رصد متغیرهای بورس

بازار سرمایه با متغیرهای فعلی ارزنده است

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل بورس اوراق بهادار تهران، دکتر علی صحرائی مدیرعامل بورس اوراق بهادار گفت: فلزات اساسی، فولادی‌ها و پتروشیمی‌ها به لحاظ ارزندگی مشکل بنیادی ندارند و قاطبه بازار، ازجمله ۳۶ شرکت سهام عدالتی را همین‌ها تشکیل می‌دهند. وی افزود: سهامدارانی که با عرضه سهام خود صف فروش تشکیل می‌دهند، همین سهم‌ها را، در تیرماه و مردادماه گذشته تا دو برابر قیمت فعلی خرید می‌کردند. مدیرعامل بورس اوراق بهادار در ادامه، ابهام و عدم اطمینان را مسئله اصلی بازار در وضعیت فعلی دانست و افزود: در کنار این، مسئله نرخ ارز و برخی اخبار منتشره در مورد آن دائم به بازار پیام مبنی بر کاهش می‌دهد و این مسئله در خروج یا عدم خروج سهامداران در بازار نقش دارد.
وی با بیان اینکه، در حال حاضر نزدیک به ۷۵ درصد معاملات مربوط به افراد حقیقی است، تصریح کرد: درصورتی‌که شاخص – چه هم‌وزن و چه شاخص کل- سبز و بر مدار صعود باشد، در بازگشت روحیه و اعتماد سهامداران به بازار اثرگذار خواهد بود. مدیرعامل بورس تهران خاطرنشان کرد: اکنون بازار هوشمندتر شده است و اتفاقات را به‌دقت رصد می‌کند، لذا مسیرهای افزایش نقدشوندگی بازار را باید تسهیل کرد. دکتر صحرائی گفت: بعد از اصلاح‌های اخیر شاخص، اکنون کلیت بازار منتظر یک شروع خوب است و آغاز این روند جز با حضور فعال نهادهای مالی میسر نخواهد بود.

اعتبارات در بورس یعنی چه؟ چگونه اعتبار دریافت کنیم؟

اعتبار یکی از خدمات ویژه کارگزاری ها به مشتریان خود می باشد. اعتبار ، در واقع وامی است که کارگزار بر اساس دستورالعمل سازمان بورس و اوراق بهادار، طی قراردادی به مشتری تخصیص می دهد. مشتریان نیز برای انجام معاملات خود با هدف کسب سود بیشتر، به دریافت آن اقدام می ‌نمایند. کارگزاری از طریق عقد قرارداد با بانک، از محل منابع بانکی، اعتبارات مشتریان خود را فراهم می ‌کند. میزان اعتبار از جانب کارگزار، مشخص می شود و مبلغ پرداختی (به ریال) به حساب بورسی مشتری واریز می‌ گردد. در ادامه تمام سازوکارهای خرید اعتباری در بورس را به طور مفصل شرح خواهیم داد.

دریافت اعتبار در بورس

اعتبار معاملاتی (margin trading)، سرمایه‌ای است که کارگزار به صورت موقت در اختیار سرمایه‌گذار و معامله‌گر قرار می ‌دهد. دریافت اعتبار در معاملات بازار بورسِ اوراق بهادار از طریق کارگزاری‌ها و تحت شرایط خاصی انجام می‌ پذیرد.

خرید اعتباری: به خرید اوراق بهادار از محل اعتبار تخصیص داده شده، خرید اعتباری می گویند.

مزایای خرید اعتباری در بورس

در این نوع خرید، مشتری قدرت خرید بیشتری دارد و با سرمایه‌ کم، سود بیشتری به دست می ‌آورد. این یک فرصت استثنایی برای معامله‌گران حرفه‌ای آشنا به تحلیل بازار می ‌باشد.

به طور کلی مزایای اعتبار شامل موارد زیر است :

• میزان اعتبار دریافتی بر بازدهی سرمایه‌گذاری تأثیر بیشتری دارد. البته این در صورتی است که سرمایه‌گذاری هوشمندانه باشد.
• یکی دیگر از مزایای این روش امکان ایجاد تنوع در سبد سهم ما می ‌باشد.
• به عنوان مثال، ما در شرکت (مس ایران)، سرمایه‌گذاری می‌کنیم و پس از تحلیل و بررسی متوجه می ‌شویم که شرکت (پالایش نفت اصفهان) نیز پتانسیل سرمایه‌گذاری را دارد. با خرید اعتباری، دیگر نیازی به فروش سهام شرکت اول نمی‌ باشد و می‌توانیم در این شرکت نیز سرمایه‌گذاری کنیم.

محدودیت های خرید اعتباری در بورس

اگر بدون آگاهی، مطالعه و یا در زمان نامناسب اقدام به خرید اعتباری نمایید، ریسک شما در انجام معاملات افزایش یافته و متحمل زیان خواهید شد. از سویی خرید اعتباری برای شما مشمول هزینه می‌ شود. در صورتی که هزینه‌ی آن از بازدهی سرمایه‌گذاری انجام شده بیشتر باشد، متضرر خواهید شد. از دیگر محدودیت‌ها و معایب اعتبار این است که مشتری بنا به دستورالعمل معاملات اعتباری تا زمانی که بدهی خود را پرداخت نکند، نمی‌ تواند از حساب خود درخواست وجه داشته باشد.

