قرارداد آتی سکه

کارکردهای قرارداد آتی سکه طلا در ایران

دومین کنفرانس بین المللی حسابداری،اقتصاد و مدیریت مالی

خرید و دانلود فایل مقاله

با استفاده از پرداخت اینترنتی بسیار سریع و ساده می توانید اصل این مقاله را که دارای 14 صفحه است به صورت فایل PDF و یا WORD در اختیار داشته باشید.

خرید اینترنتی فایل PDF مقاله با قیمت ( 14,000 ) تومان خرید اینترنتی فایل WORD مقاله با قیمت ( 78,400 ) تومان

مشخصات نویسندگان مقاله کارکردهای قرارداد آتی سکه طلا در ایران

چکیده مقاله :

از سال 1387 شاهد فعالیت ابزار جدید مالی به نام آتی سکه طلا در بورس کالای ایران هستیم. تأثیر قراردادهای آتی بر نوسانات بازار نقدی و کارکردهای قراردادهای آتی در خصوص کشف قیمت از دغدغه های مهم پژوهشگران و صاحب نظران اقتصادی بوده است.در پژوهش حاضر تلاش گردیده است ضمن بررسی عملکرد بازار قراردادهای آتی، ارتباط بازار آتی و نقدی از دو منظر کشف قیمت و سرریز نوسانات میاناین دو بازار با روش تحلیل آماری و توصیفی مورد بررسی قرار گیرد. بررسی عملکرد قراردادهای آتی حقایق مهمی در خصوص این بازار را آشکار می سازد: حجم معاملات قرارداد آتی سکه طلا متناسب با نوسانات بازار نقدی، تغییر کرده است؛ قراردادهای آتی می تواند گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری در بازارهای مالی ایران باشد؛ نقدینگی بین بازارهای قراردادهای آتی و سهام در حال حرکت می باشد.نتایج به دست آمده با توجه به نوپا بودن بازار آتی و کوچک بودن اندازه این بازار در مقایسه با بازار نقدی سکه، معقول و منطقی به نظر می رسد. برخلاف بازار معاملات آتی سکه که فعالان آن مشخص و محدود است، معاملات نقدی سکه از یک بازار گسترده در سطح کشور برخوردار بوده و بنابراین مشاهده کشف قیمت در این بازار و تأثیرگذاری این بازار بر بازار آتی جای تعجب ندارد. هدایت منابع سرگردان نقدینگی به سمت بازار شفاف و قابل پایش معاملات آتی، یکی از مهم ترین دستاورد راه اندازی قراردادهای آتی سکه طلا در ایران بوده است.

کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله

کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه قرارداد آتی سکه سیویلیکا AEFMC02_151 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:

نحوه استناد به مقاله :

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:

محمدی، احمد و سواری، زینب،1395،کارکردهای قرارداد آتی سکه طلا در ایران،دومین کنفرانس بین المللی حسابداری،اقتصاد و مدیریت مالی،تهران،https://civilica.com/doc/530228

در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1395، محمدی، احمد؛ زینب سواری )
برای بار دوم به بعد: ( 1395، محمدی؛ سواری )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.

مراجع و منابع این مقاله :

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

• (1393) . آثا ر تو سعه / ی بو رس‌ها .
• نا د علی، _ (1392) . بر ر سی ر .
• نا د علی، _ (1393) . بر ر سی آثا .
• ا حمدپو ر، ا حمد ؛ نیک ز ا د، .
• شرکت بو رس کا لای ا یر ا ن . .
• Bekiros, S., & Diks, C. (2008). The Relationship between Crude .
• Carlton, D. W. (1984). Futures markets: Their purpose, their history, .
• Hieronymus, T. A. (1977). Economics of Futures Trading For Commercial .
• Hull, J. C. (2009). Options, Futures, and Other Derivat ives-7/E. .
• Silber, W. L. (1981). Innovation, competition, and new contract design .
• Till, H. (2015). Why Do Some Futures Contracts Succeed and .

مدیریت اطلاعات پژوهشی

اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.

