مثالی برای شاخص کل بورس

در شاخص هم وزن تمام شرکت ها چه بزرگ و چه کوچک یکسان در نظر گرفته می شوند. وقتی شاخص هم وزن منفی است یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار کاهش یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار رشد کرده است.

شاخص کل بورس چیست و چگونه شاخص بورس را محاسبه کنیم؟

شاخص های بورس معیار های مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آن ها می توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه های مختلف ارزیابی کرد. همچنین می توان با کمک روش های نموداری روند آینده بورس را پیش بینی کرد.

اگر شما هم پیگیر وضعیت بورس باشید، حتما کلمه شاخص بورس را زیاد شنیده اید. در یک تعریف ساده، شاخص های بورس در واقع معیار سنجش بازار بورس ایران است . در این مطلب قصد داریم درباره شاخص های بورس و چگونگی محاسبه آن صحبت کنیم.

توضیحی مختصر در مورد بورس

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که کلمه بورس به چه معنی است؟! در ابتدا بهتر است با خود بورس بیشتر آشنا شویم، سپس به توضیح شاخص بورس بپردازیم.
بورس کلمه ای فرانسوی است و در زبان فرانسه به معنی کیف پول است، و یا به زبان ساده تر بورس، بازاری برای مبادله بین خریدار و فروشنده است، که در آن سهام های شرکت های مختلف خرید و فروش می شود.

اصطلاح شاخص به چه معناست؟

کلمه شاخص به معنی نشانگر و یا نماگر عددی است که عملکرد وضعیت بورس را نشان می دهد.
شما با استفاده از شاخص بورس، می توانید تغییرات به وجود آمده در یک یا چند متغییر را، طی یک بازه ی زمانی مشخص مشاهده کنید.

تعریف کلی از شاخص بورس

منظور از شاخص بورس عددی است که وضعیت کلی بورس و جریان رشد یا کاهش این بازار را نشان می دهد.
ما در بورس شاخص های مختلفی داریم که هریک از آن ها وضعیت بورس را از جنبه های گوناگون به ما نشان می دهند، که محاسبه هر یک از این شاخص ها با فرمول های متفاوتی انجام می شود. یعنی برای تحلیل آن ابتدا باید کارکرد آن شاخص را بدانیم.
نکته مهم دیگر در مورد شاخص بورس این است که مثبت یا منفی بودن شاخص همیشه به معنی سودآوری یا ضرردهی بودن کل بورس نیست، بلکه شاخص وضعیت کلی بورس را به ما نشان می دهد.

شاخص کل بورس چیست؟

شاخص یک معیار برای سنجیدن وضعیت عمومی بازار بورس است. شاخص کل بورس یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها در بین فعالین بازار و سرمایه‌گذاران است که بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.
به عبارت دیگر، تغییرات شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است. اجازه بدهید مثالی برایتان بزنیم

فرض کنید شاخص کل در ابتدای یک سال 1000 واحد باشد. در پایان سال شاخص به 1250 واحد می‌رسد. یعنی اگر کسی تمام سهم‌های شاخص را خریده بود در پایان سال 25% سود می‌کرد. البته ممکن است تمام سهم‌ها به طور مساوی 25 درصد رشد نکرده باشند، اما میانگین وزن‌دار رشد آن‌ها 25 درصد باشد

در حقیقت شاخص‌ های بورس معیار های حائز اهمیتی هستند که با بررسی و تحلیل آن ‌ها، می ‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌ های گوناگون، مورد بررسی قرار داد و حتی با کمک شیوه ‌های نموداری روند آینده بورس را پیش ‌بینی و به نوعی آینده بورس را تخمین زد، پس طبیعتا با توجه به نقش مهمی که شاخص‌ های بورس در تصمیم‌ گیری سرمایه ‌گذاران دارند، نوسانات شاخص ‌ها نیز برای سرمایه‌ گذاران موضوع مهم و قابل بحثی است.

در نظر داشته باشید که شاخص ‌های بورس، انواع گوناگونی دارند که هر کدام، وضعیت بورس را از جنبه‌ مختلفی به نمایش می گذارد، لذا سرمایه‌ گذاران در تحلیل شاخص‌ های بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه داشته باشند. از همین روی، در این مقاله قصد داریم تا کارکرد شاخص کل بازار سرمایه رو براتون به صورت کامل توضیح دهیم و کاربرد ها و نحوه استفاده از آن را مشخص کنیم

شاخص کل بورس چگونه محاسبه می شود؟

برای درک بهتر نحوه محاسبه شاخص کل ابتدا لازم است توضیح دهیم که بازدهی سرمایه گذاران که (در بورس) سرمایه گذاری کرده اند در بورس اوراق بهادار به دو روش محاسبه می‌شود

در ابتدا بازدهی حاصل از دریافت سود نقدی در پایان هر سال مالی شرکت است و دوم تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه گذاری سهامدار.

یعنی فرض کنیم که شخصی سهامی را به ارزش هر سهم ۵۰۰ تومان در ابتدای یک سال خریداری کرده است، قیمت هر سهم این شرکت در پایان سال ۶۰۰ تومان شده و شرکتی که سهام آن خریداری شده است نیز در پایان سال ۵۰ تومان به ازای هر سهم سود نقدی تقسیم کرده است؛ بنابراین این سرمایه گذار روی سهام توانسته تا پایان این سال در مجموع ۱۵۰ تومان به ازای هر سهم سود کند و در واقع بازدهی این سرمایه گذار در پایان سال ۳۰ درصد بوده است، زیرا سرمایه وی از ۵۰۰ تومان به ۶۵۰ تومان افزایش یافته است.