معاملات اعتباری برای افرادی مناسب است که دانش لازم را دارند و از سویی با ریسک‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه آشنا می باشند.

چند ریسک قابل توجه در معاملات اعتباری

1. ریسک چند برابر شدن زیان
2. همانطور که در خرید اعتباری بازدهی و سود شما دو برابر می شود، ممکن است سبب بروز زیان چند برابر شود.
3. ریسک نیاز به نقدینگی
4. در صورت عدم تسویه اعتبار در کارگزاری، کارگزار برای تأمین نقدینگی، سهم فریز شده شما را می‌ فروشد. این در حالی است که ممکن است سهام شما در بازار وضعیت خوبی نداشته باشد و سبب زیان ‌شود.
5. ریسک عدم پوشش هزینه
6. در صورتی که سود مورد انتظار شما حاصل نشود، هنگام تسویه اعتبار شما موظف هستید مبلغی نیز اضافه بر آن پرداخت ‌نمایید. در اینصورت نه تنها سودی کسب نکرده اید بلکه باید هنگام تسویه سهم کارگزاری را نیز بپردازید.

انتخاب کارگزاری

ابتدا شما باید کارگزاری مناسبی پیدا کنید که پاسخگوی نیازهای شما در زمینه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه باشد. برخی خدمات در میان شرکت‌های کارگزاری بورس یکسان‌اند، اما خدماتی نیز هستند که در بین کارگزاری‌های بورس، متنوع و متمایز است. با بررسی این خدمات می‌توانید بهترین کارگزاری را جهت انجام معاملات بورسی خود انتخاب کنید.

در این مورد به نکات زیر توجه کنید:

• رتبه‌ی کارگزاری
• پشتیبانی و پاسخگویی
• ارائه اعتبار معاملاتی
• خدمات مشاوره‌ای
• برای دریافت راهنمایی جهت انتخاب بهترین کارگزاری کلیک کنید.

ویژگی های حساب مشتری

هر مشتری نزد کارگزار با توجه به پرتفوی خود (سبد سهام) یک حساب تضمین دارد.

نکات مهم در ارتباط با حساب مشتری:

1. موجودی اولیه
2. مبلغی است که مشتری باید درصدی (معمولاً 50%) از آن را به جهت خرید اعتباری اوراق بهادار، در حساب خود داشته باشد.
3. حداقل موجودی
4. درصدی از بهای اوراق بهاداری است که توسط مشتری به صورت اعتباری خرید شده است. سهم مشتری نباید از این میزان کمتر باشد.
5. سهم مشتری = ارزش اوراق بهادار در بازار - سود کارگزاری
6. کارگزاران براساس قوانین داخلی خود، حداقل موجودی را بین 30% الی 40% درنظر می ‌گیرند.

توجه : سود کارگزاران در اعطای اعتبار ، درصد متغیری است که به صورت سالیانه مشخص می شود که به صورت ماهانه اخذ می گردد.

شرایط اخذ اعتبار در بورس

برخی شرایط برای دریافت اعتبار در میان همه کارگزاری‌ها مشترک است و طبق دستورالعمل اعتبارات سازمان بورس اعمال می ‌شوند. برخی شرایط نیز با توجه به هدف کارگزاری‌ها، میزان اعتبارسنجی و در نظر گرفتن ریسک تعیین می شوند. این شرایط شامل موارد زیر است:

• برخورداری از دانش کافی جهت سرمایه‌گذاری در بازار بورس اوراق بهادار
• داشتن توانایی مالی برای ارائه تضمین‌های خواسته شده و بازگرداندن اعتبار
• ( اعم از اوراق بهادار مشتری ، چک یا سفته‌ای که به وثیقه می‌گذارد)
• مطالعه دستورالعمل‌های سازمان در خصوص خرید اعتباری
• داشتن تجربه در زمینه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه
• امضاء و عقد قرارداد (متن کامل قرارداد)

موارد تعیین کننده میزان اعتبار

• پرتفوی متشکل از سهم‌های بنیادی و ارزشمند
• سابقه معاملات و گردش حساب مناسب (منظور از گردش حساب، خرید و فروش‌های مشتری است)
• ارزش حساب تضمین شده (یکی از مهم ‌ترین مواردی که مورد بررسی قرار می‌گیرد، ارزش تضمین حساب مشتری است)
• ارزش تضمین = 30% ارزش پرتفوی (در بازار اول و دوم بورس تهران)
• به عبارتی هر فرد می‌تواند به اندازه 30% از ارزش پرتفوی خود اعتبار دریافت کند. البته این درصد متغیر است که توسط سازمان بورس تعیین می گردد.
• به عنوان مثال، اگر ارزش پرتفوی یک نفر 70 میلیون ریال باشد، می تواند تا سقف 20 میلیون ریال اعتبار دریافت کند.
• این درصد مربوط به بازارهای اول و دوم بورس است و در بازارهای دیگر متفاوت می‌باشد.

