فرکانس کاهشی شاخص‌کل بورس
بازار سهام در شرایط کنونی تحت‌تاثیر مسائل متعددی از قبیل روند رکودی بازارهای جهانی، ابهامات موجود در مذاکرات برجام و همچنین احتمال گزارش‌های ضعیف پیش روی شرکت‌ها، معاملات کم رمقی را تجربه می‌کند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد نفس‌های شاخص کل بورس به شماره افتاده و نماگر اصلی بازار سهام دیگر مانند قبل نوسان نمی‌کند. بورس اوراق بهادار تهران به‌عنوان مهم‌ترین بخش از بازارهای مالی کشور در حالی از نبود نقدینگی کافی رنج می‌برد که نوسان‌های شاخص کل بورس روز به روز کم و کمتر میشود.
به‌طوری‌که تحت تاثیر مسائلی از قبیل روند رکودی بازارهای جهانی و مسکوت ماندن روند ادامه‌دار مذاکرات برجام، شرایط سرمایه‌گذاری در این بازار به مراتب دشوارتر از قبل شده و بر بلاتکلیفی هر چه بیشتر فعالان بازار افزوده است. این مدعا را می‌توان با تکرار صفر شدن نوسان شاخص کل در دو هفته اخیر و همچنین خروج ادامه دار سرمایه از بازار مذکور به اثبات رساند.
چراکه میزان تحرکات نماگر یادشده از ابتدای سال تاکنون تا حد زیادی محدود شده و شاخص کل حدود ۳مرتبه در بازه مثبت ۰۳/ ۰ تا منفی ۰۳/ ۰درصد نوسان داشته که هر سه مرتبه آن در فصل تابستان به ثبت رسیده است.
نوسان‌های شاخص‌کل بورس روزبه‌روز کمتر و کمتر میشود. بازار سهام در شرایطی اوضاع رکودی کنونی را سپری می‌کند که ارزش معاملات خرد در آن در زیر سطح ۲هزار‌میلیاردی جا خشک کرده است. همین امر سبب‌شده تا روند ادامه‌دار کاهش در ارزش معاملات خرد به نوعی نشانه رکود در این بازار ارزیابی شود، اما نکته مهم‌تر این است که بررسی نوسانات شاخص در ماه‌های اخیر خود موید نکته مهم‌تری است که افزایش بلاتکلیفی فعالان بازار در معاملات سهام شاخص‌ساز را به نمایش میگذارد.
در شرایطی که همه دم از رکود می‌زنند، برآیند تغییرات شاخص‌کل هموزن مثبت بوده است. این مساله در حالی روی داده که شاخص‌کل هر روز کمتر و کمتر نوسان می‌کند. این مدعا را می‌توان با تکرار صفر‌شدن نوسان تدپیکس در دو هفته اخیر به اثبات رساند.
بی‌تحرکی شاخص‌کل در شرایطی روی داده که این مساله حتی در سراسر بعضی از سال‌ها تکرارپذیر نبوده است. بر این اساس می‌توان گفت که دلیل چنین رویدادی در شرایط کنونی تداوم مخابره اخبار منفی از اقتصاد‌هایی نظیر چین و ایالات‌متحده است که در کنار مسکوت‌ماندن مذاکرات برجامی و ادامه‌دار شدن بلاتکلیفی ناشی از آن، جان بازارها به‌خصوص بورس را گرفته و بر طبل رکود تقاضا در روزگار کنونی می‌کوبد.
فرکانس کاهشی شاخص‌کل
بازار سهام در شرایط کنونی تحت‌تاثیر مسائل متعددی از قبیل روند رکودی بازارهای جهانی، ابهامات موجود در مذاکرات برجام و همچنین احتمال گزارش‌های ضعیف پیش روی شرکت‌ها، معاملات کم رمقی را تجربه می‌کند. پایداری این شرایط در حالی بر نگرانی سرمایه گذاران می‌افزاید که تاکنون بار‌ها مذاکرات برجام به نقطه پایانی نزدیک شده، اما در نهایت نه‌تن‌ها به حصول توافق بین طرفین منجر نشده، بلکه باعث شکل گیری رفتار هیجانی در بازار سهام نیز شده است.
از طرفی سیگنال منفی که از بازارهای جهانی به بورس تهران مخابره میشود شرایط را بیش از پیش برای سرمایه‌گذاران دشوار می‌کند.
در چنین شرایطی است که دادوستد‌های بورسی در نمادهای شاخص‌ساز، بر مداری خنثی قرار گرفته و در سطحی مشخص و محدود درجا می‌زند، به‌طوری‌که در روزهای اخیر نوسانات شاخص در بازه صفر‌درصدی محدود شده و رونق تنها در برخی نمادهای کوچک بازار دیده میشود، از این‌رو می‌توان برآیند تحرکات نماگر اصلی بازار را به قلب در حال باز‌ایستادن تشبیه کرد، چراکه از ابتدای سال‌تاکنون نوسانات شاخص‌کل در محدوده ۱/ ۰ تا منفی ۱/ ۰درصد حدود ۱۷ مرتبه تکرار داشته است و این میزان تغییر از ابتدای تابستان تاکنون نیز حدود ۸ بار بوده است.