تابلو معاملات سکه آتی

قرارداد آتی زعفران رشته ای درجه یک پوشال معمولی تحویل اردیبهشت ماه 1399

قرارداد آتی زعفران رشته ای درجه یک پوشال معمولی تحویل تیرماه 1399

قرارداد آتی پسته تحویل فروردین ماه 1399

نمودار تحولات در روز جاری

قیمت سکه - بازار نقدی

قیمت سکه	قیمت زنده	تغییر	درصد تغییر	کمترین	بیشترین	زمان
بهار آزادی	133,100,000	110,000	0.08%	132,950,000	133,100,000	۱۳:۱۸:۵۴
امامی	142,870,000	480,000	0.34%	142,650,000	143,750,000	۱۳:۱۸:۵۴
نیم	80,000,000	0	0%	80,000,000	80,800,000	۲۸ شهریور
ربع	50,000,قرارداد آتی سکه 000	0	0%	50,000,000	50,800,000	۲۸ شهریور
گرمی	29,500,000	0	0%	29,500,000	29,500,000	۲۸ شهریور

انس طلا

مثقال

طلای 18

طلای 24

آبشده

سکه امامی

نفت برنت

بیت کوین

اتریوم

قیمت طلا

قیمت سکه

نرخ ارز

قیمت دلار

ارزهای دیجیتال

بورس و فرابورس

بازار جهانی

بازار داخلی

هر گونه کپی برداری از محتوا، تولیدات، شکل و سایر اجزای سایت صرفا با موافقت مکتوب مجاز می باشد

آتی سکه

قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می­شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمت مشخص بفروشند و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می­شود آن کالا را با آن مشخصات، خریداری نماید. در این قراردادها، برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می­شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و متعهد می­شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای بورس کالا از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را به عنوان اباحه تصرف در اختیار طرف دیگر معامله قرار دهد.

• نمای بازار قراردادهای آتی
• ورود به بازار قراردادهای آتی
• حساب عملیاتی
• درخواست انتقال وجه
• ثبت سفارش مشتری
• نحوه انجام معامله

نمای بازار قراردادهای آتی در سایت بورس کالای ایران به آدرس www.ime.co.ir و همچنین بر روی وب سایت کارگزاری توسعه فردا به آدرس www.tsstock.ir نیز در دسترس عموم قرار دارد. کد قرارداد همان نماد معاملاتی هر تابلو می­باشد. در نمای بازار معاملاتی فوق، کد قرارداد آتی، سکه طلا تحویل تیر ماه 1394«GCTR94» می­باشد.

آخرین روز معاملاتی هر قرارداد آتی، که در این نماد 25/04/1393 می­باشد.

اندازه قرارداد، حجم دارایی­ پایه برای هر قرارداد را که در سر رسید قرارداد باید تحویل داده شود، مشخص می­کند. در این نماد اندازه هر قرارداد 10 سکه تمام می­باشد.

طرف تقاضا، که در آن خریداران یا متقاضیان قرارداد آتی با توجه به اولویت قیمتی- زمانی در صف خرید قرار می­گیرند.

نشان­دهنده­ی تعداد سفارشات خرید در قیمت 10،920،000 می­باشد. در نمای معاملاتی این نماد مشاهده می­کنید که در ابتدای طرف تقاضا 49 سفارش در قیمت 10،920،000( بالا­ترین قیمت) وجود دارد.

نشان­دهنده­ی قیمت سفارشات خرید می­باشد. در نمای معاملاتی فوق مشاهده می­کنید که در ابتدای صف خرید، بالاترین قیمت سفارش خرید یعنی 10،920،000ریال قرار دارد.

نشان دهنده­ی تعداد سفارشات فروش در قیمت 10،930،000 می­باشد. در نمای معاملاتی فوق مشاهده می­کنید در ابتدای صف فروش 8 سفارش فروش به قیمت 10،930،000 ریال ثبت شده است.

نشان دهندۀ قیمت سفارشات فروش می­باشد. در نمای معاملاتی فوق مشاهده می­کنید در ابتدای صف فروش، بالاترین قیمت سفارش فروش یعنی 10،930،000ریال قرار دارد.

قیمت تسویه روز معاملاتی قبل که ملاک انجام تسویه روزانه می­باشد. همان­طور که مشاهده می­کنید قیمت تسویه روز قبل 11،039،478ریال بوده است.

قیمت­های معامله شده همان طور که قابل مشاهده است شامل اولین قیمت معامله انجام شده، بالاترین قیمت معامله انجام شده، پایین­ترین قیمت معامله انجام شده و آخرین قیمت معامله انجام شده است. در قسمت پایین قیمت­های معاملات انجام شده اختلاف این قیمت­ها با قیمت تسویه دیروز را مشاهده می­نمایید که به رنگ قرمز است و نشان دهندۀ کاهش قیمت نسبت به قیمت تسویه روز معاملاتی قبل می­باشد و در صورتی که این قیمت نسبت به قیمت تسویه روز معاملاتی قبل افزایش یافته باشد به صورت رنگ سبز نشان داده می­شود.

نشان دهنده حجم معاملات انجام شده طی روز، از لحظه شروع معاملات تا زمان مشاهده نمای بازار آتی می­باشد.

نشان دهندۀ ارزش معاملات انجام شده طی روز، از لحظه قرارداد آتی سکه شروع جلسه معاملاتی تا زمان مشاهده نمای بازار آتی می­باشد.