شرکت های بورسی	بازار	میزان سهم	حق تقدم
بورس تهران	اول و دوم	45%	36%
فرابورس ایران	اول و دوم	45%	36%
فرابورس ایران	پایه زرد	23%	18%
فرابورس ایران	پایه نارنجی	14%	10.8%
فرابورس ایران	پایه قرمز	0%	0%
انواع اوراق بدهی و اوراق مشارکت و صکوک	تمامی بازارها	85%	_
صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت	تمامی بازارها	65%	_
سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله	تمامی بازارها	45%	_

بروزرسانی حساب تضمین

حساب تضمین: کارگزار برای عقد قرارداد با هر مشتری اقدام به افتتاح حساب تضمین می ‌نماید. ارزش تضمین مشتری پس از اعمال تعدیلات ثبت می‌ شود. منظور از بروزرسانی حساب تضمین، محاسبه ارزش تعدیل شده آن توسط کارگزار اعتبار دهنده در هر مقطع زمانی می ‌باشد. به بیان دیگر، ارزش سهام مشتری بروزرسانی می ‌شود تا ارزش تضمین از حد وام پایین‌تر نیاید.

ماده 9 (دستورالعمل خرید اعتباری سازمان بورس اوراق بهادار)

طبق این ماده، کارگزار اعتباردهنده موظف است در پایان هر روز کاری، عملیات بروزرسانی حساب تضمین مشتری را بر اساس قیمت‌های پایانی آن انجام دهد.

اخطاریه افزایش سرمایه

کارگزار موظف است ارزش تضمین حساب مشتری را بررسی نماید. در صورتی که حساب مشتری از میزان حداقلی تعریف شده کاهش یابد، اخطاریه افزایش سهم ارسال می ‌شود.

این امر در صورتی اتفاق می افتد که قیمت سهام پرتفوی مشتری در هنگام عقد قرارداد بیشتر باشد، ارزش تضمین هم بر حسب آن محاسبه شده و اعتبار اعطا می‌ شود. در صورتی که پس از گذشت زمان سهام، سهم روند نزولی پیدا کند و مبلغ دریافتی از ارزش تضمین مشتری بیشتر باشد، به مشتری جهت افزایش آن اخطاریه داده می ‌شود.

ماده 12 (اخطاریه کسری حساب تضمین)

پس از دریافت اخطاریه کسری حساب تضمین، مشتری (شخصی که قرارداد خرید اعتباری با کارگزار اعتبار دهنده منعقد نموده است)، موظف است به مدت 72 ساعت، کسری اعلام شده را رفع نماید.

در صورتی که مشتری حساب تضمین خود را افزایش ندهد، کارگزار می ‌تواند با فروش بخشی از اوراق بهادار وثیقه‌ شده، مقداری از بدهی خود را تسویه کند تا اعتبار تخصیص داده شده به مشتری با ارزش حساب تضمین

روش‌ های رفع کسری حساب تضمین به شرح زیر است:

• کاهش مبلغ بدهی از محل واریز وجه نقد توسط مشتری یا فروش اوراق بهادار تحت مالکیت مشتری به واسطه کارگزار اعتبار دهنده، در این روش مشتری حساب خود را شارژ می‌ کند، در غیراینصورت کارگزار اوراق بهادار وی را به فروش می ‌رساند.
• افزایش مانده حساب تضمین از طریق انتخاب کارگزار اعتبار دهنده به عنوان کارگزار ناظر اوراق بهاداری که خصوصیات مندرج در دستورالعمل سازمان را داشته باشد. به بیان ساده‌ تر، مشتری می ‌تواند اوراق بهادار دیگری را به کارگزار اعتبار دهنده خود بدهد. کارگزاری می‌تواند یکی از روش‌های افزایش مانده حساب تضمین مشتری را انتخاب کند.

ماده 13 (عدم اقدام مشتری بعد از دریافت اخطاریه)

در صورتی که مشتری کسری مندرج در اخطاریه و یا بدهی خود را در مهلت مقرر در قرارداد به طور کامل پرداخت ننماید، کارگزار اعتبار دهنده می ‌تواند اقدامات زیر را انجام دهد:

• سهم های تضمین داده شده مشتری را بفروشد و بدهی تجاری مشتری را از آن محل تسویه نماید. انتخاب روش فروش تضمین و تبدیل آن به نقد به اختیار کارگزار اعتبار دهنده است.
• در صورتی که کارگزار نتواند نسبت به فروش، تبدیل به نقد و استفاده از تضمین اقدام نماید، می ‌تواند موضوع را مطابق ماده 36 قانون بازار اوراق بهادار، در مراجع ذیصلاح پیگیری نماید.

مهلت تسویه اعتبار

به طور معمول اعتبارات، سه ماهه، شش ماهه و یک ساله تسویه می ‌شوند. اما قاعده و قانون کلی در این مورد وجود ندارد. کارگزاران متناسب با نحوه معاملات مشتری و عملکرد وی در این مورد تصمیم‌گیری می‌ نمایند.

فریز سهام

همانطور که گفته شد اوراق بهادار مشتری اعتباری به عنوان تضمین تجاری و وثیقه در کارگزاری ها هستند. سرمایه‌گذار تا زمانی که بدهی خود را تسویه نکند، نمی ‌تواند نسبت به تغییر کارگزار ناظر اقدام نماید.