حالا روش و فرمول محاسبه شاخص کل بورس نیز بر همین شکل می‌باشد

به این معنی که شاخص کل افزایش قیمت کلیه سهام‌های منتشر شده در بورس و همچنین تقسیم سود نقدی این شرکت‌های سهامی را در نظر گرفته و بر این اساس بازدهی کلیه سهام‌ها و در واقع بازدهی کل بورس را محاسبه می‌کند که به آن شاخص کل بورس یا بازدهی نقدی بازار بورس می‌گویند

تحلیل انواع مختلف شاخص های بورس

شاخص کل هم وزن چیست؟

برخی کارشناسان و تحلیل‌گران معتقدند که شاخص کل، معیار مناسبی برای سنجش وضعیت کلی بازار سهام نیست. برای رفع این مشکل شاخص دیگری با نام «شاخص کل هم وزن» معرفی ‌می‌شود. در محاسبه شاخص کل هم وزن، تمام شرکت‌های بورسی با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل حضور دارند. در نتیجه، نوسانات شرکت‌های کوچک و بزرگ به اندازه مساوی در تغییرات شاخص کل هم وزن سهیم خواهند بود

در کنار شاخص کل، شاخص دیگری به نام شاخص هم‌وزن وجود دارد که اندازه شرکت‌ها در محاسبه آن تاثیری ندارد و وزن همه شرکت‌ها یکسان در نظر گرفته می‌شود.
به عنوان مثال در گروه شیمیایی، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، شرکتی با اندازه بزرگ و ارزش بازار بالاست و از طرفی در همین گروه، نماد شکربن (شرکت کربن ایران) شرکتی بسیار کوچک‌تر با ارزش بازار پایین‌تر است.
اگر شاخص کل بر مبنای هم‌وزن محاسبه شود، معاملات این دو سهم در بازار تاثیر یکسانی روی شاخص هم‌وزن دارد

شاخص قیمت به چه معناست؟

یکی دیگر از شاخص های مهم در بورس «شاخص قیمت» است که از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس به نامیده می شود. tepix شمار می‌رود. و به طور اختصار
این شاخص تنها بیانگر روند عمومی تغییر قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است.
در شاخص کل یا شاخص قیمت و بازده نقدی، سود تقسیمی شرکت‌ها نیز در محاسبه و تغییرات شاخص موثر بوده است، حال آنکه در شاخص قیمت بحث بازده نقدی اصولا محل بحث نیست.

سرمایه‌گذاران در کنار بررسی شاخص کل بورس، باید شاخص هم‌وزن را هم مورد بررسی قرار دهند.

چرا که شاخص هم‌وزن بهتر می‌تواند وضعیت بازار سرمایه را نشان دهد

به عنوان مثال ممکن است در یک روز معاملاتی، شاخص کل منفی ولی شاخص هم‌وزن مثبت باشد. این اتفاق نشان می‌دهد که شرکت‌های بزرگتر بازار در آن روز معاملاتی وضعیت مناسبی نداشتند ولی برعکس نمادهای کوچک‌تر مورد توجه بازار بوده‌اند و افزایش قیمت داشتند.
از شاخص کل بورس برای پیش‌بینی وضعیت آینده بازار نیز می‌توان استفاده کرد، به همین دلیل تحلیل تکنیکال شاخص کل بورس به عنوان یکی از روش‌های رایج تحلیلی توسط سرمایه‌گذاران مورد استفاده قرار می‌گیرد

البته این روزها سرمایه‌گذاران از تحلیل تکنیکال شاخص هم‌وزن نیز در کنار شاخص کل برای پیش‌بینی آینده بازار استفاده می‌کنند

منظور از شاخص قیمت هم وزن چیست؟

در شاخص قیمت هم وزن، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص قیمت سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این شاخص تاثیرگذار است.

شاخص سهام آزاد شناور

در این بخش از میخواهیم به مفهوم شاخص سهام آزاد شناور بپردازیم.

سهام آزاد شناور به بخشی از سهام یک شرکت اطلاق می شود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام هستند.
سهام شرکت‌های بورسی توسط دو گروه از خریداران یا فروشندگان، مورد معامله قرار می‌گیرد. گروه اول سهامداران حقیقی یا افرادی هستند که در بازار سرمایه فعالیت دارند و گروه دوم افراد حقوقی یا شرکت‌هایی هستند که در این بازار معامله انجام می‌دهند. برای مثال ممکن است سهام یک شرکت توسط شرکت دیگری (فرد حقوقی) خریداری شود.

مالکان سهام شناور آزاد قصد ندارند با حفظ آن در مدیریت شرکت مشارکت کنند. برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران، بررسی و سهامداران راهبردی را مشخص کرد.
سهامدار راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاه مدت، قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً می‌خواهند برای اعمال مدیریت مثالی برای شاخص کل بورس خود، این سهام را حفظ کنند.

هر چه میزان یا درصد سهام شناور آزاد یک شرکت بیشتر باشد، برای سرمایه‌گذاران، جذابیت بیشتری برای شرکت در بازار مالی وجود دارد. با توجه به این موضوع، شاخص آزاد شناور درست به مانند شاخص کل محاسبه شده ولی به جای تعداد کل سهام از سهام آزاد شناور استفاده می‌شود.

با سایر شاخص های بورس بیشتر آشنا شویم

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ: همانطور که از اسم شاخص ۳۰ شرکت بزرگ مشخص است این شاخص سطح عمومی قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ را نشان می دهد. ۳۰ شرکت بزرگی که ارزش بازار آنها در مقایسه با سایر شرکت ها بیشتر است. ارزش بازار یک شرکت از حاصل ضرب قیمت روز سهام شرکت در تعداد سهام آن شرکت بدست می آید.