نشان دهندۀ مجموع موقعیت­های تعهدی باز در نماد معاملاتی مذکور در هر لحظه از زمان است.

نشان دهندۀ تغییرات در تعداد موقعیت­های تعهدی باز طی جلسه معاملاتی در هر لحظه از زمان است.

ورود به بازار قراردادهای آتی

افراد حقیقی و حقوقی برای شروع فعالیت در بازار معاملات قراردادهای آتی، ابتدا باید به مدت 8 ساعت تحت آموزش مفاهیم اولیه قراردادهای آتی قرار گرفته و با شرکت در آزمون و اخذ نمره حداقل 60 از 100 که از محتوای مطالب ارائه شده طی این جلسه آموزشی برگزار می­شود و اخذ گواهینامه حضور در این دوره به کارگزاری مراجعه و با ارائه مدارک زیر و پر نمودن فرم­های لازم کد آنها صادر و قادر به انجام فعالیت در بازار آتی باشند.

مدارک مورد نیاز جهت پذیرش مشتریان حقیقی در بازار آتی کالا

• کپی شناسنامه (به همراه اصل آن جهت مطابقت و احراز هویت)
• کپی کارت ملی (به همراه اصل آن جهت مطابقت و احراز هویت)
• کپی گواهی گذراندن دوره­های آموزشی مورد تأیید بورس کالا (به همراه اصل آن جهت مطابقت و احراز هویت)

تکمیل و امضای فرم­های زیر:

• اقرارنامه و بیانیه ریسک معاملات آتی کالا
• فرم معرفی اطلاعات حساب بانکی مشتری (جهت معرفی دو حساب بانکی افتتاح شده نزد بانک­های عامل تسویه (بانک سامان یا ملت) یکی از نوع حساب شخصی و دیگری از نوع در اختیار بورس که به حساب عملیاتی معروف می­باشد)
• فرم مشخصات مشتریان حقیقی

هر مشتری با کد معاملاتی خود فقط با یک شرکت کارگزاری قادر به انجام معاملات خود می­باشد و در صورت تمایل به تغییر کارگزاری باید فرم انتقال کد معاملاتی را تکمیل و آن را نزد کارگزاری مورد نظر خود ارائه نماید.

حساب عملیاتی مشتری، حساب بانکی مشتری است که جهت تسویه وجوه توسط اتاق پایاپای مورد استفاده قرار می­گیرد. برای اتخاذ هر قرارداد آتی وجه تضمین اولیه، باید در این حساب موجود باشد. حساب در اختیار بورس، حسابی است که مشتری صرفاً قادر به واریز وجه و همچنین مشاهده اطلاعات مربوط به حساب می­باشد و حق برداشت از حساب مزبور در اختیار اتاق پایاپای می­باشد.

اگر مشتری قصد برداشت از حساب عملیاتی خود را داشته باشد، باید فرم درخواست انتقال وجه را تکمیل و آن را به کارگزاری ارائه کند. انتقال وجه از حساب در اختیار بورس فقط به حساب شخصی ذکر شده در فرم معرفی اطلاعات حساب­های بانکی مشتری امکان­پذیر است.

قبل از ثبت سفارشات مشتری در فرم­های ثبت سفارش، کارگزاران باید از واریز وجه تضمین اولیه توسط مشتریان، به ازای هر قرارداد آتی اطمینان حاصل نمایند.

کارگزاران موظفند سفارشات هر مشتری را در فرم­های ثبت سفارش که توسط بورس ابلاغ می­شود، ثبت نمایند. سفارشات می­توانند به صورت کتبی، تلفنی، از طریق اینترنت و یا سایر روش­های تعیین شده توسط بورس انجام شود.

هر سفارش حداکثر می­تواند 10 قرارداد آتی را دربر بگیرد. به عنوان مثال اگر شخصی تمایل به اخذ قرارداد آتی به میزان 500 عدد سکه باشد، باید آن را حداقل طی 5 سفارش که هر کدام شامل 10 قرارداد آتی باشد، ثبت کند.

سفارشات از لحاظ« نوع» به دو دسته قابل تقسیم می­باشند:

• سفارش به قیمت معین: سفارشی است که باید در قیمت تعیین شده قرارداد آتی سکه توسط مشتری یا قیمت بهتر انجام شود.
• سفارش به قیمت بازار (اصطلاحاً سر خط): سفارشی است که مشتری تعیین می­کند در« قیمت بازار» معامله شود.

هم اکنون در بورس کالا، سفارشات مشتریان فقط تا پایان جلسه معاملاتی اعتبار دارد.