در نگاهی دقیق‌تر شاخص‌کل از ابتدای سال تاکنون ۶ مرتبه در محدوده ۰۵/ ۰ تا منفی ۰۵/ ۰ نوسان کرده و این مقدار از تحرکات نماگر اصلی بازار از ابتدای تیرماه تا لحظه نگارش این گزارش حدود ۴ مرتبه بوده است. روند نوسانات نماگر یادشده در حالی محدود و محدودتر میشود که شاخص‌کل بورس تهران در فصل تابستان سمت و سویی نوسانی داشته است، چراکه از ابتدای سال تاکنون شاخص‌کل حدود ۳مرتبه در بازه ۰۳/ ۰ تا منفی ۰۳/ ۰درصد نوسان داشته که هر سه‌مرتبه آن در فصل تابستان به ثبت رسیده است.
سکوت بازار دوشنبه
بازار سهام همچنان از نبود جریان نقدینگی کافی رنج می‌برد و پایین‌بودن مستمر حجم و ارزش معاملات سهام بسیاری از سرمایه‌گذاران این بازار را آزرده‌خاطر کرده و بی توجهی و سردرگمی آنها را به‌دنبال داشته است. روند فرسایشی بورس تهران در حالی ادامه دارد که از ابتدای هفته‌جاری معاملات بورس رونقی نیافته و با کم تحرکی در مدار فعلی خود درجا می‌زند، به‌طوری‌که پس از افت ۸۷/ ۰درصدی نماگر اصلی تالار شیشه‌ای در معاملات روز شنبه، بازار نتوانست آنطور که باید در روند معاملاتی متعادلی قرار بگیرد و در روز یکشنبه هم نماگر اصلی بازار با تغییر صفر‌درصدی در مقایسه با روز گذشته در سطح یک‌میلیون و ۴۲۶هزار واحد باقی ماند.
نهایتا در ادامه مسیر رکودی بازار، در روز گذشته شاخص‌کل با افت ناچیز ۱۲۶ واحدی معادل ۰۱/ ۰درصد عقب‌نشینی داشت.
در این روز نماگر هموزن باز‌هم عملکرد بهتری در مقایسه با شاخص‌کل داشت و با افزایش ۳۵/ ۰درصدی در سطح ۴۱۰هزار واحد قرار گرفت. اعداد و ارقام مذکور نشان می‌دهد که سهام کوچک بازار با توجه به رکودی که در معاملات بزرگ‌تر‌ها حاکم شده، در حال‌حاضر پتانسیل بیشتری برای رشد دارند چراکه در روزهای رکودی و کم رمق بازار سهام همچنان با اقبال سهامداران همراه هستند.
در چنین وضعیتی به‌نظر می‌رسد حتی اگر ابهامات بورس درجا می‌زند؟ اقتصادی و سیاسی ادامه دار باشد، صنایع کوچک توان رشد بیشتری دارند و احتمالا بازدهی بهتری را در مقایسه با سایر صنایع داشته باشند. نگاهی دقیق‌تر به روند معاملاتی بورس دیروز نشان می‌دهد که بازار سهام در ابتدای معاملات به حمایت معتبر خود واکنش مثبت نشان داده بود، به‌طوری‌که نماگر اصلی بورس تهران تا ساعت ۱۰:۳۰ با افزایش بیش از هزار و ۵۰۰واحدی تا سطح یک‌میلیون و ۴۲۸هزار واحد پیشروی کرد، اما بورس دیروز پس از گذشت نیمی از تایم معاملات نسبت به ابتدای بازار کمی عقب‌نشینی داشت.
نهایتا در پایان معاملات روز دوشنبه دماسنج بازار به‌رغم صعود صبحگاهی خود در مدار نزولی قرار گرفت و در سطوح قبلی خود درجا زد؛ این در حالی است که نمادهای معاملاتی «شپدیس»، «کگل» و «فارس» در این روز بیشترین تاثیر منفی بر شاخص‌کل را داشتند، اما در مقابل نماد معاملاتی «اخابر» با تاثیر مثبت ۷۴۹ واحدی بر شاخص‌کل مانع از افت بیشتر این نماگر شد.
در مرتبه دوم نیز نماد «همراه» با ۱۵۰ واحد تاثیر مثبت بر شاخص‌کل بیشترین تاثیر مثبت بر نماگر یادشده را به ثبت رساند، ضمن اینکه ارزش معاملات خرد سهام در این روز با رشد حدود ۱۵درصدی در مقایسه با روز قبلی رقم هزار و ۶۰۱ میلیارد تومان واحد را به ثبت رساند.
رقم مزبور نشان می‌دهد که بازار سرمایه همچنان با معضل نبود نقدینگی کافی در بازار دست و پنجه نرم می‌کند و در چنین شرایطی که سایه رکود بر بازار سهام حاکم است و روند فرسایشی معاملات ادامه دار است، سرمایه‌گذاران انگیزه‌ای برای واردکردن سرمایه خود به این بازار ندارند؛ این در حالی است که اغلب سهام موجود در بازار یادشده از نظر قیمتی در سطوح قیمتی جذابی قرار دارند و برای سرمایه‌گذاری مناسب هستند، اما به اعتقاد اغلب کارشناسان علت بی‌توجهی سرمایه‌گذاران به بازار سهام این است که سرمایه‌گذاران دیگر بازار سرمایه را فضای مناسبی برای سرمایه‌گذاری نمی‌دانند. در چنین شرایطی اغلب سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند که در بستری مناسب و البته امن‌تر به معامله بپردازند تا با اطمینان خاطر بیشتری سرمایه خود وارد بازار کنند.