شاخص صنعت: منظور از شرکت های صنعتی شرکت هایی هستند که در صنایع مختلف مانند خودروسازی، پتروشیمی، فلزات اساسی، مخابرات، ساختمان و … فعالیت می کنند. شاخص صنعت بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت های فعال در بخش صنعت است. عملکرد هرکدام از این صنایع تحت عنوان شاخص جداگانه ای مورد بررسی قرار می گیرد. مثلا خودرو، دارو، فلزات اساسی و محصولات شیمیایی

شاخص واسطه گری های مالی: این شاخص عملکرد شرکت های واسطه گری مالی که فعالیت آنها در حوزه مالی است مثل هلدینگ‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و لیزینگ‌ها را نشان می‌دهد

اگر شما هم از سرمایه گذاران بورس هستید حتما به این دو مورد دقت داشته باشید:

مورد اول اینکه افزایش شاخص کل، لزوماً به معنای سودآوری سهام همه شرکت‌های حاضر در بورس نیست، همان‌طور که کاهش شاخص کل نیز لزوماً به معنای ضرردهی سهام همه شرکت‌ها در بورس نیست،
زیرا همان‌گونه که گفته شد، شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی بورس است و چه‌بسا، در برخی موارد، علیرغم رشد قابل‌توجه شاخص کل بورس، برخی سهام با افت قیمت مواجه شده و سهامداران خود را با مثالی برای شاخص کل بورس زیان مواجه سازند یا در شرایطی که شاخص کل با کاهش مواجه است، برخی سرمایه‌گذاران که سهام ارزنده‌ای را در سبد سهام خود دارند، سود قابل قبولی به دست می‌آورند.
بنابراین، سرمایه‌گذاران نباید صرفاً با اتکا به اخبار رشد شاخص کل و بدون بررسی کامل در خصوص ارزش ذاتی سهام، اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس کنند و حتی در شرایط رشد مستمر شاخص‌ کل نیز در انتخاب سهام، کاملاً دقت کنند

مورد دوم ارتباط بین شاخص کل و سبد سهام است.
حتما به خاطر دارید که یکی از اصول بسیار مهم سرمایه‌گذاری در بورس، تشکیل سبد سهام متنوع است.
هر اندازه سبد سهام یک سرمایه‌گذار، متنوع‌تر و به ترکیب سهام شرکت‌های موجود در بورس نزدیک‌تر باشد، بازدهی آن سرمایه‌گذار نیز به متوسط بازدهی کل بورس که توسط شاخص کل نشان داده می‌شود، نزدیک‌تر خواهد بود تا آنجا که اگر فردی بتواند ترکیب سهام موجود در سبد سهام خود را به‌طور کامل، منطبق بر ترکیب تمامی سهام حاضر در بورس کند، بازدهی وی نیز به‌طور کامل منطبق بر نوسانات شاخص کل بورس خواهد بود و مثلا با رشد 30 درصدی شاخص، وی نیـز حدودا ۳۰درصد سود به دست خواهد آورد.

شاخص بورس چیست ؟!

در درجه اول باید بگوییم که : شاخص یک معیار آماری است که تغییرات متغیرهای مورد نظر را در بازه های زمانی نشان می دهد.

در بازار بورس شاخص های زیادی همچون شاخص بورس توسط فعالان استفاده می شود و کاربرد دارند. این شاخص ها در تحلیل های بازار از گذشته تا آینده و پیش بینی روند ها به کمک ابزار های نموداری استفاده می شوند.

این مطلب نیز می تواند برای شما مفید باشد: خط روند چیست؟!

هر شاخص متغیر خاص مورد تعریف خود را شامل می شود و نمی توان نتایج حاصل از شاخص ها را نسبت به هم مقایسه کرد بلکه باید هر شاخص را نسبت به خودش و در بازه زمانی بررسی و تحلیل کرد.

در بازار برای صنعت ها و دسته های مختلف شاخص های مختلفی داریم. برای مثال شاخص دارویی را برای صنعت دارو و شاخص رایانه را برای شرکت های فعال در زمینه رایانه در بورس کشورمان را داریم. در تصویر زیر شاخص بورس مواد غذایی را مشاهده میکنید که برای سال ۹۶ تا ۹۸ می باشد.

خواندن این مطلب می تواند برایتان مفید باشد: تحلیل تکنیکال چیست ؟

در ادامه با مفهوم چند شاخص در بازار بورس آشنا می شویم:

شاخص کل:

شاخص کل یا (TEDPIX) مشهورترین و مهم ترین شاخص بورس است. شاخص کل را بارها در اخبار شنیده اید که با آن وضعیت بازار های بورس را تحلیل می کنند. در واقع وقتی در خبرگزاری های عمومی از رشد و افت شاخص صحبت می شود منظور همان شاخص کل است.

حالا شاخص کل چیست؟

شاخص کل نشان دهنده ی میانگین میزان تغییرات قیمت و سود سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه است.

در شاخص کل تاثیر شرکت ها بر اساس بزرگی ( تعداد سهام ) و سرمایه آنها است و شرکت های بزرگی مثل ایران خودرو که تعداد سهام و معامله بیشتری دارند بسیار تاثیرگذار تر از شرکت های کوچکی مانند بالبر هستند.

فاجعه بارترین روز برای بورس تهران (یکشنبه سیاه) در تاریخ ۲۲ دی ماه ۱۳۹۲ اتفاق افتاد که در آن شاخص کل بورس تهران بیش از ۲۲۰۰ واحد افت داشت.

برای درک بهتر موضوع در تصویر زیر تعداد سهم و تعداد معاملات دو سهم ایران خودرو و بالبر را برایتان با فلش مشخص کرده ایم این تصویر نشان دهنده این موضوع است که هرچه سهم بزرگ تر باشدتاثیر بیشتری در شاخص کل میگذارد.