همچنین سهام جدیدی که از طریق اعمال حق تقدم به دست می ‌آید، تضمین‌کننده بدهی تجاری مشتری محسوب می ‌شود، لذا حق تقدم خرید سهام نیز فریز می شود. در نتیجه مشتری نمی ‌تواند نسبت به تغییر کارگزار ناظر این سهام اقدام نماید.

فروش سهام مورد وثیقه

اگر مشتری قصد فروش سهام فریز شده (که به عنوان تضمین بدهی تجاری وی نزد کارگزار فریز شده است) را داشته باشد، کارگزار درخواست فروش او را انجام می‌ دهد. مبلغ بدهی مشتری به کارگزاری از مبلغ فروش سهم کسر می‌ گردد و مابقی آن توسط مشتری قابل برداشت است.

توجه داشته باشید که اگر ارزش تضمین حساب مشتری، سبب تسویه حساب و بدهی او به کارگزاری شود،

کل مبلغ حاصل از فروش سهم توسط مشتری برداشت می ‌شود.

توصیه :

برخی از افرادی که به تازگی وارد بورس شده و از دانش و تجربه‌ی کافی برخوردار نیستند، به امید کسب سود عالی اقدام به خرید اعتبار می‌ نمایند.
به افراد تازه کار در بورس توصیه می ‌کنیم که جوانب احتیاط را رعایت کرده و از خرید اعتباری خودداری نمایند.
در واقع به دلیل ریسک‌های سیاسی و اقتصادی که امروزه در کشور با آنها مواجه هستیم، ممکن است قادر به کسب سود پیش‌بینی شده نباشید، در نتیجه با زیان مواجه می‌ شوید. توجه داشته باشید، بهتر است در مواقعی که مشکلات سیاسی و اقتصادی فراوانی مانند نوسان قیمت نفت در بازارهای جهانی وجود دارد، از خرید اعتباری خودداری نمایید.

بازار سرمایه با متغیرهای فعلی ارزنده است

علی صحرایی، بازار سرمایه را با متغیرهای فعلی ارزنده دانست.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از سنا، علی صحرایی، گفت: فلزات اساسی، فولادی ها و پتروشیمی ها به لحاظ ارزندگی مشکل بنیادی ندارند و قاطبه بازار از جمله ۳۶ شرکت سهام عدالتی را همین ها تشکیل می دهند.

وی افزود: سهامدارانی که با عرضه سهام خود صف فروش تشکیل می دهند، در تیر و مرداد گذشته همین سهم ها را تا ۲ برابر زمان فعلی خرید می کردند.

مدیر عامل بورس تهران در ادامه ، ابهام و عدم اطمینان را مساله اصلی بازار در وضعیت فعلی دانست و افزود: در کنار این مساله نرخ ارز و برخی اخبار منتشره درمورد آن دایم به بازار پیام کاهش می دهد و این مساله در خروج یا عدم خروج سهامداران در بازار نقش دارد.

وی با بیان اینکه امروز نزدیک به ۷۵ درصد معاملات مربوط به افراد حقیقی است ، تصریح کرد: در صورتی که شاخص - چه هم وزن و چه شاخص کل- سبز و بر مدار صعود باشد، در بازگشت روحیه و اعتماد سهامداران به بازار اثرگذار خواهد بود.

مدیر عامل بورس تهران خاطرنشان کرد: امروز بازار هوشمندتر شده است و اتفاقات را به دقت رصد می کند ؛ لذا مسیرها برای افزایش نقدشوندگی بازار را باید تسهیل کرد.

صحرایی گفت: بعد از اصلاح های اخیر شاخص ، اکنون کلیت بازار منتظر یک شروع خوب است و آغاز این روند جز با حضور فعال نهادهای مالی میسر نخواهد بود .

سوخت تابستانی رونق بورس

تهران- ایرنا- پس از فروکش کردن هیجانات رصد متغیرهای بورس غیراقتصادی، بورس تهران دومین روز صعودی در تابستان را تجربه کرد. به این ترتیب با جهش ۲.۲ درصدی شاخص سهام توانست به رکورد جدید ۲۴۲ هزار و ۵۶۸ واحدی دست یابد.

روزنامه دنیای اقتصاد در این گزارش می‌آورد: نزدیک شدن به زمان اوج برگزاری مجامع و همزمان انتشار گزارش‌های ماه خرداد شرکت‌ها سوخت تازه‌ای شده تا بورس تهران فضای صعودی را تجربه کند. همچنین ارزش معاملات دیروز مجدداً رشد نسبی داشت که بیانگر فعال بودن پول‌های تازه است. همچنین ارزش معاملات دیروز مجدداً رشد نسبی داشت که بیانگر فعال بودن پول‌های تازه است. افزایش اقبال به گروه‌های بزرگ کالایی از دیگر نکات قابل توجه معاملات روزهای اخیر بازار سهام است.