در ادامه بلاتکلیفی و سردرگمی فعالان بورس تهران در روز دوشنبه حدود ۱۴۶میلیارد سرمایه توسط سهامداران خرد از بازار خارج شد، به‌طوری‌که در این روز گروه محصولات شیمیایی حدود ۵۹میلیارد‌تومان و صنعت چند رشته‌ای صنعتی با خروج پول بیش از ۳۰میلیارد‌تومانی بیشترین خروج سرمایه حقیقی درمیان صنایع را داشتند، در مقابل گروه مخابرات با جذب نقدینگی حدود ۴۸میلیارد تومانی در صدر‌جدول ورود نقدینگی صنایع قرار گرفت و پس از آن گروه کاشی و سرامیک بیشترین ورود پول حقیقی را به‌ثبت رساند.
به تفکیک نمادهای معاملاتی نیز طی دادوستد‌های روز گذشته بورس تهران «پترول» با خروج نزدیک به ۴۰میلیارد‌تومان در صدر خروج نقدینگی بورس روز گذشته قرار گرفت، پس از آن «شستا» و «شپنا» با خروج بیش از ۱۰میلیارد‌تومانی بیشترین خروج سرمایه در روز دوشنبه را به‌نام خود به ثبت رساندند، درحالی‌که نمادهای «اخابر» و «کلوند» به ترتیب با ورود پول بیش از ۴۹میلیارد‌تومان و بیش از ۶میلیارد‌تومان همراه شدند و در صدر‌جدول جذب سرمایه حقیقی‌ها در روز گذشته قرارگرفتند.
نگاهی به عوامل کلان کنونی
به‌طور کلی روند فرسایشی معاملات بورس تهران گویای ناامیدی خریداران و فروشندگان این بازار است. این وضعیت در حالی ادامه دارد که به‌نظر می‌رسد مشکل اصلی ناشی از بلاتکلیفی در مذاکرات هسته‌ای و سازوکار‌های سیاسی‌اقتصادی است که روند بازار را تحت‌تاثیر قرار داده است.
این عوامل منجر به شکل‌گیری وضعیتی شده که در آن اعتماد عمومی اهالی بازار سرمایه تا حد زیادی کاهش یافته است، به‌طوری‌که نگاه اغلب فعالان بازار به مذاکرات برجام است و در انتظار مشخص‌شدن سرانجام برجام هستند؛ این در حالی است که اغلب کارشناسان بر این باور هستند که حتی در صورت حصول توافق در برجام هم نباید انتظار رشد شارپی در بازار را داشت، چراکه این رشد کوتاه‌مدت و تحت‌تاثیر رفتار هیجانی سرمایه گذاران خواهد بود، اما این دسته از کارشناسان تاکید دارند که تا مذاکرات ادامه دار برجام پایان نیابد و تکلیف آن مشخص نشود، نمی‌توان انتظار داشت که رکود و فرسایش بازارها پایان یابد.
به‌عبارتی دیگر بازارهای مالی در چنان رکودی دست و پا می‌زنند که تنها عامل کلانی همچون برجام می‌تواند آنها را از رکود و بی خبری نجات داده، تا بلکه روند باثبات تری داشته باشند، اما در شرایط کنونی نگرانی فعالان بازار به مذاکرات برجام محدود نمی‌شود چراکه تحت‌تاثیر سیگنال‌های منفی که از بازارهای جهانی به‌ویژه چشم‌انداز رکودی که از اقتصاد آمریکا و چین به بازار مخابره میشود، بعید نیست در روز‌ها و هفته‌های آینده شاهد ضعیف و ضعیف‌تر شدن نبض بازار سهام باشیم. در کنار همه این عوامل مساله مهم‌تری پیشروی بازار قرار دارد که با نگاهی به روند معاملات بورس تهران از نیمه‌دوم سال۹۹، بهتر می‌توان شرایط کنونی را تفسیر کرد.
همان‌طور که در گزارش‌های قبلی بار‌ها بحران قیمتی سال‌های اخیر را مورد بررسی قرار دادیم، با شروع بحران ریزش قیمتی از نیمه دوم سال۹۹ حقوقی‌ها با فشار دولت و تحت‌عنوان سیاست‌های حمایتی و البته به دلیل لنگر ذهنی در دوران رونق و با فرض ثبات بازارهای جهانی شروع به خرید سهم‌ها در مقیاس‌های بالا کردند (لنگر انداختن نوعی سوگیری شناختی است که در آن ذهن افراد در فرآیند تصمیم‌گیری به نخستین اطلاعاتی که به‌دست می‌آورند، تکیه می‌کند).
در چنین شرایطی هر‌جا که سهامداران حقیقی‌ها سهم‌های خود را می‌فروختند، سهامداران حقوقی درجا سهام مذکور را خریداری می‌کردند. همین مساله باعث‌شده تا دیگر سرمایه گذاران تمایلی برای خرید سهم‌های بیشتر در بازار نداشته باشند، در نتیجه چنین روندی سرمایه‌گذار‌های نهادی هم به دلایل سیاسی و اقتصادی (افزایش عرضه منجر به کاهش بیشتر قیمت بورس درجا می‌زند؟ میشود) تمایلی به‌فروش سهام خود ندارند و به‌نظر می‌رسد که مردم هم سهامی نخواهند خرید.