برای درک ساده تر شاخص کل می توان گفت اگر شما سهام تمامی شرکت های بازار را متناسب با وزن سرمایه ای هرشرکت در پرتفوی خود داشته باشید تغییر شاخص کل دقیقا میزان سود و ضرر شما را نشان می دهد.

برای مثال اگر شاخص کل نسبت به اول سال از ۱۰۰۰۰ واحد به ۱۵۰۰۰ واحد رسیده باشد میانگین بازدهی سود و قیمت سهام ها رشد ۵۰% داشته است.

البته این به این معنی نیست که تمام شرکت ها ۵۰% سود داشتند بلکه ممکن است شرکتی۱۰۰۰% سود داشته و شرکتی هم۵۰۰% ضرر داشته این شاخص میانگین قیمت و سود تمام شرکت های بورسی را نشان میدهد.

باید بگوییم که : شاخص کل ٬ میانگین تمام بازار است.

شاخص کل هم وزن:

تفاوت این شاخص با شاخص کل در این است که وزن و اندازه شرکت ها در این شاخص تاثیر گذار نیست و سرمایه آنها یکسان در نظر گرفته می شود و تاثیر افزایش و کاهش سود و قیمت سهام شرکت ها در شاخص به یک میزان اثرگذار است؛ پس شاخص کل هم وزن میانگین بازدهی شرکت ها را با ضریب یکسان محاسبه می کند و نشان می دهد.

در شاخص هم وزن تمام شرکت ها چه بزرگ و چه کوچک یکسان در نظر گرفته می شوند. وقتی شاخص هم وزن منفی است یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار کاهش یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار رشد کرده است.

در شاخص کل ممکن است اکثر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند اما تنها مثبت بودن چند شرکت بزرگ باعث مثبت شدن شاخص کل بشود اما در شاخص هم وزن شاخص بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت ها نشان داده می شود نه بر اساس سرمایه بیشتر.

شاخص قیمت:

شاخص قیمت ( TEPIX) نشان دهنده ی روند قیمت شرکت های بازار است و تفاوت آن با شاخص کل این است که سود سازی شرکت ها در آن تاثیری ندارد و تنها تغییرات قیمت سهام ها معیار محاسبات است. در شاخص قیمت سرمایه و بزرگی شرکت ها محاسبه می شوند و شرکت های بزرگ تاثیر بیشتر و شرکت های کوچک تاثیر کمتری دارند.

در شاخص قیمت صرفا افزایش یا کاهش قیمت سهم ها بر اساس بزرگی شرکت هادر نظر گرفته می شود.

یعنی افزایش یا کاهش قیمت شرکت های بزرگ در شاخص قیمت بیش تر از افزایش یا کاهش قیمت سهم های کوچک اثر گذار است.

شاخص قیمت هم وزن:

تفاوت این شاخص با شاخص قیمت این است که ضریب تاثیر شرکت های بزرگ و کوچک یکسان است و وزن شرکت ها محاسبه نمی شود.

در این شاخص شرکت ها فارغ از بزرگ یا کوچک بودنشان بررسی می شوند و سرمایه تمام شرکت ها یکسان در نظر گرفته می شوند.

در واقع شاخص قیمت هم وزن نشان دهنده ی میزان بازدهی قیمت سهام شرکت ها بدون در نظر گرفتن بزرگی شرکت هاست برای درک بهتر اگر کسی از تمامی شرکت ها به تعداد مساوی سهم داشته باشد شاخص قیمت هم وزن میزان بازدهی آن پرتفوی را نشان می دهد.

شاخص سهام شناور آزاد:

سهام شناور آزاد به درصدی از سهام شرکت گفته می شود که صاحبان آن قصدی برای مدیریت در شرکت ندارند و تنها برای خرید و فروش سهام وارد معاملات آن سهم شدند؛ قابلیت نقدشوندگی سهام شناور آزاد زیاد است.
شاخص سهام شناور آزاد مانند شاخص کل محاسبه می شود تنها با این تفاوت که تنها درصد شناور آزاد شرکت ها در نظر گرفته می شود و همان میانگین قیمت و سود سهام ها با تاثیر وزنی آنها است یعنی شاخص سهام شناور آزاد نشان دهنده ی بازدهی میانگین قیمت و سود سهام های شناور آزاد در بازار است و هرشرکتی سهام شناور آزاد بیشتری با سرمایه ای بزرگ داشته باشد تاثیر بیشتری در این شاخص می گذارد.

برای آگاهی بیشتر درباره سهام شناور آزاد پیشنهاد می کنیم این مطلب را مطالعه بفرمایید: سهام شناور آزاد چیست؟!

شاخص صنعت:

بازدهی صنایع مختلف را به تفکیک نشان می دهد و مانند شاخص کل محاسبه می شود؛ این شاخص نشان دهنده ی میانگین بازدهی سرمایه گذاران در آن صنعت است. مانند شاخص صنعت خودرو یا صنعت پتروشیمی و…

برای مثال اگر شاخص صنعت بیمه رشد کرده باشد نشان دهنده ی رشد بازدهی سهام شرکت های فعال در صنعت بیمه به واسطه ی افزایش قیمت و سود آنها است.

شاخص صنعت برای تحلیل و مقایسه وضعیت صنعت ها برای سرمایه گذاری به کار برده می شود اما رشد یک شاخص صنعت لزوم بر رشد تمامی شرکت های فعال در آن صنعت نمی باشد بلکه این شاخص میانگین بازدهی را نشان می دهد و طبیعتا رشد برخی شرکت ها می تواند بر خلاف جهت شاخص باشد مثلا ممکن است شاخص صنعت خودرو طی یک سال رشد کرده باشد اما شرکت خودروسازی کوچکی در همین مدت بازدهی منفی داشته اما بازدهی مثبت شرکت های بزرگ فعال در آن صنعت موجب رشد مثبت شاخص شدند.