انجام معاملات آتی

هنگام ثبت سفارشات توسط کارگزار، سفارشات مشتریان براساس اولویت قیمت و در صورت تساوی قیمت­ها براساس اولویت زمانی ورود سفارش به سامانه معاملاتی، اجرا می­شود.

قبل از شروع معامله در هر نماد معاملاتی، در دوره پیش­گشایش مشتریان می­توانند از وضعیت بازار ارزیابی داشته باشند. دوره پیش گشایش دوره­ای است که در آن امکان ثبت، تغییر و حذف سفارش وجود دارد اما هیچ معامله­ای انجام نمی­شود. مدت این دوره 30 دقیقه­ی ابتدایی (ساعت 10 تا 10:30) جلسه معاملاتی است که پس از آن حراج تک قیمتی اجرا خواهد شد. پس از دوره پیش گشایش، حراج تک قیمتی، جهت کشف یک نرخ برای اجرای سفارشات ثبت شده انجام می­شود. در حراج تک قیمتی از بین قیمت های موجود در صف خرید و صف فروش که امکان انطباق با یکدیگر را دارند، قیمتی انتخاب می­شود که براساس آن بیشترین حجم معاملات در بازار امکان­پذیر باشد؛ سپس تمامی سفارشات قرارداد آتی سکه ممکن را به آن قیمت با یکدیگر تطبیق داده و از صف خارج می­نمایند. پس از حراج تک قیمتی معاملات با حراج پیوسته ادامه می­یابد.

تعیین نسبت بهینۀ پوشش ریسک قراردادهای آتی سکه: رهیافت مقایسه‌ای

هدف این پژوهش، محاسبۀ نسبت بهینۀ پوشش ریسک قرارداد آتی سکۀ بهار آزادی با استفاده از روش‌های مختلف اقتصادسنجی و مقایسۀ کارایی نتایج آنها با یکدیگر است. الگو‌های استفاده‌شده عبارت است از OLS، VAR، VECM که نسبت بهینۀ پوشش ریسک را به‌صورت ایستا و ثابت در طول زمان تخمین می‌زند و الگو‌های چندمتغیرۀ گارچ شامل CCC-GARCH، DCC-GARCH انگل و DCC-GARCH تز و تسو است که نسبت بهینۀ پوشش ریسک را به‌صورت متغیر در طول زمان تخمین می‌زند. دورۀ زمانی مدّنظر از تاریخ 05/09/1387 تا 11/03/1394 است و در این بازه از قیمت‌های نقدی و آتی سکۀ بهار آزادی استفاده شده است. برای افزایش همبستگی بین بازده‌های آتی و نقدی در محاسبۀ نسبت بهینۀ پوشش ریسک علاوه بر بازده روزانه از بازده هفتگی نیز استفاده‌ شده است. درنهایت، مقایسۀ معیار کارایی برای الگو‌های مختلف نشان می‌دهد استفاده از الگو‌های چندمتغیرۀ گارچ در بازده‌های روزانه، عملکرد بهتری دارد؛ اما در بازده‌های هفتگی این الگو­ها، کارایی بیشتری نسبت به الگو‌های ایستا نمی‌تواند حاصل کنند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.23831170.1396.5.3.13.1

عنوان مقاله [English]

Determining the Optimal Hedge Ratio of Gold Coin Futures; A Comparative Approach

نویسندگان [English]

• S. Babak Ebrahimi 1
• Ali Tasbihi 2

1 Assistant Professor at the Department of Financial Engineering, Faculty of Industrial Engineering K.N.Toosi University of Technology, Tehran,Iran

2 MSc Student, Department of Financial Engineering, Faculty of Industrial Engineering K.N.Toosi University of Technology, Tehran, Iran

چکیده [English]

The aim of this study is to calculate the optimal hedge ratio of gold coin future contrasts with different econometric methods and compare their hedging effectiveness with each other. Used models are OLS, VAR and VECM that estimate the hedge ratio to be static over the time and multivariate GARCH models that estimate the hedge ratio to be vary over the time. The studied time period was from Tuesday, November 25, 2008 to Monday, June 01, 2015 and we have used the future and spot prices of gold coin in this period. To increase the correlation between future and spot returns we have calculated the optimal hedge ratio with weekly returns in addition قرارداد آتی سکه to daily returns. Finally, the comparisons show that the use of multivariate GARCH models leads to better performance in daily returns but in weekly returns, static models have better results.