برای همین فرض بر این است که آن چیزی که در سال‌جاری با عنوان روز صفر شاخص در دو روز معاملاتی شاهد آن بودیم، باز‌هم تکرار شود و نوسان‌ها به‌خصوص در نمادهای شاخص‌ساز به دلیل رکود بازارهای خارجی در کنار ابهام برجامی به حداقل برسد، بنابراین احتمالا روند رکودی بازار همچنان ادامه داشته باشد.
البته دلایل منطقی دیگری برای پایداری رکود بازار و عدم‌تمایل سرمایه گذاران برای معامله در بازار سهام وجود دارد، به‌طوری‌که بسیاری از تحلیلگرانی که گزارش عملکرد شرکت‌ها را دنبال می‌کنند، معتقدند در چنین شرایطی نخریدن سهام احتمالا منطقی‌تر خواهد بود، چراکه به باور این دسته از تحلیلگران به‌نظر می‌رسد که گزارش عملکرد پیش رو شرکت‌ها آنطور که باید مطلوب نباشد، از این‌رو نمی‌توان این موضوع را رد کرد که احتمال گزارش‌های ضعیف پیش‌رو شرکت‌ها یکی از تحولاتی است که به‌عنوان ریسک‌های قابل‌قبول و قابل‌پذیرش برای بازار مطرح میشود.
رشد بورس؛ منطقی یا هیجانی؟
دنیای اقتصاد – گروه بورس : بازار سرمایه، روزهای پررونقی را پشت‌سر میگذارد و فعالان بازار نیز خشنود از این رونق، سرمایه‌های خود را در این بازار به گردش درآورده‌اند، اما در دیگر بازارها، همچنان خبری نیست.
شاخص بورس که در ابتدای دی‌ماه، رقم 18 هزار و 353 واحد را نشان می‌داد، اکنون به رقم 19 هزار و 700 رسیده که نشان می‌دهد در 13 روز کاری بورس، توانسته است 1347 واحد رشد را تجربه کند و به طور میانگین، روزانه 100 واحد افزایش یابد. همچنین در یک هفته اخیر، شاخص 851 واحد افزایش یافته و بازار سرمایه همه روزه با ثبت ارقام مثبت به طور میانگین 120 واحد رشد شاخص را به ثبت رسانده است.
براساس آمارهای موجود، بازدهی بورس از ابتدای آذرماه تاکنون 3/7 درصد و در هفته اخیر 5/4 درصد بوده که به عنوان بازدهی هفتگی، میزان بالایی محسوب میشود. روز گذشته، شاخص بورس توانست با 249 واحد رشد، ارزش بازار را به 93 هزار و 673 میلیارد تومان معادل 90 میلیارد دلار برساند. بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد اخیر بورس، دی‌ماه جاری را در مقایسه با دی‌ماه 11 سال گذشته بورس، به پربازده‌ترین دی‌ماه تبدیل کرده است.پیش‌تر در دی 86، بازده بورس 9/6 درصد شده بود.این بازدهی موجب شده است، برخی از فعالان بازار، رشد بازار را هیجانی توصیف کنند. در مقابل، برخی دیگر بر این باورند که رشد بازار طبیعی است و زمان افت بازار، طی شده است. یک کارگزار بورس در این زمینه بر این باور است که روند شاخص بورس در طول سال مشخص است.
قانون نانوشته بورس
مدیرعامل کارگزاری رضوی در این باره به خبرنگار ما گفت: شاخص کل بورس، تا تیرماه و مردادماه رشد می‌کند. در شهریورماه به گونه‌ای مثبت درجا می‌زند، در مهرماه و آبان‌ماه و اواسط آذرماه کاهش می یابد و پس از آن افزایش می‌یابد و این «قانون نانوشته بورس» است.
وی افزود: فعالان بازار در پاییز، انتظار کاهش شاخص را داشتند که اعلام اجرای هدفمندی یارانه‌ها، این کاهش را تشدید کرد.
محمد حسن‌نژاد ادامه داد: بازار سهام، مثل یک مغز پردازشگر عمل می‌کند و در حال حاضر که زمان ارائه گزارش‌های 9 ماهه شرکت‌ها است، با توجه به مثبت بودن گزارش‌ها و اعلام تعدیل‌های مثبت، شاهد رشد بازار سرمایه هستیم.
اعلام پرداخت تسهیلات به شرکت‌ها
وی سپس گفت: قبل از اجرای هدفمندی یارانه‌ها، انتظار تاثیر منفی بر بازار داشتیم، اما با شفاف‌سازی دولت و تسهیلاتی که قرار شده دولت به شرکت‌ها بدهد، قیمت‌ها افزایش پیدا کرده است.
حسن‌نژاد دلایل سیاسی را عامل دیگری برای رشد بازار دانست و توضیح داد: نتایج مذاکرات ژنو و قرار مذاکرات آینده در استانبول، نشان می‌دهد که روابط بین‌المللی ما نسبت به گذشته بهتر شده است.
این کارگزار بورس افزایش قیمت‌های جهانی را یکی دیگر از عوامل رشد بازار خواند و خاطرنشان کرد: قیمت فلزات اساسی در بازارهای جهانی افزایش یافته که این امر به افزایش قیمت محصولات شرکت‌های بزرگ بورسی منجر شده است.