شاخص بازار اول:

میانگین بازدهی شرکت های بازار اول بورس را نمایش می دهد.برای مثال پرتفویی را در نظر بگیرید که سهام شرکت های عضو در بازار اول بورس را متناسب با بزرگی آنها دارد شاخص بازار ائل نشان دهنده ی میزان سود و زیان این پرتفوی می باشد.

شاخص ۵۰ شرکت فعال تر:

هر ۳ ماه یکبار سازمان بورس ۵۰ شرکتی که بیشترین معاملات را در بازار داشته معرفی میکند و شاخص ۵۰ شرکت فعال تر میانگین بازدهی این شرکت ها را نشان می دهد که طی این مدت سود و قیمت آنها چه تغییراتی می کند.

در بین فعالین بازار بورس شاخص های زیاد دیگری تعریف شده که به تناسب فعالیت در بازار به آنها پرداخته می شود ماننده شاخص قیمت مالی،شاخص ۳۰ شرکت بزرگ،شاخص بازار دوم و …

شاخص‌کل بورس چیست؟

برای فهم بهتر این مسئله شاید بهتر باشد که ابتدا به خود مفهوم شاخص پرداخته شود. ﺷﺎﺧﺺ، ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﻳﺎ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ است. ﺷﺎﺧص که ساختاری ﻛﻤﻴﺘﻲ دارد، ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫﻤﮕﻦ است.
شاخص را می‌توان ﻭﺳﻴﻠﻪﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻱ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭘﺪﻳﺪﻩهای ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻭ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻣﺸﺨص معرفی نمود، ﻛﻪ به وسیله‌ی آن ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻳﻚ ﺩوره، ﺑﺮﺭﺳﻲ خواهد شد. ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖ، ﺻﻨﻌﺖ، ﮔﺮﻭﻩ ﻳﺎ ﺩﺳﺘﻪ، می توان از محاسبه شاخص بهره برد و مورد محاسبه قرار داد.

ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ، مدت زمانی ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺒﻨﺎ قرار داده ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺍﺭﺯﺵ ﺟﺎﺭﻱ، ﺑﺮ ﺍﺭﺯﺵ ﻣﺒﻨﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺪﺩ ۱۰۰ ﺿﺮﺏ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ. ﻋﺪﺩ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ، ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎ ارائه خواهد داد.

شاخص بورس چیست؟

بررسی و تحلیل شاخص بورس این امکان را به ما خواهد داد که بتوانیم اطلاعات کاملی را از وضعیت گذشته و حال بورس به دست آورده و با کمک روش‌های نموداری و تحلیلی به پیش‌بینی آینده آن بپردازیم.

باید توجه داشت که سرمایه‌گذاران بزرگ، برای سرمایه‌گذاری در این عرصه توجه ویژه‌ای به شاخص‌ها داشته و دارند بنابراین برای هر سرمایه‌گذار تحلیل و شناخت درست از شاخص کل ضروری است.

شاخص‌ها نیز دارای انواع مختلفی در بازار سرمایه هستند، که تحلیل هر کدام کارکرد خاص خود را برای تحلیل بازار و گروه‌های مختلف دارد.

در ادامه به برخی از این شاخص ها اشاره خواهد شد.

شاخص‌کل:

در بورس شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX یا همان شاخص بورس تهران که در اخبار نام برده می‌شود، شناخته می‌شود که یکی از پرکابردترین شاخص‌ها در بازار سرمایه است. این ‌شاخص در واقع، سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را نشان می‌دهد و همچنین تحولات مثالی برای شاخص کل بورس و نوسانات آن، بیانگر متوسط بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است.

شاخص کل به عواملی همچون میزان بزرگی شرکت‌ها و تعداد سهام و سرمایه آن‌ها وابستگی دارد. در واقع این بدان معناست که شرکت‌های بزرگی که سهام‌های آن‌ها بیشتر مورد معامله قرار می‌گیرند، اثرگذاری بیشتری در مقایسه با شرکت‌های کوچک در شاخص دارند و شاخص کل آینه‌ای از میزان تغییرات قیمت و سود سهام شرکت‌های بزرگ و فعال می‌باشد.

شاخص‌کل هم‌وزن:

آیا شاخص کل معیار مناسبی برای ارزیابی شرکت‌های بورسی و نشان دهنده برآیند عمومی تغییرات بازار سهام است؟ براساس نظر کارشناسان و فعالان بورسی خیر، زیرا تاثیرگذاری شرکت‌ها و سرمایه‌داران بزرگ بر روند ‌شاخص کل بیشتر است، تا آنجا که گاهاً اکثر بازار سهام در وضعیت کاهشی قرار دارند، اما افزایش قیمت سهام چند شرکت بزرگ، شاخص کل را مثبت می‌کند .

نحوه محاسبه در شاخص کل هم‌وزن این گونه است که شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه ‌شاخص کل سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این ‌شاخص تاثیرگذار خواهد بود . بنابراین زمانی که این شاخص مثبت باشد می‌توان نتیجه گرفت که بیش از نیمی از شرکت‌های بازار بورس در حال رشد هستند.

‌شاخص‌قیمت:

شاخص دیگری که در شاخص‌های بورس دارای اهمیت ویژه است شاخص قیمت است. این ‌شاخص روند عمومی تغییر قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار را نشان می‌دهد و تفاوت آن با ‌شاخص کل این است که در آن، سود تقسیمی شرکت‌ها لحاظ نمی‌شود. به بیان دیگر، در ‌شاخص قیمت، تنها قیمت سهام شرکت‌های بورسی محاسبه می‌شود ولی در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در محاسبه شاخص نقش دارد. در این ‌شاخص نیز همچون ‌شاخص کل، وزن شرکت‌ها در تاثیر آن‌ها بر شاخص قیمت تاثیرگذار است یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد، تاثیر آن بر شاخص قیمت نیز بیشتر خواهد بود .