کلیدواژه‌ها [English]

• Hedge ratio
• Minimum variance
• Future contracts
• Hedge effectiveness
• Multivariate GARCH models

اصل مقاله

مقدمه

سکۀ بهار آزادی یکی از مسکوکات طلای قانونی در جمهوری اسلامی ایران است که در مقایسه با سایر دارایی‌ها (نظیر املاک و مستغلات) خاصیت نقدشوندگی بسیار زیادی دارد؛ از این‌رو، ریسک ناشی از نوسان‌های قیمت سکۀ طلا ازجمله مقولاتی است که ذهن بسیاری از فعالان اقتصادی این حوزه را به خود مشغول کرده است. به‌دلیل نوع دارایی از لحاظ سرمایه‌ای (غیرمصرفی) بودن و به‌تبع آن، نوسان ذاتی قیمت دارایی‌های سرمایه‌ای (به‌دلیل فعالیت‌های سفته‏بازی بر آن) و نیز ارتباط مستقیم قیمت سکه با چندین مؤلفۀ به‌شدت متغیر مانند قیمت جهانی طلا، نرخ ارز، سیاست‌های کنترل بازار بانک مرکزی، بازده بازار‌های رقیب و عوامل دیگر، این کالا همواره نوسان قیمت در خور توجهی دارد و لزوم به‌کارگیری استراتژی برای پوشش نوسان‌های قیمت آن، روزبه‌روز بیشتر احساس می‌شود. ابزارهای مالی مختلفی مانند بیمه‏نامه، قرارداد تحویل آینده (سلف)، قراردادهای سواپ [1] ، قراردادهای اختیار معامله [2] و همچنین قراردادهای آتی [3] برای رسیدن به هدف کاهش رویارویی با ریسک استفاده می‌شوند. در این میان، مشتقات مالی، نقش ویژه‌ای در تعیین استراتژی پوشش ریسک ایفا می‌کنند. ازجمله مشتق‌های مالی که در این زمینه کاربرد دارند، قرارداد‌های آتی و قرارداد‌های اختیار معامله و قراردادهای سلف هستند. در این میان، ساده‌ترین و مشهورترین ابزار پوشش ریسک، استفاده از قرارداد آتی است. ریسک‌های مختلفی را با استفاده از قرارداد آتی می‌توان کاهش داد که از آن جمله به ریسک کالا، ریسک اعتباری، ریسک نرخ ارز، ریسک نرخ بهره، ریسک سهام و غیره می‌توان اشاره کرد. قرارداد آتی، توافق‌نامه‌ای مبنی بر خرید و فروش یک دارایی در زمان معین در آینده و با قیمت مشخص است؛ به‌عبارت‌دیگر، در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایۀ قرارداد براساس توافق‏نامه‌ای انجام می‌شود که به قرارداد استاندارد تبدیل‌ شده است و در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره می‌شود. در این حالت، چنانچه فرد به هر دلیلی، کاهش قیمت را نامطلوب بداند، در بازار معاملات آتی، موقعیت فروش را باید اتخاذ کند که در آن صورت، مقدار معینی از دارایی پایه را در آینده با قیمت مشخص باید به خریدار تحویل دهد. دو طرف قرارداد آتی به‌طورمعمول به دو گروه پوشش‏دهندگان ریسک و سفته‌بازان تقسیم می‌شوند. پوشش‏دهندگان ریسک از مواجه‏شدن با تغییرات نامطلوب قیمت دارایی‌ها پرهیز می‌کنند و می‌کوشند ریسک حاصل از نوسان قیمت را به حداقل برسانند؛ در حالی‌ که سفته‌بازان به استقبال ریسک می‌روند. نقش سفته‌بازان به‌عهده‌گرفتن ریسکی است که پوشش‏دهندگان نمی‌خواهند آن را به عهده بگیرند.

اشخاصی که نوسان قیمت برای آنها نامطلوب است، با بهره‏گیری از قرارداد آتی، استراتژی‌های متعددی را برای پوشش ریسک می‌توانند اتخاذ کنند. یک استراتژی به‌ظاهر مناسب این است که فرد به میزان دارایی‌ای که قصد پوشش ریسک نوسان قیمت آن را دارد، موقعیت تعهدی در بازار قرارداد آتی اتخاذ کند که به آن استراتژی پوشش ریسک ساده گفته می‌شود. مطالعات متعدد نشان می‌دهد این استراتژی برای پوشش ریسک لزوماً کارآمد نیست؛ زیرا استراتژی پوشش ریسک ساده نسبت پوشش ریسک [4] را یک در نظر می‌گیرد که در تمام شرایط بهینه نیست. نسبت بهینۀ پوشش ریسک عبارت‌ است از نسبت حجم موضع معاملاتی قراردادهای آتی به مقدار ریسکی که در معرض آن است؛ به‌عبارت‌دیگر، نسبت بهینۀ پوشش ریسک، تعیین‏کنندۀ تعداد قراردادهای آتی است که فرد باید برای مقابله با نوسان قیمت‌ها در برابر یک قرارداد نقدی نگهداری کند. اکنون، پرسشی که پیش می‌آید این است که از چه تعداد قرارداد آتی برای پوشش ریسک نوسان‌های قیمت سکه باید استفاده شود.