شاخص کل بورس تهران دیروز نیز به حرکت در مسیر صعودی ادامه داد و توانست با ثبت بیشترین میزان رشد در یک ماه اخیر، ضمن عبور از قله تاریخی در ۲۶ خردادماه، در میانه کانال ۲۴۲ هزار واحدی قرار گیرد. به این ترتیب رفته‌رفته شاهد جبران جاماندگی بازار سهام از دیگر بازارهای موازی همچون ارز و سکه هستیم. جایی که می‌تواند نقطه شروعی برای بورس تهران باشد. در شرایط فعلی برآورد متغیرهای موجود نشان از توانایی مناسب شاخص سهام برای تداوم حرکت در مسیر صعودی دارد. در این فضا اهمیت رصد متغیرهای اثرگذار بیش از گذشته احساس می‌شود. به این ترتیب به نظر می‌رسد در صورت عدم بروز رخداد غیرمترقبه اقتصادی و غیراقتصادی، شاهد تداوم رشد قیمت سهام صعودی باشیم.

شاخص سهام در ارتفاع جدید

معاملات سومین روز تابستان با رشد ۵۱۰۸ واحدی شاخص کل بورس تهران همراه شد و این نماگر را ۱.۸ درصد بالاتر از قله تاریخی پیشین بازار قرار داد. در این روز عمده نمادهای معاملاتی سبزپوش بودند. به‌طوری که از ۳۰۴ نماد معامله شده در روز دوشنبه، ۲۵۰ نماد (معادل ۸۲ درصد) با رشد قیمت همراه شدند. از نکات مورد توجه معاملات دیروز بورس تهران، بازگشت ارزش معاملات خرد به روزهای اوج بود. به این ترتیب در حالی که دو روز ابتدایی تیرماه، ارزش دادوستدها به حدود ۷۰۰ میلیارد تومان تنزل کرده بود، دیروز این متغیر بار دیگر از ۱,۱۰۰ میلیارد تومان فراتر رفت. علاوه بر این افزون بر ۴۰ درصد سهام بورسی، با صف‌های طولانی خرید به معاملات روزانه خود پایان دادند و ماحصل آن انتظار ناکام ۱۹۷ میلیارد تومان نقدینگی برای ورود به گردونه معاملات بورس تهران بود.

در این شرایط به نظر می‌رسد بهبود نسبی قیمت‌ها در بازار جهانی همزمان با فروکش موقت تنش‌های منطقه‌ای پس از بالاگرفتن سطح منازعات در هفته گذشته و مهلت‌بخشی دوباره گروه ویژه اقدام مالی (FATF) برای تصویب لوایح مرتبط در ترغیب سرمایه‌گذاران برای حضور پررنگ در سمت تقاضای سهام و در مقابل فروکش انگیزه فروش بی‌تاثیر نبوده است. در این میان تقویت جریان گزارش‌دهی بنگاه‌های بورسی در بازگشت شاخص سهام به مسیر صعودی نقش فعالی داشت. در این میان نه تنها شرکت‌های کالایی بازار بلکه صنایع کوچک و متوسط نیز واکنشی مثبت به این جریان اطلاعاتی نشان می‌دهند. به‌طوری که دیروز در کنار رشد ۲.۱۵ درصد شاخص کل، شاخص هم‌وزن که از اثرگذاری یکسان نمادها حکایت دارد، رشدی بالغ بر ۲.۲۵ درصد را به ثبت رساند.

جبران عقب‌ماندگی بازار سهام

پس از اصلاح ۱.۸ درصدی شاخص سهام در چهار روز متوالی منتهی به یکم تیرماه، حال به نظر می‌رسد وارد موج پنجم رشد شاخص سهام از ابتدای سال ۹۷ شده‌ایم. شرایطی که بازدهی ۱۵۲ درصدی برای این نماگر در بازه مذکور به ارمغان آورده است. آماری که بازار سهام را به سمت بی‌حساب شدن با دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری پیش می‌برد تا شاهد جبران جاماندگی این بازار باشیم. این می‌تواند نقطه شروعی برای بورس تهران باشد. جایی که در آن اهمیت رصد متغیرهای اثرگذار بر بازار بیش از گذشته احساس می‌شود و می‌تواند سهام را به گزینه اول سرمایه‌گذاری تبدیل کند. شرایط بازار جهانی کالاها، وضعیت سیاسی منطقه، اختلافات تجاری میان دو قدرت اقتصادی چین و آمریکا و همچنین شرایط تحریمی کشور از جمله مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر روند قیمت سهام است. در شرایط فعلی برآوردی از متغیرهای موجود نشان می‌دهد سهام همچنان توان ادامه حرکت در مسیر صعودی را دارد.

