وارن بافت: ریسکها ازاینجا ناشی میشوند که ندانی داری چه میکنی!
5 روش تشکیل سبد سهام
بورس، بازاری است که افراد در آن به خریدو فروش اوراق بهادار می پردازند. سهام شرکت ها مهم ترین اوراق بهادار است که در این بازار پرنوسان خرید و فروش می شود. افراد با تحلیل سهام مختلف دست به خرید و فروش آنها می زنند و سعی می کنند تا سود کسب کنند. به مجموعه سهام یک فرد ، سبد سهام می گویند. سبد سهام می تواند از سهم های گوناگونی پر شود. در این مقاله به 5 روش متدوال تشکیل سبد سهام پرداخته شده است.
سبد سهام چیست؟
زمانی که شما چند سهم را خریداری می کنید ، دارای یک سبد سهم یا پرتفوی هستند. این که چه سهم هایی در سبد سهام شما وجود داشته باشد به استراتژی شما برمی گردد.
در زمان های قدیم تر، زنان برای خرید یک سبد داشته اند که با آن به بازار می رفته اند و دست به خرید می زده اند. بازار سهام نیز پر از سهم های مختلفی است که می تواند سبد سهام شما را پر کند. شما می توانید انواع سهم ها را انتخاب کرده و آنها را خریداری کنید. از روش های زیادی می توان برای تشکیل سبد سهام استفاده کرد که در زیر به 5 تا از رایج ترین آنها اشاره می شود:
1.سبد سهام با ریسک بالا:
همان گونه که از اسمش پیداست این سبد شامل سهامی است که دارای ریسک های بالا هستند ودر نتیجه خطر زیادی دارند. شما یا از طریق این سبد به سود بالایی دست می یابید و یا این که ضرر زیادی متحمل می شوید. در این سبدها سهم هایی انتخاب می شوند که دارای ریسک بالاتری هستند. ضریب بتای این سهام از دیگر سهام بالاتر است .
خیلی از این سهام ناشناخته و نوپا هستند و افرادی که اهل ریسک هستند دست به تشکیل چنین سبدی می زنند. افرادی که چنین سبدی را تشکیل می دهند به دنبال سهم هایی می گردند که هنوز مورد توجه بازار قرار نگرفته اند و به همین دلیل ریسک دارند چون ممکن است هرگز مورد توجه بازار قرار نگیرند و یا این که دیر مورد توجه قرار بگیرند.
به هر حال افراد ریسک این سهام را می پذیرند و این چنین سبدی را تشکیل می دهند. در چنین سبدی باید به خوبی مدیریت ریسک را انجام داد چون احتمال ضرر بالاتر است. با مدیریت ریسک، ضرر چنین سبدی را می توان به کمترین میزان ممکن رساند. تعیین کردن حد ضرر و درگیر کردن مقدار پول مناسب باید در این سبد به خوبی انجام شود تا از ریسک آنها بکاهد. شما باید به خوبی مواظب این سبد باشید و به خوبی جریانات و نوسانات سهام را زیر نظر داشته باشید.
2.سبد سهام کم خطر:
این سبد هم مشخص است که دارای سهام با ریسک و خطر پایین است و افراد از سود چنین سبدی اطمینان بالاتری دارند. در این سبد، افراد به سراغ سهم هایی می روند که امتحان خود را پس داده اند و مسیر خوبی را از گذشته تا به حال پیموده اند.
سهام سبد سهام کم ریسک چنین سبدی دارای ضریب بتای زیادی نبوده و تغییرات قیمت آن چنانی نخواهند داشت. نوسانات این سهام عادی است و در نتیجه ریسک بالایی ندارد. افراد می توانند با وجود چنین سبدی به سود خوبی دست یابند. حاشیه امنیت برای سرمایه گذاری روی چنین سبدی بالاست . معمولا افرادی چنین سبدهایی را تشکیل می دهند که از ریسک بالا گریزان هستند و به دنبال سود نه چندان زیاد اما مطمئن هستند آنها سهامی را انتخاب می کنند که ریسک بالایی نداشته باشند و از این طریق سود خوبی را برای خود رقم می زنند.
3.سبد ترکیبی
منظور از ترکیبی این است که یک معامله گر در این سبد، انواع اوراق بهادار را دارد. به جز سهام، اوراق قرضه، کالا و دیگر موارد نیز در این سبد وجود دارد تا ریسک سبد را پایین بیاورد و از این طریق سود سبد سهام را تضمین کند. انعطاف چنین سبدی بالاست چون حق انتخاب وسیعی برای فرد سرمایه گذار وجود دارد .
در واقع چنین سبدی برای ایجاد تعادل تشکیل می شود. شما می توانید ریسک بالای سهام پرخطر را باانتخاب سهام و اوراق با سود تضمینی کنترل کنید و از این طریق در بازار بورس به خوبی حرکت کنید. درصد نسبت اوراق قرضه به سهام در یک سبد ترکیبی نسبت معینی است. با داشتن یک سبد ترکیبی شما به خوبی قادر خواهید بود تا مدیریت ریسک خود را انجام دهید و به سود خوبی برسید.
4.سبد سفته بازی و نوسان گیری
حتما شما در بازار بورس به نوسانگیری برخورد کرده اید و دیده اید که خیلی ها در این بازار با این کار به سود برسند. هر چند ریسک چنین کاری بالاست اما به هر حال سود خوبی دارد و می تواند برای افرادی مناسب باشد. چنین سبدی از سهامی تشکیل می شود که نوسان های زیادی دارندو افراد از آنها برای انجام معاملات کوتاه مدت و نوسان گیری استفاده می کنند.
در واقع، فرد برای انجام نوسان گیری مجموعه ای از سهام را خریداری می کند و سپس آنها را در فرصت مناسب می فروشد. عمر چنین سبدی کوتاه است و ریسک بالایی دارد. فقط افرادی که دارای مهارت بالا و تجربه کافی در بورس هستند باید سبد سفته گردانی تشکیل دهند. این سبد می تواند منجر به سود بسیاری شود اما از آن سو می تواند به ضرر زیادی هم بینجامد پس باید بسیار مواظب بود.