مبانی نظری

نسبت بهینۀ پوشش ریسک را در سال 1960 برای نخستین بار، جانسون [5] براساس نظریۀ نوین سبد سرمایه‌گذاری با معیار حداقل ریسک معرفی کرد [13]. ادرینگتون [6] (1979) اولین کسی بود که از روش حداقل مربعات معمولی [7] برای تخمین نسبت بهینۀ پوشش ریسک با استفاده از قیمت‌های قرارداد آتی استفاده کرد [6]. کاهل و تومک [8] (1983) از روش میانگین واریانس [9] برای ایجاد توازن بین بازده و ریسک استفاده کردند [15]. هاوارد و آنتونیو [10] (1984) نسبت بهینۀ پوشش ریسک شارپ را معرفی کردند [11]. آنها با هدف حداکثرکردن تابع مطلوبیت به ‌جای حداقل‌کردن ریسک موفق به محاسبۀ نسبت بهینۀ پوشش ریسک شدند. جانکوس و لی [11] (1985) کاربرد چهار روش مختلف پوشش ریسک شامل حداکثرسازی سود، حداقل‌سازی واریانس، حداکثرسازی مطلوبیت و الگویی با فرض حذف فرصت‌های آربیتراژ را بررسی کردند [14]. بولرسلو [12] (1986) الگوی گارچ [13] را برای براساس ویژگی دسته‌بندی نوسان‌های سری‌های زمانی مالی در طول زمان ارائه کرد [2]. تا پیش از معرفی این روش‌ها، نسبت پوشش ریسک به‌صورت یک مقدار ثابت و ایستا در طول دورۀ پوشش ریسک در نظر گرفته می‌شد. بیلی و می‌یرز [14] (1991) نسبت بهینۀ پوشش ریسک را برای شش کالا در ایالات ‌متحده با استفاده از الگوی گارچ دومتغیره محاسبه کردند [1]. آنها برای نخستین بار، نسبت بهینۀ پوشش ریسک را به‌صورت متغیر با زمان در نظر گرفتند. گوش [15] (a1993) الگوی حداقل مربعات معمولی را با الگوی تصحیح خطا [16] با استفاده از داده‌های شاخص‌های S&P500، Dow Jones، NYSE مقایسه کرد [9]. علاوه بر آن، گوش (b1993) استراتژی‌های پوشش ریسک را در بازارهای فرانسه، بریتانیا، آلمان و ژاپن بررسی کرد و نتیجه گرفت نتایج به‌دست‌آمده با استفاده از الگوی تصحیح خطا بهتر از نتایج الگوی OLS هستند [10]. پارک و سویتزر [17] (1995) قرارداد آتی شاخص‌های S&P 500 و Toronto 35 را بررسی کردند [20]. نتایج این مطالعات نشان‌دهندۀ برتری الگو‌هایی است که نسبت پوشش ریسک را به‌صورت متغیر با زمان محاسبه می‌کند. درمقابل، بیستروم [18] (2003) [4]، لین و همکاران [19] (2002) [17]، موسا [20] (2003) [18]، کوپلند و ژو [21] (2010) [5] و تعدادی از منتقدان معتقد بودند محاسبۀ نسبت پوشش ریسک از روش OLS نسبت به روش‌های پیچیده‌تر برتری دارد. آنها همچنین به این نکته اشاره کردند که از منظر هزینه و فایده، روش‌های پیچیدۀ متغیر با زمان به‌دلیل تحمیل هزینۀ معاملاتی اضافی با کاهش کارایی مواجه می‌شوند. وانگ و سو [22] (2010) ثبات نسبت بهینۀ پوشش ریسک را برای شاخص سهام کشورهای ژاپن، هنگ کنگ و کره برای دورۀ زمانی بحران مالی و پیش از آن محاسبه کردند [25]. کریشان [23] (2011) کارایی پوشش ریسک را برای قرارداد آتی شاخص‌های ‌S&P500، CNX و Nifty محاسبه کردند [21]. وانگ [24] و همکاران (2014) روش نسبت پوشش ریسک حداقل‌کنندۀ واریانس روند زدایی‌شده را ارائه کردندکه توانایی اندازه‌گیری نسبت بهینۀ پوشش ریسک را در بازه‌های مختلف زمانی دارد [24]. مشاهدات آنها نشان می‌دهد نسبت پوشش ریسک محاسبه‌شده و کارایی پوشش ریسک مرتبط با آن در بازه‌های مختلف زمانی متفاوت است که این ویژگی می‌تواند پاسخگوی نیاز افراد با افق سرمایه‌گذاری متفاوت باشد. ژو [25] (2015) نسبت پوشش ریسک را برای شاخص صندوق سرمایه‌گذاری مستغلات در چهار کشور توسعه‌یافته (استرالیا، اروپا، ژاپن و ایالات‌متحده) محاسبه کرد [26]. نتایج تحلیل برون‌نمونه‌ای نشان داد در محاسبۀ نسبت پوشش ریسک، روش‌های پیچیدۀ متغیر بازمان مانند روش‌های گارچ چندمتغیره لزوماً به نتایج بهتر در مقابل روش‌های ایستا منجر می‌شوند. درنهایت، نظر واحدی مبنی بر برتری یکی از روش‌های محاسبۀ نسبت پوشش ریسک بین پژوهشگران وجود ندارد. لین و همکاران [26] (2016) اثربخشی نسبت بهینۀ پوشش ریسک 20 کالا مختلف را بررسی کردند [16]. پژوهش آنها نشان داد در استفاده از داده­های روزانه، نسبت پوشش ریسک متناسب با توزیع بازده نقدی کالا­­ها تغییر می­کند.