شاخص‌قیمت هم‌وزن:

در شاخص قیمت هم‌وزن، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با یک وزن برابر در محاسبه ‌‌شاخص قیمت سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکت‌ها چه کوچک و چه بزرگ به یک اندازه در این شاخص تاثیرگذار است.

‌شاخص‌سهام آزاد شناور:

سهام شناور آزاد آن بخشی از سهام یک شرکت است که در دست کسانی است که به دنبال نگه‌داشتن طولانی مدت سهام نیستند بلکه به دنبال سود مقطعی و فروش سهام‌های خود در آینده نزدیکند. در واقع مالکان سهام شناورآزاد درصدد مشارکت در مدیریت شرکت از طریق حفظ سهام خود نیستند.

حال این توضیح لازم است که بگوییم، محاسبه شاخص سهام شناور آزاد، مشابه ‌شاخص کل است، فقط به جای کل سهام منتشر شده، از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده‌ می‌شود. استفاده‌ از سهام شناور آزاد در محاسبه شاخص‌ها، با هدف پیگیری رفتار قسمتی از بازار است که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردارند .

سایر شاخص‌های بورس:

در کنار شاخص‌های بالا که توضیح داده شد، شاخص‌های دیگری نظیر شاخص قیمت مالی، ‌شاخص قیمت صنعت، ‌شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و ‌شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعال‌تر، در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد. این شاخص‌ها هر کدام زیرمجموعه‌ای از کل بازار سرمایه هستند . برای مثال تغییرات ‌شاخص صنعت میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در شرکت‌های تولیدی را نشان می‌دهد و تغییرات ‌شاخص مالی نیز تصویری از میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در گروه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری را به مخاطب خود ارائه می‌دهد .

شاخص بورس تهران چیست و نوسان آن چه معنایی دارد؟

حتی اگر شما از آن دسته افرادی هستید که هنوز وسوسه نشده‌اید تا برای کسب سود، سراغ سرمایه‌گذاری در بازار سهام بروید یا تغییرات در این بازار اصلا برایتان جذابیتی ندارد باز هم در اخبار و گفت‌وگوهای افراد اطرافتان این جملات را بارها و بارها خوانده یا شنیده‌اید؛ «شاخص ریخت»، «شاخص افت کرد»، «سقوط شاخص»، «شاخص وارد کانال فلان واحدی شد» یا مواردی مشابه که در همگی یک واژه مدام تکرار می‌شود؛ شاخص بورس.

این شاخص چیست و تغییرات آن چه مفهومی را منتقل می‌کند؟

اصولا شاخص‌ها به طور کلی معیارهایی برای سنجش هستند. شاخص‌ها نماگر، نشانگر و بیانگر عددی هستند که شما با استفاده از آن و بررسی آن، می‌توانید تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر – که شاخص آنها را نمایندگی می‌کند – را در یک بازه زمانی مشخص، مشاهده کنید.

شاخص بورس، عددی است که وضعیت کلی بورس و روند افت و خیز در بازار را نشان می‌دهد. با بررسی روند تغییرات این شاخص می‌توان در مجموع دریافت که در بورس اوضاع و احوال کلی به چه ترتیبی بوده است.

تمام بورس‌های جهان شاخص‌های مختلفی دارند که بنا به تعریف متغیرهایی خاص را نمایندگی می‌کنند.

بورس تهران نیز شاخص‌های مختلفی دارد که معروف‌ترین آنها که مدام در اخبار و رسانه‌ها شنیده می‌شود، شاخص کل بورس یا شاخص بورس تهران است.

شاخص کل بورس تهران چیست و تغییرات آن به چه معناست؟

شاخص کل بین افراد فعال در بازار بورس و سرمایه گذاری یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها به شمار می‌رود. این شاخص، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.

نام کامل این شاخص «شاخص قیمت و بازده نقدی» است که به صورت خلاصه (TEDPIX) نامیده می‌شود.

تغییرات شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است. به این معنی که اگر شما سبدی از سهام تمام شرکت‌های حاضر در بورس متناسب با وزن آنها به معنای میزان سرمایه و ارزش بازار شرکت‌ها داشته باشید در پایان هر روز تغییرات شاخص کل دقیقا برابر سود یا زیانی است که نصیب شما شده است.

میزان سرمایه و ارزش بازار شرکت‌ها در میزان تاثیر آنها بر این شاخص نقش آفرین است، به طور مثال ممکن است در یک روز کاری بورس، قیمت سهام ده‌ها شرکت کوچک افت کرده باشد اما رشد قیمتی سهام یک شرکت بزرگ در نهایت باعث شود تا شاخص کل بورس روز را با رنگ سبز و جهت مثبت به پایان ببرد.

برای اینکه تصویر دقیق‌تری از تحولات بازار سهام با بهره‌گیری از شاخص‌ها ارایه شود، بورس تهران شاخص‌های دیگری را نیز تعریف کرده است.

انواع شاخص بورس را بشناسید

برای دریافت مشاوره، دمو رایگان و دانلود لیست قیمت لطفا اطلاعات فرم ذیل را وارد نمایید.

شاخص ( بورس ) در لغت به معنی نمودار، مرتفع است و به آنچه اطلاق می‌شود که مقدار آن ماهیت چیزی را مشخص کند.در علم اقتصاد، شاخص معیاری است آماری که نشان دهنده تغییرات در بازارهای متفاوت است.

