزان ریسک این شرکتها بالا میباشد. در واقع تغییرات سود در شرکتهای با سرمایه کمتر، زیاد میباشد و فرایند عنوان شده برای شرکتهای بزرگتر برعکس می باشد؛ یعنی پتانسیل کمتری برای رشد دارند و از طرفی هم ریسک کمتری دارند.
شاید بتوان با شرکتهایی که سهام آزاد کمی دارند، سودهای جذاب و وسوسه انگیزتری را به دست آورد؛ اما این را هم در نظر داشته باشید که سود بیشتر، معادل ریسک و خطر بالاتر است؛ پس اگر تازه کار هستید و از تجربه کافی و لازم را در اختیار ندارید، در انتخاب سهام خود بیشتر دقت کنید و سهامی را انتخاب کنید که درصد شناوری بالاتری دارد؛ زیرا ممکن است گاها در برخی از سهمهای کوچک با درصد شناوری پایین سفته بازان قیمتها را دستکاری کنند و پس از این افزایش قیمت برای فروش سهام هنگفت خود جو بازار را متشنج کنند و با تبلیغ زیاد افراد تازه کار را به دام بیاندازند.
آشنایی با مفهوم سهام شناور آزاد در بورس
به طور کلی در بازار سرمایه، سهامداران شرکتها به دو دسته تقسیم میشوند. سهامداران خرد و سهامداران عمده یا راهبردی. سهامداران عمده کسانی هستند که برای دورهای بلندمدت روی شرکت سرمایهگذاری کردهاند. این افراد مالک ۵ درصد یا بیشتر از سهام شرکت هستند. اما دستهی دوم از سهامداران، سهامداران خرد هستند که به دلایل مختلف، بخشی از سهام قابل معاملهی شرکت در بازار را خریداری کردهاند. این افراد، کمتر از ۵ درصد سهام شرکت را دارا هستند. به سهامی که در اختیار سهامداران خرد یک شرکت قرار میگیرد، «سهام شناور» میگویند. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ به بررسی دقیق مفهوم سهام شناور آزاد در بورس و نحوهی محاسبهی آن خواهیم پرداخت.
سهام شناور آزاد در نمادهای فرابورسی
با سهام شناور آزاد در نمادهای فرابورسی آشنا شوید
وقتی به سایت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس tsetmc.com مراجعه میکنید، درصد سهام شناور آزاد برای نمادهای بورسی مشخص شده است. اما این درصد برای نمادهای فرابورسی مشخص نشده است. بنابراین خودمان باید به محاسبهی این درصد بپردازیم. اما چگونه؟ کافی است به قسمت سهامداران مراجعه نمایید. سپس تمام درصدهای موجود در قسمت سهامداران/ دارندگان (در پایان روز) را با هم جمع کنید و عدد به دست آمده را از ۱۰۰ کسر کنید. درصد باقی مانده برابر است با درصد سهامداران خرد یا همان سهام شناور. برای مثال نماد ذوبآهن اصفهان را در نظر بگیرید که ۷۵ درصد سهام آن در اختیار سهامداران عمده قرار دارد. بنابراین سهام سهامداران خرد یا سهام شناور آن شرکت برابر با ۲۵ درصد میباشد.
سهام شناور آزاد در بورس چیست؟
منظور از سهام شناور آزاد در بورس یا (Free Float)، بخشی از سهام یک شرکت میباشد که دارندگان آن، آمادهی عرضه و فروش آن هستند. به بیان ساده سهام شناور آزاد، سهامی است که صاحبان آن اجازه دارند در مدت زمان کوتاهی اقدام به فروش آن نمایند. بهعنوان مثال سهامی که در تملک سهامداران عمده برای کسب کرسی مدیریتی شرکت میباشد، سهام شناور آزاد به شمار نمیآید.
برای درک عمیقتر موضوع میتوانید به سایت tsetmc.com مراجعه کرده و بعد از ورود، یک نماد را جستجو کنید. ما نماد «وبملت» را انتخاب کردیم. سهام شناور این نماد ۲۷ درصد میباشد. یعنی ۲۷ درصد از کل این سهام در بین مردم پخش شده است. تعداد کل سهام این شرکت نیز ۵۰ میلیارد میباشد؛ یعنی ۲۷ درصد از کل ۵۰ میلیارد، شامل ۱۳ میلیارد و ۳۷۲ میلیون برگه سهم میشود. این درصد به ما نشان میدهد که چه میزان از سهامداران مایل به عرضهی سهم خودشان هستند. دقت داشته باشید که آنها میتوانند با عرضهی سهام خود، منافع نگهداری سهم توسط ما را تحت تاثیر قرار دهند. در واقع، هرچقدر که نسبت سهام شناور آزاد در بورس بزرگتر باشد، یعنی تمایل سهامداران به نگهداری سهم کمتر خواهد بود. بنابراین ریسک ما برای نگهداری سهم افزایش مییابد.