5.سبد سهام مبتنی بر سود نقدی
حتما شما می دانید که هر سهم، سالانه بخشی از سود خود را به سهامداران خود می دهد. اگر شما سهام شرکت هایی را بخرید که سود خوبی می دهند آن گاه سبد سهام مبتنی بر سود نقدی را تشکیل داده اید. این سبد مانند سبد کم خطر دارای ریسک پایینی است اما به هر حال ریسکش از سبد کم خطر بالاتر است چون شرکت ها ممکن است بر اثر شرایط اقتصادی دچار ضرر شوند. به هر حال شما در این سبد ، سهامی را انتخاب می کنید که دارای وضعیت مالی مناسبی هستند و می توانند سود خوبی به شما بدهند. شرکت های این سهام بخش عمده سود خود را به سهامدار می دهند.
نتیجه گیری
پرتفو یا سبد سهام؛ همان مجموعه سهام شماست که شما با خرید آنها دنبال سود کردن هستید. یک سبد بورسی باید به شکلی باشد که دارای ریسک و سود مناسبی باشد.
معمولا سبدها برحسب استراتژی و میزان ریسک افراد به روش های گوناگونی می توانند تشکیل شوند. در این مقاله به 5 روش تشکیل سبد سهام اشاره شد.
سبدهای کم خطر شامل سهام کم خطر و با ریسک پایین و سود مناسب بود.
سبد پرخطر دارای سهام با ریسک بالا بود که سود و ضرر آن بالا بود.
سبد مبتنی بر سود سهام روش دیگری برای تشکیل سبد بود که بر اساس سود نقدی سهام بسته می شد و سهامی انتخاب می شدند که سود خوبی را پرداخت می کردند.
پرتفوی یا سبد سفته بازی برای نوسان گیری تشکیل می شد و ریسک بالایی داشت و بنابراین باید برای مدیریت آن مهارت زیادی داشت و از تجربه کافی برخوردار بود.
در آخر هم سبدی به نام سبد ترکیبی است که همان گونه که از نامش پیداست ترکیبی از سهام و دیگر اوراق می باشد که مانند سهام کم خطر دارای ریسک چندان بالایی نیست و با تنوعی که دارد به خوبی ریسک خود را کنترل می کند.
یادتان باشد که برای سود کردند در بورس ، شما باید به خوبی سهام مختلف را تحلیل کنید و سبد خود را به درستی مدیریت کنید.
سهمیران
سهمیران، شعبه ای از کارگزاری حافظ است که مشغول آموزش مسائل بورس به افراد است. این مجموعه سالهاست که در حال آموختن دانش بورس به علاقمندان است. کارگزاری حافظ خود یکی از کارگزاری های برتر کشور است که بهترین خدمات را به مشتریان خود ارائه می کند. این کارگزاری دارای سامانه معاملاتی بسیار سریعی است و هم چنین خدمات مشاوره ای بسیار خوبی را به سهامداران عرضه می کند.
سهمیران، به خوبی با آموزش های خود مهارت افراد را بالا می برد و آنها می توانند با مهارتی که بدست می آورند سبدهای سهام خوبی را تشکیل دهند و به خوبی ریسک آنها را مدیریت کنند.
سهمیران با آموزش درست بورس، قدرت تحلیل افراد را بالا می برد و از این طریق به افراد یاد می دهد که به خوبی فرصت های خرید و فروش را شناسایی کنند و به این شکل معاملات پرسودی را انجام دهند. این مجموعه انواع تحلیل ها را به شما یاد می دهد و شما با آموزش های این مجموعه به خوبی قادر خواهید تا با استفاده از اندیکاتورها و نمودارها انواع سهام را ارزیابی و تحلیل کنید.
در کنار تحلیل ، سهمیران انواع استراتژی های معاملاتی را به شما آموزش می دهد که باعث می شود تا شما برای انجام معاملات خود برنامه داشته باشید و بدانید که چگونه باید در بازار پرنوسان بورس حرکت کنید. با یک استراتژی مشخص شما به خوبی خواهید توانست که دست به معامله گری بزنید.
سهمیران هم چنین به شما یاد خواهد داد که چگونه ریسک معاملات خود را مدیریت کنید و از این طریق ضرر خود را به کمترین حد ممکن برسانید و سود خود را نیز به بالاترین حد برسانید. سهمیران به طور کلی از شما یک معامله گر ماهر می سازد.
روشهای تشکیل پرتفوی + چهار نکته دربارهی متنوع سازی
خوانندهی گرامی، لطفاً در این نوشتار عبارت ” سبد سهام بورس ” را ” سبد سهام ” بخوانید. به دلیل اهمیت رعایت برخی اصول فنی در بهینهسازی مطالب، مجبوریم کمی واژهها را کِشوقوس بدهیم و با آنها بازی کنیم!
پیشاپیش از صبوری شما سپاس گذاریم
پیشتر چهار نکته دربارهی تنوعبخشی برای سبد سهام بورس را برایتان شرح دادیم. گفتیم که همواره ریسکهای مختلفی متوجه سرمایهگذار است. ازاینرو تشکیل سبد سهام بورس و تنوعبخشی، میتواند ریسک غیر سیستماتیک را کاهش دهد.
ریسک غیر سیستماتیک، به ریسکی گفته میشود که تا حدودی قابل مدیریت و کنترل، از جانبِ سرمایهگذار است. در مقابل، ریسک سیستماتیک به رویدادهایی تأثیرگذار، بر ارزش سهام اطلاق میشود که قابل پیشبینی یا کنترل ما نیست.
برای مثال، سیاستهای پولی دولت (ازجمله نرخ بهره ) ، مناقشات اقتصادی، حوادث طبیعی و… ازجملهی رویدادهایی است که بر روی قیمت سهام تأثیر گذاشته و مطلقاً از کنترل ما خارج است.
متنوع سازی و بهینهسازی سبد سهام بورس، مبحثی کاملاً تخصصی و پیچیده است. در تئوری برای متنوع سازی، روشهای پیچیدهی ریاضی وجود دارد. روشهایی همچون مدل میانگین واریانس و الگوریتم ژنتیک که بر پایهی مباحث احتمالات در جهت طراحی بهینهی سبد سهام بورس، ارائهشده است.