به طور کلی شاخص را می‌توان نشان‌دهنده سطح عمومی پارامتری مشخص -به طور معمول قیمت یا بازدهی- در میان گروهی از متغیرهای مورد بررسی تعریف کرد.

در بازار بورس اوراق بهادار سطح عمومی قیمت کل شرکت‌های بورسی، معیاری برای سنجش وضعیت کلی بازار اوراق بهادار یا وضعیت بخش یا صنعت خاصی در این بازار است و شاخص بازدهی (قیمت و مثالی برای شاخص کل بورس بازده نقدی) نیز نشان‌دهنده سطح عمومی بازدهی کل شرکت‌های بورس اوراق بهادار است. در ادامه به معرفی اجمالی و کاربرد انواع این شاخص‌‌های موجود در بورس اوراق بهادار پرداخته می‌شود.

انواع شاخص‌های شرکت‌های بورسی

در بورس اوراق بهادار تهران انواع شاخص‌هایی نظیرشاخص کل قیمت، شاخص کل قیمت به تفکیک تابلوی اصلی و فرعی، شاخص بازده نقدی، شاخص بازده نقدی و قیمت، شاخص قیمت مالی، شاخص قیمت صنعت، شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعال‌تر وجود دارد.

هر یک از شاخص‌ها با توجه به پارامتر مورد بررسی به شاخص قیمت و شاخص بازدهی تقسیم می‌شود و معنای و مفهومی را دربر دارند که بر اساس متغییر‌های مورد نظر قابل تفکیک هستند؛ به عنوان نمونه شاخص کل تمامی شرکت‌های بورس را در برمی‌گیرد، شاخص صنعت شرکت‌های تولیدی و شاخص مالی شرکت‌های گروه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری را شامل می‌شود.

به همین ترتیب، صنایع مختلف نیز هر یک شاخص‌های خود را دارند؛ شاخص استخراج کانه‌های فلزی، شاخص ساخت منسوجات و شاخص سیمان، آهک و گچ مثال‌هایی از این دست هستند که هر یک سطح عمومی قیمت شرکت‌های فعال در آن صنعت را نشان می‌دهند.

در یک تقسیم‌بندی کلی می توانیم شاخص‌های مورد استفاده در بورس را به دو گروه اصلی و صنایع تقسیم کنیم. در ادامه به بررسی مهمترین شاخص‌های مورد استفاده خواهیم پرداخت.

۱- شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار TEPIX

شاخص کل قیمت (Tehran Exchange Price Index) در بورس اوراق بهادار که به اختصار آن را شاخص کل می‌گویند، نشان دهنده تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می‌کند.

این تغییرات نسبت به تاریخ مبدا که در سال ۱۳۶۹ است، بیان می‌شود.

نکته حائز اهمیت دیگر آنکه شاخص کل، میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران را نشان نمی‌دهد.

به عنوان نمونه وقتی می‌گوییم شاخص کل۳۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورسی به میزان۳۰ درصد نسبت به سال پایه (۱۳۶۹) و افزایش پیدا کرده است.

شاخص کل به صورت لحظه ای در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران وجود دارد. اما برای اطلاع علاقه‌مندان، فرمول ریاضی مربوط به محاسبه شاخص کل قیمت در ادامه بیان شده است:

Pitقیمت شرکت iام در زمان t

Qitتعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t

Dtعدد پایه در زمان t که در زمان مبداء برابر بوده است با QioPio∑

Pio قیمت شرکت iام در زمان مبدأ

Qio تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان مبدأ

n تعداد شرکت‌های مشمول شاخص

ساده شده فرمول بالا را می‌توانیم این‌گونه بیان کنیم:

ارزش جاری برای هر شرکت برابر با حاصلضرب تعداد سهام آن در قیمت هر مثالی برای شاخص کل بورس سهم شرکت مورد نظر است. از مجموع ارزش جاری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، ارزش جاری بازار به دست می‌آید.

بنابراین چنانچه پیشتر گفته شد شاخص کل قیمت بازار بورس تهران، سهام تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در برمی‌گیرد و در صورتی‌که نماد شرکتی بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ می‌گردد. همان‌گونه که از فرمول مشخص است، تعداد سهام منتشره شرکت‌ها، معیار وزن‌دهی در شاخص مزبور است.

هم‌اکنون در بورس اوراق بهادار تهران شاخص کل قیمت در ۳ گروه کل بازار، تالار اصلی و تالار فرعی محاسبه می‌شود. ملاک محاسبه شاخص کل هر گروه، قیمت سهام شرکت‌های معامله شده در آن گروه است.

به طور مثال قیمت‌های سهام شرکت های معامله شده تابلوی اصلی، در محاسبه شاخص کل تالار اصلی لحاظ می‌شود و قیمت سهام تمام شرکت‌های معامله شده کل بازار در محاسبه شاخص کل بازار لحاظ خواهد شد.

جامع، موزون و دردسترس بودن را می‌توان جزو مزایای این شاخص برشمرد.

همچنین شاخص کل در مواردی همچون افزایش سرمایه از طریق آورده یا مطالبات سهامداران، افزایش و کاهش شرکت‌ها و ادغام شرکت‌ها تعدیل می‌شود تا تغییرات حاصل از این رخدادها در مقدار شاخص تاثیر نداشته باشد.شایان ذکر است افزایش سرمایه از محل اندوخته و پرداخت نقدی موجب تعدیل این شاخص نمی‌شود.