صف خرید برای پیمانکاران
وی سپس گفت: پس از اجرای هدفمندی یارانه‌ها، بانک‌ها منابع مالی به دست آوردند و دولت توانست بدهی‌های خود را به شرکت‌های پیمانکاری بپردازد و با آنها قراردادهای جدید ببندد، بنابراین شرکت‌های پیمانکاری با صف خرید سهام خود روبه‌رو شدند. حسن‌نژاد رشد صنعت واسطه‌گری مالی و نیز مسائل موجود در صنعت خودرو را از دیگر عوامل رشد شاخص داشت و اظهار امیدواری کرد: شاخص در دی‌ماه مرز 20 هزار واحد را گذرانده و تا پایان سال به 22 هزار واحد خواهد رسید.
فاصله بورس با منطق اقتصاد
اما رضا بختیاری کارشناس بازار سرمایه در این باره گفت: اینکه برخی عنوان می‌کنند که بورس، ساختاری داشته باشد که متغیرهای مختلف بر آن اثر بگذارد و قیمت‌ها براساس بازار باشد، شرایطی دارد که در اقتصاد ما وجود ندارد.
وی توضیح داد: در علم اقتصاد، اگر چیزی براساس منطق اقتصاد آزاد (عرضه و تقاضا) شکل بگیرد، می‌توان برای آن نقطه تعادل تعریف کرد، به شرط اینکه دخالت بیرونی وجود نداشته باشد.
بختیاری سپس گفت: مکانیزم عرضه و تقاضا و متغیرهای دیگر بازارها، باید بر بازار سهام تاثیر بگذارد؛ اما این منطق، در بورس ما صدق نمی‌کند. وی تاکید کرد: اقتصاد ما بسته است و همه چیز آن، دستوری تعیین میشود؛ بنابراین بورس آیینه تمام‌نمای اقتصاد ما نیست.بختیاری ادامه داد: در همه جای دنیا شرکت‌ها می‌توانند هر زمان که بخواهند سهام خود را منتشر کنند و نیازی به مجوز و افزایش سرمایه و پذیره‌نویسی ندارند، اما در کشور ما اینگونه نیست. بازار ما گاهی تشنه است و گاه بیش از حد سیراب میشود. وی خاطرنشان کرد: عمق بازار ما بسیار کم است.
تزریق منابع بانکی به بورس
بختیاری سپس گفت: سیاست‌گذاری بانک مرکزی اشکال دارد، زیرا رقابت را در سیستم بانکی از بین برده و بانک‌ها به این دلیل، پول را به بازار سرمایه تزریق کرده‌اند.
وی تاکید کرد: منابع پولی افزایش یافته و گزینه دیگری جز بورس وجود ندارد، البته بازار از حالت عرضه و تقاضای معقول خارج شده و کسی توجهی به صورت‌های مالی ندارد.
بختیاری خاطرنشان کرد: بانک‌ها به کارگزار بانک مرکزی تبدیل شده‌اند و همه ترجیح می‌دهند سهام شرکت‌ها را بخرند.
این کارشناس بازار در پایان گفت: به نظر می‌رسد رشد بازار سرمایه، ادامه خواهد یافت حتی اگر تورم ایجاد شود، زیرا به نظر می‌رسد دولت، اجازه حرکت و رشد به بخش‌های دیگر نمی‌دهد در حالی که در حال حاضر بازار سرمایه از یک دهم بازار پول هم کوچک‌تر است.
خروج بازار از تردید
علی لطفی یکی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه در این زمینه گفت: هدفمندی یارانه‌ها تا قبل از اجرا به دلیل ابهامات موجود در نرخ حامل‌های انرژی و بقیه موارد، بازار را در حالت تردید فرو برد، اما پس از اجرای طرح و شفاف شدن قیمت‌ها، بازار از این حالت خارج شد و رشد کرد. وی افزود: البته سایر تردیدها در کوتاه‌مدت از بین رفته، اما نمی‌توان در بلندمدت نظر داد و تا اواسط سال آینده می‌توان نتایج این طرح را بر وضعیت متغیرهای اقتصادی دید.لطفی جمع‌آوری نقدینگی برای خرید سهام همراه اول را از دیگر عوامل رشد شاخص در هفته‌های پایانی آذرماه دانست و گفت: در دوره یادشده، بازار کم‌رمق بود، اما پس از ورود همراه اول، انتظارات برآورده شد و بیشتر پول، طی دو سه روز بعد، آزاد شد و به چرخه بازار برگشت.
راه بورس از اقتصاد جدا شده است
لطفی در ادامه گفت: به نظر نمی‌رسد که شاخص بورس، آئینه اقتصاد ما باشد زیرا بورس راهش را تا حدودی از اقتصاد جدا کرده و جمله‌ای که بورس آئینه اقتصاد هر کشور است، در کشور ما مخدوش شده است. وی رکود بازارهای موازی را دلیل دیگری برای رونق بازار سرمایه دانست و خاطرنشان کرد: بازار سرمایه به تنها محل سرمایه‌گذاری تبدیل شده و هجوم نقدینگی موجب رشد هیجانی بازار شده است، بنابراین مسوولان باید این جو کاذب را از بازار بگیرند، زیرا حرکت‌های هیجانی به نفع بازار نیست.
بازار طلا و سکه قابل پیش‌بینی نیست/ بورس درجا می‌زند
سرویس اقتصادی جوان آنلاین: در این گزارش به بررسی وضعیت بازارهای مالی (ارز، بورس، طلا و سکه) از سی و یکم اردیبهشت تا پنجم خرداد و پیش بینی روند این بازارها طی روزهای آینده پرداخته ایم.