در این جستار بَنا نداریم فرمولهای پیچیدهی ریاضی این روشها را برایتان شرح دهیم! در عوض شمارا با دو روش سادهی توزیع وزنِ سرمایه در طرح یک سبد سهام بورس آشنا میسازیم؛ اما پیش از هر چیز بگذارید برخی از معایب تنوع سازی را برایتان شرح دهیم.
معایبِ تنوعبخشی
همانطور که میدانید برای تشکیل سبد سهام بهینه، یکی از راهها، تنوعبخشی است. ازنظر تئوری، با متنوع سازی و افزایش تعداد سهام، عملاً ریسک کاهش مییابد. این کاهش ریسک به دلیل کاهش وابستگی بازدهی سهامها نسبت به یکدیگر است. بهعبارتدیگر بعید به نظر میرسد همهی سهامها همزمان ریزش قیمت داشته باشند. (البته اگر در انتخاب صنعت نیز تنوع سازی شود)
اما این تنوع سازیها همیشه به نفع سرمایهگذار نیست و باعث بروز مشکلاتی خواهد شد. آنچه در ادامه بدان میپردازیم، بررسی معایب تنوعبخشی در یک سبد سهام بورس است.
شما هم اکنون از کاربران طلایی سایت هستید؛ مشاهده یا دانلود فایلهای مطلبی که در حال مشاهدهی آن هستید، برای کاربران طلایی ۱۰۰% رایگان است و از اعتبار دانلود آنها کسر نمیکند!
این مطلب بخشی از محتوای اعضای طلایی سایت است. چندین مطلب ویژه بهصورت هفتگی در بخش اعضای سبد سهام کم ریسک طلایی سایت منتشر میشود.
اغلب فایلهای دانلودی بخش اعضای طلایی شامل آموزشیهای ویدیویی ۱۰ الی ۲۰ دقیقهای است. البته فایلهای صوتی یا در برخی مواقع فایلهای PDF نیز جز این آموزشها است.
1- کاهش دامنهی سود
بدون شک یکی از چالشهای تنوع سازی در سبد سهام بورس، همین مسئلهی کاهش سود است. تصور کنید سبد سهامی متشکل از ۲۰ سهم دارید. اگر بخت یارتان باشد و یکی از سهامهای این پرتفوی، رشدِ خیرهکنندهی ۲۰۰ درصدی را داشته باشد، تأثیر آن در برآیند پرتفوی، تنها ۱۰% است. بهعبارتدیگر، هرچند متنوع سازی ریسک را کاهش میدهد، اما شورش را هم نباید درآورد!
تصویر بالا که از آن بهعنوان انحراف معیار (Standard Deviation) یاد میشود، رابطهی سودآوری نسبت به تعداد سهامهای درون یک سبد را نشان میدهد. پرواضح است که تنوعبخشیدن به یک سبد، فقط بخشی از ریسک را کاهش میدهد. بعدازآن، متنوع سازی، بیشتر در حکمِ کوبیدن آب در هاون است!
آنچه در تصویر فوق قابلتوجه است عدم کاهش ریسک سیستماتیک (ریسک بازار) با تنوع سازی است. بهعبارتدیگر هرچقدر هم تنوع سازی کنیم، ریسک سیستماتیک قابلکنترل نیست. این خود گواهی بر این ادعاست که نباید یک سبد را بیشازاندازه، تنوعبخشید.
۲- افزایش هزینهی معاملات
اندر مضرات متنوع سازی فقط به کاهش دامنهی سود سبد ختم نمیشود. تَخصیص و چیدمان تعداد زیادی سهم درون یک پرتفوی، هزینه (کارمزد) معاملات را بهشدت بالا میبرد.
بیایید فرض کنیم تعداد ۵ سهم درون یک سبد چیدهایم. فرض کنید تعدادِ معاملات برای هر سهم را ۷ معامله طی سال در نظر بگیریم. در این صورت برای هر سهم چیزی در حدود ۱۰ درصد کارمزد طی سال در جیب کارگزارمان خواهد رفت.
کارمزد ۱۰% را از حاصلضرب تعداد معاملات در میانگین ۱.۵% کارمزد به دست آوردم. خواهش میکنم جدی نگیرید، باور کنید در مَثَل مناقِشه نیست!
حال بیایید تعداد سهامهای درون پرتفوی را دو برابر فرض کنید. احتمالاً حدس میزنید که کارمزد انجام معاملات بیشتر خواهد شد. در حقیقت متنوع سازی بیشتر، معاملات بیشتر و بهتبع آن کارمزدهای بالاتری را نیز به همراه خواهد داشت.
۳-نیاز به زمان و عملکرد پویا
مشکلات متنوع سازی سبد سهام بورس، تنها به کاهش سودآوری و هزینهی کارمزد، ختم نمیشود. بدون شک برای انجام معاملات، به تمرکز و زمان کافی، نیاز است.
اساساً هر سرمایهگذاری، طی بازهی مشخص، معاملاتِ خرید یا فروشی را انجام میدهد. اینکه کجا وارد سهم شویم و کجا خارج شویم مستقیماً به استراتژی معاملاتی ما وابسته است، اما منظورم انرژی و زمانِ لازمی است که باید برای فرایند انجام معاملات صرف شود. مطمئناً مدیریت ۵ سهم درون یک سبد سهام بورس بهمراتب انرژی و زمان کمتری را نسبت به تعداد ۱۰ سهم میطلبد.
برای سادگی فهمِ این مطلب مشکلاتی ازجمله ریسک نقد شوندگی و تشکیل صفهای خریدوفروش را از معادله حذف کردم.
با متنوع سازی بالا (مخصوصاً اگر سبک معاملات تیغزنی را دنبال میکنیم) شاید نتوانیم در انجامِ معاملات، مدیریت خوبی داشته باشیم. از طرفی فرآیند خریدوفروش سهم فرایندی خالی از استرس و فشار روانی نیست! طی هر فرایند خریدوفروش بنا به دلایل روانشناختی زیر فشارهای روانی قرار خواهیم گرفت. متنوع سازی غیراصولی، ضمن تشدید این فشارهای روانی، هیچ کمکی به افزایش بهرهوری سبد سهام بورس نمیکند.