برای استخراج نسبت بهینۀ پوشش ریسک درابتدا، باید یک تابع هدف، معرفی و با بهینه‌کردن آن نسبت بهینۀ پوشش ریسک استخراج شود. براساس این، نسبت بهینۀ پوشش ریسک به دو گروه اصلی روش‌های حداقل‌کنندۀ ریسک و روش‌های حداکثرکنندۀ مطلوبیت تقسیم‏بندی می‌شود. در روش‌های حداقل‌کنندۀ ریسک نسبت پوشش ریسک با تعریف یک معیار برای اندازه‏گیری ریسک و حداقل‌کردن آن استخراج می‌شود. معیارهای مختلفی برای اندازه‏گیری ریسک وجود دارد که ازجملۀ آنها واریانس، ارزش در معرض ریسک [27] ، ضریب جینی تعمیم‏یافته نسبت به میانگین [28] و شبه‌تعمیم‏یافته [29] را می‌توان نام برد که با حداقل‌کردن آن نسبت پوشش ریسک به دست می‌آید. محدودیت اصلی روش‌های حداقل‌کنندۀ ریسک این است که بازده مدّنظر را نادیده می‌گیرند؛ اما واقعیت این است که در سبد دارایی علاوه بر ریسک باید به بازده نیز توجه کرد. روش‌های حداکثرکننده به مطلوبیت ریسک و بازده سبد دارایی به‌طور هم‌زمان توجه می‌کنند. از مهم‌ترین روش‌های حداکثرکنندۀ مطلوبیت به نسبت شارپ [30] ، روش میانگین-واریانس، ضریب میانگین- [31] MEG و میانگین- [32] GSV و روش حداکثر مطلوبیت مدّنظر می‌توان اشاره کرد.

آغاز معاملات قراردادهای آتی صندوق طلا در بورس از هفته آینده

تهران- ایرنا- قراردادهای آتی برپایه واحدهای صندوق طلا از هفته آینده در بورس کالا راه‌اندازی می‌شود که علاوه بر جذب سرمایه‌ها و سرمایه‌گذاران جدید به این حوزه، موجب افزایش نقدشوندگی معاملات طلا و افزایش عمق معاملات گواهی سپرده و صندوق های طلا می‌شود.

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، سکه طلا، دارایی محبوب فعالان بازار آتی بورس کالا که ۱۰ سال هر روز روی تابلوی معاملات می رفت و به جرات می توان گفت ابزار مالی جذاب بازار سرمایه بود، از شهریور سال ۹۷ قرارداد آتی سکه به دلیل التهابات بازار نقدی طلا به طور موقت متوقف شد، پس از چند سال توقف قرار است این دارایی پایه با شکلی دیگر از شنبه بار دیگر روی تابلوی بازار آتی برود.

برخی کارشناسان در خصوص ورود طلا به بازار آتی بورس کالا از تعبیر «بازگشت طلا به خانه» یاد می کنند، چراکه افراد زیادی در بین سال های ۸۷ تا ۹۷ هر روز به مبادله این فلز ارزشمند در قراردادهای آتی مشغول بودند.

افزایش نقدشوندگی معاملات طلا

در این زمینه «احمد بیات»، کارشناس بازار سرمایه امروز (چهارشنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا اظهار داشت: طلا در نقاط مختلف جهان و از جمله ایران به عنوان یک دارایی امن و جذاب مورد توجه عموم و سرمایه گذاران است و این فلز ارزشمند همواره در سبد سرمایه گذاری ها قرار دارد.