جدول زیر وضعیت روزانه دلار، یورو، سکه تمام، نیم سکه، ربع سکه، اونس جهانی و طلای ۱۸ عیار در اولین هفته خرداد را نشان می‌دهد.
نرخ دلار آمریکا در این هفته با ۰.۹۶ درصد افزایش به ۲۵ هزار و ۸۸۴ تومان رسید.
آقای میرزایی کارشناس اقتصادی گفت: طی هفته‌ای که گذشت، بازار طلا تقریبا روند افزایش تدریجی را تجربه کرد. نرخ دلار طی این هفته، تقریبا روند ثابت و اندکی کاهشی را داشت و از رقم حدود ۳۰۵۰۰ در ابتدای هفته، به حدود ۳۰۱۰۰ در انتهای هفته رسید. نرخ یورو هم وضعیت مشابهی دلار را تجربه کرد و از ثبات نسبی برخوردار بود.
شاخص کل بورس در این هفته حدود ۱.۳۲ درصد افت را تجربه کرد و از تراز ۱ میلیون و ۵۸۵ هزار واحد به تراز ۱ میلیون و ۵۶۴ هزار واحد رسید.
آقای کورش آسایش تحلیلگر بازار سرمایه گفت: اگر شاخص کل بورس بتواند در دو روز کاری اول هفته به سمت بالا حرکت کند شرایط برای حرکت‌های بعدی آسان‌تر خواهد بود و اگر بتواند مقاومت یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد را به سمت بالا بشکند تا تراز یک میلیون ۷۰۰ هزار واحد راه سختی نخواهد داشت. اما بازار برای رسیدن به پله میلیون ۶۰۰ هزار واحد نیازمند به یک انگیزه جدید است. به طور کل در این هفته انتظار داریم همچنان عرضه و تقاضا در بازار کمتر باشد و احتمال درجا زدن بازار وجود دارد؛ مگر این که خبر جدیدی به بازار تزریق شود.
به گفته آسایش از سوی دیگر شاخص هم وزن که در محدود ۴۳۶ هزار واحد است یک حمایت محکم در محدوده ۴۲۵ هزار واحد دارد. اگر این شاخص در اوایل هفته روندی رو به بالا داشته باشد می‌توانیم امیدوار باشیم که به سمت تراز ۴۷۰ هزار که هدف اول این شاخص است حرکت کند. روند حرکتی روز چهارشنبه نیز نوید بخش وضعیت مطلوب شاخص هموزن در هفته پیش‌رو است.
او می‌گوید با توجه به بورس درجا می‌زند؟ تحرکاتی که در انتهای هفته کاری قبل در شاخص پالایشی‌ها و بانکی‌ها دیدیم می‌توانیم امیدوارم باشیم که در هفته جدید این دو صنعت به شاخص کل کمک زیادی کنند و جزو صنایع پیشتاز باشند. از سوی دیگر صنعت فلزات اساسی حتی با وجود گزارش‌های مناسب از رشد بازار عقب افتاده که این مورد هم بهانه مناسبی است که این صنعت نیز در این هفته حرکت مناسبی داشته باشد.
به گفته این کارشناس، اخبار و وضعیت سیاسی کشور، احتمال قطعی برق صنایع بورسی، انتشار گزارش‌های سالیانه شرکت‌ها بر روی سامانه کدال، تغییرات نرخ ارز، نرخ‌های جهانی و آزادسازی قیمت‌ها از جمله موارد اثرگذار بر روند بازار سرمایه در هفته کاری پیش رو خواهند بود.
در هفته‌ای که گذشت، سکه تمام بهار آزادی طرح جدید نیز با ۲.۱ درصد افزایش به قیمت ۱۴ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان رسید.
کشتی آرای نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر گفت : در این هفته قیمت سکه طرح جدید حدود ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافت همچنین نیم سکه و ربع سکه نیز به ترتیب ۱۰۰ هزار تومان و۱۳۰ هزار تومان افزایش قیمت داشتند. بهای اونس جهانی حدود ۷ دلار افزایش یافت که افزایش نرخ سکه و طلا به میزان اونس جهانی نبوده و بیشتر متاثر از روند صعودی نرخ ارز بوده است.
به گفته کشتی آرای نمی توان پیش بینی دقیقی برای قیمت طلا و سکه در هفته آینده ارائه کرد چراکه وابسته به عوامل مختلفی مانند ارز و اونس جهانی است و باید دید که در روز شنبه نرخ آن ها چگونه خواهد بود.
معرفی کامل بازیگر و بازیگران در بازار بورس ایران
برای درک این موضوع (بازیگران بورس) بهتر است که مطلب خود را با یک مثال عنوان کنیم: تصور کنید که شما سرمایه خیلی زیادی در اختیار دارید و همین موضوع در بازارهای مالی به شما قدرت زیادی هم می دهد. حال، شما تصمیم می گیرید که یک سهم از بورس را خریداری کنید و مشخصا هدف شما از این کار سود کردن است. شما مثلا در قیمت 100 تومان وارد یک سهم می شوید و به دلیل زیاد بودن سرمایه و تقاضا ی شما، قیمت سهم مقداری بیشتر میشود و تا 110 تومان بالا می رود؛ حال که شما خرید خود را کامل کرده اید، توقع رشد را از سهم خود دارید و در صورت نیاز هر کاری می کنید تا سهم شما رشد کند.