۴- تحلیلهای وقتگیر
همهی ما از اهمیت اختصاص زمان کافی برای تحلیل بازار آگاه هستیم. نمیتوان و اساساً شدنی نیست که بخواهیم چشمبسته، معامله کنیم. بخش عمدهای از ریسکهای غیر سیستماتیک در بازار بورس بامطالعه و تحلیل، کاهش پیدا میکند.
وارن بافت: ریسکها ازاینجا ناشی میشوند که ندانی داری چه میکنی!
تنوع سازی بیشازحد، امکان مطالعه و تحلیلِ عمیق بازار را از ما میگیرد. بازهم نمیتوانیم و اساساً شدنی نیست که بخواهیم همزمان چند صد سهم (!) را در چند شاخهی مختلف از صنعت تحلیل کنیم.
تجربه نشان میدهد تحلیل مستمر و پویا بر روی پرتفوی کمحجم، نتایجی بهمراتب بهتر از شلوغ کردن سبد سهام بورس دارد.
آنچه تحت عنوان متنوع سازی سبد از آن یاد میکنیم درواقع تحلیلِ همبستگی سهامها و چیدمان آنها به نحوی است که ریسک پرتفوی را کاهش دهد؛ اما تحلیلِ این همبستگیها کاری پیچیده و زمانبر است. در این صورت ممکن است در یک پرتفوی شلوغ، شتر با بارش هم گم شود! چه برسد به آنکه بخواهیم همبستگی سهامها را تحلیل کنیم.
شما هم اکنون از کاربران طلایی سایت هستید؛ مشاهده یا دانلود فایلهای مطلبی که در حال مشاهدهی آن هستید، برای کاربران طلایی ۱۰۰% رایگان است و از اعتبار دانلود آنها کسر نمیکند!
این مطلب بخشی از محتوای اعضای طلایی سایت است. چندین مطلب ویژه بهصورت هفتگی در بخش اعضای طلایی سایت منتشر میشود.
اغلب فایلهای دانلودی بخش اعضای طلایی شامل آموزشیهای ویدیویی ۱۰ الی ۲۰ دقیقهای است. البته فایلهای صوتی یا در برخی مواقع فایلهای PDF نیز جز این آموزشها است.
روشهای توزیع وزنِ سرمایه
بیایید فرض کنیم با متنوع سازی بر سرِ تعداد سهامهای درونِ یک سبد سهام بورس به توافق رسیدهایم. سؤال اساسی این است: سرمایه ما درون یک سبدِ سهام چگونه باید توزیع شود؟
با فرض اینکه دروتخته باهم جور باشد و یک پرتفوی ۷ سهمی تشکیل داده باشیم. اگر سرمایهی ما ۱۴ میلیون تومان باشد، برای هرکدام از سهمها چه میزان سرمایه اختصاص دهیم!؟ آنچه در ادامه بدان خواهیم پرداخت دو روش تخصیص وزنِ داراییها در یک پرتفوی را آشکار میسازد.
سبد هموزن
سبد هموزن سبدی است که در آن داراییها بهطور یکنواخت بین سهامها تقسیم میشود. بهعبارتدیگر، توزیع وزن سرمایه درون سبد سهام بورس کاملاً یکنواخت است و هیچ تفاوتی بین آنها وجود ندارد.
در این روش تفاوتی نمیکند چه سهمی از چه شاخهی صنعتی درون پرتفوی قرارداد. حتی مهم نیست اندازهی سهام شناور هریک از نمادها چقدر است. سرمایه بهطور یکنواخت توزیع میشود.
تصمیم نداریم در این جستار بگوییم چه چیزی بد یا چه چیزی خوب است! چراکه خوب و بد متناسب با شرایط، استراتژی معاملاتی هر شخص و رویکردهای سرمایهگذار است.
سبد مبتنی بر ارزش بازار
برخلاف سبد هموزن، منابع در سبد مبتنی بر ارزش بازار بهصورت یکنواخت توزیع نمیشود. درواقع به هر سهم متناسب باارزش بازار آن، دارایی اختصاص داده میشود.
ارزش بازار برابر است با تعداد سهامهای قابل معامله (سهام شناور) در قیمت فعلی سهم.
همانطور که میدانیم شرکتهای موجود در بورس و فرا بورس دارای ارزش بازار متفاوتی هستند. بسته به اینکه تعداد سهام قابل معامله و قیمت فعلی سهم چقدر باشد، ارزش بازار هر سهم متفاوت است.
بیایید فرض کنیم ۵ سهم را برای یک سبد سهام بورس اختصاص دادهایم. اگر سرمایهی ما ۵ میلیون تومان باشد سرمایه چگونه بین سهامها توزیع میشود؟ پاسخ همانطور که گفتیم بسته به اینکه ارزش بازار هر سهم چقدر باشد متفاوت است. بهعبارتدیگر، وزن سهام هر شرکت متناسب باارزش بازار آن شرکت در مقایسه با دیگر سهمهای سبد تعیین میشود.
برای مثال، اگر ۱۰ سهم با بیشترین ارزش بازار انتخابشده و ارزش بازار سهم اول نسبت به سهم دوم ۱۵ درصد بیشتر باشد، وزن سهم اول در سبد هم باید ۱۵ درصد بیشتر از وزن سهم دوم باشد.
سخن نویسنده
اصولاً سبدهای مبتنی بر بازار، تفکر ریسک گریزی را دنبال میکنند. این در حالی است که سبدهای هموزن بهمراتب ریسک بالاتری را به همراه دارد. این مهم، ازآنجهت قابلتأمل است که شرکتهایی باارزش بازار بزرگ بهمراتب طبع ریسک گریزی بیشتری را نسبت به شرکتهایی باارزش بازار کم، دنبال میکنند.
تخصیص منابع و چیدمان یک سبد سهام بورس تابع پارامترهای پیچیدهی ریاضی و احتمالات است. این مطلب ارتباط مستقیمی با رویکردهای سرمایهگذار دارد.
هرآنچه از سبد سهام نمیدانید
سبد سهام یا پرتفو، مجموعه اوراق بهاداری است که یک سرمایهگذار برای سرمایهگذاری آنها را خریداری میکند.