وی افزود: این دارایی امن، زمانی که در قالب یک ابزار معاملاتی جذابی مانند قراردادهای آتی امکان معامله پیدا می‌کند، افراد زیادی را به سرمایه گذاری در این حوزه علاقه مند و جذب می کند که همه تجربه های قبلی در دنیا و کشورمان نیز بیانگر جذابیت بالای ورود طلا به ابزارهای مالی است.

بیات خاطرنشان کرد: بورس کالا معاملات قراردادهای آتی سکه طلا را در سال های گذشته تجربه کرده و اکنون نیز گواهی سپرده سکه طلا و صندوق سرمایه گذاری طلا در این بورس در حال معامله است.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: در این میان از شنبه آینده، قراردادهای آتی برپایه واحدهای صندوق طلا راه اندازی می شود که علاوه بر جذب سرمایه ها و سرمایه گذاران جدید به این حوزه، موجب افزایش نقدشوندگی معاملات طلا و افزایش عمق معاملات گواهی سپرده و صندوق های طلا می شود؛ می توان گفت طلا از شنبه با استقبال سرمایه گذاران با تغییر چهره به خانه خود برمی گردد.

آتی، بازاری دو طرفه

وی از جمله مزایای معاملات آتی واحدهای صندوق طلا را بهره گیری از مزایای قراردادهای آتی شامل نقدشوندگی بالا، استفاده از اهرم مالی، پوشش ریسک و هزینه اندک معامله برشمرد و خاطرنشان کرد: از سوی دیگر دو طرفه بودن این گونه قراردادها به عنوان یکی دیگر از مزایا و ویژگی های این ابزار تلقی می شود به طوریکه سرمایه گذاران هم در روند صعودی و هم در روند کاهشی امکان کسب سود را از معاملات آتی دارند.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: این ابزار می تواند فعالان بازار را ترغیب کند که اگر قصد سرمایه گذاری در حوزه طلا یا سکه طلا را دارند به جای خرید فیزیکی و حضور مستقیم در این بازارها به صورت غیر مستقیم و از طریق صندوق های سرمایه گذاری که در حال حاضر وجود دارد و همینطور ابزار معاملات آتی روی این صندوق ها اقدام کنند و از مزیت های آن بهره مند شوند.

نیازی به پرداخت کل وجه نیست

وی تصریح کرد: حضور مستقیم در بازار طلا و سکه به معنای پرداخت کل مبلغ و ارزش قرارداد به صورت یکجا است درحالی که بازار آتی این ویژگی را دارد که تنها بخشی از مبلغ به عنوان وجه تضمین پرداخت می گردد و معامله گران می توانند از اهرم مالی این ابزار استفاده کنند. ضمن اینکه این بازار همانگونه که ذکر شد ویژگی دو طرفه بودن را دارد و اگر سرمایه گذار روند نزولی را تحلیل کند می تواند با گرفتن موقعیت فروش در بازار آتی از بازار سود ببرد و در آینده که قیمت ها کاهشی شد با بستن موقعیت، سود را شناسایی کرده و از بازار خارج شود.

بیات با بیان اینکه بازار آتی واحدهای صندوق طلا جذاب است و می تواند افراد و سرمایه گذاران زیادی را به خود جذب کند، گفت: در دو سال اخیر بازار سرمایه به لحاظ تعداد افراد خیلی گسترده شده و عموم مردم با بازار سرمایه از طریق بازار سهام آشنا شده اند و راه اندازی قرارداد آتی صندوق های طلا فرصت خوبی است که اگر فردی قصد سرمایه گذاری در حوزه طلا را هم داشته باشد به جای حضور مستقیم در بازار، از طریق معرفی این ابزارها و در قالب غیر مستقیم به بازار ورود کرده و سرمایه گذاری نماید و از مزایای آن بهره مند شوند.

به گزارش ایرنا، بورس کالا در جهت متنوع‌سازی ابزارهای مشتقه برای فعالان بازارهای مالی، زیرساخت معاملات قراردادهای آتی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق پشتوانه طلا را تکمیل کرده که معاملات این ابزار از ابتدای هفته آینده آغاز می‌شود.

گواهی سپرده سکه‌ طلا، ابزاری است که طی آن اشخاص، دارایی سکه طلای خود را با اطمینان نزد خزانه بانک‌ها امانت گذاشته و می‌توانند آن را در بستر بازار سرمایه در بازار پیوسته‌ای که در بورس کالای ایران فراهم شده مورد معامله قرار دهند.

همچنین صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا نیز ابزار مهم دیگر سرمایه‌گذاری در بازار طلا است که توسط بورس کالا برای فعالان بازار سرمایه معرفی و اجرایی شده است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا، وجوه سرمایه‌گذاران را در گواهی سپرده سکه طلا سرمایه‌گذاری کرده و سرمایه‌گذاران از نوسانات بازار طلا منتفع می شوند.