ماه جاری را می‌توان ماه انعکاس عوامل بنیادی در سهام عنوان کرد. با پشت سر گذاشتن خردادماه، نوبت به انتشار عملکرد ماهانه شرکت‌ها در آخرین ماه بهار و در ادامه رونمایی از صورت‌های مالی فصلی شرکت‌ها رسیده است. با انتشار یک به یک عملکرد ماهانه که از اول تیرماه آغاز شد، آنچه مورد رصد دقیق قرار می‌گیرد، انعکاس نرخ‌های بالای ارز نیمایی پس از رشد محسوس نسبت به میانگین نیمه دوم سال ۹۷ است. در عین حال با توجه به تخمین ۵ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلاری صادرات غیرنفتی کشور در اردیبهشت‌ماه که نسبت به فروردین و البته ماه مشابه سال گذشته، جهش عجیبی را تجربه کرده است، از حضور خریداران جدید برای محصولات ایرانی در بازار صادراتی حکایت دارد. در عملکرد اردیبهشت ماه بورسی‌ها نیز این موضوع انعکاس پیدا کرد. بر این اساس عملکرد خردادماه شرکت‌ها که عمدتاً در این هفته منتشر می‌شود، می‌تواند اثرات خود را بر سهام به جا بگذارد و تخمین دقیق‌تر سودآوری بهار شرکت‌ها را برای تحلیلگران فراهم سازد. به این ترتیب به نظر می‌رسد در صورت عدم بروز رخداد غیرمترقبه سیاسی و اقتصادی، شاهد تداوم حرکت شاخص سهام در مسیر صعودی باشیم.

محرکی به نام فصل مجامع

علاوه بر گزارش عملکرد ماهانه بنگاه‌های بورسی، نزدیک بودن مجامع شرکت‌ها به ویژه شرکت‌های بزرگ می‌تواند جذابیت هر چه بیشتر سهام را نوید دهد. جایی که محرکی تحت عنوان تقسیم سود و به دنبال آن رقیق شدن قیمت سهم‌ها، می‌تواند موج بعدی تقاضا را به همراه داشته باشد. با این حال درخصوص برخی از شرکت‌ها، رشد قیمت سهم قبل از برگزاری مجمع با سرعت زیادی کلید خورده و به نوعی پیش‌خور می‌شود. موضوعی که لازم است مورد توجه معامله‌گران قرار گیرد.

تیرماه شفاف بورس تهران

همانطور که اشاره شد تجمیع چند عامل اثرگذار، چشم‌انداز مثبتی پیش‌روی بازار سهام قرار داده است. به‌صورت سنتی همواره تیرماه برای سهامداران سودهای قابل‌ملاحظه‌ای به دنبال داشته است. در این ماه، توام شدن انتشار صورت‌های مالی سالانه و فصلی شرکت‌ها و در کنار آن رونمایی از گزارش عملکرد خرداد شرکت‌ها سبب می‌َشود تا این دوره به لحاظ شفافیت و تقویت جریان اطلاعات سهامداران در بالاترین سطح قرار گیرد. این اطلاعات در شرایط فعلی از آنجا که بیم تحریم‌ها و اثرات منفی جنگ تجاری بر بازار سهام سایه افکنده است، از اهمیت مضاعفی به‌خصوص برای شرکت‌های صادراتی برخوردار است.

بوی بهبود از بازار جهانی

بازار جهانی هفته گذشته را عمدتاً با خوش‌بینی به نشست G۲۰ با رشد قیمت به پایان رساند. در این میان، دریافت سیگنال‌های مساعد از اعمال سیاست‌های انبساط پولی در آمریکا روح تازه‌ای به کالبد بازارهای کالایی جهان دمید و در رصد متغیرهای بورس کنار خوش‌بینی به روند مذاکرات تجاری زمینه‌ساز رشد قابل‌ملاحظه قیمت فلزات و نفت شد، از این‌رو در این هفته بهای مس رشدی ۲.۶ درصدی را ثبت کرد. سرب نیز در این هفته ۱.۸ درصد رشد کرد و آلومینیوم شاهد افزایش یک درصدی بهای خود بود. رشد بیش از ۵ درصدی بهای نفت برنت نیز از شگفتی‌های این هفته بازارهای جهانی بود. در این شرایط تنها سه روز تا برگزاری نشست G۲۰ و دیدار اثرگذار روسای جمهور چین و آمریکا باقی‌مانده است. ابراز امیدواری طرفین برای حل اختلافات تجاری سبب شد تا روز گذشته در بازگشایی بازار جهانی نیز شاهد رشد نسبی قیمت‌ها باشیم.

همگام با بازیگران

دیروز هر چند شاهد جهش ۵ هزار واحدی شاخص سهام بودیم، اما خلاف سنت دیرینه خالص تغییر مالکیت سهام به نام معامله‌گران عمده بازار رقم خورد. در این مسیر روز دوشنبه حدود ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار سهم به ارزش ۲۰ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان به پرتفوی حقیقی‌ها افزوده شد. در میان ۳۸ صنعت فعال بورسی نیز دیروز بیشترین خالص خرید بازیگران حقوقی در سهام زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی رقم خورد. به این ترتیب دیروز ۳۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان از سبد سهام معامله‌گران خرد به پرتفوی حقوقی‌ها افزوده شد. پس از آن نیز بانکی‌ها شاهد خالص تغییر مالکیت ۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی بودند. قندی‌ها نیز مورد توجه معامله‌گران عمده بازار قرار گرفتند و خالص خرید ۷ میلیارد تومانی را رقم زدند.

در میان شرکت‌های بورسی نیز نماد معاملاتی شرکت سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران در اولویت خرید معامله‌گران عمده قرار گرفت. دیروز ۱۴ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم «شیران» به ارزش ۱۷ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان در سمت حقیقی به حقوقی جابه‌جا شد. سهام بانک پاسارگاد نیز دیروز مورد توجه بازیگران حقوقی بازار قرار گرفت. در این نماد معاملاتی روز گذشته بیش از ۳۹ میلیون و ۲۰۰ هزار سهم به ارزش ۷ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان از سبد سهام معامله‌گران خرد به پرتفوی حقوقی‌ها افزوده شد.