ایجاد سبدی از سهام در بازار بورس ، تنوع داراییها را بیشتر و در نتیجه ریسک سرمایهگذاری را کمتر میکند اما بهترین روشهای تشکیل سبد سهام چیست؟ چگونه بهترین ترکیب برای سبد سهام خود را بیابیم؟
انواع روشهای تشکیل سبد سهام
انتخاب نوع سبد سرمایهگذاری به اهداف و میزان ریسکپذیری شما بستگی دارد. با این حال، معمولا چند توصیه کلی در این زمینه مطرح میشود. یک پرتفوی بورسی باید سهمهایی از انواع گروههای مختلف فعال در بورس را شامل شود. این سهمها در بنیاد با یکدیگر تفاوت بسیاری خواهند داشت. سرمایهگذاری روی یک سهم یا یک صنعت کار پرریسک و نادرستی است. پرتفوی مناسب و پربازده شامل همه گروههای بورسی میشود؛ خصوصا گروههایی که در خلاف یکدیگر حرکت میکنند.
یک پرتفوی بورسی بهتر است علاوه بر سهام شرکتهای بزرگ، سهام شرکتهای کوچک را شامل شود. فراموش نکنید که تمامی این کارها برای کاهش ریسک سرمایهگذاری شما است.
تنوعبخشی سبد سرمایهگذاری روشی برای مدیریت ریسک است که از ترکیب ابزارهای مختلف سرمایهگذاری بهترین بازدهی را به سرمایهگذار هدیه میکند. استفاده از ابزارهای مختلف سرمایهگذاری برای حداقلسازی تاثیر ابزاری خاص بر عملکرد کل پرتفو است. ابزار سرمایهگذاری در بورس تنها خرید مستقیم سهام شرکتها نیست. خرید واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری نیز ریسک سرمایهگذاری شما را به میزان چشمگیری کاهش میدهد.
تشکیل سبدی از سهام شرکتهای مختلف بسیار مفید است اما توجه کنید که ایجاد تنوع بیش از حد، نتیجه عکس دارد. به عبارت دیگر تنوع بیش از حد پرتفوی شما میتواند نتیجه منفی روی بازدهی سرمایهگذاریتان داشته باشد. اما سبد سهام را چگونه بچینیم؟
همانطور که میدانید در بورس تلاش هر سرمایهگذار در جهت کاهش ریسک و افزایش بازده سرمایهگذاری است. سرمایهگذار موفق باید بتواند با استفاده از تشکیل سبد سهام، ریسک سرمایهگذاری در بازار سرمایه را کاهش دهد. به این ترتیب اگر یکی از معاملات منجر به ضرر شود، ضرر آن سهم با سود سهم دیگر جبران میشود. در مجموع برآیند سرمایهگذاری مثبت و مانع از کاهش ارزش دارایی فرد میشود.
در ادامه انواع روشهای تشکیل سبد سهام را معرفی میکنیم:
سبد سهام پرخطر یا تهاجمی
سرمایهگذار در سبد پرخطر سهامی با ریسک و انتظار بازدهی بالا را قرار میدهد. بنابراین در این نوع سبد سهام، سهام پر نوسان بازار و سهام شرکتهایی که در شروع رشد قیمتی خود هستند و بازار محصول خاصی دارند، قرار میگیرند. گفتنی است که سهام شرکتهای نوظهور، باید توسط افرادی خریداری شود که میتوانند ریسک تازه تاسیس بودن و عدم دسترسی اطلاعات بورسی شرکت را بپذیرند.
سرمایهگذار باید برای تشکیل سبد سهام پرخطر، به دنبال شرکتهایی با ضریب رشد درآمد بالا باشد؛ شرکتهایی که هنوز مورد توجه اهالی بازار قرار نگرفتهاند. انتخاب سهام مناسب برای این نوع سبد سرمایهگذاری بسیار مهم است اما مهمتر از آن توجه به روشهای مدیریت ریسک سبد سهام است. میزان ریسکپذیری هر فرد متفاوت است و در نهایت، هر فرد با هر درجه از ریسکپذیری، باید جوانب احتیاط را رعایت کند. مسلما تمام سرمایهگذاران در راستای کاهش ضرر و افزایش و محافظت از سودهای خود قدم بر میدارند.
سبد تهاجمی دارای ریسک بالا و در کنار آن بازدهیمورد انتظار بسیار بالا است؛ بنابراین سرمایهگذارانی که به دنبال سودهای بسیار زیاد هستند، این نوع سبد سهام را تشکیل میدهند. آنها سهام شرکتهایی با ریسک بالا را انتخاب میکنند و درصد زیادی از پرتفوی خود را به این نوع از سهام اختصاص میدهند. این افراد در عین حال که سود زیادی کسب میکنند، در صورت اصلاح بازار نیز زیان زیادی به سرمایهشان وارد میشود.
بیشتر بخوانید:
سبد سهام کمخطر یا دفاعی
در این روش همانطور که از نام آن پیدا است، سهامی با میزان ریسک کمتر برای سرمایهگذاری انتخاب میشود. این دسته از سهام معمولا ضریب بتای پایینی دارند و نوسان قیمتی شدید ندارند. محصولات تولیدی بعضی از این شرکتها، کالاهای اساسی و خدمات روزمره زندگی مردم هستند.
در صورت انتخاب سهام این دسته از شرکتها، حتی در زمان بحران و رکود اقتصادی، امنیت سرمایهگذاری بیشتری خواهید داشت. بعضی از شرکتهای این دسته، به دلیل فروش مناسب محصولات، سود نقدی مناسبی به سرمایهگذاران اختصاص میدهند. این موضوع نیز ریسک سبد سرمایهگذاری را کمتر میکند.
بنابراین سبد دفاعی در کنار ریسک کمتر، بازدهی کمتری را نصیب سرمایهگذاران خود خواهد کرد اما در شرایط مختلف بازار، معمولا خوب عمل میکند.
سبد سهام مبتنی بر سود سهام یا درآمدی
در این نوع سبد سهام، شرکتهای موجود ریسک قابل کنترلتری از سبد سهام کمخطر و بازدهی بالاتری نسبت به آن دارند. بنابراین سهام شرکتهایی که سود سالانه پرداخت میکنند و درصد بیشتری از سود خود را به سهامداران اختصاص میدهند، از گزینههای اصلی موجود در سبد درآمدی است.