فرض کنید سهم مورد نظر شما شروع به رشد می کند و پس از مدتی وارد اصلاح می شود. زمانی که شما می بینید سهم در حال کاهش قیمت است، مجددا مقداری خرید کرده و اجازه ی صف فروش شدن به سهمتان را نمی دهید و حتی با تقاضای بیشتر از عرضه، صف خرید ایجاد می کنید. دیگر افرادی که می بینند تقاضا برای این سهم وجود دارد نیز سهم را مستعد رشد دیده و به سهم ورود می کنند. با همین حمایت کوچک از سهمتان می توانید از اصلاح آن جلوگیری کنید و تقاضا را برای آن نماد بیشتر کنید. در ادامه وقتی قیمت سهم بالا رفت، مثلا 200 تومان، شما نیز با سودی که کرده اید، کم کم از سهم خارج می شوید و سهام خود را می فروشید.
هر سهم بازیگر مخصوص خود را دارد و بازیگران بورس می توانند فرد حقوقی یا حقیقی باشد و کاری که سهامداران خرد باید انجام دهند، این است که با خواندن دست بازیگران، از آنها تبعیت کرده و ورود و خروج را با آنها تنظیم کنند. ورود پول توسط بازیگران بورس به یک سهم معمولا در یک روز اتفاق نمی افتد و ممکن است هفته ها به طول انجامد چرا که برخلاف سهامداران معمولی، بازیگران بورس افراد بسیار صبوری هستند.
چگونه ورود بازیگر به یک سهم را بفهمیم؟
آسانترین راه برای دریافت سیگنال ورود یا خروج بازیگر به یک سهم، داشتن ارتباط با این اشخاص یا در واقع "رانت" می باشد اما برای اغلب سهامداران چنین چیزی امکان پذیر نمی باشد. سهامداران معمولی هیچ وقت نمی توانند ورود بازیگر به سهم را به طور صد در صد شناسایی کنند و تنها با استفاده از روش هایی می توانند احتمال دهند که بازیگران در حال ورود به یک سهم خاص هستند. از جمله ی این روش ها توجه به تابلوی معاملاتی سهم یا تابلوخوانی، زیر نظر گرفتن رفتار سهامداران عمده و مشاهده ی فهرست سهامداران عمده سهم در سایت بورس در هر روز معاملاتی می باشد. معمولا سهامی که سهامداران عمده آن، سهامداران حقیقی می باشند، سهام بازیگر محور می باشند. به عنوان مثال در عکس فوق مشاهده می کنید که 33 درصد از سهام شرکت در اختیار یک شخص حقیقی می باشد و به احتمال زیاد حرکات این سهم با توجه به سلیقه ی آن شخص حقیقی انجام می شود.
معمولا بازیگران بورس با توجه به میزان سرمایه ای که در اختیار دارند وارد سهم های بزرگ نمی‌شوند و سهم هایی را انتخاب می‌کنند که ارزش بازار آنها کم باشد یا به اصطلاح عمق آن کم باشد تا سرمایه ی آنها بتواند در سهم تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال بازیگران بورس احتمال کمی دارد که به سراغ سهمی مانند فولاد مبارکه بروند و احتمالا سهامی مانند سهام موجود در بازار پایه را انتخاب می کنند.
باید در نظر داشت که بازیگران بورس برای کنترل و هدایت قیمت، عرضه و تقاضاهایی انجام می دهند ولی نمی توانند قیمت را دستکاری کنند. زمانی که بازیگر بخواهد یک سهم را بخرد معمولا چند هفته زمان میگذارد و از ترفندهای مختلفی استفاده می کند (مثل سفارش ترس یا اردر ترس ) تا به ارزان ترین قیمت ممکن سهم را بخرد. بازیگر معمولا با کلافه کردن سهامداران خرد سعی می کند سهام آنها را به ارزانترین قیمت ممکن از دستشان در بیاورد. این کار باعث می شود تا نماد مورد نظر چند هفته درجا بزند یا حتی افت هایی را نیز تجربه کند تا خرید بازیگر کامل شود. پس اگر متوجه شدید که سهم شما مدتی است بر خلاف کلیت بازار و تحلیل های موجود، درجا می زند یا رشد نمی کند یا حتی نزول می کند، می توانید به این موضوع مشکوک شوید.
سفارش ترس یا اردر ترس
یکی از ترفندهایی که بازیگران بورس استفاده می کنند، سفارش خرید یا فروش غیر واقعی است که فقط برای ترساندن افراد گذاشته می شود و در صورت نیاز بلافاصله حذف می شود. برای مثال زمانی که بازیگر خواهان خرید سهم باشد، در قسمت فروشنده سفارش فروش خود را در قیمت بالاتر از قیمتی که در حال معامله است، قرار می دهد و در ردیف های پایین تر تظاهر به وجود فروشنده با تعداد زیاد سهام می کند تا سهامداران آن سهم از ترس افت قیمت به دلیل عرضه زیاد، اقدام به فروش سهم خود در قیمت های فعلی کنند و با کاهش قیمت سهم، بازیگر بتواند سهم را در قیمت های پایین تر خرید کند. اگر برخلاف خواست بازیگر، خریداران قیمت سهم را افزایش داده و سفارش ترس بازیگر در آستانه ی شروع به معامله باشد، بلافاصله سفارش خود را حذف می کند. در مورد فروش هم به همین شکل است. سفارش‌های فیک یا جعلی را در قسمت خرید قرار می دهد تا سهامداران دیگر فریب خورده و اقدام به خرید نمایند و پس از افزایش قیمت سهم به محدوده مورد نظر بازیگر، بازیگر سهام خود را در قیمتی بالاتر به فروش می رساند.