سهام شناور آزاد در بورس و تاثیر آن بر قیمت سهم
سهام شناور آزاد در بازار بورس چه تاثیری بر قیمت آن سهم می گذارد
حتما این سوال برای شما هم پیش آمده است که آیا درصد سهام شناور آزاد در بورس بر قیمت سهم و تصمیم سهامداران تاثیر دارد یا خیر؟ پاسخ قطعاً مثبت است. هرچقدر که شناوری سهمی بالا باشد، آن سهم زودتر و سریعتر عرضه میشود. پس تعداد سهامداران مردمی که راغب به خرید این سهم باشند، بیشتر میشود. در نتیجه امکان دستکاری قیمتی توسط تصمیمگیرندگان شرکت در چنین سهمهایی کاهش مییابد. در چنین شرکتهایی بهراحتی سهام شناور آزاد چیست؟ نمیتوان معاملات سهام را تحت تاثیر قرارداد. اما چنانچه شناوری سهم در شرکتهایی پایین باشد، مدیران و سهامداران عمده میتوانند سهام آن شرکت را به سمت اهداف موردنظر خودشان هدایت نمایند. وقتی سهام شناور آزاد کم باشد، حتی با سرمایهی کم هم میتوان قیمت آن را در دست گرفت و افزایش یا کاهش کاذب در آن ایجاد نمود و با شایعات سهامداران آن را فریب داده و یا افراد را ترغیب به خرید آن نمود.
نکته: در اغلب بورسهای جهان، آن دسته از شرکتهای بورسی که دارای شناوری کمتر از ۲۵ درصد میباشند، از لیست شرکتهای بورسی حذف میشوند. علت این امر هم آن است که وقتی مالکان این شرکتها حتی حاضر نیستند یک چهارم از سهامشان را به عنوان سهام شناور آزاد در بازار بورس در اختیار مردم قرار دهند، دلیلی برای حضورشان در بازار بورس و سرمایه وجود ندارد. جالب است بدانید که در صورت اعمال این معیار در بورس اوراق بهادار تهران، باید بیش از ۵۰ درصد شرکتهای بورس از فهرست شرکتهای پذیرفته شده حذف شوند!!
سهام با چه میزان شناوری را برای سرمایهگذاری انتخاب کنیم؟
هرچقدر که درصد سهام شناور آزاد در بورس بالاتر باشد، افزایش قیمت آن به سرمایه بیشتری نیاز دارد. برای مثال دو شرکت با شناوری ۶۰ درصد و ۸ درصد را در نظر بگیرید. شرکت اول برای تغییر قیمت به سرمایهی بیشتری نیاز دارد. ضمن اینکه شرکت دوم با سرمایهی کم هم میتواند صف خرید شود و رشد قیمتی پیدا کند. به زبان سادهتر، زمانیکه تعداد بیشتری از سهام، آمادهی عرضه باشند، رشد قیمت با تاخیر همراه خواهد بود. شرکتهایی با شناوری بالا عرضهکنندگان بالقوه بیشتری دارند. پس سهام این شرکتها در هنگام عرضه و تشکیل صف فروش، سریعتر وارد صف فروش میشود. اگر بهتازگی وارد بازار سرمایه شدهاید، بهتر است سهامی را برای سرمایهگذاری انتخاب کنید که «شناوری متعادل» داشته باشد. برای محاسبهی شناوری متعادل، کافی است میانگین سهام شناور شرکتهای بازار را محاسبه کنیم. هرچقدر شناوری سهم موردنظر به این میانگین نزدیکتر باشد، شناوری متعادلتری خواهد داشت.
آیا میزان سهام شناور آزاد در بورس ثابت است؟
آیا سهام شناور آزاد در بازار بورس مقدار ثابتی دارد
سهام شناور آزاد قابلیت نقدشوندگی بالایی دارد. بنابراین، ممکن است سهامداران اصلی شرکت در هنگام رشد قیمت سهم، آن را در بازار بفروشند و در نتیجه میزان سهام شناور خود را در بازار کاهش دهند. حال چنانچه خریداران خرد هم بخواهند با یک یا چند کد سهامداری، سهام را با حجم عمده خریداری کنند، باز هم شناوری سهم کاهش مییابد. با این تفاسیر میتوان گفت که میزان سهام شناور آزاد، ثابت نیست. لازم به ذکر است که شرکتهای بورسی و فرابورسی در دورههای سه ماهه، درصد سهام شناور خود را بر روی سامانه کدال منتشر کرده و در دسترس عموم قرار میدهند.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی سهام شناور آزاد چیست؟ دقیق مفهوم سهام شناور آزاد در بورس و شرکتهای فرابورسی و همچنین نحوهی محاسبهی آن پرداختیم. بین سهام شناور آزاد و حباب قیمتی، ارتباط نزدیکی وجود دارد. در حال حاضر، پایین بودن شناوری سهم، یکی از مشکلات بازارهای در حال توسعه ازجمله بورس تهران به شمار میآید. گفتیم که در صورت پایین بودن میزان سهام شناور آزاد، امکان دستکاری قیمت توسط معاملهگران بزرگ نیز افزایش مییابد. این امر میتواند منجر به اتفاقات خطرناکی نظیر گمراهی بازار و تشکیل حباب قیمتی گردد. درنهایت آنچه که بر جای خواهند ماند، کاهش اعتماد سرمایهگذاران به بازار سرمایه خواهد بود. چراغ به عنوان نسل جدیدی از پلتفرمهای آموزش و استخدام در تلاش است تا با ارائهی نکات و دوره های آموزش بورس، در راستای سرمایهگذاری و معامله در این بازار پرتلاطم شما را یاری دهد.
دیدگاه شما