سبد سهام درآمدی از شرایط اقتصادی تبعیت میکند. در نهایت سبد سهام درآمدی، ریسک کمتر و بازدهی کم و تقریبا ثابتی در طول زمان دارد. این سبد برای کسانی که میخواهند در کنار سرمایهگذاری، درآمد خود را نیز افزایش دهند گزینه مناسبی خواهد بود.
سبد سهام ترکیبی
با تشکیل سبد ترکیبی علاوه بر سهام شرکتها در بازار سرمایه، اوراق قرضه، املاک و. باید توسط سرمایهگذار انتخاب شود. در حقیقت داراییهای موجود در سبد ترکیبی انعطافپذیری بالایی دارد.
اصل اساسی در تشکیل سبد ترکیبی انتخاب دارایی و سهامی است که با یکدیگر همبستگی منفی داشته باشند. این اصل باعث برآیند مثبت بازده سبد، حتی در زمان منفی بودن بازده یک سهم یا یک دارایی میشود.
سبد ترکیبی را معمولا با ترکیب نسبت معینی از سهام و اوراق قرضه تشکیل میدهند. سرمایهگذاری در دستههای مختلفی از داراییها تنوع در سبد را افزایش و ریسک را تا حد زیادی پوشش میدهد.
سخن آخر
سبد سهام باید متناسب با روحیات سرمایهگذار باشد؛ یعنی هر فرد باید قبل از اقدام به سرمایهگذاری ویژگیهای شخصیتی و اهداف خود را بشناسد و میزان ریسکپذیری خود را بسنجد. در مرحله بعد لازم است انواع روشهای تشکیل سبد سهام را بشناسد و در نهایت، استراتژی مناسب خود را انتخاب کند. تک سهم شدن یا تنوع دادن بیش از حد به سبد سهام، از جمله عواملی است که موجب ایجاد ریسک یا کاهش بازده سرمایهگذاری میشود.
اصول اولیه سرمایه گذاری در بورس – سبد سهام
در قسمت یازدهم مجموعه آموزش تصویری بازار سرمایه قصد داریم اصل دوم از اصول اولیه سرمایه گذاری در بازار بورس را بررسی کنیم.
این اصل به “سبد سهام” معروف است. افرادی که قصد سرمایه گذاری در بازارهای مختلف را دارند باید سرمایه خود را بین بازارهای مختلف تقسیم کنند و این تقسیم بندی با توجه به میزان ریسک و بازده بازارهای مختلف ممکن است متفاوت باشد. این تقسیم بندی به معنای ایجاد سبد سهام از صنایع مختلف است. با ایجاد سبد سهام، ریسک سرمایه گذاری شما در بورس کاهش خواهد یافت.
اما سرمایه گذاری در بازار بورس به طور خاص با تشکیل سبد بین صنایع و گروههای مختلف همراه است که این تشکیل سبد و سهم هر یک از صنایع از سبد اصلی شما بستگی به چشم انداز آن صنعت، ریسک و بازده آن صنعت در آینده دارد.
اما ایجاد سبد سهام مزایایی دارد که قصد داریم به بررسی مختصر آنها بپردازیم.
مزیت اول پایبندی به استراتژی معاملاتی است. شما وقتی به یک استراتژی در جهت معاملات خود در بازار بورس میرسید سبد سهام میتواند کمک بسیار زیادی کند تا به استراتژی خود پایبند باشید و برخلاف آن رفتار نکنید. در نتیجه بدون هیچگونه هیجانی معاملات خود را انجام میدهید و یک سبد سهام کم ریسک متشکل از سهام های بنیادی برای خود ایجاد میکنید.
اما مزیت دوم کاهش ریسک معاملاتی است. سبد سهام با توجه به بتا های مختلفی که در سبد سهام شما قرار دارد ریسک معاملات شما را به شدت کاهش میدهد. با این کار ریسک سرمایه گذاری در بورس کاهش یافته و در بلند مدت به سود دست پیدا میکنید.
مزیت سوم اثربخشی تجزیه و تحلیل تکنیکال و بنیادی است. وقتی شما سبد سهام با دیدهای سرمایه گذاری متفاوت داشته باشید یقینا تجزیه و تحلیلهای تکنیکال و بنیادی روی انتخاب سهام شما و سهامی که قرار است در سبد سهام شما وجود داشته باشد تاثیر بسیاری دارد و این تقسیم بندی به دیدگاههای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت، میتواند باعث اثربخشی هر کدام از تحلیل ها شود.
مزیت چهارم کسب حداکثر سود با حفظ ریسک بهینه است بسیاری از سرمایه گذاران در بازار سرمایه به دنبال دستیابی به سود بیشتری نسبت به بقیه هستند.
اما این موضوع باید مورد توجه قرار بگیرد که حفظ ریسک بهینه یعنی ریسک پذیری در حد معقول میتواند از میزان زیان افراد در بازار سرمایه تا حد بسیار زیادی بکاهد.
در قسمت های بعدی با اصول دیگر سرمایه گذاری در بازار بورس در خدمت شما هستیم.
نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب
یکی از توصیههایی که بسیاری از متخصصان بازارهای مالی به سرمایه گذاران برای موفقیت در بورس میکنند، تشکیل سبد سهام و تنوع بخشی به آن است که نقش ارزندهای در سود کسب شده توسط شما در آینده و در چشم انداز بلند مدت خواهد داشت.
برای همین است که باید به طور حتم با در نظر گرفتن یک استراتژی مناسب نسبت به تشکیل پرتفوی یا سبد سهام پر بازده (با توجه به فاکتورهایی که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد)، اقدامات لازم را انجام دهید.
اما سوال اینجا است که چه اقداماتی برای دست یافتن به یک سبد سهام پر بازده باید انجام شود و چه قدمهایی باید در این راه برداشته شود؟ با ما همراه باشید تا در مورد سبد سهام و نحوه تشکیل و تنوع بخشی به آن بیشتر برای شما توضیح بدهیم.