بازدهی سهام از ۷۰ درصد فراتر رفت؛ شاخص بورس تهران یک میلیون واحدی می‌شود؟

اقتصادنیوز : بازار سهام در هفته جاری نیز به رشد جهش گونه خود ادامه داد تا جایی که با افزایش بیش از ۱۳۵ هزار واحدی شاخص کل، بازدهی هفتگی به سطح اعجاب‌انگیز ۱۸درصد و از ابتدای سال به ۷۱ درصد رسید.

به گزارش اقتصادنیوز شروین شهریاری خبرنگار حوزه بورس در این باره نوشت:
برای اینکه ابعاد این رشد بهتر درک شود باید توجه کرد که رقم شاخص کل دو سال قبل در همین روز کمتر از صد هزار واحد بود؛ به عبارت دیگر به میزان ۳۵ درصد بیشتر از کل ارزش خلق شده در بورس تهران در نیم قرن، تنها در هفته جاری بر ارزش کل بورس افزوده شده است.

این اتفاق درحالی روی می‌دهد که رسیدن به شاخص یک میلیون واحدی دیگر هدفی دور از دسترس به‌نظر نمی‌رسد و هدف‌گذاران اعداد رویایی شاخص به زودی باید به انتظار تعیین رقم جدیدی برای تداوم ترسیم رشد هیجانی کنونی و جذب آحاد جامعه به سمت بورس باشند. در اتفاقی نادر، مسوولان دولتی و سیاست‌گذاران نیز به‌طور همنوا از شرایط کنونی ابراز خرسندی کرده و به‌طور تلویحی ادامه رونق سهام را نوید می‌دهند؛ وضعیتی که معمولا در موقعیت رشدهای هیجانی و هجوم سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای در دنیا با رویکرد احتیاطی و محدود‌کننده نهاد حاکمیت مواجه می‌شود. به این ترتیب، تلفیق سرازیر شدن سیل نقدینگی به سمت بازار سهام با برداشت اکثریت از حمایت دولت از این مساله، روندی را شکل داده که مشخص نیست اوج شاخص را در چه نقطه‌ای رقم بزند.

شباهت‌ها با حباب چینی

در بین سنجه‌های ارزیابی وضعیت سهام می‌توان دسته‌های متفاوتی را بسته به نوع نگاه تحلیلگر تشخیص داد. برخی از این متغیرها با تاکید بر سودآوری و جریانات نقدی شرکت‌ها نسبت به ارزش‌گذاری داوری می‌کنند. برخی به ارزش دارایی‌ها و جایگزینی نظر می‌کنند و در نهایت گروهی هم به‌دنبال کشف ارزش بازار سهام در ترازوی مقایسه با متغیرهای کلان اقتصادی نظیر تولید ناخالص داخلی، نقدینگی و. هستند. در هر مقطع تاریخی، معمولا قضاوت از دریچه هریک از این نسبت‌ها نتایج متفاوتی به‌دست می‌دهد؛ از این رو، بسته به نگاه هر تحلیلگر، داوری در مورد ارزندگی کلیت بازار سهام می‌تواند متفاوت باشد. با این حال، مقاطع زمانی معدودی وجود دارند که همه این سنجه‌های تحلیلی به‌رغم خاستگاه متفاوت آنها یک رای مشابه در مورد ارزندگی بازار صادر می‌کنند. مثلا در حباب قبلی بورس تهران در سال ۹۲، متغیرهای سودآوری و کلان کمابیش در محدوده هشدار قرار داشتند اما هنوز متغیرهای دارایی محور، بر تداوم ارزشمندی بازار تاکید داشتند. در نقطه معکوس در اواخر سال ۹۶، تقریبا هر سه گروه تحلیل‌ها نشان از مطلوبیت وضعیت بورس داشتند. در نمونه مشابه خارجی، در کشور چین، پس از یک دوره جهش ۲ برابری شاخص‌ها که در مدت بسیار کوتاهی در شش ماه منتهی به تابستان ۲۰۱۵ اتفاق افتاد تقریبا از هر منظر تحلیلی، سرمایه‌گذاری در سهام در نرخ‌های مزبور توجیه خود را از دست داد. با این حال، قیمت‌ها تحت‌تاثیر هجوم مردم عادی در سمت تقاضا تا مدتی باز هم به رشد خود ادامه دادند و افزایش مزبور را از سطح ۵/ ۲ برابر نیز گذراندند؛ تا اینکه در نهایت با یک سقوط ۵۰ درصدی در شاخص ظرف تقریبا شش ماه بعدی حباب بازار سهام چین ترکید. در شرایط فعلی هم اکثریت کارشناسان بر این باورند که همه متغیرهای تحلیلی از توجیه منطقی ادامه رشد قیمت‌های سهام باز مانده‌اند؛ وضعیتی که یادآور موقعیت‌های نادری در گذشته است که یکصدایی همه متغیرهای تحلیلی، معمولا اتفاقی متناظر با جمع‌بندی این سنجه‌ها در جهت رشد یا افت قیمت‌های سهام پس از مدت زمان کوتاهی را در پی دارد.