تفاوت بازیگر و بازارگردان:
بازار گردان ها افراد حقوقی هستند که دارای مجوز از سمت سازمان بورس هستند و با هدف کنترل قیمت و جلوگیری از نوسان شدید عمل می‌کنند. آنها در روزهای منفی از نزول قیمت تا زیر ارزش آن و صف فروش شدن آن جلوگیری می کنند تا نقدشوندگی سهام حفظ شود. همین طور در روزهای مثبت از حبابی شدن قیمت جلو گیری می کنند تا قیمت در یک مسیر صعودی رو به بالای بدون وقفه یا اصطلاحا قفل صف خرید، حرکت نکند تا اگر کسی نیز قصد خرید آن سهم را دارد، در صفوف خرید گیر نکند.
جمع بندی
در این مقاله با مفهوم بازیگران بورس آشنا شدیم. بازیگران بورس اشخاصی حقیقی یا حقوقی هستند که با توجه به منافع خود و با استفاده از راهکارهایی اقدام به هدایت قیمت سهم در جهت مورد نظر خود می کنند. این بازیگران معمولا به سراغ سهامی با ارزش بازار کم می روند که در صورت توانایی در خواندن دست آنها، سودهای خوبی می تواند برای ما به ارمغان آورد.
بورس درجا می‌زند؟
بعد از افت شاخص کل بازار سهام تا محدوده یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحد از بورس حمایت شد و نمادهای شاخص‌ساز روندی صعودی پیدا کردند. اما بورس ایران مدتی است درجا می‌زند و رشد نمی‌کند. دلیل آن چیست؟
شاخص کل بازار سهام بعد از صعود به کانال یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد در آذر ماه روند نزولی پیدا کرد و تا یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحد ریزش کرد، برخی از کارشناسان معتقدند بازار سهام تا پایان سال رشد خوبی دارد اما برخی دیگر اعتقاد دارند تا زمان انتخابات ۱۴۰۰ روند بازار نوسانی خواهد بود.
«پیام الیاس‌کردی»، کارشناس بازار سرمایه در رابطه با مثبت شدن بورس گفت: بعد از روند نزولی بازار سهام تنش‌ها میان مجلس و دولت در رابطه با بازار سرمایه و از جمله صندوق پالایشی یکم بالا گرفت و بعد از حمایت از بورس در محدوده یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحد نمادهای شاخص‌ساز و از جمله پالایشی به صورت دستوری حمایت شدند اما کلیت بازار سهام و نمادهای کوچک با صف فروش همراه هستند.
این کارشناس در رابطه با روند بورس تا پایان سال گفت: به نظرم تا زمانی که تکلیف FATF، مذاکره با آمریکا و انتخابات ۱۴۰۰ مشخص نشود روند بازار سهام نوسانی خواهد بود و از طرفی نیز زمزمه‌هایی از کاهش قیمت دلار شنیده میشود که باعث روندی نزولی بورس میشود. این کارشناس در رابطه با احتمال کاهش قیمت دلار گفت: اگر دولت بتواند منابع ارزی بدست بیاورد بعید نیست که قیمت دلار از ارزش واقعی خود هم پایین‌تر بیاید. چراکه به نظر می‌رسد قیمت واقعی دلار حدود ۲۰ هزار تومان است، اما اگر دلار از این ارزانتر شود، بورس به تناسب ریزش قیمت دلار افت می‌کند.
۴ پیش‌بینی از بورس فردا
در این میان، کارشناسان بازار سرمایه، پیش‌بینی خود را نسبت به بورس فردا گفته‌اند:
محمدمهدی عشریه، کارشناس بازار سرمایه در رابطه با بورس فردا گفت: باید کمی به بورس فرصت داد تا روند صعودی خود را آغاز کند و در این محدوده متعادل شود. احتمالا بازار فردا وضعیت نوسانی اما با گرایش مثبت دارد.
برخی از کارشناسان عقیده دارند حجم نقدینگی در بازار سهام باید افزایش پیدا کند و تداوم روند بورس به افزایش حجم نقدینگی بستگی دارد.
محمد خبری‌زادف کارشناس بازار سرمایه عقیده دارد روند صعودی بورس به این دلیل است که حجم فروش در بورس کم شده و اگر تقاضا بتواند از عرضه پیشی بگیرد روند بورس صعودی میشود.
پیمان حدادی، کارشناس بازار سرمایه در رابطه با روند بازار سهام گفت: هنوز سیگنالی برای شروع روند صعودی نداریم و زمانی می‌توان گفت روند صعودی شروع شده که شاخص کل تا یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد رشد کند. احتمالا بورس فردا متعادل است و گرایش بورس هم مثبت است.
مهدی رضایتی، کارشناس بازار سرمایه هم در رابطه با بورس فردا گفت: بورس از این بیشتر ریزش نخواهد داشت اما اعتماد باید به بازار سهام برگردد تا روند صعودی پرقدرت‌تر ادامه پیدا کند. همچنین رضایتی ادامه معاملات این هفته را متعادل دانست.
دیدگاه شما