۲- شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) TEDPIX

این شاخص که از قیمت و بازده نقدی پرداختی تاثیر می‌گیرد، بیانگر بازده کل بازار بورس است. نحوه محاسبه این شاخص مشابه شاخص کل قیمت است. فرمول محاسبه شاخص درآمد کل به شکل زیر است:

Pitقیمت شرکت iام در زمان t

Qitتعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t

RDt پایه شاخص قیمت و بازده نقدی در زمان t که مقدار آن در زمان مبداء برابر بوده است

n تعداد شرکت‌های مشمول شاخص

پرداخت سود نقدی نیز موجب تعدیل شاخص درآمد خواهد شد.

۳- شاخص بازده نقدی TEDIX

تغییرات شاخص بازده نقدی، میانگین بازده ناشی از پرداخت سود نقدی شرکت‌های بورسی به سهامداران را نشان می‌دهد. بنابراین وقتی شاخص سود نقدی رو به کاهش است، شرکت‌ها به‌طور میانگین سود کمتری را به‌صورت نقد بین سهامدارانشان تقسیم می‌کنند.

برای محاسبه شاخص TEDIX به عدد پایه شاخص کل قیمت و پایه شاخص قیمت و بازده نقدی نیاز داریم. فرمول ریاضی این شاخص به صورت زیر است:

۴- شاخص صنعت و شاخص مالی

به صورت کلی تمامی شرکت‌های بورسی در دو بخش صنعتی و مالی تقسیم می‌شوند. در بخش صنعتی شرکت‌های تولیدی و صنعتی نظیر مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … قرار دارند و در بخش مالی نیز بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بیمه و… حضور دارند.

در این میان شاخص صنعت(Industrial Index) نشان‌دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش صنعت و شاخص مالی (Financial Index) نیز میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش مالی است. این دو شاخص از فرمول و قواعد تعدیل شاخص کل قیمت پیروی می‌کند.

از طرفی همان‌طور که پیش‌تر مطرح شد، بخش صنعت و بخش مالی نیز می‌توانند به صنایع تشکیل‌دهنده تقسیم شوند و شاخص هر یک از این صنایع جداگانه محاسبه شود؛ به عنوان نمونه شاخص صنعت خودروسازی متوسط تغییرات قیمت شرکت‌های فعال در صنعت خودروسازی را نشان می‌دهد.

طبقه‌بندی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به روش ISIC (international standard industrial classification) صورت گرفته شود.

۵- شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)

به صورت کلی سهام شرکت‌های بورسی را سهامداران حقیقی و حقوقی خریداری می‌کنند و معمولاً سهامداران حقوقی مالکان پرنفوذی در شرکت‌های بورسی به شمار می‌آیند و در صورت خریداری سهام شرکت‌های بورسی، درصد بالایی از سهام شرکت را تصاحب می‌کنند. با توجه به این موضوع، به میزان سهامی که معمولاً در شرکت‌های بورسی در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خریدوفروش می‌شود، سهام شناور آزاد گفته می‌شود.

در این میان هرچقدر میزان درصد سهام شناور آزاد یک شرکت بیشتر باشد، برای سرمایه‌گذاران حقیقی، این شرکت بورسی جذابیت بیشتری دارد. با توجه به این موضوع، شاخص آزاد شناور تغییرات قیمت آن بخش از سهام را می‌سنجد که توسط سهامداران حقیقی خریدوفروش می‌کند؛ این شاخص می‌توانند تصویر مناسبی از شرکت‌های بورسی در اختیار سهامداران قرار دهد.

۶- شاخص بازار اول و بازار دوم

بورس اوراق بهادار بر اساس مؤلفه‌هایی نظیر میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خریدوفروش می‌شود یا اصطلاحاً سهام شناور آزاد و …شرکت‌های بورسی را دسته‌بندی کرده است.

بر اساس این تقسیم‌بندی، شرکت‌هایی که شرایط بهتری داشته باشند در بازار اول و دیگر شرکت‌های بورسی در بازار دوم دسته‌بندی می‌شوند. در این میان شرکت‌هایی که در بازار اول حضور دارند نیز به دو دسته تابلو اصلی و فرعی تقسیم می‌شوند. برای هر یک از این دسته‌بندی‌ها یک شاخص وجود دارد که میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌هایی را نشان می‌دهد که در این گروه‌ها حضور دارند.

۷- شاخص ۵۰ شرکت برتر

معمولاً هر سه ماه یک‌بار، ۵۰ شرکت برتر در بورس اوراق بهادار معرفی می‌شوند که سهام این شرکت‌ها نسبت به سایر شرکت‌های موجود در بورس اوراق بهادار، قابلیت نقد شوندگی بیشتری را دارد.

شاخص ۵۰ شرکت برتر میانگین قیمت سهام این ۵۰ شرکت برتر را نشان می‌دهد. این شرکت‌ها در طول روز، به تعداد قابل توجهی خرید و فروش می‌شوند و سهامداران به راحتی می‌توانند سهام این شرکت‌های بورسی را خرید و فروش کنند.

۸- شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ نیز میانگین تغییرات قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ بورس را نشان می‌دهد. معیار انتخاب این ۳۰ شرکت نیز بر اساس اندازه شرکت است و اندازه شرکت‌ها نیز از ارزش روز بازار سهم تعیین می‌شود که ارزش روز بازار سهام از حاصل‌ضرب قیمت سهم در تعداد سهام منتشر شده شرکت به دست می‌آید.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ تغییرات قیمت سهامی را نشان می‌دهد و اگرچه این شرکت‌های بورسی کمتر از ده درصد تعداد شرکت‌های بورسی را تشکیل می‌دهند اما بیش از ۷۰ درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند و تغییرات قیمت آن‌ها می‌تواند اثر بزرگی بر شاخص کل و بورس داشته باشد. این شاخص هر سه ماه یک‌بار به‌روزرسانی می‌شود.