«عدالت » در ایستگاه مردم

براساس ابلاغیه صادر شده در هفته جاری، گام مهمی در راستای باز شدن قفل یکی از بزرگترین معضلات مالکیتی و مدیریتی در اقتصاد کشور برداشته شد تا فرآیند آزاد‌سازی سهام عدالت عملا در فاز اجرایی قرار گیرد. براساس اطلاعاتی که تاکنون منتشر شده، این سهام یا به‌صورت مستقیم یا واگذاری مالکیت در شرکت‌های استانی به مردم انجام خواهد شد. این اتفاق که البته نوع اول آن مرجح است، در نهایت فرآیند نیمه‌تمام خصوصی‌سازی را کامل می‌کند و با سپردن سهام به‌دست مالکان واقعی آنها، عملا در ماه‌های آتی تشکیلات عریض و طویل سهام عدالت با ماهیت شبه‌دولتی آن را از زنجیره اثرگذاری و حاکمیت بر شرکت‌ها حذف می‌کند. علاوه بر اینها، با ورود تقریبا ۳۰۰ هزار میلیارد تومان سهام بلوکه شده به فرآیند آزاد‌سازی، گامی مهم در جهت تعمیق بازار سهام، جلوگیری از رشد و افت‌های هیجانی و نیز شریک شدن بخش مهمی از جمعیت کشور در فرآیند سرمایه‌گذاری دربازار سرمایه برداشته می‌شود. همچنین با افزایش شناوری سهام و واقعی شدن قیمت‌ها، زمینه برای سرمایه‌گذاری جدید از سوی بخش‌خصو‌صی به منظور خرید و تجمع سهام و اعمال حق مدیریت در شرکت‌ها نیز فراهم می‌شود که به‌طور بالقوه تاثیرات مهمی در تغییر ساز وکار مدیریتی و افزایش بهره‌وری اقتصاد کشور و بنگاه‌های بزرگ در میان‌مدت خواهد داشت. به این ترتیب می‌توان گفت در صورت اهتمام مدیران اجرایی و فراهم کردن سریع سازوکار تخصیص سهام، قطار خصوصی‌سازی در ایران به ایستگاه مهمی می‌رسد که در آن، پس از سال‌ها، مردم به سهم خود از «عدالت» خواهند رسید.

سیم آخر بانک‌های مرکزی جهان

نحوه مواجهه اقتصادی با شیوع ویروس کرونا از همان ابتدا برای تصمیم‌سازان درسراسر جهان با تردید و ابهام توام بوده است. با این حال، یک گروه از سیاست‌گذاران اقتصادی در کشورهای غربی، ازهمان روز اول، رویکرد کاملا مشخصی را در پیش گرفتند: بانک‌های مرکزی؛ سیاست آنها هم روشن و قاطع بود: انبساط پولی حداکثری. به این ترتیب، نه‌تنها نرخ‌های بهره در رصد متغیرهای بورس آمریکا به سرعت به صفر رسید بلکه در ژاپن و اروپا به قعر جدیدی از نرخ‌های منفی رفت.

جنبه مهم‌تر اما به خرید مستقیم دارایی‌ها (بخوانید چاپ پول) مربوط بود که در اینجا نه تنها هر سه بانک مرکزی خرید «نامحدود» اوراق قرضه دولتی را اعلام کردند بلکه بانک مرکزی آمریکا برای اولین‌بار در طول تاریخ تا بدانجا پیش رفت که خرید اوراق قرضه شرکتی با درجه اعتباری پایین (Junk Bonds) را هم مشمول برنامه حمایتی تزریق نقدینگی کرد. ابعاد تزریق پول بی‌پشتوانه در ایالات‌متحده از همه رقبا سریع‌تر بوده و در مقایسه با رقیب دوم یعنی چین رصد متغیرهای بورس که اساسا انبساط خفیف‌تری را در پیش گرفته، بسیار قابل‌توجه بوده است. بر این اساس، بسیاری از ناظران براین باورند که در صورت برگشت اقتصاد جهانی به ریل عادی، تغییرات مهمی در ارزش دارایی‌ها در افق پساکرونا شکل می‌گیرد. در همین راستا، دارایی‌های ریسک‌پذیر مانند سهام در بازار جهانی چشم‌انداز روشنی خواهند داشت؛ اما منتفع اصلی از نتایج این روند، که تضعیف نسبی دلار آمریکا جزو لاینفک آن به‌شمار می‌رود، بازارهای درحال توسعه از یک سو و نرخ موادخام و کالاها از سوی دیگر هستند؛ الگویی که مشابه آن پس از بحران جهانی سال ۲۰۰۸ نیز برای مدت کوتاهی قابل رصد بود. از این منظر، می‌توان انتظار داشت در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ یکی از عوامل موثر بر سودآوری شرکت‌های بورس تهران یعنی قیمت‌های جهانی کامودیتی هم نفسی تازه کنند و با عبور از روزهای سخت شیوع بیماری، روند بازگشت به سطوح قبلی را در پیش گیرند.