۱. تعیین نحوه تخصیص دارایی
نکات بسیار مهمی هستند که در پورتفوی یا سبد سهام شما باید به آن توجه شود. اول از همه اینکه چه میزان سرمایه برای سرمایه گذاری وجود دارد؟ و نیز چه مدت فرصت دارید تا شاهد رشد سرمایه خود باشید؟
میزان سرمایه شما یا پولی که قصد دارید وارد بازار بورس کنید نقش تعیین کنندهای در میزان سهام قابل خرید دارد. اینکه تا چه مدت میتوانید سرمایه خود را برای رشد سهام مورد استفاده قرار دهید نیز بسیار مهم است.
ممکن است شما قصد داشته باشید تا بر روی یک سهام برای بیش از یک سال سرمایه گذاری کنید تا شاهد رشد آن باشید. این مدت میتواند تا ده سال یا بیشتر هم باشد.
اما ممکن است که شما مدت زیادی برای سرمایه گذاری وقت نداشته باشید و به دنبال سهامهای زود بازده برای خرید باشید. برای همین است که گفته میشود سبد سهام یک فرد بازنشسته با سبد سهام یک فرد جوان که به تازگی وارد بورس شده است باید متفاوت باشد.
ریسک پذیری نیز یکی از عوامل مهمی است که در تشکیل سبد سهام مهم خواهد بود. زیرا که ممکن است یک فرد دارای شخصیت ریسک پذیر باشد و برای او خرید سهامهایی که ممکن است در آینده رشد بالا و یا برعکس ضرر بیشتری داشته باشند, جذاب باشد.
از طرف دیگر ممکن است که یک فرد علاقهای به ریسک نداشته باشد و سهامهایی که شاید کم سود اما در عین حال مطمئن هستند را برای خرید ترجیح بدهد.
در اولین قدم سعی کنید موارد ذکر شده در بالا را در نظر داشته باشید. پس از آن بهتر خواهید توانست به انتخاب سهامهای مناسب برای تشکیل یک سبد سهام متناسب با شخصیت خود شوید.
سرمایه گذاری ریسکپذیر و سرمایه گذاری محافظه کارانه
در صورتی که شما به یک سود ثابت و شاید نسبتا کم در سهام خود راضی باشید (که با آن تنها شاهد حفظ سرمایه خود و کسب مقداری درآمد باشید)، میتوان شما را یک سرمایه گذار محافظه کار دانست که با استفاده از سهام شرکتهای دارای سود ثابت (که دارای ثبات ارزش هستند)، سعی در مشارکت در بازار بورس و اوراق بهادار داشتهاید.
اما در صورتی که به سمت شرکتهایی بروید که ممکن است ریسک بالایی داشته باشند و در آینده با رشد بالایی همراه باشند (یا البته ممکن است آینده روشنی نداشته باشند)، میتوانیم شما را یک سرمایه گذار ریسک پذیر در بازار بورس دانست که به دنبال ماجراجویی برای کسب سود بیشتر با تشکیل یک سبد سهام پرریسک میباشد.
در پایان این بخش به طور خلاصه مطالبی را که تا به حال برای شما ذکر کردهایم در این بخش تکرار خواهیم نمود. زیرا که قدم اول در تشکیل سبد سهام در نظر گرفتن فاکتورهای مهمی است که در قدمهای دیگر باید از آنها استفاده کنید.
این فاکتورهای مهم که باید در قدم اول در نظر بگیرید در زیر برای شما خلاصه شدهاند:
- ریسک پذیری شما به عنوان یک سرمایه گذار در بازار بورس و اوراق بهادار
- میزان سرمایهای که قصد دارید برای خرید سبد سهام و تنوع بخشی به آن اختصاص دهید.
- مدت زمانی که قصد دارید صبر کنید تا سرمایه شما به سود برسد.
این نکات مهم هستند و به طور حتم نقش تعیین کنندهای در قدمهای بعد خواهند داشت و برای همین تنها پس از در نظر گرفتن این نکات میتوانید وارد مرحله دوم شوید.
۲. دستیابی و انتخاب سبد سهام یا سبد اوراق بهادار
در این مرحله باید سرمایه خود را به طبقات و زیر طبقات مختلفی تقسیم کنید تا موفق به مدیریت سهام و اوراق بهادار خریداری شده خود در سبد سهام کم ریسک بازار بورس شوید.
برای آشنایی بیشتر شما با طبقات و معنی آنها مثالی میزنیم. فرض کنید که شما سرمایه خود را در دو بخش تقسیم و برای خرید سهام داخلی و سهام خارجی صرف کنید.
با این کار بازار بورس داخلی یک طبقه و بازار بورس کشورهای خارجی طبقه دیگری را تشکیل خواهند داد که هر یک از آنها دارای زیر طبقههای خود خواهند بود.
یا اینکه ممکن است سرمایه خود را در بازار بورس تهران و بازار فرابورس تقسیم کنید و بخشی از سرمایه خود را نیز در بورس کالا قرار دهید. در این صورت هر یک از بازارهای مالی ذکر شده یعنی بازار بورس، بازار فرابورس و بازار بورس کالا یک طبقه را به خود اختصاص خواهند داد که ممکن است هر یک از آنها نیز از زیر طبقات خاص خود برخوردار باشند.
در هر یک از این طبقات میزان سرمایهای که در بخش قبل به آن اشاره کردیم یا میزان پولی که قصد سرمایه گذاری در هر طبقه دارید و نیز میزان ریسک پذیری شما در انتخاب یک شرکت و یا خرید یک سهام نقش اساسی خواهد داشت.
علاوه بر این ممکن است که مدت زمانی که قصد دارید روی یک سهام سرمایه گذاری کنید بر روی سهام و یا اوراق بهادار انتخاب شده برای سرمایه گذاری تاثیر فراوانی داشته باشد. یک مثال مهم قابل ذکر دیگر میتواند طبقه بندی سهام و یا اوراق خریداری شده به دو دسته کوتاه مدت و بلند مدت باشد.
در این مرحله شما باید لیستی از سهامها و یا اوراقی که قصد خرید آنها را دارید تهیه کنید که این میتواند یکی از سختترین مراحل برای تشکیل سبد سهام باشد. در این مرحله به نکات زیر توجه داشته باشید:
انتخاب سهام
در زمان انتخاب سهام به میزان ریسکی که دارد توجه کنید و پس از آن بر اساس شخصیت خود و ریسک پذیر یا محافظه کار بودن استراتژی خود, سعی در انتخاب یکی از آنها داشته باشید.
توجه داشته باشید که برای انتخاب بهترین سهام باید به طور دورهای, تغییرات قیمتی سهامها را تحت نظر داشته باشید تا بتوانید بین سهامهایی که ثبات قیمت دارند و سهامهایی که ممکن است ریسک پذیر باشد یکی را انتخاب کنید.
انتخاب اوراق قرضه
اوراق قرضه از جمله اوراق بهادار دیگری هستند که امکان سرمایه گذاری بر روی آنها وجود دارد و به طور حتم باید در زمان انتخاب و خرید آنها به فاکتورهای مهمی مانند تخفیف، نوع اوراق قرضه، سررسید اوراق، رتبه و نیز نرخ بهره آن توجه داشته باشید.
در این راه امکان دارد که به صندوقهای دو جانبه که برای گستره وسیعی از طبقات سرمایهای در دسترس هستند و شما را قادر به مالکیت انواع سهام و اوراق قرضه خواهند کرد متوسل شوید.
البته مدیران این صندوقها برای خدماتی که در اختیار شما قرار خواهند گذاشت هزینههایی را دریافت خواهند نمود. صندوقهای شاخص نیز گزینه دیگری هستند که هزینه کمتری دریافت میکنند، و در عوض مدیریت آنها به شکل منفعل انجام میشود.
صندوقهای قابل معامله و یا صندوق های “ای تی اف” ETF :
صندوقهای ETF گزینههای خوبی برای کسانی هستند که ترجیح میدهند دوجانبه سرمایه گذاری کنند. ETF ها در واقع صندوقهای دو جانبهای محسوب میشوند که میتوان آنها را مانند سهام معامله کرد. شاید اخیرا در مورد این صندوقها در اخبار نیز شنیده باشید که مربوط به عرضه این صندوقها توسط دولت در سال ۱۳۹۹ بوده است.
به دلیل اینکه مدیریت صندوقهای قابل معامله منفعل است، این امر باعث میشود تا هزینههای کمتری در مقایسه با صندوقهای دوجانبه داشته باشند. ETF ها و یا صندوقهای قابل معامله طیف وسیعی از طبقات دارایی را پوشش میدهند و به همین دلیل ابزار بسیار مناسبی برای دست یافتن به یک سبد سها متعادل میباشند.
۳. سنجش مجدد وزن سبد سهام
پس از این که یک سبد سهام مناسب را برای خود تشکیل دادید باید به طور دورهای به ارزیابی آن بپردازید و در صورت نیاز تغییرات لازم را در آن اعمال کنید.
ممکن است نیازهای شما در آینده تغییر کند و یا این که وضعیت یکی از شرکتهای موجود در سبد سهام شما با تغییر مواجه شود یا اینکه ممکن است در میزان ریسک پذیری خود و یا در میزان سرمایهای که میخواهید در بازار سهام به خرید و فروش سهام اختصاص دهید دچار تغییر شود، در هر یک از این حالتها نیاز به ارزیابی مجدد سبد سهام خواهد بود تا تغییرات لازم را در آن اعمال کنید.
برای مثال فرض کنید که شما نیمی از سرمایه خود را در سهام شرکتهای کوچک و یا شرکتهای ریسک پذیر سرمایه گذاری کرده باشید، این در حالی است که در ارزیابیهای جدید خود به این نتیجه رسیدهاید که باید یک چهارم یا ۲۵ درصد داراییهای خود را در این شرکتها سرمایه گذاری کنید. در این صورت باید سبد سهام خود را به طور اساسی تغییر دهید.
۴. ایجاد تعادل در سبد سهام به طور استراتژیک
در این مرحله باید دوباره تعادل جدیدی در سبد سهام خود با توجه به تغییراتی که در استراتژی شما به وجود آمده است اعمال کنید. توجه داشته باشید که در هنگام تغییر در سبد سهام که با خرید یا فروش سهام همراه خواهد بود به آثار مالیاتی آن نیز توجه کنید. ممکن است که در این حالت با مالیاتهای بالایی به دلیل سود سرمایه روبرو شوید.
در این حالت شاید بهتر باشد که صندوق جدیدی را در آن طبقه دارایی دخالت ندهید و بر سایر طبقات دارایی تمرکز کنید. این کار باعث کاهش وزن دهی سهامهای شما در سبد اوراق بهادار خواهد شد و مالیات حاصل از کسر سرمایه را به شما تحمیل نخواهد کرد.
اما باید توجه داشته باشید که سهامهای رشدی که ممکن است در آینده نزدیک دچار سقوط شوند را بفروشید تا ضرر نکنید. زیرا که حتی اگر تبعات مالیاتی داشته باشد فروش انها به صرفهتر از نگهداری آنها در پورتفوی شما خواهد بود. در این راستا برای بهترین تصمیم گیری توجه به نظرات افراد متخصص در بازارهای مالی و تحلیلگران بسیار سودمند خواهد بود.
تنوع بخشی به سبد سهام
تنوع بخشی به سبد سهام یکی از مهم ترین فاکتورهایی است که باعث موفقیت شما در بازار بورس خواهد شد و در این راه نکات زیادی است که تعدادی از آنها را مورد اشاره قرار دادیم.
سرمایه گذاران می توانند با استفاده از صندوقهای ETF و یا صندوقهای متقابل به تنوع خوبی دست پیدا کنند و شما هم میتوانید از این ظرفیت برای دست یافتن به تنوع سهام خود استفاده کنید.
نتیجه گیری
رشد پایدار و طولانی مدت در بازار بورس و اوراق بهادار نتیجه تنوع بخشی به سبد سهام شما خواهد بود و علاوه بر این میتواند به شما کمک کند تا از سقوط سرمایهای در هنگام فعالیت در بازارهای مالی پیشگیری کنید.
برای همین همواره باید نسبت به تشکیل سبد سهام متنوع تلاش خود را به کار برید و در کنار آن به طور مداوم به ارزیابی و پایش وضعیت سرمایه گذاری خود بپردازید و با توجه به تغییراتی که در فاکتورهایی مانند میزان سرمایه وارد شده به بورس و یا میزان ریسک پذیری شما به وجود آمده است سعی در تضمین موفقیت بلند مدت مالی خود داشته باشید.
دیدگاه شما